Þjóðviljinn - 02.08.1989, Blaðsíða 2

FRETTIR
Italíuskreið
Verðfall vegna offramboðs
Skreiðin lœkkar um 5% -10% fráfyrra ári. Skreiðarsamlagið og
Fiskmiðlun Norðurlands: Astæðan er offramboð og verðlœkkun
Norðmanna. Hannes Hall: Ansaþvíekki að við séum aðeins að hugsa um umboðslaunin
Framleiðendur hafa aldrei vit-
að með vissu um verðið á Italí-
uskreið fyrr en í júlí ár hvert og ég
ansa ekki þeim fullyrðingum að
við séum aðeins að hugsa um um-
boðslaunin við verðákvarðanir.
Skreiðarsamlagið er í eigu fram-
leiðenda en ekki í einkaeigu og ef
þeir eru óánægðir með störf okk-
ar geta þeir komið hingað suður
og breytt starfseminni, sagði
Hannes Hall framkvæmdastjóri
Samlags skreiðarframleiðenda.
í síðustu viku var ákveðið við-
miðunarverð á verkaðri skreið til
Ítalíu og samkvæmt því er verðið
í ár 5% - 10% iægra en það var
fyrir ári. Bæði Hannes Hall og
Hallsteinn Guðmundsson hjá
Fiskmiðlun Norðurlands eru
sammála um að ástæður verð-
fallsins séu ma. út af því að Norð-
menn hafa lækkað verð á sinni
skreið auk þess að mun meira
framboð er af skreið á markaðn-
um en áður. Á síðasta ári var
framleitt um 1000 tonn af Ítalíu-
skreið hérlendis en búist er við að
í ár verði framleiðslan allt að tvö-
falt meiri eða um 2 þúsund tonn.
Þessari skýringu vilja stærstu
skreiðarframleiðendurnir norð-
an heiða ekki kyngja og er það
haft eftir Ottó Jakobssyni á Dal-
vík í Degi að ástæðan fyrir verð-
fallinu sé sú að stærstu skreiðar-
útflytjendurnir, Skreiðarsamlag-
ið, SIS og íslenska umboðssalan
hafi ekkj hugsað um hag fram-
leiðenda við verðákvörðunina
heldur aðeins hver umboðslaun
þeirra yrðu.
Á síðustu bátavertíð var eftir
því tekið hversu norðlenskir
skreiðarframleiðendur keyptu
mikið af vertíðarfiski syðra og
fluttu norður til verkunar. Að-
spurður hvort það hafi ekki verið
meira af kappi en forsjá sagði
Hallsteinn Guðmundsson svo
ekki hafa verið né heldur að
menn hafi keypt hráefnið á upp-
sprengdu verði. - Menn sáu ein-
faldlega meiri möguleika í
skreiðinni en saltfiski og af þeim
sökum hengdu menn meira upp
en oft áður. En út af verðlækkun-
inni er þó ljóst að menn ríða ekki
feitum hesti frá þessu í ár eins og
gert var ráð fyrir í byrjun verkun-
ar, sagði Hallsteinn.
- Þetta er alltaf sama sagan.
Þegar vel hefur gengið árið á
undan hengja þeir sem fyrir eru
meira upp en áður og nýir bætast í
hópinn í von um að gera góða
hluti. Afleiðingin er offramboð
og verðfall eins og nú hefur kom-
ið á daginn, sagði Hannes Hall.
-grh
Ingvar Helgason hf.
Fluttir í
nýtt húsnæði
Reksturinn gengur vel
þráttfyrir mikinn sam-
drátt í innflutningi
- Ég spái því að enn um sinn
muni innflutningur bfla dragast
saman og það sem af er árinu hef-
ur samdráttur í innflutningi verið
um 45%, sagði Júlíus Vífill Ing-
varsson framkvæmdastjóri Ing-
vars Helgasonar h.f. Hann sagði
að í fyrra hefðu verið fluttir inn
12.700 fólksbflar en árið áður
18.000 bflar.
Þrátt fyrir samdrátt í bílainn-
flutningi og erfiðleika margra fyr-
irtækja í þeirri grein hefur rekstur
Ingvars Helgasonar h.f. gengið
vel og fyrirtækið flutti nýlega í
nýtt húsnæði að Sævarhöfða 2 í
Reykjavík. Júlíus Vífill sagði að
það hefði verið orðið löngu tíma-
bært að flytja í stærra húsnæði og
Ingvar Helgason í sýningarsalnum í nýja húsnæði fyrirtækisins að Höfðabakka 2. Mynd Jim Smart
flutningurinn hefði verið lengi í
undirbúningi. Nýja húsnæðið er
hátt í 5 þúsund fermetra að stærð,
Avísanir
Islendingar
skriftarglaðir
Islendingar eru miklir notendur
ávísana og velta 15% af öll því
fjármagni sem er á svo kölluðum
veltuinnlánsreikningum banka-
kerfísins, í gegnum ávísanareikn-
inga, að sögn Ragnars Hafliða-
sonar hjá Seðlabankanum. í lok
júní voru 14,8 milljarðar inni á
ávísanareikningum á meðan
innlán bankakerfisins í heild voru
98,3 milljarðar á sama tíma.
