Þjóðviljinn - 30.08.1989, Blaðsíða 5

VIÐHORF
Setjum sorpið í Vatnsmýrína
Kristbjörn Árnason skrifar
Ágæti ritstjóri og lesendur
Þjóðviljans.
Enn einu sinni gerist það, að
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í
borgarstjórn ausa úr digrum sjóði
borgarinnar og kaupa jörð af
vildarvinum sínum og á slíku yfir-
verði að heiðarlegt fólk svitnar
við tilhugsunina. Borgin er ein
um það að geta gert verðmæti úr
svona landi þannig að um sam-
keppni er ekki að ræða. Svo mikl-
ar upphæðir er um að ræða að
enginn aðili getur boðið á móti.
Jafnvel þótt t.d. hreppurinn sem
jörðin er í hafi einhverja aðra
hagsmuni varðandi nýtingu jarð-
arinnar. Hefur vanmegna sveit-
arsjóður enga möguleika á að
leita réttar síns eða verja
hagsmuni hreppsins gegn ógnar-
valdi fjármagnsins, yfirverðið er
slíkt. Borgin kaupir hér
fullvirðislausa jörð á sextánföldu
gangverði bújarða, eða á 95 milj-
ónir í stað 6 miljóna. Rétt er að
benda á í þessu sambandi, að
með þessum hætti (baktjalda-
makki og framkvæmd sem kemur
öllum á óvart) hefur Reykjavík
keypt upp allar jarðir í Mosfells-
sveit með sjó, allt frá Elliðaám að
Blikastöðum. Margoft hefur
borgin reynt að kaupa þá jörð og
boðið óheyrilegt verð fyrir.
Lesendum blaðsins skal einnig
bent á, að litlu munaði á sinni tíð
að Reykjavík eignaðist lögbýlið
Varmá en Mosfellshreppur nýtti
sér forkaupsrétt sinn sem var í
raun langt umfram eðlilega fjár-
hagsgetu hreppsins á þessum
tíma. Megin þéttbýliskjarninn í
byggðarlaginu er einmitt á landi
þessarar jarðar. Hreppurinn
hafði ekki bolmagn til að kaupa
Korpúlfsstaði og sjá allir hvaða
þýðingu það hefði haft fyrir þró-
un byggðar í hreppnum hefði það
verið hægt.
Þessi jarðarsala og nánast
nauðung Kjalarneshrepps til að
láta undan ægivaldi og ofboðs-
legum þrýstingi borgarinnar ætti
að vera búin að sanna það fyrir
íbúum Kjalarness, Kjósar og
Mosfellssveitar, að það $r löngu
tímabært að sameina þessi þrjú
sveitarfélög í eitt stórt og öflugt
þannig að mjög erfitt yrði fyrir
utanaðkomandi aðila að troða
því um tær, m.a. fyrir borgina.
Það eru falsrök hjá hrepps-
nefndarmanni á Kjalarnesi að
halda því fram, að Kjalarnes-
hreppur hafi einhverjar siðferði-
legar eða félagslegar skyldur til
þess að taka við sorpi frá öllu
Stór-Hafnarfjarðarsvæðinu. Það
er raunar lítið mál fyrir hvert
þessara sveitarfélaga að losa sig
við eigið sorp.
Þá ber að rifja það upp, að nú-
verandi sorphaugar borgarinnar
eru í landi Gufuness, sem er
gömul kirkjujörð í Mosfells-
þar sem ég ólst upp í nágrenni
þeirra. Þarna mætti rækta upp
iðagræna velli með glæsilegu blá-
greni og bláum blómum, sem aft-
ur gæfi tækifæri á því að leiða um
völlinn þrifalega útlendinga með
gullkeðju á bumbunni og benda
þeim á, að Reykjavík er eina höf-
uðborgin í víðri veröld sem hefur
18 holu golfvöll í miðbæ sínum.
Ekki bara laxá, heldur líka golf-
völl. Slíkur glæsilegur hallargarð-
ur umhverfis nýja ráðhúsið með
fagurbláum síkjum þar sem rækt-
gjald árlega sem svarar 6-7 milj-
ónum eða kr. 45 þús. á hverja
fjölskyldu á ári. f þessu sambandi
má benda á það, að borgin greiðir
Mosfellshreppi ekki krónu í að-
stöðugjald vegna hitaveitunnar
og hefur harðneitað öllum sann-
gjörnum óskum um slíkt.
