Þjóðviljinn - 18.08.1989, Síða 25

KVIKMYNDIR
ÞORFINNUR
ÓMARSSON
Emil Janningsí
hlutverki sínu í
Síðasta þjóni
F. W. Murnaus.
Kvikmyndaklúbbur íslands
hefur hafið göngu sína á ný
eftir hafa legið í dvala í sumar.
Klúbburinn tók til starfa sl. vet-
ur og er markmiðið að halda
starfseminni áfram um ó-
komna tíð. Sannarlega kær-
kominn klúbbur og nauðsyn-
legur fyrir alla kvikmyndaá-
hugamenn. Klúbburinn hefur
ákveðið að skipta vetrinum í
tvö tímabil, fyrir og eftir ára-
mót, og eru klúbbskírteini seld
hvort í sínu lagi á eitt þúsund
krónur. Að auki kostar tvö
hönnuður og hefur starfað sem
nokkuð sem slíkur uppá síðkast-
ið. Hann hannaði ma. nýverið
tónleikasvið popparanna í Pet
Shop Boys þegar þeir liéldu sinn
fyrsta konsert og var ekki um
neina. venjulega tónleika að
ræða.
Myndin sem sýnd var í gær og
verður endursýnd á laugardag
heitir Caravaggio og segir frá
samnefndum listmálara sem var
uppi á endurreisnartímanum á ít-
alíu. Jarman gerði þessa kvik-
mynd árið 1985 og olli hún nokk-
urri hneykslan líkt og fleiri kvik-
myndir hans. Michaelangelo
gera þad. Sem málari hefur Jarm-
an góðan bakgrunn til að gera
þetta verk skáldlegrar sýnar,
galdra og myrkviðs sem magnað-
ast. Hann vildi einnig gera verkið
öllum opið og auðskilið. Aðrir
sem spreytt sig á Ofviðrinu eru
ftalinn Alberto Lattuata (1958)
og Bandaríkjamaðurinn Paul
Mazurski (1982).
Um næstu mánaðamót verður
sýnd mjög merkileg kvikmynd í
Ieikstjórn Godfrey Reggio sem
gerð var árið 1983 og kallast Koy-
aanisqatsi. Orðið er komið úr
tungumáli Hopi-indíána og er
myndin ádeila á líf nútímamanns-
Gerum góoan klúbb
hundruð krónur inná hverja
sýningu.
Á efnisskrá fyrra misseris
kennir ýmissa grasa en aðstand-
endur klúbbsins hafa tekið þá
ágætu ákvörðun að bjóða uppá
fleiri en eitt verk hvers leikstjóra.
Það verður því hægt að kynnast
nokkrum af merkari kvikmynd-
agerðarmönnum aldarinnar
nokkuð vel en í þeim hópi eru
Þjóðverjarnir Fritz Lang og Wil-
helm Murnau, Japanarnir Kenjo
Mizoguchi og Yasujiro Ozu og
breski óháði leikstjórinn Derek
Jarman. Að auki verður boðið
uppá verk eftir Godfrey Reggio,
Jacques Tourneur, Pier Paulo
Pasolini, Volker Schlöndorff og
Dennis Hopper. En lítum þá á
efnisskrána einsog hún verður
fyrir áramót.
Sýningar verða öllu jöfnu á
fimmtudögum kl. 21 og 23, en kl.
15 á laugardögum. Hver mynd
verður því sýnd þrívegis og því
ekki mikið ráðrúm til að velja sér
sýningartíma. Fyrstu sýningar
klúbbsins voru reyndar í gær, en
þá var sýnd fyrsta mynd af þrem-
ur eftir Bretann Derek Jarman.
Hann hefur verið nokkurs konar
utangarðsleikstjóri í Bretlandi
um nokkurt skeið og myndir hans
jafnvel hvorki sýndar í al-
mennum kvikmyndahúsum né
sjónvarpi. Jarman byrjaði feril
sinn sem málari og leikmynda-
(Björninn)
Annaud kemur vissulega nokkuð á óvart
með þessum óð sínum til náttúrunnar en
það verður ekki af honum tekið að myndin
er listavel gerð. Góð skemmtun fyrir alla
fjölskylduna, sórstaklega þá sem unna
óspilltu náttúrulífi. Aðalleikararnir fara á
kostum.
