Þjóðviljinn - 18.10.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRÉTTIR
Sgánn
Kosið um „Thatchersósíalisma“
A stjórnartíð Gonzálezar hefur Spánn notið efnahagsþenslu og drjúgs hagvaxtar en eigi að
síður býr mikill hluti landsmanna við kröpp kjör og atvinnuleysi
ingkosningar fara fram á
Spáni 29. þ.m. og er flestra
ætlan að sósíalistaflokkurinn þar-
lendi, undir forustu Felipes Gonz-
álezar forsætisráðherra, muni
tapa fylgi, en verða þó áfram
stærsti flokkurinn og jafnvel
halda meirihluta í neðri deild
þingsins. González, sem nú er 47
ára, hefur verið forsætisráðherra
í tvö kjörtímabil.
Sósíalistaflokkurinn fékk
hreinan þingmeirihluta í kosning-
unum 1982, 202 þingsæti af 350 í
neðri deild. Hann tapaði veru-
lega í kosningunum 1986, en fékk
þó 184 þingsæti og hélt þar með
þingmeirihluta. Nú stendur
meirihlutinn tæpt, en ekki er þó
talið útilokað að flokkurinn merji
það að ná 176 þingsætum. En
naumur yrði sá meirihluti og hlyti
að þýða að stjórn Gonzálezar
stæði ekki lengur ýkja vel að vígi
á þingi, nema því aðeins að hann
fengi aðra flokka tii liðs við sig.
17 af hundraði
atvinnulausir
Eftir sjö ára stjórnartíð sósíal-
istaflokksins eru skoðanir Spán-
verja um frammistöðu hans á
þeim tíma mjög skiptar og and-
staða við hann hefur aukist jafnt
og þétt. Frá því að Spánn gekk í
Evrópubandalagið 1986 hefur
hagvöxtur þar verið meiri en í
nokkru öðru ríki innan þess. Kjör
miðstétta hafa stórum batnað,
enda berst það fólk meira á en
nokkru sinni fyrr. Fólki sem hef-
ur vinnu hefur á þes^u tímabili
fjölgað um hálfa aðra miljón.
Það hefur þó dugað skammt til
að bægja frá atvinnuleysinu, en
það er meira á Spáni en í nokkru
öðru Evrópubandalagsríki, að ír-
landi ef til vill undanteknu, eða
um 17 af hundraði. Eftirlauna-
þegar búa við mjög þröngan kost
og að mati verkamanna hefur
hagur þeirra ekki batnað við hag-
vöxtinn nema síður sé. Og al-
menn óánægja er út af lélegri op-
inberri þjónustu og glæpum, sem
orðnir eru hin versta plága í borg-
um.
Konur á vinnumarkað
- kirkjur tómar
Aðdáendur sósíalistastjórnar-
innar benda á öra framþróun í
atvinnulífi henni til gildis en hinir
eru ekki færri sem segja hana
hafa hlaðið einhliða undir
fjármála- og kaupsýslumenn og
atvinnurekendur en brugðist
launafólki. González er sakaður
um að vera svo andsnúinn verka-
Iýðssamtökum að í þeim efnum
sé hann engu betri en Thatcher.
Það er harður dómur fyrir flokk,
sem sig nefnir Sósíalíska verka-
mannaflokkinn.
Hvað sem því h'ður hafa orðið
gagngerar breytingar á spænsku
þjóðlífi á þeim 14 árum, sem liðin
eru frá því að generalissimo
Franco safnaðist til feðra sinna og
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Lausar stöður við
framhaldsskóla:
Menntaskólinn vift Sund: Kennarastaða í dönsku er laus
til umsóknar. Ráðið verður í stöðuna frá 1. janúar n.k.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri störf
sendist menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 150
Reykjavík fyrir 11. nóvember n.k.
Menntamálaráðuneytið
González heilsar með verka-
lýðskveðju og hefur sósíalistarós
að baki - þrátt fyrir allt.
örastar hafa þær breytingar verið
á valdatíð sósíalistaflokksins.
Þrátt fyrir Francoeinræði í ára-
tugi og takmarkaða reynslu af
lýðræði þar á undan virðist þorri
landsmanna nú ganga út frá lýð-
ræði og þingræði sem sjálfsögð-
um hlutum. Hjónaskilnaðir eru
nú lögleyfðir, sem og fóstur-
eyðingar og spænskar konur,
áður þekktar nokkuð einhliða
sem hlýðnar eiginkonur og að-
gætnar og umhyggjusamar mæð-
ur, streyma út á vinnumarkað-
inn. Stórlega hefur dregið úr
kirkjusókn og það orðið kaþ-
ólsku kirkjunni, stórveldi í Spán-
arsögu samfleytt frá tímum
Vestgota, verulegur hnekkir.
Ókyrrð framundan?
