Þjóðviljinn - 14.09.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Holland
Stjómarmynd-
un mistekst
Lubbers lánaðist ekki að mynda nýja mið-
hœgristjórn. Leitar sennilega til Verkamanna-
flokksins nœst
Urslit þingkosninganna í Hol-
landi 6. þ.m. urðu stærsta
stjórnmálaflokknum þar, kristi-
legum demókrötum undir forustu
Ruud Lubbers, heldur hagstæð-
ari en við var búist. Flokkurinn
hélt öllum 54 þingsætum sínum en
búist hafði verið við að hann tap-
aði einu þingsæti eða tveimur.
Hinsvegar stórtapaði Frjáls-
lyndi flokkurinn, sem stjórnað
hefur í félagi við kristilega undan-
farin ár, eins og við var búist,
missti fimm af 27 þingsætum sín-
um. Flokkar þessir tveir hafa því
áfram þingmeirihluta, þótt
naumur sé, en alls eru þingmenn
á hollenska þinginu 150.
Samstarf flokkanna sprakk á
því að frjálslyndir vildu ekki veita
eins miklu fé til umhverfisvernd-
ar og kristilegir lögðu til, og kosn-
ingar þessar voru að því leyti
sögulegar að þær voru þær fyrstu í
Evrópu, sem snerust fyrst og
fremst um umhverfisvernd. Því
hafði verið spáð að fráfarandi
stjórnarflokkar myndu missa
þingmeirihlutann, en þegar svo
varð ekki, ákvað Lubbers að
reyna að mynda enn á ný stjórn
með frjáislyndum, en vildi vegna
naums þingmeirihluta bæta við í
stjórnina einum flokki í viðbót,
litlum miðjuflokki sem nefnist
D66. Nú hefur sá flokkur afsagt
að fara í stjórn með frjálslyndum,
en býðst hinsvegar til að vera
með í stjórn ef Lubbers myndaði
hana með vinstriflokkunum.
Líklegt er nú talið að Lubbers
bjóði Verkamannafiokknum,
öðrum stærsta flokki landsins,
upp á stjórnarsamstarf. Sá flokk-
ur fékk 49 þingsæti í kosningun-
um, tapaði þremur. Aðalsigur-
Regnskógar
„Hryðjuverk
gegn
náttúmnni"
Umhverfisvcrndarsinnar á
vegum Veraldarsjóðs til Náttúru-
verndar (Word Wide Fund for
Nature) og Jarðarvina (Friends of
the Earth) hafa fordæmt Japan
harðlega fyrir að stuðla að
eyðingu regnskóga og kalla hegð-
un Japana í þeim efnum „hryðju-
verk gegn umhverfinu." Hafa
umhverflsverndarsinnar þessir af
þessu tilefni skipulagt mótmæla-
aðgerðir við japönsk sendiráð í
ýmsum löndum.
Talsmenn Veraldarsjóðs og
Jarðarvina segja að nálega allir
frumregnskógar Filippseyja og
Taflands hafi þegar verið upp
höggnir, og kennir talsmaður
Veraldarsjóðs í Róm það einkum
Japönum, þar eð þeir flytji inn
meira af timbri frá Suðaustur-
Asíu en nokkrir aðrir. Þeir væru
einnig meðsekir um eyðingu
regnskóga Amasonsvæðisins.
Risafyrirtækið Mitsubishi er einn
þeirra aðila japanskra, sem um-
hverfisverndarsinnar hafa fyrir
þessari sök, og ráðgera þeir einn-
ig mótmæli við stöðvar þess víða
um heim. Jarðarvinir telja að um
helmingi regnskóga jarðar hafi
verið eytt síðustu 50 árin.
vegari kosninganna varð eins og
við var búist Græna vinstrið,
smáflokkabandalag til vinstri við
Verkamannaflokkinn. Fékk það
sex þingsæti og tvöfaldaði þing-
mannatölu sína, en þó varð sigur
þess minni en spáð hafði verið.
Bandalagið beitti sér ákaft fyrir
róttækum ráðstöfunum til um-
hverfisverndar.
Ruud Lubbers, sem nú er
fimmtugur, hefur verið forsætis-
ráðherra síðan 1982. Var hann þá
yngsti forsætisráðherrann til
þessa í sögu Hollands. Síðan hef-
ur flokkur hans, sem talinn er
miðjuflokkur, stjórnað í féiagi
við frjálslynda, sem eru aðal-
flokkurinn hægra megin í hol-
lenskum stjórnmálum. Lubbers
þykir slunginn stjórnmála- og
samningamaður og hefur honum
tekist að verða sér úti um miklar
almenningsvinsældir.
dþ.
