Þjóðviljinn - 26.07.1989, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 26. júlí 1989 128. tölublað 54. árgangur
Lánsfjáröflun ríkissjóðs
Tekist vonum framar
Nýtt innlentlánsféríkissjóðs nemur3,9 miljörðum króna. Stefntað2,2 samkvœmtfjárlögum. MárGuðmundsson:
Innlend lánsfjáröflun ráðgerð upp á4,5 miljarða. Loforð upp á400 miljónir króna íáskrift spariskírteina.
Ekki hœgtað útiloka vaxtahœkkanir
Margir virðast ekki átta sig á
því hve vel hefur gengið að
afla ríkissjóði innlends lánsfjár
það sem af er árinu, sérstaklega ef
ríkisvíxlarnir eru teknir með í
reikninginn, sagði Már Guð-
Veðurfar
Regnfatnaður
rifinn úf
Gúmmístígvél nánast
uppseld í Reykjavík.
Sumarfótin seljast ekki
og eru sett á útsölur
Rigningin og kuldinn sem sett
hefur svip sinn á Suður- og
Vesturland hefur haft margvísleg
áhrif. Ekki einungis á sálarlíf
landans, heldur hefur þetta
óskemmtilega veðurfar líka haft
áhrif á sölu fatnaðar í tískuversl-
unum.
Útsölur eru nú í flestum versl-
unum sem selja föt og skófatnað
þrátt fyrir að enn sé mitt sumar.
Gúmmístígvél eru nánast ófáan-
leg í bænum og sumarskórnir eru
allir á útsölu.
Ein verslun í Reykjavík ætti þó
að bera sig, en það er
Regnfatabúðin sem sérhæfir sig í
regnfatnaði. Margrét Árnadóttir
starfsmaður í Regnfatabúðinni,
sagði að salan væri gífurleg þessa
dagana og hefði verið síðustu vik-
ur. Þótt flestar tískuverslanir
emji vegna veðurfarsins, ætti
Regnfatabúðin að geta borið sig
vel.
Samkvæmt upplýsingum frá
Veðurstofunni eru líkur á svip-
uðu veðri næstu daga, og því er
vonlítið fyrir tískuverslanir að
geta selt sumarfötin nema á út-
sölum. Friðjón Magnússon hjá
Veðurstofunni sagði að næstu
daga yrði ríkjandi norð-vestan og
norðlæg átt með tilheyrandi rign-
ingum og dumbungi. En örlítil
von er um sólarglætu á föstudag.
ns.
mundsson, efnahagsráðgjafi fjár- kvæmt fjárlögum var stefnt að
málaráðherra, en 21. þessa mán- því að afla rfldssjóði lánsfjár um-
aðar var ríkissjóður búinn að ná fram innlausn spariskírteina fyrir
inn lánsfé af sölu spariskírteina og 2,2 milj arða króna.
ríkisvíxla umfram innlausn upp á I fj árlögum var ráðgert að sel j a
3,9 miljarða króna, en sam- innlend verðbréf fyrir 5,3 milj-
Gáð tll veðurs í sumarklæðum. Þrátt fyrir allan dumbunginn sem
verið hefur á höfuðborgarsvæðinu og næsta nágrenni í sumar er engin
ástæða til annars en að vera bjartsýn á að betri tíð sé handan við
næsta leiti. Mynd: Jim Smart.
arða króna. Ekki var gert ráð
fyrir sölu á ríkisvíxlum umfram
innlausn, en á móti kæmi inn-
lausn spariskírteina fyrir 3,1 milj-
arð. í það heila tekið var ráðgert
að ná inn 2,2 miljörðum króna í
nýju innlendu lánsfé.
Már sagði að við síðustu mán-
aðamót hefði verið búið að selja
spariskírteini fyrir 2,8 miljaðra
og innleysa skírteini fyrir 1,3.
Þannig að ríkissjóður hefði verið
búinn að ná inn einum og hálfum
miljarði fyrir spariskírteinin. Því
til viðbótar var til 21. júlí búið að
selja ríkisvíxla umfram innlausn
fyrir 2,4 miljarða króna. Þannig
að samtals var búið að ná inn um-
fram innlausn nýju lánsfé fyrir
3,9 miljarða.
- Þessu til viðbótar var búið að
lofa 400 miljónum í áskrift að
spariskírteinum það sem eftir er
ársins þannig að samtals stöndum
við núna í 4,3 miljörðum króna,
sagði Már.
Hann sagði þó að ljóst mætti
vera að þessi staða héldist ekki á
ríkisvíxlum út árið. - Lausafjár-
staða bankanna er betri fýrri
hluta árs en versnar þegar líður á
árið. Þessu er öfugt farið hjá rík-
issjóði, hallinn er meiri fyrri hluta
árs en seinni hlutann. Þess vegna
hafa menn viljað nota þessa ríkis-
víxla til að taka tímabundin lán
hjá bankakerfinu til að fjár-
magna þennan árstíðabundna
halla. En það er langt í frá víst að
allt þetta gangi til baka, sagði
Már.
- Eftir síðustu áætlunum og
ákvörðunum í ríkisfjármálum er
sala spariskírteina og annarra
verðbréfa og ríkisvíxla umfram
innlausn upp á 8,3 miljarða
króna. Á móti er áætlað að inn-
lausn spariskírteina muni nema
3,8 miljörðum króna.
