Þjóðviljinn - 01.09.1989, Blaðsíða 17

Maðurinn skapar fötin
Á hverju hausti berastokkurfréttir
af tískufrömuðum í erlendum
stórborgum sem kveða upp úr um
það í hverju glæsileiki vetrarins sé
fólginn. Nú er það rautt eða svart,
sítt eða stutt, vítt eða þröngt. Og
óáþreifanleg nærvera þeirra alla leið
norður á hjara veraldar hefur þau
áhrif að sá hópur fólks sem vill ekki
undir nokkrum kringumstæðum
vera hallærislegt, klæðistfatnaði í
samræmi við línurnar sem lagðar
eru í tískuhúsum úti í heimi. Aðrir eru
snúnirog segjastekki hlaupaeftir
duttlungumtískunnar, enda
fatnaður ekki til annars en að skýla
nekt og veita skjól fyrir
norðannepjunni. Ef markamáfjölda
tískuvöruverslana í Reykjavík hlýtur
síðari hópurinn að vera í miklum
minnihluta og kannski eru flestir
einhvers staðar þarna mitt á milli,
geta ekki annað en hrifist af
glæsilegum fatnaði en skortir bæði
fé og hugrekki til að fylgja tískunni
út í æsar.
Undanfarin ár hafa margir
íslendingar stundað nám í
fatahönnun erlendis og þráttfyrir
lítinn markað og harða samkeppni
við innfluttar vörur eru reknar hér
nokkrar saumastofur og verslanir.
Hér birtast nokkur íslensk sýnishorn
og er ekki að sjá að íslenskir
fatahönnuðirgefi þeimfrönsku neitt
eftir.
Verðum að skapa tækifærin sjálf
Guðrún Hrund Sigurðardóttir
lauk námi í Köbenhavns mode-
og designskole síðastliðið vor.
Þetta var tveggja ára nám, sem
núna hefur reyndar verið lengt í
þrjú ár, og segir Guðrún að jaað
hafi ekkert veitt af þessu ári til
viðbótar þar sem knappur tími
hafi gefist til að vinna sum verk-
efnin.
í fyrravetur tók hún þátt í
keppni milli Norðurlandabúa,
sem haldin var í Kaupmanna-
höfn, þar sem valdir voru fulltrú-
ar frá hverju Norðurlandanna til
að sýna í Smirnoff-kepninni sem
haldin var í London í febrúar.
Hún var ein af þeim útvöldu og
vakti fatnaður hennar verðskuld-
aða athygli.
- Ég bý til frekar sígild föt úr
góðum efnum. Þetta gengur ekki
í unglingana en konur, svona yfir
tvítugt, eru hrifnar af svona föt-
um, sagði Guðrún.
Það eru ekki nema tvær vikur
síðan Guðrún flutti heim frá
Kaupmannahöfn og aðspurð um
atvinnumöguleika í greininni
sagðist hún enn ekki vera farin að
kanna þá að neinu ráði. Það eru
að sönnu ekki mörg störf sem
bjóðast á þessum vettvangi en
Guðrún sagði að fólk yrði þá að
skapa sín tækifæri sjálft. - Það
getur vel verið að ég setji upp
eigið fyrirtæki þegar fram líða
stundir en það verður þá lítið fyr-
irtæki þar sem ég tæki að mér að
sauma fyrir fólk. Ég hygg ekki á
neina fjöldaframleiðslu, sagði
Guðrún.
>Þ
Hörð
samkeppni
viö inn-
flutninginn
María Lovísa Ragnarsdóttir
var ein af þeim fyrstu sem fóru
utan að læra fatahönnun. Hún
lauk námi 1979 og setti á fót
verslunina Maríurnar sem hún
rak í 5 ár. Núna rekur hún lítið
verkstæði við Laugaveginn og
sinnir aðallega pöníunum eftir
sérsaumuðum sparifötum.