í Mogganum í morgun er birt
kort af fyrirhuguðum fram-
tíðarvegi með brúm yfir Elliða-
vog og Leiruvog.. Ætli borgin
hafi lofað Kjalnesingum því að
þessi vegur yrði lagður og áfram á
„Pessi jarðasala og nánast nauðung
Kjalarneshrepps... œtti að sanna þaðfyrir
íbúum Kjalarness,
Kjósar og Mosfellssveitar, að
það er löngu tímabœrtað sameina þessi þrjú
sveitarfélög í eitt stórt og öflugt“
hreppi, altarið úr kirkjunni er
enn í fullri notkun við messur
þegar messað er að Reykjalundi.
Það er eflaust alveg rétt að
fyrirhuguð urðun sorps í Álfsnesi
verður með allt öðrum og þrifa-
legri hætti en í Gufunesi, en það
angrar okkur Mosfellinga
óneitanlega, að þessi nýi urðun-
arstaður er rétt við aðalbyggðina
í sveitinni (1700 m) og rétt við
friðað náttúrusvæði sem eru
Leirurnar í Leiruvogi. Okkur
sveitavörgum hefur verið sagt, að
þessi nýja urðunaraðferð sé svo
snyrtileg og fyrirferðarlítil, að við
verðum hennar aldrei varir, þess
vegna undrar það okkur að borg-
arbúar skuli ekki hafa sorpið hjá
sér sjálfum.
Undanfarna mánuði hef ég
verið að benda vinum mínum í
bænum á mjög góðan stað fyrir
sorpið, einmitt vegna þess hve
snyrtilegt þetta verður allt. Ég
hef bent þeim á Vatnsmýrina,
þannig mætti fylla upp þessar fúlu
tjarnir sem skítalyktina leggur frá
á hlýjum sumardögum og allir
eru sífellt að rífast út af. Ég
persónulega hef mjög slæma
reynslu af þessum fúlu tjörnum
aður lax buslaði í vatninu og stór-
vaxnar styttur af góðum borgar-
stjórum bæri við fagurbláan him-
in þannig að sænska mafían yrði
græn af öfund og það væri
eitthvað fyrir sómakæra borgar-
starfsmenn.
Það er alveg sama hvað ég hef
reifað þessar stórkostlegu hug-
myndir mínar við stórvini mína í
bænum, þeir hrista höfuðið.
Sannleikurinn er auðvitað sá, að
það eru hér apa-aurarnir sem
ráða öllum gjörðum manna eins
og oft áður, síðan ætlar borgin að
rækta upp skrúðgarð og skóg á
landinu og gefa Kjalnesingum
landið, þannig að Mosfellingar
verða grænir af öfund. Þá vaknar
spurningin hvort borgin muni
gefa Kjalarneshreppi önnur lönd
sín í hreppnum.
Einhvers staðar heyrði ég það
eða las að Kjalnesingar skulduðu
70-80 miljónir vegna hitaveitunn-
ar. Hitaveita Reykjavíkur mun
eins og ekkert sé yfirtaka þessar
skuldir og færa þannig hverri fjöl-
skyldu í hreppnum að gjöf sem
svarar kr. 520 þúsund. Þá er sagt
að borgin muni greiða í aðstöðu-
Helguskeri yfir Kollafjörð á allra
næstu árum? Slík vegarlagning
myndi skila borginni gríðarlegum
arði vegna urðunar sorps í Alfs-
nesi, einnig myndi slíkur vegur
samfara vegi undir Hvalfjörð frá
Kjalarnesi gera Kjalarnes að
miðbæjarsvæði með geysilega
uppbyggingarmöguleika, jafn-
framt sem Mosfellshreppur
myndi einangrast verulega í
atvinnulegu tilliti og Kjósar-
hreppur einnig. Ekki hef ég orðið
var við nein viðbrögð hjá sveitar-
stjórnarmönnum í þessum
sveitarfélögum.
Oddvitinn á Kjalarnesi skuldar
okkur íbúum í sýslunni trúverð-
ugar skýringar á snöggri afstöðu-
breytingu sinni, eða er hann bú-
inn að ná þeim árangri sem hann
ætlaði sér í þröngri stöðu? Við
erum líklega búnir að sjá að mað-
urinn er frábær samningamaður.