Þannig að hrein innlend láns-
fjáröflun sem nú er ráðgerð er 4,5
miljarðar í stað 2,2 samkvæmt
fjárlögum. Eins og málum er
háttað núna erum við þegar
komnir með 4,3 miljarða upp í
þessa 4,5. Eitthvað af þessu mun
ganga til baka - hve mikið veit
enginn. Því vantar þarna 200
miljónir. Á móti stendur að ríkis-
sjóður mun í haust greiða 700
miljónir króna í vexti vegna inn-
lausnar spariskírteina, sagði
Már, en því til viðbótar er áætlað
að innlausn spariskírteina muni
verða 2,3 miljarðar kr.
- Reynslan sýnir að það er
auðveldara að selja á móti inn-
lausn heldur en að afla algjörlega
nýs lánsfjár. í ljósi þessara talna,
svo og þeirrar staðreyndar að
lausafjárstaða bankanna er núna
jákvæð um 8,5 miljarða króna, er
ekki með nokkru móti hægt að
útiloka að ríkissjóði takist að afla
þessa lánsfjár án þess að til vaxta-
hækkana komi, en hins vegar er
ljóst að vextirnir verða eitthvað
hærri en þeir hefðu ella orðið,
sagði Már. -rk
Atvinnuleysi
Böl sem ekki
er á neinn
leggjandi
Oddi Erlingsson
sálfrœðingur: Tengsl á
milli atvinnuleysis og
tíðni geðrœnna kvilla.
Oddi Erlingsson sálfræðingur
segir í viðtali við Þjóðviljann í dag
að rannsóknir sýni að tengsl séu á
milli atvinnuleysis og tíðni geð-
rænna kvilla og ýmissa líkam-
legra sjúkdóma. Jafnframt er at-
vinnulasum hættara að falla fyrir
eigin hendi en þeim sem ganga að
starfi vísu.
Að sögn Odda er atvinnuleysi
böl sem enginn einstaklingur ætti
að þurfa að upplifa. - Það eitt er
víst að enginn verður samur mað-
ur eftir að hafa verið atvinnulaus
til lengri tíma, segir Oddi.
Sjá síðu 5
Eg stæði ekki í þessu ef ég hefði
ekki fulla trú á sjávarútvegin-
um og þeim möguleikum sem þar
eru. Eg trúi ekki öðru en að við
höfum náð botninum og séum á
leið uppúr þessum öldudal sem
við höfum verið í. Það eru ekki ný
sannindi að við stöndum og föll-
um með sjávarútveginum og ég er
nú bara þannig gerður að vera
bjartsýnn að eðlisfari, sagði Guð-
mundur Sigurðsson í Hnífsdal.
Þrátt fyrir allan barlóminn í
þjóðfélaginu finnast hér á landi
enn þeir menn sem hafa trú á því
sem þeir eru að gera án þess að
vera að barma sér í tíma og ó-
tíma. Svo er um Guðmund Sig-
urðsson og fjölskyldu hans sem
að undanförnu hafa verið stórtæk
í fjárfestingum. Nýlega keyptu
þau rækjutogarann Jöfur KE,
57% hlut í rækjuverksmiðjunni
Meleyri á Hvammstanga og þá
hefur fjölskyldan nýlega hafið
rekstur hraðfrystihúss í Hnífsdal
þar sem vinna 12 manns. Nú síð-
ast keypti svo fjölskyldan rækju-
skipið Hersi HF. frá Hafnarfirði
Hnífsdalur
úr öldudalnum
á um 160 miljónir króna sem áður
var í eigu íslenskra matvæla hf.
Skipið er með 500 tonna rækjuk-
vóta en bolfiskkvótinn er tæp 180
tonn miðað við þorskígildi og þar
af er þorskkvótinn 122 tonn.
Fyrir átti fjölskyldan veiðiskipið
Sigga Sveins ÍS. Fyrir utan hann
leggja fimm færabátar upp afla
hjá hraðfrystihúsinu á Leiti.
Að sögn Guðmundar er rekst-
ur útgerðarinnar erfiður, lítill afli
og enn minni kvóti, en er þó
bjartsýnn á að aflinn muni fara að
glæðast jafnt í rækju sem bolfiski.
Síðustu daga hefur haffs lokað
aðalrækjumiðunum á Dornbank-
anum en núna virðist hann
eitthvað vera farinn að lóna frá
og eru rækjuveiðiskipin farin að
reyna fyrir sér þar á nýjan leik.
Til að halda verksmiðjunni
gangandi á Hvammstanga hefur
þurft að kaupa til framleiðslunn-
ar um 430 tonn af norskri rækju
vegna aflatregðunnar á miðun-
um. Guðmundur sagði að rækju-
aflinn hefði verið einmuna lé-
legur í júní en virtist eitthvað vera
farinn að glæðast síðustu daga.
- Þessi efnahagsumræða virðist
rugla alla í ríminu en auðvitað er
það ekki uppörvandi fyrir þá að-
ila sem hafa rekið fyrirtæki sín
með bullandi tapi allt síðasta ár
að rétta úr kútnum í dag. Fyrir
mér er þorskurinn allvega meira
virði en ríkisskuldabréf og af
þeim sökum hef ég frekar fjárfest
f skipum, verksmiðju og litlu
hraðfrystihúsi en þeim,“ sagði
Guðmundur Sigurðsson.
-grh