- Það er óskaplega erfitt að
reka svona fyrirtæki. Markaður-
inn er lítill og mikil samkeppni
við innflutta iðnaðarframleiðslu.
Það gengur ekki annað en að
bjóða sérsaumaða kjóla á svip-
uðu verði og þá innfluttu. Fólk
borgar ekki meira fyrir flíkina
þótt hún sé sérsaumuð, sagði
María.
María sagði að það væru konur
á öllum aldri sem leituðu eftir
sérsaumuðum fatnaði, hún saum-
aði allt frá fermingarkjólum upp í
samkvæmiskjóla fyrir eldri kon-
ur.
- Sem betur fer eru viskose-
efnin ekki eins vinsæl núna og
þau hafa verið um nokkurn tíma.
Nú vilja konur vandaðri efni og
sniðin eru mjög kvenleg og
skrautleg og ég sauma mikið úr
siffoni sagði María aðspurð um
tískuna í vetur. iþ
Samfestingur úr bláu siffoni sem einnig er hluti af lokaverkefni Guðr-
únar Hrundar.
Ekki
hlýjar
Hjónin Júlíus Steinarsson og
Sigrún Guðmundsdóttir hafa um
árabil rekið vinnustofu og verslun
undir nafninu Skinn-gallerí. Þau
hanna og sauma yfirhafnir úr ís-
lensku mokkaskinni og leðri. Júlí-
us sagði að íslenska hráefnið
stæðist vel samanburð við það
besta sem framleitt væri erlendis
og nýjar vinnsluaðferðir gerðu
efnin sterkari og þjálli.
- Verkstæðið okkar er lítið og
við fjöldaframleiðum ekki flíkur.
Við leggjum áherslu á að sinna
hverjum viðskiptavini fyrir sig.
Héma vinna mest 4 til 5 starfs-
menn, að okkur hjónunum með-
töldum, og í mörgum tilfellum
vinnum við saman að hönnun-
inni. Við erum með ákveðið úr-
val í versluninni en auk þess getur
fólk fengið saumaðar flíkur eftir
eigin hugmyndum. Það hefur
alltaf verið nóg að gera hjá okkur
og salan hefur aukist jafnt og þétt
undanfarin ár, sagði Júlíus.
Aðspurður um hvemig tískan
væri dag sagði Júlíus að flíkurnar
ættu að vera sem náttúrulegastar
og mildir jarðlitir ríkjandi. Hann
sagði að það þýddi ekkert að
bjóða íslendingum annað en það
sem væri í takt við tískulínur er-
lendis því þeir fylgdust vel með. -
Auk þess er fólk að kaupa flík
sem það ætlar að nota í mörg ár
og því er það síður ginnkeypt
fyrir lituðum eða glannalegum
flfkum.
Flestir muna sjálfsagt eftir
gömlu mokkaflíkunum sem
framleiddar vora í stóram stíl hér
á landi í mörg ár. Nú er engin slík
iðnaðarframleiðsla í gangi eftir
að verksmiðja Sambandsins var
lögð niður. Það er hins vegar flutt
út talsvert magn af fullunnu hrá-
bara
flíkur
efni. - Það má kannski segja um
þessa framleiðslu að iðnaður og
hönnun hafi aldrei náð saman.
Fólki fannst flíkurnar ekkert sér-
staklega fallegar og þröngu snið-
in vora einfaldlega óþægileg.
Hins vegar held ég að iðnaðar-
framleiðsla á þessu sviði sé vel
möguleg, bæði fyrir innanlands-
markað og til útflutnings. En það
er ekki nóg að flíkumar séu
hlýar, þær þurfa líka að vera fal-
legar og þægilegar og það er
greinilegt að viðhorf fólks til inn-
lendrar fataframleiðslu er að
breytast, það mun ekki verða
þörf á því öllu lengur að merkja
íslensk föt með erlendum
nöfnum, sagði Júlíus.
•Þ
Föstudagur 1. september 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SfÐA 17