Kæri lesandi þessa bréfs. Ég
sagði í upphafi, að það mætti
draga drjúgan lærdóm af þessum
atburðum er snerta skipulagsmál
þessara þriggja hreppa í Kjósar-
sýslu. Þar á ég við nauðsyn þess
að sameina þá í eitt sveitarfélag,
sem vegna legu sinnar við borg-
ina og sterk tengsl við Vestur-
landið yrði geysilega öflugt. Það
væru miklar líkur á því að vaxtar-
broddur atvinnuuppbyggingar
höfuðborgarsvæðisins yrði í slíku
sameinuðu sveitarfélagi sem væri
það öflugt, að það réði við að
veita íbúum sínum fullkomna
þjónustu og næg atvinnutækifæri.
Nokkuð sem þessi sveitarfélög
eiga í erfiðleikum með í dag.
Landkostir eru slíkir að góðir
möguleikar eru á uppbyggingu
þriggja þéttbýliskjarna. Miklir
möguleikar eru á alhliða atvinnu-
lífi. Allir hrepparnir hefðu mikla
hagsmuni af því að til slíkrar sam-
einingar kæmi. Nægir að benda
Mosfellingum á þá staðreynd, að
við lagningu þessa nýja vegakerf-
is einangrast byggðarlagið gjör-
samlega atvinnulega séð. Öll
uppbygging verslunar og iðnaðar
byggist á því að vera í þjóðbraut,
hugsanlegir viðskiptavinir iðnfyr-
irtækja leita helst ekki langt yfir
skammt.
Það ætti að nægja Kjalnesing-
um að benda þeim á hitaveitu-
framkvæmdirnar. Nauðsynlegar
fyrir byggðina til þess að þar yrði
lífvænlegt fyrir fjölskyldur, en
alltof dýr fyrir svo fáa íbúa.
Kjainesingar eru of fáir til þess að
geta nýtt sér þá möguleika sjálfir
sem felast í breytingunum á þjóð-
veginum á næstu árum. Kjósin er
þegar alvarlega einangruð og ein-
angrast enn frekar við það að
vegurinn fer undir Hvalfjörð.
Landbúnaður er allur á undan-
haldi í Kjósinni sem annars stað-
ar og sífellt verður erfiðara að
halda Kjósinni í raunverulegri
byggð.
Þau örfáu atriði sem ég hef hér
talið fram ættu að nægja til þess
að ætlast til að alvarleg vinna
verði lögð í það að kanna mögu-
leika á sameiningu þessara
sveitarfélaga. Óþarft ætti að vera
að tíunda hér frekar þá stórkost-
legu möguleika sem slík samein-
ing byði upp á.
Mosfellssveit, 26. ágúst 1989
Kær kveðja,
Kristbjörn Árnason
Kristbjörn Árnason er formaður
Félags starfsfólks í húsgagnaiðn-
aði og býr í Mosfellsbæ.
SKAK
Heimsbikarmótið í Skellefteá
Kasparov og Karpov brtast um efsta
sætið
Það er allt útlit fyrir æsispenn-
andi endasprett á heimsbikar-
mótinu í Skelleiteá í Svíþjóð.
Kasparov og Karpov tróna á
toppnum eftir 11 umferðir en það
er stutt í næstu menn og allt getur
gerst í lokaumferðunum þó mér
segi svo hugur að annar ef ekki
báðir þessara ofurmenna skák-
listarinnar hreppi efsta sætið.
Keppninni um heimsbikarinn
er lokið að því leyti að enginn
getur komið í veg fyrir að Kaspar-
ov hampi honum í mótslok. Hann
væri langefstur í Skellefteá ef
ekki hefðu komið til óvænt
lausatök í gjörunnum stöðum.
Anatoly Karpov hefur á hinn
bóginn fikrað sig hægt og bítandi
upp töfluna samkvæmt þeirri so-
vésku aðferð sem gerir ráð fyrir
sigri á hvítt - jafntefli á svart.
Hann er yfirleitt harður á loka-
sprettinum, ef undan er skilið
heimsbikarmótið í Rotterdam,
og ætlar sé örugglega sigur.
