Þjóðviljinn - 24.10.1989, Blaðsíða 11

AFMÆLI
Ólafur Haukur Ámason
Afengisvarnaráðunautur
Þegar hollvinur minn Ólafur
Haukur fyllir sjötta tug æviára
sinna má ekki minna vera en hon-
um sé send ein lítil kveðja með
kærri þökk fyrir kynni góð, svona
í tilefni tímamótanna.
Hann er einn þeirra of fáu, sem
ég met því meira að miklum verð-
leikum, því meir sem ég fæ mann-
inn að kenna. Honum hæfði að
sjálfsögðu heil drápa, slíkur
höfðingi stfls og kvæða sem þar
fer, en hauströkkrið yfir huga
mínum hindrar allar aumar til-
raunir í þá átt.
Þessi vaski baráttumaður bind-
indis og hollra lífshátta í hverri
grein er ætíð jafnferskur í boðun
sinni og krydd gamansemi og
góðrar stöku kann hann öðrum
mönnum betur með að fara og
metur ekki síður en það alvör-
unnar stríða undirspil, sem ein-
kennir mætan málstað hans.
Hann sameinar og samtvinnar
um leið það sem máli skiptir,
kjarna hvers máls, en gleymir
ekki gullkornum hinna smærri at-
riða, sem skipta oft jafnmiklu,
þegar grannt er gáð.
Eg heyrði hans fyrst getið sem
hins fjölhæfa og farsæla skóla-
manns, sem átti vinsældir og
traust nemenda og foreldra og þá
man ég allt í einu að endur fyrir
löngu las ég í Þjóðviljanum ræðu
hans við tímamót í skólanum
hans og mikið óskaði ég þess þá
að mega flytja svo meitlaðan
boðskap af svo mikilli færni og
stílleikni, sem þar merlaði alls
staðar á.
Síðar hlýddi ég á mál hans,
leiftrandi og vandað orðavalið
sem mælt af munni fram hljómaði
einnig eins og ritmál það er bezta
hefur fengið hugsun og yfirlegu.
Og lítil smellin saga í upphafi
og við endalok hélt fólki enn bet-
ur við það meginefni, sem allt
snerist um. Þegar hann varð
áfengisvarnaráðunautur fór ekki
hjá því, að fundum okkar fjölgaði
og orðræður urðu margar um það
áhugamál sem við eigum æðst en
ekki síður um hina fjölmörgu
þætti þjóðmálanna, sem eldlegur
áhugi hans beindist að.
Enginn maður hefur betur sýnt
mér og sannað með óyggjandi
rökum og ótal tilvitnunum hver
ógn okkur stafar af áfengis-
auðvaldinu ekki síður en öðru
auðvaldi arðránsins. En arðrán
áfengisauðvaldsins er algert og
endamörk þess ekki fyrr en við
landamæri lífs og dauða, því ein-
skis er svifist og mannleg ham-
ingja og reisn, mannlífið sjálft
eru sjálfsögð til fórnar á altari
Bakkusar og Mammons í einni,
sannri eining. Ég hefi oft dáðst að
því, hve vökull og vel Ólafur
Haukur er að sér um hin ýmsu
mál er að áfengisbölinu lúta og
væri betur að Alþingi og alþingis-
menn hefðu oftar og fleiri borið
gæfu til að hlíta þeirri ótvíræðu
lagaskyldu að færa sér í nyt fróð-
leik og ráð Afengisvarnaráðs,
sem á að vera löggjafanum til æð-
sta ráðuneytis í þessum við-
kvæma og vandmeðfarna mála-
flokki. Þar er ekki í kot vísað og
rök og staðreyndir ráða ævinlega
ferð, þó heit og heil sannfæring
búi að baki. Hann reyndist mér
hinn ráðholli liðsmaður, þegar ég
var á þingi að berjast gegn vá
þeirrar vímu sem áfengið skapar,
hvort sem er í formi sterkra
drykkja, léttvíns eða bjórs.
Og því miður eru aðvörunar-
orð okkar varðandi bjórinn að
verða æ uggvænlegri ógnarstað-
reynd til óheilla íslenzkri þjóð.
Eftir að ég kom í Áfengis-
varnaráð undir hans ágætu for-
ystu er einkennið það ásamt
elskuseminni, kímnisögunum og
glettnum, glitrandi gerðum stök-
um að alltaf er verið á verði, alltaf
reynt að sækja fram, ef sóknar-
færi gefst, því baráttuvilji
bindindismannsins er í órofa-
samhengi við ágæti málstaðarins.
