Þjóðviljinn - 25.10.1989, Blaðsíða 3

FRÉTTIR
Borgarminjavörður
Hæfnismati hafnað
Kristín Á. Ólafsdóttir og Bryndís Schram sátu
hjá við atkvœðagreiðslu um nýjan borgar-
minjavörð í menningarmálanefnd
Meirihluti menningarmála-
nefndar borgarinnar vísaði
frá tillögu Kristínar Á. Ólafsdótt-
ur um að fram færi hæfnismat á
þeim ellefu umsækjendum um
stöðu borgarminjavarðar á fundi
sínum sl. fímmtudag. I framhaldi
af þvi mælti svo meirihlutinn með
því að Margrét Hallgrímsdóttir
fornleifafræðingur yrði ráðin
sem borgarminjavörður, en full-
trúar minnihlutans, þær Kristín
og Bryndis Schram sátu hjá við
afgreiðsluna.
Tillaga Kristínar gerði ráð fyrir
að fráfarandi borgarminjavörður
annaðist hæfnismatið ásamt
tveimur fulltrúum, sem Félag ís-
lenskra safnamanna og
Heimspekideild Háskóla íslands
tilnefndi. Frávísun meirihlutans
byggði frávísun sína á því að eng-
in dæmi væru um slíkt hæfnismat
við ráðningu forstöðumanna
borgarstofnana.
Þegar gengið var frá afgreiðslu
á tillögu meirihlutans um að ráða
Margréti Hallgrímsdóttur lét
Kristín bóka að engin starfslýsing
væri til fyrir borgarminjavörð né
heídur ákvæði um menntun og
reynslu enda væru umsækjendur
af misjöfnum toga og starfs-
reynsla þeirra ólík.
„Embætti borgarminjavarðar
tekur til margra þátta, svo sem
stjórnunar, minjavörslu, menn-
ingarsögu, húsfriðunar og kynn-
ingar til almennings. Áður en
ráðið er í þetta embætti ætti að
mínu mati að fara fram faglegt
mat á þeim kröfum sem gera skal
til væntanlegs starfsmanns. Því
lagði ég til að sérstök dómnefnd
væri skipuð. Meirihlutinn hafn-
aði þeirri hugmynd með þeim
rökum helstum að slíkt hefði ekki
verið gert áður hjá Reykjavíkur-
borg. I menningarmálanefnd hef-
ur ekki að mínu mati farið fram
nýtileg umræða um hvaða fag-
legu þættir skuli ráða við val í
embættið. Ég mun því ekki taka
þátt í atkvæðagreiðslu um ráðn-
ingu borgarminjavarðar."
-Sáf
Gjaldeyrir
Reglur rýmkaðar
Heimilað aðflytja inn vörur og vélarmeð
lengri greiðslufresti erlendis
Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
hcrra, kynnti í gær tvær
breytingar sem gerðar hafa verið
á reglum um gjaldeyrisviðskipti.
Þegar fram í sækir sagði ráðherr-
ann að þcssar breytingar myndu
minnka þrýsting á innlendum
lánamarkaði og stuðla að lækkun
vöruverðs. Um er að ræða rýmk-
un á gjaldeyrisreglum.
Annars vegar verður breyting
sem lýtur að heimildum innflytj-
enda til greiðslufrests eða til að
taka vörukaupalán erlendis við
innflutning og hins vegar verður
rýmkun á reglum um erlendar
lántökur hvað varðar innflutning
og innlenda framleiðslu á vélum
og tækjum og búnaði til átvinnu-
rekstrar og skipaviðgerða. Regl-
urnar breytast frá og með fyrsta
nóvember, þannig að greiðslu-
frestur sem áður var 90 dagar
verður 360 dagar þegar um er að
ræða erlendar lántökur eða
greiðslufresti án ábyrgðar pen-
ingastofnana innanlands. En ef
um slíkar ábyrgðir er að ræða
verður greiðslufresturinn 120
dagar.
Ef föst regla gildir um það í
milliríkjaviðskiptum að styttri
frestir gildi, sagði Jón að þessar
rýmkuðu reglur giltu ekki.
Greiðslufrestur með olíuvörum
yrði áfram 105 dagar. Breytingin
sem nú væri gerð væri framhald á
rýmkun sem gerð hefði verið um
síðustu áramót, þegar veitt var
almenn heimild til greiðslufrests
til 90 daga. Það væri athyglivert
að þrátt fyrir þá breytingu hefðu
vörukaupaskuldir við útlönd
frekar dregist saman en hitt, eða
um 12% frá því september í fyrra
til september í ár.
Reglur um lántöku- og leigu-
samninga vegna innflutnings inn-
lendrar framleiðslu og eignar-
leigu á vélunt, tækjum og búnaði
til atvinnurekstrar og skipavið-
gerða, eru rýmkaðar þannig að
sögn Jóns, að nú verður hægt að
taka stærri hluta kostnaðarins að
láni erlendis. Þar sem áður hefði
verið heimilt að taka 60% að láni
verði nú heimilt að taka allt að
80%, ef ekki er um ábyrgðir inn-
anlands að ræða.