Bandaríkjamaðurinn Yasser
Seirawan hefur komið mest á
óvart og er ásamt Nigel Short og
Lajos Portisch í 3.-5. sæti. Skilur
aðeins hálfur vinningur þá þre-
menninga og efstu menn. Úrslitin
í 9.-11. umferð hafa orðið eins og
hér segir:
9. umferð: Kasparov vann
Portisch, Kortsnoj vann Nikolic,
Short vann Vaganian, Sax vann
Nunn, Seirawan vann Hiibner.
Jafntefli gerðu Ribli og Karpov,
Salov og Tal. Ehlvest og Anders-
son.
10. umferð: Karpov vann Nik-
olic, Andersson van Vaganian,
Portisch vann Salov, Sax vann
Ehlvest. Jafntefli gerðu Tal og
Kortsnoj, Hubner og Ribli, Short
og Seirawan, Kasparov og Nunn.
11. umferð: Seirawan vann
Andersson. Jafntefli gerðu
Ehlvest og Kasparov, Kortsjov
og Karpov, Portisch og Tal, Ribli
og Short, Nunn og Salov, Nikolic
og Htibner, Vaganian og Sax.
Staðan eftir ellefu umferðir var
þá þessi (12. umferð var tefld í
gærkvöldi):
1.-2. Kasparov og Karpov 7 v.
3.-5. Short, Seirawan og Portisch
1. d4-Rf6
2. c4 eó
3. R13Bb4+
4. Bd2 De7
5. g3 0-0
6. Bg2 Bxd2+
7. Dxd2 d6
8. Rc3e5
9. 0-0 He8
10. e4 Bg4
11. d5 Bxí3
12. Bxf3 c5
13. Hael a6
14. b3 Rbd7
15. Bg2 Hab8
16. a4 Dd8
17. Ddl He7
18. He3 Da5
19. Hfel Kh8
20. Bh3 Hg8
21. Hhl Dd8
22. Dd2 Rh5
23. Re2
6Vi v. 6.-8. Andersson, Ehlvest og
Salov 6 v. 9. Sax SV2 v. 10.-12,
Tal, Hubner og Ribli 5 v. 13. Nik-
olic 4V2 v. 14.-15. Kortsnoj og
Nunn 4 v. 16. Vaganian 3Vi v.
Karpov komst upp við hliðina
á Kasparov með því að leggja
Seirawan í 8. umferð. Heims-
meistarinn reif sig lausan í 9. um-
ferð er hann lagði Portisch en
slapp svo naumlega í 10. umferð
er hann mætti John Nunn. Karp-
ov notfærði sér tækifærið og
komst enn upp að hliðinni á Garrí
með því að sigra Predrag Nikoloc
í einni athyglisverðustu skák
mótsins:
10. umferð
Karpov - Nikolic
Bogo-indversk vörn
(Karpov unir sér vel í stöðum
af þessu tagi þar sem hann hefur
meira rými og getur leitað færa í
mestu makindum. Þess vegna
kom nokkuð á óvart hversu
harða stefnu viðureignin tók.)
23. .. g6
24. a5 Rg7
25. Bxd7Dxd7
26. f4 Hge8
27. b4 cxb4
28. Dxb4 f5
29. Rc3exf4
30. gxf4 fxe4
31. Rxe4 Df5
(Nikolic hyggst nú svara 32.
Rxd6 með 32... Dxf4! og mát á fl
gerir hvítum gramt í geði. Með
því að fórna tveimur peðum og
setja traust sitt á frípeðið á d-
línunni leysir Karpov vandann).
32. c5! dxc5 34. d6 He5
33. Dc4 Dxf4 35. d7 Hd8
36. Dc3!
(Kynngimagnaður leikur sem
byggir á hugmyndinni 36. ..
Hxdf7 37. Hf3! og drottningin
getur sig hvergi hrært vegna
mátsins á f8).
36. .. h5 39. Dcl g5
37. Hf3 Dh4 40. Rg3 Hd5
38. Hf7 Hg8
(Eða 40. .. Dd4 41. Hdl og
vinnur.)
41. Hf6 Hd8 43. He8+!
42. Dbl Kg8
- og Nikolic gafst upp. Hann
tapara.m.k. hrók: 43. ..Hxe844.
dxe8(D)+ Rxe8 45. Dg6+ Rg7
46. Df7+ og vinnur.
Miðvikudagur 30. ágúst 1989 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 5