Þjóðviljinn - 10.10.1989, Qupperneq 1

Þriðjudagur 10. október 1989 169. tölublað 54. órgangur
Einkabankar
Vaxtalækkun knúin í gegn
Einkabankarnir lœkka vexti á morgun. Hart deilt innan verkalýðshreyfingarinnar á vaxtahœkkun Alþýðubankans og
verðurfjallað um hana á þingi VMSÍ. Ásmundur Stefánsson: Hlutafjársöfnunin gengur vel
Einkabankarnir ákváðu í gær
að lækka vexti á morgun mið-
vikudag og verða þannig að ósk-
um Seðlabankans. Lækkunin á
miðvikudag verður þó ekki jafn
stór og hækkunin um síðustu
mánaðamót, en þá hækkuðu
einkabankarnir vexti allt að 5%.
Þessi lækkun kom eftir stífar
fundasetur bankastjóra Seðla-
bankans og forsvarsmanna einka-
bankanna og var m.a. rætt um að
beita 9. gr. Seðlabankalaga í
fyrsta skipti ef bankarnir lækk-
uðu ekki vexti að eigin frum-
kvæði.
Vaxtahækkunin um síðustu
mánaðamót virðist þó ætla að
draga dilk á eftir sér innan verka-
lýðshreyfingarinnar og er ljóst að -
ákvörðun bankaráðs Alþýðu-
bankans um vaxtahækkun mun
koma til umræðu á þingi Verka-
mannasambandsins sem hefst á
fimmtudag.
„Það er mikil harka í þessu
máli undir niðri og ljóst að fjallað
verður um það á þingi Verka-
mannasambandsins,“ sagði
Björn Grétar Sveinsson sem á
sæti í framkvæmdastjórn VMSÍ
um þá ákvörðun stjórnar Al-
þýðubankans að hækka vexti
með öðrum einkabönkum.
Einsog fram hefur komið þá
hafa Dagsbrúnarmennirnir Hall-
dór Björnsson og Leifur Guð-
jónsson lýst því yfir að þeir munu
ekki sitja fundi miðstjórnar ASÍ
það sem eftir er af árinu vegna
orða sem Orn Friðriksson annar
varaforseti ASÍ hafði um tillögu-
flutning þeirra tvímenninga, en
þeir lögðu til að ASÍ mótmælti
vaxtahækkun einkabankanna um
síðustu mánaðamót.
Ólafur Ólafsson stjórnarmaður
í Dagsbrún og bankaráðsmaður í
Alþýðubankanum sendi frá sér
yfirlýsingu í gær þar sem kemur
fram að Ólafur hafi ekki stutt til-
lögu þeirra Halldórs og Leifs og
að stjórn Dagsbrúnar verði að
gera sér grein fyrir að peningar
verði ekki til í bönkum.
Halldór sagði við Þjóðviljann í
BSRB
Þríðjungur
haldið
kaupmætU
Ögmundur Jónasson:
Gott en ekki nógu gott
Samkvæmt upplýsingum sem
Ögmundur Jónasson formaður
BSRB óskaði eftir frá launadeild
fjármálaráðuneytisins kemur
fram að þriðjungur félagsmanna
þess hefur haldið kaupmætti sín-
um eða aukið við hann það sem af
er samningstímanum.
Að sögn Ögmundar er þetta
gott en ekki nógu gott. „Við vilj-
um ekki að neinn verði fyrir
kaupmáttarskerðingu en við höf-
um áhyggjur af því að kaupmátt-
ur launa er kominn óhugnanlega
langt niður og úr því þarf að
bæta,“ sagði Ogmundur Jónas-
son. -grh
gær að hann væri mjög ósáttur við
vinnubrögð forseta Alþýðusam-
bandsins og annarra bankaráðs-
manna í Alþýðubankanum. „Að
mínu mati er þetta stórmál þegar
banki sem kennir sig við alþýðu
landsins hefur forgöngu um
vaxtahækkun. Það er afskaplega
sérkennileg afstaða hjá forseta
ASÍ að samþykkja þessa hækkun
sem bitnar á launafólki, en ráðast
samtímis á ríkisstjórnina vegna
annarra hækkana í þjóðfélaginu.