-hmp
Gengissig
Tilhæfulaus Moggafrétt
Fjármálaráðherra, Ólafur
Ragnar Grímsson, vísar því á
bug að samkomulag hafi verið
gert við fulltrúa útflutningsgreina
um 6% gengissig fram til 1. des-
ember, eins skýrt hefði verið frá í
Morgunblaðinu á sunnudag.
Seðlabankinn hefði einungis
heimild til ákvcðinnar gengisað-
lögunar.
„Þessi frétt Morgunblaðisins er
fullkomlega tilhæfulaus. Það hef-
ur ekkert slíkt samkomulag verið
gert og engar þær umræður farið
fram sem Morgunblaðið vísar til í
frétt sinni,“ sagði Ólafur Ragnar.
Það eina sem ákveðið hefði verið
í gengismálum væri að Seðla-
bankinn hefði heimild til 2,25%
aðlögunar á genginu til samræmis
við sveiflur á erlendum mörkuð-
um. Að öðru leyti tækju gengis-
breytingar mið af verðbreyting-
um á íslenskum afurðum erlendis
og síðan því að greiðslur úr verð-
jöfnunarsjóði muni ljúka um
næstu áramót.
Atvinnuvegirnir hafa ekki
leitað sérstaklega til ríkisstjórnar
að undanförnu um að gengið
verði fellt. „Hins vegar er það
ekkert leyndarmál að forsvars-
menn atvinnuveganna hafa í
mörg ár sagt að það þyrfti meiri
gengisbreytingu," sagði Ólafur
Ragnar. Ráðherrar hefðu ekki
hitt forráðamenn atvinnulífsins
til að ræða þessi mál mánuðum
saman.
-hmp
Ljósmynd: Siguröur Mar.
Kerfisflakk
með böm
Fjöldi samþykkta og ályktana
um hvar yfirstjórn dagvista-
mála á að eiga heima, í mennta-
málaráðuneyti eða félagsmála-
ráðuneyti, hefur að undanförnu
borist ráðuneytum og fjölmiðl-
um. Átök hafa verið um málið og
enn ekki sýnt um úrslit. Lyktir
deilunnar gætu haft afdrifaríkar
afleiðingar á það sem fram fer á
dagvistarstofnunum, bæði við
uppeldi barnanna og starfssvið
fóstra. Deilan tengist nýju frum-
varpi um félagsmálaþjónustu
sveitarfélaga sem verið hefur í
smíðum hjá nefnd á vegum félags-
málaráðuneytisins. Þar er lagt til,
þvert á vilja t.d. Fóstrufélags ís-
lands og Kvenréttindafélags Is-
lands að yfirstjórn dagvista verði
í félagsmálaráðuneytinu. Ljóst er
að slík tillaga mætir grjótharðri
andstöðu úr menntamálaráðu-
neyti með Svavar Gestsson í
broddi fylkingar.
Stettamotmæli
og stuðningur
Sérsamþykkt frá VMSÍ-þingi
fyrr í mánuöinum um dagvist-
armál og „ófremdarástand" í
forskóladeildum grunnskólanna
tengir greinilega dagvistir við
uppeldismál. Þessi mál hafa verið
mjög til umræðu innan BSRB og
segir Ögmundur Jónasson for-
maður BSRB að þar standi,, kraf-
an um átak í dagvistarmálum upp
úr“, það þurfi „þjóðfund laun-
þegasamtakanna um uppeldis-
mál til að færa grunnskólakerfið
að raunveruleikanum". Hann
segir það sína persónulegu
skoðun „að vaxandi samvinna
dagvistastofnana við grunn-
skólana gefi tilefni til áframhald-
andi tengingar dagvista við
menntamálaráðuneytið. Innan
BSRB hefur umræðan fyrsts og
fremst tengst vilja fólks til
hagsmunabóta fyrir börn annar-
svegar og síðan beint sem kjara-
mál félagsmanna sem líta fyrst og
fremst á dagvistastofnanir sem
uppeldisstofnanir en ekki
geymslustaði," sagði Ögmundur.
Fóstrufélag fslands hélt fulltrú-
aráðsfund um helgina sem leið
þar sem ákveðið var að efna til
harðra mótmæla við félagsmála-
frumvarpið. Selma Dóra Þor-
steinsdóttir formaður Fóstru-
félagsins segir tilraunina til að
flytja yfirstjórn dagvista úr
menntamálaráðuneytinu vera
„eina alvarlegustu aðför að for-
skólabörnun sem gerð hefur ver-
ið“. Hún segir að „fóstrur hafi
þróað dagvistakerfið frá upphafi
en nú hafi ekkert samráð verið
haft við þær þegar til standi
í BRENNIDEPLI
grundvallarbreyting á yfirstjórn-
inni“. Selma segir að fóstrur
muni styðja Svavar Gestsson
menntamálaráðherra til að halda
dagvistarmálum í sínu ráðuneyti
og að um það sé full samstaða.