Skýrsla Áfengisvarnaráðs um
hver áramót ber miklum
„húmanista” og frábærum penna
fagurt vitni og ætti að vera
skyldulesning á Alþingi. Svo má
ég nú víst ekki mæra afmælis-
barnið meira, því þá verður mér
aldrei að eilífu fyrirgefið.
En ég treysti á að eftir ávítur
nokkrar næst er við hitumst heilir
verði slegið á léttari strengi
gamansagna og vísnaperla
þeirra, sem hann kann af ærna
gnótt og sjálfur yrkir hann af
leikni og ágætri íþrótt, þó ekki
megi hátt fara.
Ölafur Haukur á því lífsláni að
fagna að eiga lífsförunaut, sem
fært hefur honum drýgstan hlut
þess gæfugulls, sem öðru gulli er
æðra. Hann á tvö ágætisbörn og
undurgóð kynnin eystra við dótt-
ur hans færðu mig einhvern veg-
inn enn nær þessum góða dreng,
sem nú hverfur yfir á sjöunda tug
æviára sinna.
Okkur bindindismönnum er
efst í huga heit þökk til Ólafs
Hauks í dag en ekki síður óskin
að enn megum við um langa tíð
eiga hann að sem hinn vökula
varðmann og sídjarfa sóknar-
mann heilbrigðis og bindindis.
Njóti hann ótalinna ævistunda á
gleðibjartri tíð gæfunnar svo sem
hann á svo einlæglega skilið.
Með kærri kveðju og heillaósk-
um.
Helgi Seljan
Ólafur Haukur átti afmœli í gœr,
23. okt.
Amnesty International
Vika bamanna
írak
Amnesty International telur
að börn og ungt fólk sé meðal
þeirra sem orðið hafa að þola
kúgun af pólitískum ástæðum.
Þessi aðgerð er í þágu barna sem
„hurfu“ á árunum 1980-1988.
Þau eru í hópi þúsunda manna
sem öryggis- eða leyniþjónustu-
sveitir hafa handtekið á þessu
tímabili.
í október 1983 lagði A.I. fyrir
fraksstjórn nöfn 114 manna sem
höfðu „horfið" eftir að þeir voru
handteknir af öryggissveitum
milli 1979 og 1982. Meðal þeirra
voru fimm skólanemendur undir
18 ára aldri er þeir voru hand-
teknir:
Muslcn Hassan og Riyad Hass-
an: í Basra í apríl-maí 1981.
Nizar Najm og Samir Najm: f
Basra í maí 1981.
Samir ’Abbas: f Al-Thawra,
Baghdad, í ágúst 1981.
Ríkisstjórnin lýsti yfir að nöfn-
in, sem lögð voru fram, væru
„uppspuni“. Amnesty hefur í fór-
um sínum vitnisburð manns úr
þessum 114 manna hópi.
í september/október 1985 fékk
A.I. fréttir um handtöku 300
barna og unglinga. í septefliber
1987 staðfesti ríkisstjórnin að 7
þeirra hefðu verið tekin af lífi.
Ekkert er vitað um örlög og að-
setur hinna barnanna. Fréttir um
„hvörf“ í kjölfar handtöku halda
sífellt áfram að berast til A.I.
’lsmat Najam ’Abdallah, nem-
andi frá Duhok, 17 ára við hand-
töku í október 1986.
Mustafa Ahmad Mustafa,
nemandi frá Duhok, 17 ára við
handtöku í febrúar 1987.
Báðir handteknir af leyniþjón-
ustusveitum, að því er virðist
vegna gruns um tengsl við Kúr-
díska lýðræðisflokkinn (KDP).
Enn er ekkert vitað um hvar þeir
eru niðurkomnir.
315 börn og ungmenni eru
meðal 8000 Kúrda sem „hurfu“ í
kjölfar handtöku í ágúst 1983.
Meðal þeirra eru þessi börn:
Shaikhomar Yassin Isma’il: F.
1975 í Baban, handt. í Qoshtapa.
Ihsan ’Ali Shihab: F. 1974 í
Barzan, handt. í Qoshtapa.
Ferhad Ahya Ahya: F. 1973 í
Hupa, handt. í Harir.
Siyamand Salman Haji: F.
