Þjóðviljinn - 08.09.1989, Blaðsíða 16
Húsnæöi Námsgagnastofnunar
ér þröngt og starfsemin fer fram
við afar erfiðar aðstæður. Mynd:
Kristinn.
tveggja ára fresti. Hún verði gerð
aðgengileg öllum sem málið
varðar með því að gefa hana út
við hverja endurskoðun.
Fyrir utan þessar tvær megin-
tillögur nefndarinnar er lagt til að
leitað verði leiða til að kennarar
sem taka að sér námsefnisgerð
haldi samningsbundnum réttind-
um sínum og þeim verði sköpuð
vinnuaðstaða við stofnunina.
Nefndin leggur einnig til að
skólum verði gert kleift að fá út-
hlutað efni frá öðrum útgefend-
um og að kannaðir verði mögu-
leikar á samstarfi Námsgagna-
stofnunar við aðrar útgáfur um
námsefni.
Nefndin leggur til að fram-
leiðsla á myndböndum sem hluta
af námsefni verði aukin og al-
mennum fræðslumyndum fjölg-
að. í þessu skyni verði tækjabún-
aður fræðslumyndadeildar bætt-
ur vegna eigin framleiðslu og til
að unnt sé að veita skólum að-
stöðu til hljóð- og myndbands-
gerðar.
Skólavörubúðin, sem gegnir
miklu hlutverki í starfsemi Náms-
gagnastofnunar fær umfjöllun í
skýrslunni eins og annað. Lagt er
til að þjónusta búðarinnar við
landsbyggðina verði efld, t.d.
með aukinni útgáfu vöruskráa og
dreifibréfa. Einnig að átak verði
gert til að tengja starfsemi Skóla-
vörubúðar betur við aðra þætti í
starfsemi stofnunarinnar.
Tilrauna-
kennsla
Pá eru tillögur um upplýsinga-
öflun og mat á námsefni og eru
þar ýmsar nýjungar. Lagt er til að
viðameiri tilraunakennsla fari
fram á vegum skólaþróunar-
deildar samkvæmt samkomulagi
deildarinnar og Námsgagna-
stofnunar eða annarra aðila. Þá
telur nefndin æskilegt að stofnun-
in leiti í auknum mæli samstarfs
við ýmsa aðila, t.d. Kennarahá-
skóla íslands, Háskóla íslands og
Rannsóknastofnun uppeldis- og
menntamála.
Nokkrar aðrar tillögur lagði
nefndin fram, s.s. um fjölgun
starfsmanna og að ráðgjafar- og
eftirlitsnefnd verði stofnuð.
Réttritunar-
orðabók
Nýlega kom út á vegum Náms-
gagnastofnunar Réttritunarorða-
bók og hefur hún verið í undir-
búningi síðastliðin þrjú ár. Bókin
hefur- verið samvinnuverkefni
Námsgagnastofnunar og ís-
lenskrar málnefndar, og ritstjóri
verksins er Baldur Jónsson. Þess-
ari nýju réttritunarorðabók er
ætlað að leysa af hólmi Stafsetn-
ingarorðabók Árna Þórðarsonar
og Gunnars Guðmundssonar
sem Ríkisútgáfa námsbóka gaf út
árið 1957 og hefur komið alls sex
sinnum út.
Réttritunarorðabókin kemur
út í tvenns konar búningi. Annars
vegar bækurnar sem Námsgagn-
astofnun dreifir til grunnskóla og
eru þær í blárri kápu, en þau ein-
tök sem íslensk málstöð dreifir
eru í sama búningi og þær bækur
sem komið hafa út í flokknum Rit
íslenskrar málnefndar. Þess má
geta að nú í skólabyrjun munu
Námsgagnastofnun og Málrækt
‘89 gefa öllum nemendum í
fimmta bekk grunnskóla eintak
af bókinni. Þótt bókin sé samin
fyrir nemendur í grunnskóla,
kemur hún sér vel fyrir eldri -
ne mendur og fullorðið fólk.
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra með nýju réttritunarorð-
abókina sem dreift verður til allra
11 ára barna. Mynd: Kristinn.
16 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ
Námsgagnastofnun
Tillögur nefndar um stöðu Námsgagnastofnunar og framtíðarþróun
Frá Námsgagnastofnun
kemur eins og flestir vita það
námsefni sem notað er í
grunnskólum landsins. Stofn-
unin úthlutar ókeypis náms-
efni til grunnskólanna með til-
liti til fjárveitinga ár hvert og
samkvæmt ákvörðun náms-
gagnastjórnar. Þess vegna er
það afar áríðandi að vel sé
stutt við bakið á Námsgagn-
astofnun og hún fái nægilegt
fjármagn til útgáfustarfsemi
og annarrar þjónustu við
grunnskóla.