The Name of the Rose
(Nafn rósarinnar)
Þrátt fyrir magnaðar senur og frábæran
leik hefði myndin getað orðið enn betri.
Hún líður út í ósköþ venjulega Skerjaláks-
stælingu og endar á rangan veg.
Quest for Fire ★★★
(Leitin að eldinum)
Annaud á heiður skilinn fyrir þessa
söguskoðun sfna á frummanninum. Ekki
endilega allt satt og rétt en mjög skemmti-
legUm sjónarmiðum velt fram.
A Cry in the Dark ★★★★
(Móðir fyrir rétti)
Mynd um fórnarlömb náttúrunnar og
jafnvel enn frekar fórnarlömb mannlegs
samfólags þegar það tekur á sig hina
grimmustu mynd. Schepisi splæsir saman
náttúrunni gegn almenningi og fjölmiðlum
þannig aö úr verður einhver áhrífamesta
kvikmynd sinnar tegundar f langan tfma
Mynd sem allir hafa gott af að sjá.
Konur á barmi taugaáfalls ★★★
Frfskur, fyndinn og skemmtilegur farsi
frá Spáni. Kvikmyndataka og leikur skapa
skemmtilega taugaveiklað andrúmsloft og
undirstrika þannig titil myndarinnar. Kon-
Merusu da Caravaggio, er talinn
frumkvöðull myndlistarstefn-
unnar Chiarooscuro, sem byggir
á tilfinningaþrunginni notkun
ljóss og skugga. Þessi stefna hef-
ur ma. haft mikil áhrif á kvik-
myndagerð og þá vitanlega Der-
ek Jarman. I myndinni liggur
Caravaggio fyrir dauðanum árið
1610 og rifjar upp ástríðuþrungið
líf sitt. Það verður að segjast að
myndin er einkar áhrifamikil og
gefur raunsæja og oft sjokker-
andi mynd af lífinu.
í næstu viku verður svo sýnd
kvikmyndin Jubilee, eða Loka-
hátíðin, sem Jarman gerði árið
1977. Hún vakti enn meiri
hneykslun en Caravaggio, enda
fjallar hún um hnignun breska
heimsveldisins á nýstárlegan
hátt. Elísabet I. Englandsdrottn-
ing ferðast í myndinni í tíma og
rúmi undir leiðsögn galdramanns
hirðarinnar. Jubilee er fuðuleg
forspá um breskt þjóðlíf á níunda
áratugnum þarsem ofbeldi og
eyðilegging ríkir. Jarman fékk til
liðs við sig breska nýbylgjutón-
listarmenn, ss. Brian Eno og
Adam and the Ants, en Adam og
söngkonan Toyah leika einnig í
myndinni.
Þriðja og síðasta mynd Jar-
mans sem sýnd verður í Kvik-
myndaklúbbnum er útfærsla hans
af Ofviðri Shakespeares. Hann
varð snemma heltekinn af þessu
leikriti og eyddi tíu árum í mynd-
urnar ættu bæði að höfða til þeirra sem
leita eftir einfaldri afþreyingu og hinna sem
langar að sjá vel heppnaða kvikmynda-
gero.
Dlrty Rotten Scoundrels ★★
(Svikahrappar)
Oft smellin og fyndin mynd um tvo forh-
erta svikahrappa og samskipti þeirra við
kvenkynið. Dulítið gamaldags húmor sem
byggir talsvert á brokkgengri frammistöðu
aðalleikaranna. Hverjum öðrum en Steve
Martin myndi leyfast að ofleika svona Ifka
rosalega án þess að það komi að sök, en
Mihcael Caine er sem fyrr bara í vinnunni.