1972 í Hasnaka, handt. í Qos-
htapa.
Yasin Muhammad Yasin: F.
1971 í Shengel, handt. í Qos-
htapa.
Mala ’Ali Ibrahim: F. 1970 í
Pendru, hant. í Bahark.
’Aziz Mirkhan Hamed: F. 1969
í Kanyader, handt. í Diyana.
Farhad Ibrahim Bapir: F. 1968
í Kani Bout, handt. í Diyana.
Mawlud Chicho Mawlud: F.
1967 í Bekhshash, handt. í Be-
hark.
Sabri Sazem Mahmud: F. 1967
í Bersyav, handt. í Harir.
Meðal hundruða annarra sem
sagðir eru „horfnir" eru karlkyns
meðlimir úr arabískum Shi’i
múslímafjölskyldum, sem yfir-
völd segja vera af írönsku bergi
brotnar (bæði fullorðnir og börn)
og hafa verið fluttar nauðungar-
flutningum til íran. Margir sem
handteknir voru eru hafðir áfram
í haldi án lagalegrar meðferðar.
Fjölskyldur þeirra hafa ekkert
fengið að vita um dvalarstað
þeirra. Eftirfarandi eru dæmi um
unga fanga úr fjölskyldum sem
fluttar hafa verið nauðugar til
íran:
’Abd al-Rahman Quasem Ha-
tem: Námsmaður handtekinn 6.
febr. 1982, 17 ára. Færður frá
heimili sínu í Baghdad og vænt-
anlega fluttur fyrst í Mudiriyyat
al-Amn al-’Amma í sömu borg.
Annars ekkert um hann vitað.
Malek Baba Isfandiyar: Kur-
dískur námsmaður, handtekinn
10. apríl 1983, þá 16 ára. Hand-
tekinn á götu í Baghdad, annað
ekki vitað.
’Abd al-Hussain ’Abd al-
Hassan Sayyid Áli Gubanchi:
Námsmaður handtekinn 10. júlí
1983, þá 17 ára. Færður frá heim-
ili sínu í Najaf og haldið Jyrst þar.
Annað ekki vitað.
Vinsamlega skrifið og látið í
ljósi áhyggjur Amnesty Internat-
ional vegna mannréttindabrota
gegn börnum Sem hafa horfið.
Skrifið til:
His Exellency President Saddam
Hussain
Ofíide of the President
Presidential Palace
Karadat Mariam
Baghdad
Republic of Iraq
þlÓÐVILIINN
FYRIR 50 ÁRUM
Allir sósíalistar verða að koma á
afmælishátíð Sósíalistaflokksins.
Bæjarráð hefur ákveðið að veita
Benedikt G. Waage ævilangt
ókeypis aðgang að Sundhöllinni.
_____________I DAG
24. október
þriðjudagur. 297. dagur ársins.
Sólarupprás í Reykjavík kl. 8.45 -
sólarlag kl. 17.38.
Viöburðir
Dagur Sameinuðuþjóðanna.
Sameiningarflokkur alþýðu - Só-
síalistaflokkurinn stofnaður
1938. Verbréfahrunið í New York
1929. Kvennaverkfallið 1975.
Sunna á afmæli. Sjómannafé-
lagið Jötunnstofnaðí
Vestmannaeyjum 1934. Guð-
mundur Friðjónsson skáld fædd-
ur 1869. Karl Ó. Runólfsson tón-
skáld fæddur1900.
DAGBÓK
APÓTEK
Reykjavík. Helgar-og kvöldvarsla lyfj-
abúðavikuna
20.-26. okt. er I Lyfjabergi og Ingólfs
Apóteki.
Fy rrnef nda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 frídaga). Siðarnefnda apótekiðer
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LÖGGAN
Reykjavík sími 1 11 66
4 12 00
Seltj.nes sími 1 84 55
Hafnarfj sími 5 11 66
Garðabær sími 5 11 66
Slökkvilið og sjúkrabílar:
Reykjavík sími 1 11 00
Kópavogur sími 1 11 00
Seltj.nes sími 1 11 00
Hafnarfj sími 5 11 00
Garðabær sími 5 11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavík, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er i Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiðnir, simaráðleggingar og tima-
pantanir í síma 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gef nar í sím-
svara 18888.
Borgarspítalinn. Vakt virka daga kl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eða ná ekki til hans. Landspit-
alinn: Göngudeildin er opin 20-21.