Það er ekki langt síðan að innan
verkalýðshreyfingarinnar voru
höfð uppi stór orð um að vexti
ætti að knýja niður með handafli
og forseti ASÍ lét ekki sitt eftir
liggja þá.“
Halldór sagði að sá ótti sem
kom í ljós þegar Alþýðubankinn
ákvað að ganga til samstarfs við
Iðnaðarbankann og Samvinnu-
bankann um að kaupa Útvegs-
bankann og stofna íslandsbanka
væri nú að staðfestast. „Við erum
að verða þátttakendur í hinni
kapítalísku hreyfingu, enda
verkalýðshreyfingin stór sjóða-
eigandi. Ég hef ekki trú á að þetta
mál sofni út af heldur hlýtur það
að vekja þá spumingu hvort
verkalýðshreyfingin á að vera að
vasast í bankarekstri."
Til þess að sitja við sama borð
og hinir bankamir þurfti Alþýðu-
bankinn að auka hlutafé um 400
miljónir. Lífeyrissjóður Dags-
brúnar og Framsóknar, sem er
langstærsti hluthafinn í Alþýðu-
bankanum, ákvað að auka sinn
hlut um 52 miljónir en stjórn
Dagsbrúnar ákvað að auka ekki
sinn hlut og sagði Halldór að at-
burðimir nú yrðu ekki til þess að
auka áhuga Dagsbrúnar á því að
gera það.
Ásmundur Stefánsson forseti
Samninganefnd rafiðnaðar-
manna hafnaði tilboði samn-
inganefndar ríkisins um 6,25%
hækkun grunnlauna á sáttafundi
sem hófst klukkan 14 á sunnudag
og stóð í nær 12 tíma þar til slitn-
aði upp úr viðræðunum.
Ekki hefur verið boðað til nýs
sáttafundar í deilunni og ríkir al-
ger óvissa um hvert framhaldið
verður en verkfall rafiðnaðar-
manna hefur nú staðið yfir í tæp-
an hálfan mánuð.
Aðalkrafa rafiðnaðarmanna er
að fá bætt upp það launatap sem
þeir telja sig hafa orðið fyrir þeg-
ar þeir vom frystir úti í maí í fyrra
í kjölfar bráðabirgðalaga ríkis-
stjórnar Þorsteins Pálssonar.
Fyrir þann tíma vora þeir á sama
kaupi og rafiðnaðarmenn sem
vinna hjá ríkisverksmiðjum ss.
Áburðarverksmiðju ríkisins og
fleirum.
véfengja sjálfsögð og viðurkennd
réttindi starfsmanna sinna í stað
þess að setjast tímanlega að
samningaborði og leysa þessa
kjaradeilu á eðlilegan og farsælan
hátt.“
-grh
Ríkið bauð 6,25% grunnkaupshækkun sem rafiðnaðarmenn
höfnuðu. Símasambandslaust innanbœjar í Þorlákshöfn
Samkvæmt upplýsingum frá
Pósti & Síma era 128 símanúmer
enn biluð í Múlastöðinni en þó
fékkst undanþága til að gera við
þá símabilun sem varð á höfuð-
borgarsvæðinu á sunnudag þegar
númer sem byrja á 60, 61, .62 og
69 duttu út. Þá er símasambands-
laus innanbæjar í Þorlákshöfn en
þó er hægt að hringja til og frá
þorpinu. Ennfremur em bilanir í
innanhússímkerfum Háskólans,
Tryggingastofnunar og í aðal-
banka Landsbankans.
Þá hefur stjórn BHMR haft til
umfjöllunar yfirlýsingar fulltrúa
fjármálaráðherra um að verkfall
Rafiðnaðarsambands íslands sé
ólögmætt og hefur ályktað þess
vegna eftirfarandi: „BHMR vill
vekja sérstaka athygli á þeim sí-
endurteknu starfsaðferðum fjár-
málaráðuneytisins að elta sífellt
ólar við formsatriði með því að
ASÍ sagði við Þjóðviljann að
söfnun hlutafjár gengi vel og að
ýmsir aðilar hafi sýnt því áhuga
að kaupa meira en þeir hafi rétt á.