Manifesto ★★★
(Samsærlð)
Skemmtileg mynd frá Júgóslavanum
Makavejev og góð tilbreyting frá þeirri hol-
skeflu sem gengur um kvikmyndahúsin um
þessar mundir. Staður og stund er rótt eftir
fall austurrísk-ungverska keisaradæmis-
ins og segir myndin frá tilræði f skjóli létt-
leika almúgans. Sem fyrr blómstrar erót-
(kin hjá Makavejev, jafnvel í formi sadó-
masókisma.
Babette's gæstebud ★★★★
(Gestaboð Babettu)
Þessi gómsæta mynd Gabriels Aksels
er uppgjör bókstafstrúarmanna við
freistinguna og syndina. Stórgóð persónu-
sköpun og veislan i lokin er ógleymanleg.
Caravaggio ★★★
Derek Jarman er engum likur og sjokk-
erar flest venjulegt fólk. Myndin hefur að
geyma glæsilega notkun myndmáls og of-
beldis en menn þurfa að hafa sig alla við til
að missa ekki úr þráðinn.
Laugarásbíó
The ‘Burbs ★★
(Geggjaðir grannar)
Ekkert sérstök mynd í neinu tilliti en
leikaramir bjarga henni fyrir horn. Tom
ins og lýsir hve mjög hann hefur
fjarlægst uppruna sinn. Myndin
er eins konar heimildamynd þar-
sem engir leikarar, ekkert tal og
engin eiginleg leikstjórn á sér
stað. Ofanritaður sá þessa
mögnuðu kvikmynd eigi fyrir
margt löngu og er ætlunin að
fjalla ítarlegar um hana skömmu
áður en hún verður sýnd.
Sama verður að mestu sagt um
afganginn af myndum Kvik-
myndaklúbbsins, ítarlegri um-
fjöllun verður að bíða betri tíma.
Það er þó sjálfsagt að gefa nokkra
innsýn í hvaða myndir verða á
boðstólnum, en 6.-12. september
verður farandsýning á vegum al-
þjóðasamtaka kvikmyndasafna.
Kvikmyndaklúbburinn tekur sér
frí á meðan og svo verður einnig
þegar Kvikmyndahátíð Listahát-
íðar verður haldin 7.-17. októ-
ber.
Um miðjan september hefjast
sýningar á klassískum verkum
þýska expressionistans Fritz
Lang. Fyrst er sýnd Der mude
Tod sem hann gerði árið 1921, þá
Dr. Mabuse (1922), Metropolis
(1927) og loks You Only Live
Once (1937). Fyrstu þrjár mynd-
irnar gerði Lang á fyrra
Þýskalands-tímabili stnu og er
Metropolis sennilega þekktust
þeirra, sérstaklega vegna endur-
útgáfu myndarinnar árið 1984.
You Only Live Once er hinsvegar
gerð í Bandarikjunum, en Lang
Hanks slær ekki feilpúst frekar en fyrri dag-
inn í þessari athugun hans og fleiri á væg-
ast sagt ófrýnilegum nágrönnum.
Torch Song Trilogy ★★★
(Arnold)
Snjöll og einlæg mynd sem segir frá
heimi hómósexúals fólks. Vel skrifuð og
leikin og tekst að slá bæði á lótta og hríf-
andi strengi án þess að falla í gryfju
væmninnar. Sagan af hommanum Arnold
er eitt vitsmunalegasta og besta sem bíóin
bjóöa upp á um þessar mundir.
Fletch Lives ★★
(Fletch lifir)
Mynd fyrir aðdáendur Chevy Chase en
þeim sem ekki líkar kappinn ættu að sitja
heima. Fletch er á köflum mjög fyndin en
sum atriðin eru gjörsamlega mislukkuð.
Fyrri myndin var betri.
Bfóhttllin
Llcence to Kill ★★★
(Leyflð afturkallað)
Ein besta Bond-myndin i langan tíma.
Dalton er 007 holdi klæddur og spannar allt
frá hörkutóli í sjentilmann. Broccoli hefur
hrist, en ekki hrært, upp i Bond-ímyndinni
með góðum árangri.