Jeltsín (hér með biskupi að nafni
Volokolamsks) - glasnostið
berst í bökkum.
Þýskaland sameinað
eftir áratug
Hinn kunni sovéski stjórnmála-
maður Borís Jeltsín, sem nú er á
ferðalagi um Bandaríkin, sagðist
í gær telja sennilegt að lög um
bann við að beita herliði til að
bæla niður óeirðir yrðu sett í So-
vétríkjunum innan tíðar. Ef herliði
yrði beitt til að berja niður þjóð-
ernishreyfingar í Eistlandi, Lett-
landi og Litháen, yrði það glæpur
gegn þjóðum Sovétríkjanna,
sagði Jeltsín.
Jeltsín gaf einnig í skyn, að
hann teldi líklegt að Þýskaland
yrði endursameinað en spáði því
að það myndi taka að minnsta
kosti áratug. Hann sagði einnig,
að Gorbatsjov ætti nú í vök að
verjast heimafyrir með glasn-
oststefnu sína og perestrojku og
hét á Bush forseta honum til
hjálpar í því efni.
SWAPO-leiitogi
myrtur
Anton Lubowski, sem átti sæti í
stjórnmálaráði namibísku sjálf-
stæðishreyfingarinnar SWAPO,
var skotinn til bana við heimili sitt
í Windhoek, höfuðborg landsins,
ífyrradag. Lubowski var lögfræð-
ingur að mennt, 37 ára og hvítur.
Ekki er enn vitað hverjir urðu
honum að bana, en heitt er nú í
kolunum þarlendis í baráttunni
fyrir almennar kosningar, sem
fram eiga að fara í nóvember.
Hengigaröar
skulu endurreistir
Saddam Hussein íraksforseti
hefur heitiö hálfum öðrum milj-
arði dollara að verðlaunum hverj-
um þeim verkfræðingi, er endur-
byggt geti Hengigarðana frægu í
Babýlon, sem í fornöld voru taldir
með sjö undrum veraldar. Var
það Nebúkadnesar konungur, er
ríkti yfir nýbabýlonska ríkinu er
það var voldugast, sem byggja
lét garða þessa, sem að sögn litu
út fyrir að svífa í lausu lofti, ef horft
var á þá úr fjarlægð. Hussein
kvað raunar hafa í hyggju að
endurbyggja Babýlon alla, og er
ætlunin að fornborg þessi endur-
reist verði tákn frammistöðu (r-
aks í stríðinu við íran. Er þá haft í
huga að það var íranskur stór-
konungur, Kýros mikli, sem vann
Babýlon 539 eða 538 f.Kr. og batt
þar með endi á sögu nýbabýl-
onska ríkisins.
IRA-foringi
látinn
Látinn er í Dublin Seamus
Twomey, einn stofnenda svokall-
aðrar bráðabirgðagreinar írska
lýðveldishersins (IRA), er stofn-
uð var eftir að óeirðir hófust í
Norður-írlandi 1969. Hann var
síðan tvisvar „herráðsforingi"
þessarar greinar IRA og stóð
meðal annars fyrir mikilli hrinu
sprengjutilræða í Belfast „blóð-
föstudaginn" 7. júlí 1972. Þá fór-
ust níu manns. Twomey varð sjö-
tugur að aldri.
Koch felldur
Ed Koch, aðsópsmikill og litrík-
ur borgarstjóri í New York s.l. 12
ár, féll í gær í forkosningum dem-
ókrata til þess embættis fyrir Da-
vid Dinkins. Koch er 64 ára að
aldri og gyðingur, Dinkins 62 ára
og blökkumaður. Þar eð demó-
kratar hafa lengi haft meirihluta
fylgis í New York er líklegt að
Dinkins verði næsti borgarstjóri
þar, og yrði hann þá fyrstur
blökkumanna í þeirri stöðu. I
kosningabaráttu þeirra Kochs
gætti allmjög spennu milli kyn-
þátta, er hefur verið með meira
móti í borginni síðan í s.l. mánuði,
er hópur hvítra manna drap
svartan ungling í Bensonhurst í
Brooklyn.
Eiturlyfjastríðið
Bush þykir of linur
Demókratar segja boðaðar ráðstafanir hans skrefí rétta átt en telja að þörf sé á
meiri fjárframlögum
Demókratameirihlutinn á
Bandaríkjaþingi hefur tekið
vel undir yfirlýsingu Bush forseta
um baráttu gegn eiturlyfjaplág-
unni, en gerir sér ekki ýkja glæst-
ar vonir um árangur. Ráðstafanir
þær, sem forsetinn boðar, eru að
vísu skref í rétta átt, en of stutt
skref og ekki tekið af nógu mikilli
einbcitni. Þetta er álit margra
demókrata á þingi og víðar.
