Þjóðviljinn - 15.08.1989, Side 5

KVIKMYNDIR
Spor í
rétla átt
Egill Ólafsson kemst mjög vel frá hlutverki sínu einsog reyndar flestir aðrir leikarar I Magnúsi. Hór fær hann son sinn
(Ingimar Oddsson) og dóttur (María Ellingsen) í heimsókn á spítalann.
Magnús, sýnd í Stjörnubíói. Leik-
stjórn, handrit og framleiðsla: Þráinn
Bertelsson. Tónlist: Sigurður Rúnar
Jónsson. Búningar: Sigrún Guð-
mundsdóttir. Leikmynd: Geir Óttarr.
Förðun: Gréta Boða. Kvikmynda-
taka: Ari Kristinsson. Klipping:
Skafti Guðmundsson. Framkvæmda-
stjórn: Vilhjálmur Ragnarsson.
Helstu hlutverk: Egill Ólafsson,
Laddi, Guðrún Gísladóttir, Jón Sig-
urbjörnsson, Margrét Akadóttir,
María Ellingsen, Þröstur Leó Gunn-
arsson, Ingimar Oddsson, Árni Pétur
Guðjónsson, Randver Þorláksson,
Erlingur Gíslason, Örn Árnason.
Nýtt líf 1989.
Þráinn Bertelsson hefur verið
meðal okkar afkastamestu kvik-
myndagerðarmanna frá því „vor-
ið“ hófst fyrir um 10 árum. Engu
að síður hefur honum gengið
fremur illa að sanna sig sem lista-
mann þarsem kvikmyndir hans
hafa flestar verið meiri ærsla-
leikir en alvara og það meira að
segja nokkuð brokkgengir ærsla-
leikir.
Að þessu leyti verður kvik-
myndin Magnús að teljast vendi-
punktur í ferli Þráins sem kvik-
myndaleikstjóra. Hún er á allan
hátt heils teyptara og metnaðar-
fyllra verk en fyrri kvikmyndir
hans og ber vott um að Þráinn
hafi náð auknum þroska sem
listamaður. Myndin er í fullu
samræmi við stöðu Þráins sem
kvikmyndagerðarmanns. Hann
hefur reynt fyrir sér bæði með
gríni og alvöru og nú gerir hann
hvort tveggja með sögu af manni
á svipuðu reki og hann sjálfur. En
Magnús er þó alls ekki algóður og
má finna á honum ýmsa hnökra
þótt hún sé tvímælalaust besta
kvikmynd Þráins til þessa.
Þráinn segir Magnús vera
óvenjulega mynd um venjulegt
fólk og er vissulega margt til í því.
Myndin segir sögu Magnúsar
Bertelssonar (!), lögfræðings hjá
Reykjavíkurborg, sem dag nokk-
urn fær þær fréttir að hann sé að
líkindum haldinn krabbameini.
Magnús sér ástæðu til að staldra
við og sjá líf sitt og sinna nánustu í
nýju samhengi, en ættingjar hans
og vinir eru of uppteknir af eigin
vandamálum til að Magnús geti
ráðfært sig við þá. Inní þessa sögu
fléttast svo nokkrar aðrar, ss. úti-
stöður tengdaföður Magnúsar
við borgaryfirvöld vegna landar-
eignar sinnar, vafasöm samskipti
Helenu eiginkonu hans við versl-
unareiganda nokkurn, erfið-
leikar Tedda mágs í hjónaband-
inu ofl. Auk þess spilar hvítur foli
í eigu tengdapabbans nokkuð
stóra rullu í þessari leit Magnúsar
að svörum við sígildum spurning-
um um lífið og tilgang þess.
Einsog Þráins er von og vísa er
slegið á létta strengi í Magnúsi
þótt myndin fjalli um háalvarlega
hluti. Má segja að alvarlegur
undirtónn (nokkuð grunnur að
vísu) fylgi myndinni með já-
kvæðum formerkjum og oft á tíð-
um hárfínum svörtum húmor í
formi hnyttinna samtala. Hefur
annar eins gálgahúmor varla
nokkurn tíma sést í íslenskri bíó-
mynd og sé ég ekki ástæðu til
annars en að fagna þeirri ný-
breytni. Þá eru þarna innan um
nokkur ærslafengin atriði í kring-
um Tedda leigubílstjóra og
ævintýri hans.
Mjög góð uppbygging er í
handritinu til að byrja með og
þessar ólíku sögur eru fléttaðar
saman af kunnáttu. Þráni tekst
best upp eftir að Magnús fær að
vita sjúkdómsmein sitt og gerir
sig reiðubúinn til að tala um þetta
vandamál við sína nánustu. Þeir
eru hins vegar engan veginn til-
búnir undir slíkt - Teddi heldur
að hann sé að grínast og segir
honum frá ástarævintýri sínu sem
flugstjóri, Helenu finnst verst af
öllu að Magnús var ekki við opn-
un málverkasýningar sinnar og
segist öfunda hann að geta farið
og hvílt sig á spítala osfrv. Þarna
held ég að Þráinn fari rétt með að
hér höfum við venjulegt nútíma-
fólk sem bregst í rauninni við á
mjög eðlilegan hátt.