The Gods Must Be Crazy II ★
(Guðlrnir hljóta að vera geggjaðir
2)
Agæti fyrri myndarinnar var einkum
snjallri og frumlegri hugmynd að þakka. Því
er ekki fyrir aö fara hér heldur er, einsog
alltof oft, reynt að notfæra sér vinsældir
fyrri myndarinnar til að gera aðra eins. Á
sór sínar góðu hliðar en þær hverfa fyrir
hinum verri.
Her Alibi ★★
(Með allt í lagl)
Hreint ágætis skemmtun þarsem
klaufinn Tom Selleck líkir eftir Cary Grant
hér á árum áður. Vel er fléttað á milli hinnar
dvaldist þar í rúma tvo áratugi
eftir að hann hraktist burt frá
Þýskalandi á tímum Þriðja ríkis-
ins.
Um miðjan október sjáum við
síðan tvær myndir eftir annan
ekki ómerkari Þjóðverja, Frie-
drich Wilhelm Mumau. Sýndar
verða Nosferatu (1922) og Der
letzte Mann (1924) en fyrri
myndina endurgerði Werner
Herzog árið 1979. Báðar þessar
myndir eru meðal bestu kvik-
mynda Murnaus en hann lést í
bflslysi árið 1931, þá 42ja ára
gamall.
Þegar þessir tveir Þjóðverjar
hafa lokið sér af verða sýndar
japanskar kvikmyndir eftir
Kenjo Mizoguchi og Yasujiro
Ozu. Báðir eru þeir á meðal á-
hrifamestu kvikmyndagerðar-
manna, sögunnar en hafa hér á
Vesturlöndum staðið nokkuð í
skugga landa síns, Akira Kuros-
awa. Myndirnar sem við sjáum
heita Saikaku Khidai Onna (Líf
O'Haru, 1952) og Sancho Dayo
(Sancho ráðsmaður, 1954) eftir
Mizoguchi og Soshun (Snemma
vors, 1956) eftir Ozu.
Eftir þetta taka við stakar sýn-
ingar í minna samhengi hver við
aðra. f lok nóvember verður Cat
People í leikstjórn Jacques To-
urneur á dagskrá. Hún var endur-
gerð í leikstjórn Paul Schrader
árið 1982 en fyrri myndin þykir
mörgum klössum betri. Þess má
raunverulegu sögu og skáldskaps rithöf-
undarins en atriðin með Rúmenum og þar
með talið lokaatriðið heldur hugmyndasn-
auð.
Police Academy 6 0
(Lögregluskólinn 6)
Hvernig er hægt að ætlast til þess að fólk
hlægi að sömu fúlu bröndurunum ár eftir
ár? Þessi sjötta mynd í röðinni um lögreglu-
skólann er slakari en þær síðustu þar á
undan og er þá mikið sagt.
Three Fugltlves ★★
(Þrjú á flótta)
Ágætis gamanmynd á meðan plottið
virkar en dettur niður þess á milli. Martin
Short er aðal aðhlátursefnið sem mis-
heppnaðasti bankaræningi kvikmyndanna
( allt of stórum frakka.
A Flsh Called Wanda ★★★
(Fiskurlnn Wanda)
Nánast fullkomin gamanmynd. Hárfinn
húmor í skotheldu handriti og gamlinginn
Crichton stýrir af mikilli fimi. Erfitt að gera
upp á milli aðalleikaranna sem eru hver
öðrum betri. Betri skemmtun er vandfund-
in Bíóborgin
Forever Frlends ★★
(Alltaf vinir)
Um margt ágæt lýsing á langvarandi vin-
áttu tveggja ólíkra kvenna. Ágætlega
leikin, sérstaklega er Midler hrifandi i einni
buddy-myndinni enn. Myndin reynir hins-
vegar að segja alltof mikið, einsog dæmi-
gerð væmin míní-sería, og veldur hún ekki
þessum mikla söguþræði.