Vaxtakjör ávísanareikninga eru
hins vegar miklu lakari en ann-
arra reikninga.
Aðeins lægra hlutfall innlána
var á öðrum óbundnum reikning-
um en skiptikjarareikningum og
ávísanareikningum, eða 13%.
Um 47% innlána voru á skiptikj-
arareikningum. Ef vextir eru
skoðaðir kemur fram mikill mun-
ur á vöxtum ávísanareikninga og
annarra innlánsreikninga. I lok
júní voru vextir innlánsstofnana á
almennum sparisjóðsbókum 14-
17% að sögn Ragnars. Vextir á
óbundnum skiptikjarareikning-
um voru 27-38% en vextir á hefð-
bundnum ávísanareikningum
voru ekki nema 3-9%. Bankarnir
bjóða flestir traustum viðskipta-
vinum sínum sértékkareikninga,
þar sem vextirnir eru svipaðir og
á almennum sparisjóðsbókum,
eða 14-17%.
íslendingar eiga met í notkun
ávísanareikninga. Ragnar sagði
þetta síðast hafa verið kannað
1981 og þá hefði komið í ljós, að
íslendingar notuðu ávísanir langt
umfram það sem þekktist í þeim
löndum sem við miðum okkur
oftast við. Danir komu næst á
eftir okkur í skriftargieðinni þeg-
ar ávísanir eru annars vegar.
Vextirnir á óbundnum skipt-
ikjarareikningum eru mun hærri
en á ávísanareikningum þannig
að það myndi borga sig fyrir þá
sem velta fé sínu í gegnum bank-
akerfið að notfæra sér aðra
reikninga en ávísanareikninga.
Þessu fylgir sú fyrirhöfn að þurfa
að fara reglulega í bankann til að
leysa út fé. Ragnar sagði marga
þá sem notuðu ávísanareikninga,
velta launum sínum í gegnum
reikingana. Þetta fólk væri sjálf-
sagt ekki mikið að hugsa um vexti
á þetta fé. Staðan á reikningnum
væri kannski góð í upphafi mán-
aðar en síðan gengi fljótt á hana.
Einnig gæti það verið erfiðleikum
bundið fyrir fyrirtæki að hafa sitt
fé inni á sparireikningum.
-hmp
byggt úr íslensku límtré sem feng-
ið var frá Flúðum.
Ingvar Helgason flytur inn
Nissan og Subaru bifreiðar og frá
1963 hafa þeir líka flutt inn Tra-
bant og Wartburg bíla. Útflutn-
ingi á þeim frá Tékkóslavakíu
hefur hins vegar verið hætt í bili
þar sem framleiðendur eru að
gera breytingar á bílunum. Þeir
verða væntanlega settir á markað
síðar í endurbættri mynd þannig,
en þessir bílar hafa notið tals-
verðra vinsælda hér á landi og þá
sérstakléga Trabantinn, enda
hefur hann verið allra bíla ódýr-
astur.
«Þ
Borgarstjórn
Ágreiningur
listamenn
Einar Hákonarson myndlistar-
maður hlaut starfslaun Rcykja-
víkurborgar til þriggja ára.
Meirihluti menningarmálanefnd-
ar borgarinnar valdi Einar úr
hópi 28 listamanna. Þetta var í
þriðja skipti sem þriggja ára
starfslaununum var úthlutað. í
fyrra hlaut Hjáimar Ragnarsson
tónskáld verðlaunin, og varð eng-
inn ágreiningur um val hans.
Minnihlutinn, þ.e. Kristín A. Ol-
afsdóttir, fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins og Ragnheiður Björg
Guðmundsdóttir, fulltrúi Alþýð-
uflokksins, mæltu með Rúrí,
myndlistarmanni.
Eftir að meirihlutinn hafði
samþykkt að veita Einari Hákon-
arsyni þriggja ára starfslaunin, lét
minnihlutinn bóka eftirfarandi:
„Með fullri virðingu fyrir þeim
listamanni sem hlaut atkvæði
meirihluta nefndarinnar, viljum
við taka fram eftirfarandi: í hópi
umsækjenda voru myndlistar-
menn sem vakið hafa verðskuld-
aða athygli hér á landi sem er-
lendis fyrir framsæknar leiðir í
kraftmikilli listsköpun. Þeirra á
meðal glæsilegur fulltrúi ís-
lenskra listakvenna. Það vekur
undrun okkar að meirihluti
nefndarinnar skuli ekki greiða
listamanninum Rúrí atkvæði sitt.