Bush fór að dæmi starfsbróður
síns í Kólombíu og lýsti á þriðju-
daginn í fyrri viku yfir herferð
gegn eiturlyfjum. Talaði forset-
inn við þetta tækifæri úr Spor-
öskjulöguðu skrifstofunni í Hvíta
húsinu eins og Bandaríkjaforset-
ar gera gjarnan þegar þeim þykir
mikið liggja við. Er þetta fyrsta
ræðan, sem Bush flytur þjóðinni
úr þessu herbergi.
Bush kallaði eiturlyfjapláguna
alvarlegasta vandamálið í innan-
ríkismálum, sem Bandaríkin
hefðu áratugum saman staðið
frammi fyrir. Og skýrslur yfir-
valda benda til þess að mikið sé til
í því. Samkvæmt þeim hafa 72
miljónir Bandaríkjamanna - 37
af hundraði landsmanna - einu
sinni eða oftar neytt eiturlyfja og
fíkniefna, þar af 14,5 miljónir •
kókaíns. Yfir ein miljón manna
eru forfallnir kókaínneytendur.
Rúmlega tíunda hvert barn sem
fæðist í landinu á móður sem einu
sinni eða oftar meðan hún gekk
með neytti eiturlyfs eða fíkniefn-
is. Yfir helmingurinn af öllum
verri glæpum í 14 stærstu borgum
Bandaríkjanna eru framdir af
eiturlyfja- og fíkniefnaneytend-
um.
Bush er síður en svo fyrsti
Bandaríkjaforsetinn, sem lýst
hefur eiturlyfjaplágunni stríði á
hendur. Þegar á fyrstu árum 7.
áratugar kallaði John. F. Kenne-
Bush - átta miljarðar til stríðs „sem við erum í þann veginn að tapa.
dy eiturlyfja- og fíkniefnaneyslu
pest, sem ógnaði allri þjóðinni,
og Nixon og Reagan tóku svipað
til orða. Hvað sem því líður hefur
lítið breyst til batnaðar í þessum
efnum. Það á áreiðanlega sinn
þátt í því, að margir eru ekki al-
veg sannfærðir um að Bush takist
betur til.
Ráðstafanir þær, sem Bush
boðar í þessu sambandi byggjast
að miklu leyti á áætlun sem Nixon
hafði á sinni tíð látið ganga frá.
Bush leggur til að um átta milj-
örðum dollara verði varið til um-
ræddrar herferðar, og á að verja
um 70 af hundraði þess fjármagns
til lögreglu og dómstólakerfis og
til að stækka fangelsi. Þetta er
svipað og fyrri forsetar hafa lagt
til.
Það nýja í þessum málum frá
hendi Bush er að draga á úr eftir-
liti við landamæri, en herða það á
götum borganna. f öðru lagi
leggur hann fram ákveðið mark-
mið, sem fyrirrennarar hans
gerðu ekki. Markmiðið er að
eiturlyfja- og fíkniefnaneysla í
Bandaríkjunum minnki um einn
tíunda hluta næstu tvö árin og um
helming á tímabilinu til ársins
1999. I þriðja lagi hyggst Bush
láta samræma athafnir þeirra
stofnana, sem hafa aðgerðir gegn
plágunni á sinni könnu. Þar er um
að ræða um 40 ráðuneyti og aðrar
stofnanir, og mikill tími og fyrir-
höfn hefur farið í þrætur þeirra á
milli, þar sem þær hafa ekki verið
sammála um mörk verksviða
sinna. Nú á að vera búið með svo-
leiðis og hefur Bush skipað sér-
stakan embættismann, William
Bennett að nafni, til að samræma
allar aðgerðir gegn eiturlyfja-
plágunni og hafa yfirstjórn á
hendi á þeim vettvangi.
Margra skoðun er að miljarð-
arnir átta séu ekki mikið hjá því
sem búist er við að ríkið muni á
næstu árum veita til að bjarga
lánastofnunum, sem eiga í erfið-
leikum, og til hersins. Joseph Bi-
den, formaður í dómsmálanefnd
öldungadeildarinnar, segir: „Við
erum tilbúnir að verja 300 milj-
örðum dollara til að verja okkur í
stríði, sem að vísu er hugsanlegt
að skelli á, en aðeins átta miljörð-
um til varnar okkur í stríði, sem
við erum í þann veginn að tapa.“
dþ.
6 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Fimmtudagur 14. september 1989