En þegar líða tekur á myndina
fer að gæta nokkurra brotalama í
samsetningu þessara ólíku sagna
og sumar þeirra tvístrast í sundur
í stað þess að bindast saman í eina
fléttu. Sagan af Magnúsi sjálfum
fær nokkuð snubbóttan endi en
kannski var það aldrei ætlun Þrá-
ins að leysa vandamál hans til
hlítar. Sagan af viðskiptum konu
hans við búðareiganda er hins
vegar skilin eftir í lausu lofti og
fleiri atriði fá ekki viðunandi
lausn. Einstaka senur fengu einn-
ig heldur skrítinn endi, sérstak-
lega annars ágætt samtal Magn-
úsar við rúmfélaga sinn, leiknum
af Þráni sjálfum. Nokkuð snjallt
atriði sem fékk alltof ódýran
endi.
Það verður ekki af Magnúsi
tekið að allur leikur og tækni-
vinnsla í myndinni er með því
besta sem sést hefur í íslenskri
kvikmynd. Egill Ólafsson kemst
mjög vel frá titilhlutverkinu en
líður nokkuð fyrir þá óvissu sem
ríkir um sögupersónuna allan
tímann og fyrir vikið fær áhorf-
andinn ekki næga samúð með
honum. Laddi fer kostulega með
hlutverk Tedda, sem líkt og
Laddi sjálfur er hlédrægur
sprelligosi, en þó kynni sumum
að finnast hann fara stöku sinn-
um yfir strikið líkt og gert var
hvað eftir annað í Lífs-
myndunum. Guðrún Gísladóttir
er því betri sem Helena sem líða
tekur á myndina og ánægjulegt er
að sjá að Jón Sigurbjörnsson er
hættur „að leika“ í kvikmyndum,
en er þess í stað mjög eðlilegur í
hlutverki sínu. í minni hlutverk-
um fær Margrét Ákadóttir að
njóta sín sem eiginkona Tedda,
Erlingur Gíslason er óborgan-
legur sem læknirinn vandræða-
legi og Árni Pétur Guðjónsson
nánast óþekkjanlegur í sniðugu
hlutverki borgarsendimanns.
Hvað varðar tæknilega úr-
vinnslu er hún nokkuð einföld og
vel heppnuð og er greinilega liðin
sú tíð að áhorfendur heyrðu að-
eins brot af töluðu máli í íslensk-
um bíómyndum. Kvikmynda-
tökuvélinni er hallað stöku sinn-
um og falleg skot af hvíta folan-
um undir snoturri tónlist Didda
fiðlu fá að njóta sín. Leikmyndin
er einkar vel úr garði gerð - eins
eðlileg og frekast er kostur í borg-
inni og aðbúnaður gamla manns-
ins á Heimsenda sérlega
skemmtilegur.
Niðurstaðan er því að Þráinn
Bertelsson hefur gert sína bestu
kvikmynd og verður spennandi
að fylgjast með hvert verði fram-
haldið á ferli hans. Með Magnúsi
stígur Þráinn stórt skref í átt til
betri tíðar sem kvikmyndagerð-
armaður, en betur má ef duga
skal. Þráinn kann vel að fara með
skoplegu hliðar samfélagsins, en
þegar kemur að úrlausn sögunnar
nemur hann staðar og skilur eftir
eitt stórt blikkandi spurningar-
merki. Þráinn sleppur þó með
slíka lausn að þessu sinni vegna
þess að hann er ekkert að remb-
ast við að svara þessum spurning-
um. Hann setur hlutina bara fram
á sinn einfalda hátt og felur
áhorfandanum að setja punktinn
yfir i-ið.
Með Magnúsi hefur Þráinn
stigið stórt skref í rétta átt, en
mikið væri gaman ef honum tæk-
ist að stíga skrefið til fulls í næstu
atrennu. Hann á það skilið eftir
þessa tilraun.
Þorfinnur Ómarsson
Tveir nýir prestar í Húnaþingi ásamt prófasti sínum, frá vinstri: séra Kristján
Björnsson á Breiðabólstað, séra Guðni Þór Ólafsson prófastur og séra Ágúst
Sigurðsson að Prestbakka.
Nóg af prestum í Húnaþingi
Landsbyggðin hefur oft þurft að
láta í minni pokann fyrir höfuð-
borginni í samkeppni um sérhæft
vinnuafl. Því hlýtur það að teljast
frétt þegar öll átta prestaköll í
Húnavatnsprófastsdæmi eru
mönnuð samtímis en prófasts-
dæmið nær frá Bólstað í austri til
Árness á Ströndum í vestri. í
sumar hafa tveir prestar verið
settir í embætti, sr. Kristján
Björnsson á Breiðabólstað og sr.
