Þjóðviljinn - 18.10.1989, Side 1

I
I
Miðvikudagur 18. október 1989 174. tölublað 54. órgangur
S veitarfélögin
Þvinguð inn á gráa markaðinn
Sveitarfélög þvinguð til að leita til fjárfestingarfélaga vegna slœmrar þjónustu bankanna
og skulda ríkissjóðs við bœjarfélögin. Spurning hvort bankarnir eru ekki hinn eiginlegi grái markaður í dag
Oft á tíðum er eina leiðin fyrir
sveitarfélögin til að fjár-
magna framkvæmdir sínar sú að
leita til hins svokallaða gráa
markaðar, einkum ef um mikla
fjárhæð er að ræða. Það er svo
spurning hvort bankarnir eru
ekki hinn eiginlegi grái markaður
í dag, sagði sveitarstjórnarmaður
í stóru sveitarféiagi við Þjóðvilj-
ann í gær.
Á þingi VMSÍ í lok sfðustu viku
benti Ásmundur Stcfánsson for-
seti Alþýðusambandsins á það að
í umferð væru skuldabréf sem
Hafnarfjarðarbær hefði gefið út
sem bæru 10% ávöxtun umfram
verðbólgu. Hér er um að ræða
skuldabréf sem Fjárfestingar-
félagið keypti af bæjarfélaginu
með 7,9% föstum vöxtum og sel-
ur síðan áfram með afföllum,
þannig að ávöxtun á bréfunum
verður 10% umfram verðbólgu.
Bréf þessi voru gefin út 29. sept-
ember sl.
Þorsteinn Steinsson fjármála-
stjóri Hafnarfjarðar neitaði
þessu í Morgunblaðinu um síð-
ustu helgi og sagði að sveitarfé-
lagið hefði selt Fjárfestingarfé-
laginu skuldabréf með 7,9% föst-
um vöxtum.
„Það sem ég sagði um þetta
mál er satt, enda er ég ekki vanur
að segja ósatt,“ sagði Ásmundur
við Þjóðviljann.
Hafnarfjarðarbær er þó langt
því frá eina bæjarfélagið sem gef-
ið hefur út skuldabréf til þess að
fjár'magna ákveðnar fram-
kvæmdir. Magnús Guðjónsson,
framkvæmdastjóri Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, sagði við
Butler
Byggtá
íslenskri
uppfinningu
„Þær þilplötur sem risafyrir-
tækið Butler hefur áhuga á að
framleiða hér á landi úr Heklu-
vikri og innfluttu gifsi er uppfinn-
ing Björns Einarssonar tækni-
fræðings,“ sagði Sveinn Halldórs-
son sem hefur verið umboðsmað-
ur cnska fyrirtækisins hérlendis
frá 1965.
Að sögn Björns Einarssonar
hefur fyrirtækið Viko hf. staðið
að þróun þessarar hugmyndar
hans á allbrunaþolnum þilplötum
en því miður ekki tekist að koma
upp verksmiðju hérlendis vegna
skilningsleysis stjórnvalda og op-
inberra sjóða. „Þá kom erlenda
fyrirtækið Butler inn í myndina
og vonandi verður framhaldið
gott,“ sagði Björn Einarsson
tæknifræðingur. -grh
í byrjun prófaði Björn Einarsson tæknifræðingur bæði vikur frá Snæfellsnesi og frá Heklu sem síðan
reyndist betri til framleiðslu á allbrunaþolnum þilplötum. Margt virðist benda til þess að risafyrirtækið Butler
hefji framleiðslu þeirra hérlendis. Mynd: Jim Smart.
Sjávarútvegsráðuneytið
Trillukarlar í hart
JónB. Jónasson: Flutningur veiðiheimilda á milli ára hjá bátum undir 10 brúttórúmlestum er
óheimill. Orn Pálsson: Munum sœkja þetta mál afhörku og ekki gefa eftir þumlung.
Árni Gunnarsson: Afstaða ráðuneytisins byggð á veikum grunni
Við munum skýra viðhorf sjáv-
arútvegsráðuneytisins í þessu
máli í bréfí til umboðsmanns Al-
þingis sem sent verður til hans í
dag eða á morgun þar sem fram
kemur að afstaða ráðuneytisins í
þessu máli er óbreytt frá því sem
verið hefur, að flutningur veiði-
heimilda á milli ára hjá bátum
undir 10 brúttórúmlestum er
óheimill, sagði Jón B. Jónasson
skrifstofustjóri sjávarútvegs-
ráðuneytisins í gær.
Jón B. sagði jafnframt að ef
smábátasjómenn vildu ekki hlíta
þessum úrskurði ráðuneytisins
gætu þeir farið með málið fyrir
dómstóla því afstaða ráðuneytis-
ins væri með öllu ótvíræð í þessu
máli. Það telur að í 10. grein laga
númer 3/1988, um stjórn fisk-
veiða 1988 - 1990, séu tæmandi
talin þau ákvæði laganna sem taki
til veiða smábáta. Þar af leiðandi
taki 9. grein ekki til veiða þessara
báta og sé því ekki heimill flutn-
ingur aflahámarks á milli ára.