Námsgagnastofnun hóf starf-
semi sína árið 1980, en þá var
Ríkisútgáfa námsbóka og
Fræðslumyndasafn ríkisins sam-
einuð í eina stofnun. Árið 1982
var kennslumiðstöð sett á stofn
og námsefnisgerð, sem áður
hafði verið í umsjá skóla-
rannsóknadeildar menntamála-
ráðuneytisins, flutt til stofnunar-
innar 1985. Fjárveitingar til
Námsgagnastofnunar eru á-
kveðnar árlega á Alþingi, en
stofnunin heyrir undir mennta-
málaráðuneytið.
Skólavörubúðin
í Námsgagnastofnun fer fram
fjölbreytt þjónustustarfsemi fyrir
nemendur og kennara. Þar má
nefna Skólavörubúðina sem er
eina sérhæfða skólavöruverslun-
in á landinu og þjónar almenningi
og öðrum stofnunum um land
allt. Þar eru útgáfur Námsgagn-
astofnunar til sýnis og sölu og
einnig úrval annarra innlendra
sem erlendra kennslugagna. Þar
er einnig pöntunarþjónusta sem
sinnir séróskum viðskiptavina.’
Námsgagnastofnun kaupir og
framleiðir fræðslumyndir fyrir j
grunn- og framhaldsskóla og1
fræðslumyndasafnið lánar mynd-
bönd, kvikmyndir og skyggnur til
skóla og stofnana. Það eru
fræðsluskrifstofur sem hafa flest
myndbönd safnsins til útláns.
tHjá Námsgagnastofnun starfar
kennslumiðstöð sem sinnir
fræðslu- og kynningarstarfsemi í
tengslum við skólastarf og þar er
sýningar- og fundaaðstaða fyrir
kennara og aðra hópa. Gagna-
safn og gagnasmiðja er starfrækt,
þar sem hægt er að skoða innlent
og erlent námsefni, útbúa verk-
efni og undirbúa kennslu. Einnig
er tölvuver þar sem hægt er að
vinna á tölvur og skoða kennslu-
forrit.
Hjá stofnuninni fer fram fram-
leiðsla og úthlutun á náms-
gögnum. Námsgagnastofnun
úthlutar um 600 þúsundum ein-
taka á ári til skólanna og þar af
framleiðir stofnunin sjálf 500
þúsund eintök og kaupir um 100
þúsund af öðrum útgefendum.
Um 80 nýir titlar eru gefnir út
árlega og 160 endurprentaðir.
100-150 höfundar vinna fýrir
stofnunina árlega að námsefnis-
gerð.
Tillögur
nefndarinnar
Árið 1987 fór Námsgagna-
stofnun fram á það við þáverandi
menntainálaráðherra að endur-
mat færi fram á fjárþörf stofnun-
arinnar, til að koma til móts við
auknar kröfur og þarfir í skóla-
starfi. Við stjórnarskipti 1988 var
þessi beiðni ítrekuð við núver-
andi menntamálaráðherra, Svav-
ar Gestsson og í janúar sl. skipaði
hann nefnd til að fjalla um stofn-
unina. Nefndin hefur skilað
skýrslu um stöðu Námsgagna-
stofnunar og framtíðarþróun
hennar. í skýrslunni eru margvís-
legar tillögur um breytt og bætt
skipulag, en megináhersla er lögð
á tvær þeirra.
Húsnæðismál
í fyrsta lagi er lögð áhersla á að
stofnunin fái hentugt húsnæði,
sem rúmi alla starfsemi hennar og
gefi einnig möguleika á eðlilegri
þróun og hagræðingu í starfsemi.
Námsgagnastofnun er nú í lélegu
og þröngu húsnæði á tveimur
stöðum.
Námsefnis-
útgáfa
í öðru lagi er áhersla lögð á
námsefnisútgáfu. í því sambandi
leggur nefndin til að á næstu 5
árum verði gefið út námsefni í
þeim greinum þar sem efni er
ekki til þannig að samfellt náms-
efni sé ávallt til reiðu fyrir grunn-
skólanám í öllum námsgreinum.
Auk þess verði allt efni eldra en
10 ára athugað og annað hvort
endurskoðað og gefið út aftur
eða því hafnað og nýtt efni gefið
út í þess stað. Lagt er til að ekki.
skuli líða meira en 10 ár frá út-
gáfu efnis þar til það er endur-
skoðað eða tekið úr umferð.
Aukið
fjárframlag
Til að þetta geti tekist er lagt til
að framlag til Námsgagnastofn-
unar verði aukið um 12% að
raungildi á næsta fjárlagaári, og
10% árlega á tímabilinu 1991-
1994. Lagt er til að fjárþörf stofn-
unarinnar verði endurmetin eftir
þessi 5 ár. Einnig að fimm ára
áætlun um námsefnisgerð og út-
gáfu sé alltaf fyrirliggjandi og
þessi áætlun verði endurskoðuð á