Ágúst Sigurðsson á Prestbakka.
Séra Kristján þjónar sóknum í
Víðidal, Vesturhópi og á Vatns-
nesi en sr. Ágúst þjónar sóknum
beggja vegna Hrútafjarðar og í
Bitru. {lok þessa mánaðar verð-
ur svo sr. Stína Gísladóttir sett í
embætti prests í Bólstaðarhlíð og
mun hún þjóna sóknum í Langa-
dal, Svartadal, Blöndudai og við
Svínavatn.
Leiðbeiningar um
myndbandagerð
Út er komið hjá myndaband-
aútgáfunni Bergvík hf. mynd-
band sem nefnist „Video Active“
og hefur að geyma ýtarlegar
leiðbeiningar fyrir þá sem vilja
taka upp atburði tilverunnar á
myndband. Upptökuvélum fyrir
myndbönd hefur fjölgað gífur-
lega á undanförnum árum og víst
er um að margir hefðu gagn af
greinargóðum upplýsingum um
það hvernig best er að stjórna
vélinni, hljóðinu, beita hljóð-
nemanum, hvernig birtan þarf að
vera, klippingar og annað. Hand-
bók fylgir myndbandinu en það
er 90 mínútur að lengd og með
íslenskum texta. Fæst það hjá út-
gefanda, í Sjónvarpinu og helstu
verslunum með myndbandstæki.
Göng undir Hvalfjörð
komin í nefnd
Steingrímur J. Sigfússon sam-
gönguráðherra hefur skipað
starfshóp til að fjalla um hug-
myndir sem fram hafa komið um
brú eða göng yfir eða undir utan-
verðan Hvalfjarðarbotn. Nokkur
fyrirtæki á svæðinu svo og Akra -
nessbær hafa sýnt þessu máli mik-
inn áhuga og boðist til að taka
þátt í kostnaði við rannsóknir.
Hópurinn á að lýsa þeim kostum
sem ræddir hafa verið en auk brú-
ar og jarðganga hefur verið, rætt
um stokk á botni fjarðarins. Hóp-
urinn á að taka saman allar nýj-
ustu upplýsingar um jarðfræði-
legar aðstæður, umferð og annað
sem máli skiptir og gera grein
rir kostnaði við hvern kost.
llu þessu á hópurinn að skila
eigi síðar en 10. október í haust,
en þá kemur Alþingi saman. f
hópnum eru Helgi Hallgrímsson
aðstoðarvegamálastjóri, formað-
ur, Gísli Gíslason bæjarstjóri á
Akranesi, Jón Sigurðsson for-
stjóri Járnblendiverksmiðjunnar
á Grundartanga, Jón Sveinsson
aðstoðarmaður forsætisráðherra
og Páll Ólafsson forstöðumaður
hjá Landsvirkjun.
Kringlublaðið
Verslunarmiðstöðin Kringlan
átti tveggja ára afmæli nú um
helgina og í tilefni af því var hafin
útgáfa á Kringlublaðinu. Þar er
fjallað um fyrirtækin í Kringl-
unni, fólkið sem þar vinnur og
ýmsa þætti sem snerta viðskipta-
vinina. Upplag Kringlublaðsins
er 50.000 eintök og hefur því ver-
ið dreift inn á öll heimili á höfuð-
borgarsvæðinu. Áætlað er að
Kringlublaðið komi út á tveggja
mánaða fresti.
Tveir nýir
prófessorar
Forseti íslands hefur skipað tvo
nýja prófessora í embætti við Há-
skóla íslands. Anna Soffía
Hauksdóttir Ph.D. var skipuð
prófessoi í rafmagnsverkfræði á
sviði tölvufræða við verkfræði-
deild frá 1. júlí að telja og dr.
Ragnar Árnason var skipaður
prófessor í fiskihagfræði við
viðskipta- og hagfræðideild frá 1.
ágúst að telja.
Fastar siglingar
til Bremerhaven
Skipadeild Sambandsins hefur
ákveðið að hefja reglubundnar
áætlunarsiglingar til þýsku hafn-
arborgarinnar Bremerhaven.
Lagt verður upp í fyrstu ferðina
frá Reykjavík þann 29. ágúst og
er ætlunin að hafa viðkomu í
Bremerhaven á tveggja vikna
fresti. í frétt frá Skipadeildinni
segir að þessar siglingar séu fyrst
og fremst þjónusta við íslenska
útflytjendur og að þegar hafi ver-
ið bókað í fyrstu ferðina flutning-
ur á freðfiski, saltfiski og fersk-
fiski í gámum. Landað verður í
Bremerhaven á sunnudögum
sem er hagstætt vegna þess að
mánudagurinn er besti söludagur
ferskfisks.
Þriðjudagur 15. ágúst 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5