Hún segir ennfremur að ef fóst-
rur eigi í framtíðinni að verða fé-
lagslegir þjónustuaðilar verði
þær að ganga í gegnum endur-
menntun og slíkt sé fáránlegt.
Ný sýn á
félagsþjónustu
Aðalröksemdin fyrir því að yf-
irstjórn dagvista flytjist nú í fé-
lagsmálaráðuneytið er sú að taka
beri upp samræmda stjórn í vel-
ferðarþjónustunni innan hvers
sveitafélags með „einn hatt yfir
því skipulagi": félagsmálaráðu-
neytið. Bragi Guðbrandsson fé-
lagsmálastjóri Kópavogs sem tók
þátt í samningu frumvarpsins um
félagsþjónustu sveitarfélaga segir
að við undirbúning frumvarpsins
hafi verið haft samband við
Menntamálaráðuneytið og óskað
umsagnar þess um hugmyndir
frumvarpsnefndarinnar. Þetta
hafi verið gert í ágúst 1988 en
ekki hafi borist nein umsögn enn.
Bragi segir að sér sé „ekki
kunnugt um nokkurt land sem
hafi dagvistarmál undir yfirstjórn
menntamála og hér sé um að
ræða að skapa nýja sýn á velferð-
Þetta er ein alvar-
legasta aðför að
forskólabörnum
sem gerð hefur
verið, segir Selma
Dóra Þorsteins-
dóttir formaður
Fóstrufélagsins
arþjónustu, - þar sem félags-
málaþjónusta innan hvers
sveitarfélags verði samræmd, að
hún nái betur til venjulegra fjöl-
skyldna og heimila, að hún af-
markist ekki við hóp fólks sem á
undir högg að sækja og að hún
þurfi ekki að stjórnast af mörgum
ólíkum ráðuneytum einsog raun-
in sé á nú.
Miðstýring
- valddreifing
Það er ljóst að á vinstri væng
stjórnmálanna er nú tekist á um
áherslumun á valddreifingu ann-
arsvegar og þverpólitísk fagsjón-
armið á milli m.a. uppeldis-
menntaðra , og félagsfræðinga
hinsvegar. Úr menntamálaráðu-
neyti heyrast hugmyndir um
„menntamálaráðuneytið út á
land“ og ráðherrann Svavar
Gestsson vill einnig auka ákvörð-
unarvald skólanefnda allsstaðar,
en þær fengju væntanlega aukin
áhrif í dagvistarmálum ef frekari
tenging yrði á dagvistunarmálum
við starf grunnskólanna. Hug-
myndin um flutning dagvistunar-
mála yfir í félagsmálaráðuneytið
er einnig gagnrýnd fyrir að fela í
sér aukna miðstýringu. Mótrökin
eru svo þau að félagsmálanefndir
heima í héraði gætu með aukinni
samræmingu komið meira viti á
skipulag félagsþjónustunnar.
Svavar Gestsson segist ekki
trúa því, að félagsmálaráðherra
Jóhanna Sigurðardóttir ætli að
koma í veg fyrir að sú vinna að
lögum um leikskóla sem nú eigi
sér stað í menntamálaráðuneyt-
inu skili ekki árangri, það hafi
verið sameiginleg ákvörðun í
stjórnarsáttmála ríkisstjórnar-
innar.
Jóhanna bendir hinsvegar á
það að undirbúningur að frum-
varpi um félagsmálaþjónustu
sveitarfélaga þar sem gert hafi
verið ráð fyrir dagvistunarmálum
undir yfirstjórn félagsmála hafi
staðið síðan Magnús H. Magnús-
son var félagsmálaráðherra eða í
tæp 20 ár. Svavar Gestsson hafi á
þessu tímabili sjálfur setið sem
félagsmálaráðherra og unnið að
málinu. Þá segist Jóhanna ekki
geta séð hversvegna fóstrur geti
ekki sinnt uppeldisstörfum á dag-
heimilum þó yfirstjórnin sé í fé -
lagsmálaráðuneytinu, enda sé
gert ráð fyrir sérlögum sem m.a.
lúti að uppeldisþættinum.
Gert er ráð fyrir að forskólafr-
umvarp verði tilbúið úr mennta-
málaráðuneytinu eftir 2-3 vikur.
Svavar Gestsson segir að „í því
þjóðarátaki sem ríkisstjórnin ætli
sér að gera í dagvistarmálum
verði haft samráð við sveitafé-
lögin, verkalýðshreyfingu og
skólana. Það skipti því miklu
máli að flana ekki að neinu þar
sem hér sé um allra stærsta
menntamálið að ræða, nú sé
einnig verið að endurskoða
stjórnarráðslög sem geri ráð fyrir
að öll uppeldismál falli undir
menntamál." Hann segir að verði
bæði frumvörpin að lögum geti
svo farið að sum sveitarfélög
verði með dagvistir undir félags-
málaráðuneyti en önnur mennta-
málaráðuneyti. „Slíkt er fárán-
legt,“ sagði Svavar í samtali við
Þjóðviljann.
fmg
Mlðvikudagur 25. október 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3