Erlendis nýtur Gonzále^ al-
mennt séð meira lofs en heima
fyrir. Ríki þau rómanskamerísk,
sem af veikum mætti eru að burð-
ast við koma upp hjá sér lýðræði,
horfa í þeim efnum til móður-
landsins Spánar sem fyrirmynd-
ar. Mitterrand hugsjónabróðir
Gonzálezar í Frakklandi er hon-
um einkar vinveittur og ætlar að
hjálpa upp á hann í kosningabar-
áttunni með því að heimsækja
hann rétt áður en kosið verður. í
sama tilgangi hefur Bush Banda-
ríkjaforseti boðið spænska for-
sætisráðherranum í hádegisverð í
Hvíta húsinu á morgun. Þeir í
Washington höfðu áður fremur
illan bifur á flokki Gonzálezar,
vegna sósíalismans í nafni hans,
en það er löngu liðin tíð.
Kosningabaráttan hefur verið
mjög á venjulega vesturevrópska
vísu, snúist einkum um atvinnu-
mál, skatta, húsnæði, eftirlaun og
annað eftir því. Almennt er gert
ráð fyrir að sósíalistaflokkurinn
verði áfram við völd eftir þær
með González sem forsætisráð-
herra, en hugsanlegt er að hann
neyðist að þessu sinni til að taka
aðra flokka í stjórn með sér. Bú-
ist er við fylgisaukningu flokka til
vinstri við stjórnarflokkinn.
Hingað til hefur flest gengið
friðsamlega til þarlendis frá burt-
gángi Francos, en sumra spá er að
órólegri tímar fari í hönd, vegna
vaxandi gremju þess stóra hluta
landsmanna, sem ekki hefur not-
ið góðs af efnahagsþenslu og hag-
vexti undanfarinna ára.
IHT/-dþ.
Lögregla og mótmælamenn takast á í Austur-Berlín 7. þ.m. - þolinmæðin sögð á þrotum.
Vörubílstjórafélagið
Þróttur
auglýsir almennan félagsfund fimmtudagin 19.
október kl. 20.00.
Dagskrá fundarins:
1. Virðisaukaskatturinn, fulltrúar fjármálaráðu-
neytisins mæta á fundinn.
2. Önnur mál.
Stjórnin
Útför
Guðmundar Ingva Helgasonar
fyrrv. skrifstofumanns hjá Tollstjóraembættinu
fer fram frá Fossvogskirkju fimmtudaginn 19. október kl.
13.30. Blóm vinsamlegast afþökkuð en þeir sem vildu
minnast hans láti heimahlynningu Krabbameinsfélagsins
njóta þess.
Fyrir hönd vandamanna
Ólöf Anna Sigurðardóttir (Stella)
Hafliði Magnús Guðmundsson
Svava Gróa Helgadóttir
Guðrún Ólsen
A ustur-Þýskaland
100.000 manna
kröfuganga í Leipzig
Vaxandi óþolinmæði meðal almennings. Sumirspá breytingum eftir
Stjórnmálaráð Sósíalíska ein-
ingarflokksins, kommúnista-
flokks Austur-Þýskalands, lýsti
því yfir fyrir viku að ráðamenn
ríkis og ríkisflokks væru reiðu-
búnir að ræða breytingar á ýmsu,
svo sem í efnahagsmálum og
ferðamálum. Aukin hlutdeild al-
mennings í stjórn landsins kæmi
og til greina og frjálsari fjölmiðl-
ar. Fjölmiðlar þarlendis hafa síð-
an í s.l. viku gerst furðu frjálslegir
miðað við það sem áður var og
ýmsir búast við einhverjum
breytingum eftir ráðstefnu mið-
nefndar kommúnistaflokksins,
sem gert er ráð fyrir að haldin
verði innan mánaðar.
Reuter/-dþ.
Um 100.000 manns fóru á
mánudagskvöld í göngu um
Leipzig og kröfðust umbóta þegar
í stað. Er hermt að þetta sé fjöl-
mennasta kröfugangan hingað til
í sögu austurþýska ríkisins. Yfir
10.000 manns söfnuðust sama
kvöld saman við ráðhúsið í Dres-
den og kröfðust þess að viðræður
borgarstjórans þar við stjórnar-
andstöðusamtök og kirkjunnar
menn yrðu teknar upp að nýju.
1 borgum þessum, þar sem
áður var saxneska konungsríkið
og þaráður kjörfurstadæmið,
virðist austurþýska andófshreyf-
ingin hafa hvað almennast fylgi.
Aðgerðir þessar fóru að öllu leyti
friðsamlega fram, en erlendir
miðnefndarfund
fréttamenn og stjórnarerindrek-
ar segja að mikillar óþolinmæði
gæti eigi að síður meðal þeirra,
sem breytinga krefjast.
Lútherskir klerkar í Dresden
segja að mikil spenna liggi þar í
lofti.
Viðræður borgarstjóra í Dres-
den og víðar við klerka og tals-
menn stjórnarandstöðusamtaka
hófust fyrir viku, en andófsmenn
urðu fyrir vonbrigðum með þær,
enda höfðu borgarstjórar ekki
umboð til þess að lofa miklu. Um
26.000 manns hafa lýst stuðningi
við Neues Forum, helstu andófs-
samtökin, sem stofnuð voru for-
mlega 11. sept. s.l., enda þótt
stjórnvöld hafi kallað þau upp-
reisnarsinnuð.
6 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur 18. október 1989