Meðal annars í ljósi þess að karl-
ar hafa hlotið þessi veglegu
starfslaun í þau tvö skipti sem
Reykjavíkurborg hefur áður veitt
þau.“
Auk þess að veita Einari Há-
konarsyni þriggja ára launin,
veitti menningarmálanefndin
einum listamanni eins árs starfs-
laun, þ.e. laun vonefnds „borgar-
listamanns". Nína Björk Árna-
dóttir skáld hlaut þau að þessu
sinni.
Meirihluta menningarmála-
nefndar Reykjavíkurborgar
skipa þær Hulda Valtýsdóttir,
Elín Pálmadóttir og Ingibjörg
Rafnar (sem var fjarverandi við
þessa úthlutun, varamaður henn-
ar er Birgir Ármannsson, nemi).
Fulltrúar minnihlutans eru sem
fyrr segir, þær Kristín Á. Ólafs-
dóttir og Ragnheiður Björg Guð-
mundsdóttir.
Þess má að lokum geta að Ein-
ar Hákonarson hefur verið fram-
bjóðandi Sjálfstæðisflokksins til
borgarstjórnar. -GG
Vatnaveiði
Mikilir möguleikar í silungi
Skúli Hauksson: Nauðsynlegtað breyta vatnalögum áðuren
útflutningssamtök eru stofnuð. Tilraunasendingum til útlanda vel
tekið. Góður afli, gott verð
Skúli Hauksson bóndi í Útey,
hefur mikla trú á möguleikum
til að skapa verðmæti úr íslensk-
um vatnasilungi og segir óplægð-
an akur fyrir hendi erlendis,
markaðslega séð. Skúli hefur
sjálfur gert tflraunir með send-
ingar á Bandaríkjamarkað og
segist ekki geta annað eftirspurn-
inni. Hugmyndir hafa verið uppi
um stofnun sérstakra útflutnings-
samtaka silungsveiðimanna og
eru þær í athugun hjá Byggða-
stofnun og víðar.
í samtali við Þjóðviljann sagði
Skúli, að hann teldi nauðsynlegt
að vatnalögunum frá 1929 yrði
breytt, áður en farið yrði út í
stofnun útflutningssamtaka.
Þetta værí nauðsynlegt til að
koma í veg fyrir að flóknir sér-
hagsmunir jarðeigenda kipptu
fótunum undan hugsanlegum
samtökum. Fyrir bændur sem
væru hættir hefðbundnum bú-
skap gæti vatnaveiðin skipt miklu
máli og silungsveiði gæti verið
arðbær atvinnugrein. Þá taldi
hann eðilegt að fiskifræðingar
hefðu það verkefni að segja til
um hversu mikið mætti veiða í
einstökum vötnum. Þar ættu ekki
duttlungar einstakra manna að
ráða ferðinni.
Möguleikarnir varðandi sölu á
vatnasilungi eru miklir ef rétt er
að málum staðið, að sögn Skúla.
Hann sagðist hafa sent tilrauna-
sendingu af flökum til Boston s.l.
haust og hefði mönnum líkað hún
vel. Sjálfur hefði hann aukið
verðmæti aflans með því að bæta
aðstöðu og huga meira að
geymslu og vinnslu hans.
Skúli veiðir mest af sínum fiski
í Apavatni. Þar er nú kominn
kvóti. Að mati Skúla mætti veiða
2-3 sinnum meira í vatninu. Æti
væri þar lítið þannig að fiskurinn
næði ekki fullri stærð. Eðlilegt
væri að bændur færu eftir vísinda-
legri tilsögn fiskifræðinga í þess-
um efnum.
Síðustu vikurnar hefur eftir-
spurnin eftir silungi verið mikil á
innanlandsmarkaði, þannig að
erfitt hefur reynst að sinna er-
lendum aðilum. Veiðin hefur þó
víðast hvar verið góð, t.a.m. í
Ölfusvatni í Skefilstaðasveit.
Elín Guðbrandsdóttir sagði
bónda sinn, Bjarna Egilsson,
moka upp silungi. Hann og fé-
lagar hans væru að fá þetta 6-800
fiska á dag.
Betra er að markaðssetja eldis-
silung en vatnasilung, aðallega
vegna jafnrar stærðar eldisfisks-
ins. Mönnum ber þó saman um
að ef silungsveiðimenn kynni sér
vel kröfur neytenda, megi svara
breytilegum þörfum þeirra með
ólíkri vinnslu aflans og losna við
hann allan á góðu verði.
-hmp
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 2. ágúst 1989