Spellblnder ★
(A hættuslóðum)
Ekki alvond hryllingsmynd en byggir um
of á sömu atriðum og sambærilegar B-
myndir. Allt vel þekkt og ofnotað: djöflatrú
og yfirnáttúrulegir hlutir með tilheyrandi
tæknibrellum og óvæntum endalokum.
betri
geta að Tourneur var bandarísk-
ur ríkisborgari nær allt sitt líf en
faðir hans, Maurice, var einn af
frumkvöðlum evrópskrar kvik-
myndagerðar.
í desember verður sýnd ein af
mörgum stórvirkjum ítalska
marxistans Pier Paolo Pasolini, II
vangelo secondo Matteo (Boð-
skapur heilags Matteusar, 1964).
Síðan verður sýnd Death of a Sal-
esman (Sölumaður deyr), eftir
samnefndu leikriti Árthurs
Millers, í leikstjórn Þjóðverjans
Volkers Schlöndorffs. Myndin
var gerð fyrir sjónvarp árið 1985
með nánast sömu leikurum og
fluttu verkið á sviði ári áður, en
einhverra hluta vegna hefur
myndin ekki verið sýnd hér á
landi. Á eftir henni verður svo
sýnd kvikmynd Dennis Hoppers,
The Last Movie, sem á vel við
þarsem hún verður síðasta kvik-
mynd klúbbsins á þessu misseri.
Hopper gerði þessa mynd árið
1971 eða tveimur árum á eftir
hann sló í gegn með Easy Rider.
Myndin hefur reyndar fengið
heldur dræmar viðtökur
gagnrýnenda en ekki eru allir
sammála því. Tíu ár liðu þar til
Hopper gerði kvikmynd á ný.
Mun betri umfjöllun um þessar
kvikmyndir er að finna í stórgóðri
dagskrá sem Kvikmyndaklúbb-
urinn hefur gefið út. Fjöl-
mennum í Regnbogann og gerum
góðan klúbb að betri klúbbi.
Dangerous Lialsons ★★★
(Hættuleg sambönd)
Þrungin, en jafnframt hrífandi tragi-
kómidía þar sem allir ern táldregnir. Frá-
bær leikur ber myndina uppi, sérstaklega
Malkovich og Close sem hástéttarpakkiö
sjálfselska. Mynd fyrir rómantikera en
endirinn er í hróplegu ósamræmi við þjóð-
félagsástandið á þessum tima.
Raln Man ★★★
(Regnmaöurlnn)
Regnmannsins verður minnst tyrir ein-
stakan leik Hoffmanns í hlutverki einhverfa
ofvitans fremur en sem góðrar kvikmynd-
ar. Óskar fyrir handrit og leikstjóm fremur
vafasamur og Barry Levinson hefur áður
stýrt betur.
Háskólabíó
Warlock 0 Afskaplega lélegt, ósmekk-
legt og ómerkilegt. Ovíst hvort verið er að
stæla Highlander eða The Termenator
enda skiptir það engu máli.
Stjttmubló
Magnús ★★★
Lang besta kvikmynd Þráins til þessa og
jafnframt i hópi betri kvikmynda sem gerð-
ar hafa verið hér á landi. Þráinn hefur náð
auknum þroska sem listamaður og byggir
mynd sina vel upp til að byrja með en ým-
issa brotalama fer að gæta þegar leysa á
úr vandamálum höfuðpersóna. Oft yndis-
legur gálgahúmor og Magnús er sann-
kölluð skemmtimynd fyrir alla aldurshópa.
Baron Munchhausen ★★★
(Ævlntýrl Munchhausen)
Ævintýri barónsins af Múnchhausen
eftir lygasögum R. E. Raspe gætu varia
fengið betri meðferð en hjá fyrrum Monty
Python fólkinu undir stjórn Terry Gilliam.
Sannkölluð fantasía sem allir geta haft
gaman af, jafnt ungviðið sem kvikmynda-
fríkin. Svona eiga ævintýri að vera.
Föstudagur 18. ágúst 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25