Slysadeild Borgarspítalans: opin allan
sólahringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
sími 53722. Næturvakt lækna sími
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garöatlöts.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akureyri: Dagvakt 8-17 á Læknamið-
stöðinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsími vaktlæknis 985-23221. ,
Keflavík: Dagvakt. Upplýsingars. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvakt lækna s.
1966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartímar: Landspítalinn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarspítalinn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-18,
og eftir samkomulagi. Fæðingardeild
Landspítalans: 15-16. Feðratimi 19.30-
20.30. Öldrunarlækningadeild Land-
spítalans Hátúni 10 B. Alla daga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdeild
Borgarspítala: virka daga 16-19, helgar
14-19.30. Heilsuverndarstöðin við
Barónsstíg opin alla daga 15-16 og
18.30-19.30. Landakotsspitali: alla
daga 15-16 og 18.30-19. Barnadeild:
heimsóknir annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. St. Jósefsspítali Hafnarfiröi:
alla daga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
a spítalinn: alla daga 15-16 og 18.30-19.
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16 og 19-19.30. Sjúkrahús Akraness:
alladaga 15.30-16og 19-19.30. Sjúkra-
húsið Húsavík: alla daga 15-16 og
19.30-20.
ÝMISLEGT
H jálparstöð RKÍ. Neyðarathvarf fyrir ung-
lingaTjarnargötu 35. Sími: 622266, opið
allansólarhringinn.
Sálfræðistöðin. Ráðgjöf i sálfræðilegum
efnum. Simi 687075.
MS-félagið Álandi 13. Opið virka dagafrá
kl.8-17.Síminner 688620.
Kvennaráðgjöf in Hlaðvarpanum Vestur-
götu 3. Opiö þriðjudaga kl.20-22,
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22,
sími21500, símsvari.
Sjálfshjálparhópar þeirra sem oröiö hafa
fyrir sifjaspellum, s. 21500, símsvari.
Upplýsingar um eyðni. Sími 622280,
beint samband við lækni/hjúkrunarf ræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annars sim-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, sími 21205.
Húsaskjól og aðstoð fyrir konur sem beittar
hafa veriö ofbeldi eða orðið fyrir nauðgun.
Samtökin '78. Svarað er í upplýsinga- og
ráðgjafarsíma félags lesbía og homma á
mánudags- ogfimmtudagskvöldum kl. 21-
23. Símsvari á öðrum tímum. Síminn er
91-28539.
Bilanavakt rafmagns-og hitaveitu:s.
27311. Rafmagnsveita bilanavakt s.
686230.
Vinnuhópur um sif jaspellamál. Sími
21260 alla virka daga kl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt i síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 á fimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús" fyrir alla krabb-
ameinssjúklinga og aðstandendur þeirra á
fimmtudögumkl. 17.00-19.00.
Samtök áhugafólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið i sima 91 -
22400 alla virka daga.
GENGIÐ
Sala
Bandaríkjadollar.......... 61,31000
Sterlingspund............. 98,56500
Kanadadollar............ 51,94200
Dönskkróna................. 8,34720
Norskkróna................. 8,81900
Sænsk króna................ 9,48920
Finnsktmark............... 14,22180
Franskurfranki............. 9,59620
Belgískurfranki........... 1,54810
Svissn. íranki.......... 37,44120
Holl. gyllini............. 28,76310
V.-þýskt mark............. 32.47350
Itölsklíra................ 0,04485
Austurr.sch............... 4,61500
Portúg. escudo............ 0,38490
Spánskur peseti........... 0,51410
Japansktyen................ 0,43505
Irsktpund................. 86,53000
KROSSGÁTA
Lárétt: 1 kjána4léleg
6 tré 7 skurn 9 megna
12skartgripur14loga
15 tæki 16 gæfa 19
girnd20nýlega 21
sterti
Lóðrétt:2gisin3
flaska4kimi5blað7
framlags8duga10
skrifaðiH veiðin13
venju17eira18pinni
Lausn á siðustu
krossgátu
Lárétt: 1 frek4sýkn6
aum 7 sker 9 Ásta 12
natin14rög15orf16
Iómar19svað20grín
21 ragni
Lóðrétt: 2 rök 3 kara 4
smái5kot7særast8
englar 10 Snorri 11 arf-
inn 13tóm 17óða18
agn
Þri&judagur 24. október 1989 PJÓÐVILJINN - SÍÐA 11