Ásmundur vildi ekki leggja mat á
það hvort uppákoman í kringum
vaxtahækkun Alþýðubankans
gæti haft áhrif á hlutafjársöfnun-
ina. „Alþýðubankinn hefur rúm-
an tíma til þess að ganga frá
greiðslum til Islandsbanka vegna
hlutafjáraukningarinnar. Líf-
eyrissjóðimir hljóta að líta til
þess að byggja upp sterka fjár-
málastofnun sem sinnir þeirra
þörfum.“ -Sáf/fmg
Strandgatan með stæl. Það var sannkölluð þjóðhátíðarstemmning á Strandgötunni í Hafnarfirði þegar
hún var opnuð á ný eftir gagngerar breytingar og endurbætur sl. föstudag. Miðbærinn fylltist af fólki og var
æska bæjarins í miklum meirihluta. Guðmundur Árni Stefánsson bæjarstjóri aðstoðaði dóttur sína við að
klippa á borða, lúðrablástur ómaði á milli húsveggja og verslanir við Strandgötu lokkuðu með sértilboðum.
Mynd Jim Smart.
Rafiðnaðarmenn
Altt við það sama
Síld
Vertíðin
er hafin
Sfldarvertlðin hófst í gær þegar
Valdimar Sveinsson landaði 30
tonnum f Vestmannaeyjum og
Guðmundur Kristin um 50 - 60
tonnum á Fáskrúðsfirði hjá Pól-
arsfld hf og var þar strax hafist
handa við söltun.
Svo virðist sem mikið sé um
væna og stóra sfld á miðunum við
suðausturland og vom þrír fjórðu
hlutar aflans hjá Guðmundi
Kristni um og yfir 35 sentimetrar
að lengd. Þá sprengdu skipverjar
á Valdimar Sveinssyni nótina
þegar þeir fengu um 100 tonna
kast en náðu inn aðeins um 30
tonnum.
í ár verður leyft að veiða um 90
þúsund tonn og hafa 87 bátar
leyfi til veiðanna en kvóti á bát er
um 1100 tonn. Enn sem komið er
hefur aðeins náðst samkomulag
um fyrirframsölu á 60 - 70 þúsund
tunnum sfldar við Svía og Finna.
Söluverð á hefðbundnum teg-
undum hækkar um 6% -7% frá
fyrra ári í sænskum krónum og
finnskum mörkum. Þá em form-
legar samningaviðræður við Sov-
étmenn ekki hafnar um sfldar-
kaup þeirra á yfirstandandi vert-
íð.
í síðustu viku samþykkti Verð-
lagsráð sjávarútvegsins nýtt verð
á sfld til frystingar og söltunar og
hækkaði það um 20% frá fyrri
vertíð. Fyrir sfld sem er ísuð í kör
um borð í veiðiskapi verður
greidd 10% verðuppbót. Þá hef-
ur Verðlagsráðið samþykkt
frjálst verð á sfld og sfldarúrgang
til bræðslu á sfldarvertíð haustið
1989. -grh
Alþingi
Þing kemur saman
Idag kemur Alþingi saman að
loknu sumarleyfi. Þing verður
sett með hefðbundnum hætti.
Eftir messu í dómkirkjunni held-
ur þingheimur ásamt forseta Is-
lands, Vigdísi Finnbogadóttur og
biskupi íslands, Ólafi Skúlasyni,
til AJþingishússins. Þar setur
forseti þingið samkvæmt venju.
Hjá fjármálaráðuneytinu feng-
ust þær upplýsingar að enn væri
stefnt að því að leggja fram fjár-
lagafmmvarp ríkisstjómarinnar
á morgun. En engir eiginlegir
fundir verða á Alþingi í dag,
heldur draga þingmenn um sæti í
þingsölum og ganga frá öðram
formsatriðum. -hmp