Að sögn Arnar Pálssonar
framkvæmdastjóra Landssam-
bands smábátasjómanna munu
þeir sækja þetta mál af hörku og
ekki gefa eftir þumlung. Ekki
hefur þó verið tekin ákvörðun
um á hvern hátt það verður gert
en Örn bjóst við að það mundi
liggja fyrir von bráðar. „Þessi
neitun ráðuneytisins kemur verst
við okkar afburðasjómenn sem
eru langt komnir með að veiða
það aflamagn sem þeim er leyfi-
legt að veiða í ár og það munum
við ekki líða. Þá viljum við minna
á svar sjávarútvegsráðherra á Al-
þingi við fyrrispurn frá Svavari
Gestssyni við umræður um fisk-
veiðistjórnunina á sínum tíma.
Þá sagði Halldór að enginn
greinarmunur væri á hugtöku-
num aflamarki og aflahámarki,“
sagði Örn Pálsson.
Fyrr í sumar leitaði Landssam-
band smábátaeigenda eftir áliti
umboðsmanns Alþingis á málinu
þar sem það telur að sjávarút-
vegsráðuneytið sé að brjóta lög á
þeim með því að synja félags-
mönnum þess að flytja veiði-
heimildir á milli ára. Um miðjan
síðasta mánuð skrifaði svo um-
boðsmaður Alþingis sjávarút-
vegsráðuneytinu bréf þar sem
hann óskaði eftir skýringum þess
á kvörtunum Landssambandsins.
Ennfremur liggur fyrir lög-
fræðilegt álit Arnmundar Back-
mans lögfræðings þar sem hann
kemst að þeirri niðurstöðu að
enginn vafi leiki á því að núgild-
andi lög um stjórnun fiskveiða
heimili flutning veiðiheimilda á
milli ára hjá bátum undir 10
brúttórúmlestum á sambærilegan
hátt og hjá öðrum skipum.
Að þessu sama komst sjávarút-
vegsnefnd neðri deildar og í gær
sagði Árni Gunnarsson formaður
hennar að það hefði verið mikill
meirihluti fyrir því að smábáta-
sjómenn gætu flutt veiðiheimildir
á milli ára. Árni sagði að sér fynd-
ist þessi afstaða ráðuneytisins
vera byggð á veikum grunni og
hreint afleit fyrir smábátasjó-
mennina. -grh
Þjóðviljann að hann þekkti
nokkur dæmi þess að sveitarfélög
hefðu boðið út skuldabréf á al-
mennum markaði. Tók hann scm
dæmi Akureyri, Kópavog, Hafn-
arfjörð og Sauðárkrók. Magnús
sagðist hinsvegar ekki vita til þess
að smærri sveitarfélög hefðu
leitað á þennan markað.
„Eflaust er ástæðan sú að
sveitarfélögin eru í stórum fram-
kvæmdum sem þau vilja ljúka,
eða til þess að brúa eithvert bil,
og það getur verið mjög rétt-
lætanlegt,“ sagði Magnús.
í dæmi Hafnarfjarðar var um
að ræða lán upp á 80 miljónir
króna til tveggja ára sem nota á til
kaupa á kaupleiguíbúðum en
Hafnarfjarðarbær fékk úthlutað
fyrir 17 íbúðum og greiðslur frá
Húsnæðisstofnun berast seint.
„Hin einfalda staðreynd í
þessu máli er sú að bankastofnan-
ir í landinu geta ekki boðið jafn
góð kjör og fyrirtæki á borð við
Fjárfestingarfélagið. Þannig að
spyrja má hvoru megin hryggjar
grái markaðurinn liggi. Kjarni
málsins er sá að þetta voru ein-
faldlega bestu fáanlegu kjörin á
markaðinum," sagði Guðmund-
ur Árni Stefánsson bæjarstjóri í
Hafnarfirði.
„Menn ættu að huga að því
hverjir eiga Fjárfestingarfélagið
en það eru sparisjóðirnir og
bankar,“ sagði Magnús Jón
Árnason bæjarfulltrúi í Hafnar-
firði. „Það er því spurning hverj-
um það þjónar að við verðum að
leita til Fjárfestingarfélagsins.“
Það er tvennt sem veldur því að
sveitarfélögin leita til fyrirtækja á
borð við Fjárfestingarfélagið.
Annarsvegar slæm þjónusta
bankanna við sveitarfélögin og
hinsvegar það að greiðslur frá
ríkinu vegna framkvæmda, t.d.
við skóla, berast mjög seint. Þeg-
ar sveitarfélag ræðst í skólafram-
kvæmdir veitir ríkið 5.000 kr. á
fjárlögum sem er staðfestingar-
gjald. Þannig hefur Hafnarfjarð-
arbær staðið í stórframkvæmdum
við að reisa skóla í Setbergi, auk
þess sem Öldutúnsskóli og Víðis-
taðaskóli hafa verið stækkaðir.
Ríkið skuldar nú Hafnarfjarðar-
bæ um 200 miljónir króna.
Til samanburðar við 10% af-
föllin á skuldabréfunum sem seld
voru Fjárfestingarfélaginu má
benda á að nýlega þurfti Hafnar-
fjarðarbær að slá 35 miljóna
króna lán vegna framkvæmda
Rafmagnsveitunnar. Fékk bær-
inn lán hjá Sparisjóði Hafnarf-
jarðar, sem er aðal viðskipta-
banki bæjarins, og eru vextir af
því 9% umfram verðbólgu.
„Það að sveitarfélögin þurfa að
leita til þessara aðila endurspegl-
ar bara ástandið einsog það er á
íslenska lánamarkaðinum," sagði
sveitarstjórnarmaður við Þjóð-
viljann í gær.
-Sáf
Munið byggingarhappdrætti Þjóðviljans