Þjóðviljinn - 21.10.1989, Blaðsíða 4

þJÓÐVILIINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Orðmusteri
höfuð-
borgarinnar
Þjóöviljinn óskar Leikfélagi Reykjavíkur til hamingju með
þann langþráða áfanga sem þao nær nú um helgina með
sýningarstarfi í Borgarleikhúsi í nýjum miðbæ höfuðborgar-
innar. Vonir hljóta að standa til þess um land allt að sá
glæsilegi tæknirammi leiklistarinnar búi þjóðmenningu okk-
ar vaxtarrými og þrótt. Hugurinn leitar ósjálfrátt að saman-
burði við vígslu Þjóðleikhússins fyrir 39 árum. Þar var því lýst
yfir að bygginguna skyldi skoða sem „musteri íslenskrar
tungu“.
En hvort eru það nú musterin eða tungan sem endast og
duga betur? Eru það musterin sem verja tunguna eða tung-
an sem heldur uppi musterunum? Hvort er meira, burðarþol
Borgarleikhússins eða þeirrar orðsins listar sem þar verður
flutt?
Ekki þarf að draga samlíkingar af viðhaldsmálum Þjóð-
leikhúss til að sannfærast um svarið. Svo vill til að fornsögur
okkar flytja þennan boðskap með skýrum hætti. Einar
Skúlason skáld frumflutti kvæðið Geisla í Niðarósdómkirkju
fyrir tæpum þúsund árum. Ekki hefur þurft að hagga orði í
Ijóðinu síðan, hvað þá efla það með tækni og skreytingum,
en þetta helgasta steinmusteri Norðmanna hins vegar verið
háð stanslausri viðgerð og endurbótum. Starfar nú við Nið-
arósdóminn á annan tug manna að staðaldri eingöngu við
að tryggja að listasmíð þessi úr grjóti hverfi ekki úr sögunni.
Orðlistin er harðari og endingarbetri en steinsmíðin, stálið
og glerið. Smiðir tungunnar grundvalla það sem varir. í
upphafi var orðið.
Það fer vel á því að Borgarleikhús skuli í bernsku sinni
byggja á kletti Halldórs Laxness. Þjóðleikhússtjórnin greip
reyndar til sömu hjálpar þegar „musteri íslenskrar tungu“
var splunkunýtt og engan grunaði þær veilur sem í múrum
lágu. Sömuleiðis er það ánægjulegt, að sannkallað hús-
skáld Leikfélagsins, Kjartan Ragnarsson, þreytir nú enn þá
list að hnika frumtexta skálds úr bók og yfir í dansinn á
musterisgólfinu. Kjartan er tákngervingur þeirrar ævagömlu
leiklistarhefðar sem sprettur úr kjarna leikhópsins, skáld-
skaparmálsins sem kviknar í leikaranum sjálfum.
Háar fjárhæðir eru nefndar um byggingarkostnað Borg-
arleikhúss og þótt ekki sé fjölgað starífsmönnum er Ijóst að
þungur róður kann að vera framundan í rekstri stofnunarinn-
ar. Reykjavíkurborg mun að líkindum tvöfalda árlegt framlag
sitttil starfseminnaren að öðru leyti hafa lítil afskipti af henni
frekar.
Hið valinkunna lið Leikfélags Reykjavíkur mun því sækja
lífsmagn sitt að verulegu leyti til þess áhorfendaskara sem
fyrirtæki af þessu tagi þarf á að halda. Ekki er á öðru von en
bæði höfuðborgarbúar og aðrir landsmenn vitji Borgar-
leikhússins af miklum krafti. Miklu skiptir að val verkefna og
meðferð sé með þeim hætti sem efla tengsl áhorfenda af
sem fjölbreyttustu tagi.
Det Norske Teatret í Osló er nýjasta stórbygging í leikhús-
heimi Norðurlanda að Borgarleikhúsi frátöldu. Þar hafa
sameinast glæsileg og haganleg bygging og eftirsóknar-
verður leikverkalisti. Þótt markmið Det Norske Teatret sé
beinlínis sú umdeilda þjóðernisstefna að styrkja stöðu ný-
norskunnar og sveitamenningar í þéttbýli, býður það jöfnum
höndum upp á skrautsýningar á alþjóðlegum söngleikjum,
tilraunverkum, nýjum norskum leikritum, vinsælum ærsla-
leikjum og sígildum meistaraverkum leiksögunnar. Vonandi
ber Borgarleikhús gæfu til þess að halda í heiðri þá vinsælu
blöndu kímni og harms sem hefur einkennt verkefnaval
Leikfélags Reykjavíkur frá öndverðu.
Á samdráttar- og niðurskurðarskeiði lenda fjárfrekar nýj-
ungar og glæsibragur undir smásjá almennings. Lítið þarf út
af að bregða til þess að réttmæt gagnrýni beinist að menn-
ingarfyrirbærum sem öðrum. Aðstandendur Borgarleikhúss
þurfa hins vegar ekki að kvíða viðbrögðum, takist þeim á
listræna sviðinu að sýna þann metnað sem elur af sér
þakkláta þjóð. ÓHT
Það varmikiðumað
vera á dekkjaverk-
stæðinu Sólningu í
gærþegar JimSmart
heimsótti strákana
þar, endaveturá
næstugrösumog
bílaeigendurað
skipta yfirávetrar-
ganginn.
þJÓÐVILJINN
Síðumúla 6-108 Reykjavík
Sími: 681333
Kvöldsími: 681348
Símfax:681935
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
FramkvœmdastjórirHallurPállJónsson.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Ólafur H.Torfason.
Fréttastjóri: Sigurður Á. Friðþjófsson.
Aðrir blaðamenn: Dagur Þorleifsson, Elías Mar (pr.), Guðmundur
RúnarHeiðarsson, HeimirMár Pétursson, HildurFinnsdóttir(pr.), Jim
Smart(ljósm.), Lilja Gunnarsdóttir, ÓlafurGíslason.ÞorfinnurOmars-
son (íþr.), ÞrösturHaraldsson.
Skrifstofustjóri: Sigrún Gunnarsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Geirsdóttir, Kristín Pótursdóttir.
Auglýsingastjórl: Olga Clausen.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Svanheiður Ingi-
mundardóttir, UnnurÁgústsdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Þorgerður Sigurðardóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Guðrún Gísladóttir.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Halla Pálsdóttir, Hrefna
Magnúsdóttir.
Innheimtumaður: Katrín Bárðardóttir.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 68 13 33 &68 16 63.
Símfax:68 19 35
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 90 kr. Nýtt Helgarblað: 140 kr.
Askrlftarverð á mánuði: 1000 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 21. október 1989