Þjóðviljinn - 26.10.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Sovéllnng
Ihaldssöm stiommalasamtök stofnuð
íhaldssamir þingmenn í æðsta-
ráði Sovétríkjanna urðu sam-
mála um það í fyrradag að stofna
ný stjórnmálasamtök, sem þeir
nefna Rossíja (Rússland). Eru
stofnfélagar aliir úr kjördæmum í
Rússneska sambandsríkinu, því
víðlendasta og fjölmennasta af so-
vétlýðveldunum, sem alls eru 15.
Tassfréttastofan hefur eftir
Rússarfækki
skammdrægum
flaugum
Varnamálaráðherrar Nató-
ríkja, sem undanfarna tvo daga
hafa fundað um kjarnavopn í Vil-
amoura í Portúgal, skora á So-
vétríkin að fjarlægja úr Austur-
Evrópu um 1300 skotpalla fyrir
skammdrægar kjarnaflaugar.
Telur Nató að Sovétmenn hafi
þar 1400-1600 skammdrægar
kjarnaflaugar á móti aðeins 88
Lanceflaugaskotpöllum sem
Nató hefur í Vestur-Evrópu,
flesta í Vestur-Þýskalandi. Ráð-
herrarnir lýstu jafnframt fögnuði
sínum yfir breytingum þeim er
orðið hafa í sumum Varsjár-
bandalagslanda og lofuðu þau
fyrir ráðstafanir sem þau hafa
gert til einhliða niðurskurðar á
vígbúnaði.
Uppreisnarmenn
nálgastAddis
Ababa
Uppreisnarmenn í Eþíópíu,
sem nú hafa norðausturhluta
landsins að mestu á sínu valdi,
tilkynntu í gær að þeir hefðu
tekið smáborgina Mekane Se-
lame í Wollo, um 200 km frá höf-
uðborginni Addis Ababa. Eru
uppreisnarmenn eftir þessu að
dæma komnir framhjá Dese,
höfuðstað Wollo, þar sem stjórn-
arherinn er fjölmennur fyrir.
Dese er um 120 km norðaustur af
Mekame Selame.
stofnendum að samtökin muni
beita sér fyrir lausn á vandamál-
um Rússlands, sósíalískri endur-
nýjun samfélagsins og því að
koma á alþýðuvaldi í raun, eins
og það er orðað. Samtök þessi
hafa á sér þjóðernishyggjusvip
nokkurn og meta fréttamenn
stofnun þeirra svo, að andstæður
vaxi milli hinna ýmsu skoðana-
hópa í sovéskum stjórnmálum. í
s.l. mánuði stofnuðu verkamenn
frá 29 borgum Sameiningarfylk-
ingu verkamanna Rússlands, og
lýstu þau samtök því yfir að þau
myndu beita sér gegn róttækum
breytingum í efnahagsmálum og
til varnar hagsmunum Rússa
gegn þjóðernishreyfingum í öðr-
um sovétlýðveldum.
Reuter/-dþ.
Litháískir þjóðemissinnar á fundi—nú rís gegn þeim rússnesk þjóðern-
ishyggja.
Kambódía
Víetnamar famir -
bardagar harðna
Harðir bardagar hafa undan-
farna daga geisað í Kambódíu ná-
lægt landamærum Taflands milii
stjórnarhersins og skæruliða
þrennra samtaka, sem gegn
Kambódíustjórn berjast. Víet-
namski herinn, sem verið hefur í
landinu í áratug, fór þaðan í sept.
og virðast skæruliðar nú vera að
prófa hvernig stjórnarherinn
muni standa sig Víetnamalaus.
Skæruliðar hafa unnið nokkuð
á og munar þar mest um að Rauð-
ir kmerar tóku smáborgina Pail-
in, skammt frá vesturlandamær-
unum, á sunnudag. En í gær hafði
stjórnarherinn stöðvað sókn
skæruliða og beitti kappsamlega
stórskotaliði og skriðdrekum.
Skæruliðum er sagt kappsmál að
vinna sem mest á meðan regntím-
inn varir, en þegar þornar er gert
ráð fyrir að stjórnarherinn, sem
betur lætur hefðbundinn vígvall-
ahernaður, verði í sterkari stöðu.
Siddhi Savetsila, utanríkisráð-
herra Taílands, segist telja að
hvorugur aðila í borgarastríði
þessu geti á öðrum sigrast.
Reuter/-dþ.
Kambódískir stjórnarhermenn - hvorugur stríðsaðila sigurstranglegur.
Kröfur námumanna í Vorkuta
Burt með fomstuhlutveik kommúnistaflokks
Námumenn í a.m.k. þremur
námum í Vorkuta, vestan við.
norðurenda Úralfjalla, lögðu nið-
ur vinnu í gær. Búist er við að
verkfallið breiðist út til fleiri
náma þar. Verkföll í orkufram-
leiðandi atvinnugreinum voru
bönnuð með samþykkt sovéska
æðstaráðsins í mánaðarbyrjun.
Námumenn í Vorkuta halda
því fram, að ekki hafi verið staðið
við loforð um launakjör og að-
búnað er stjórnvöld gáfu í júlí
eftir víðtæk verkföll kolanámu-
manna. En þar að auki krefjast
verkfallsmenn að bannað sé að
sami maður gegni bæði embætti
aðalritara kommúnistaflokksins
og embætti forseta, en Gorbat-
sjov er nú hvorttveggja. Einnig
vilja námumenn þessir að Sovét-
ríkjaforseti sé kosinn í beinum
kosningum og að felld sé úr
stjórnarskrá grein sú, er kveður á
um forustuhlutverk kommúnist-
aflokksins.
Reuter/-dþ.
Ráðstefna í Páfagarði
Varað við
sértrúarflokkum
Háttsettir menn í Páfagarði
hafa látið í Ijós áhyggjur af mikilli
grósku trúflokka, sem skil-
greindir eru sem sértrúarsöfn-
uðir, víða um heim. Remi Hoec-
kman, sérfróður um samkirkju-
málefni, sagði í gær á ráðstefnu í
Róm um sértrúarflokka að kaþól-
ska kirkjan yrði að bregðast við
snöfurlega gegn þeim.
Annar kirkjuhöfðingi, Gio-
vanni Cheli biskup, heldur því
fram að fimmtungur íbúa þess ka-
þólska heimshluta Rómönsku
Ameríku sé nú í sértrúarflokkum
og trúarhópum sem klofið hafa
sig frá kaþólsku kirkjunni. Að
sögn sama biskups eru nú yfir
10,000 trúflokkar af ýmsu tagi í
Afríku. í skýrslu gerðri á vegum
Páfagarðs 1986 segir að sértrúar-
söfnuðir nái einkum til sín ungu
fólki, þjóðernisminnihlutum, at-
vinnuleysingjum sem og rótlausu
fólki og rugluðu í ríminu. Þó eru
þeir söfnuðir af þessu tagi til sem
vel efnað og menntað fólk Iaðast
að öðrum fremur, samkvæmt
skýrslunni.
Reuter/-dþ.
Sama skálmöldin
á Sri Lanka
Morðsveitir, sem að líkindum
eru á snærum hers og lögreglu,
drápu í gær og fyrradag 34 unga
menn í Kandy, höfuðborg Sing-
halaríkis eyjarinnar fyrr á tíð, og
stráðu líkum 24 þeirra á götur
borgarinnar, væntanlega til við-
vörunar. Talið er að piltar þessir
hafi verið grunaðir um vinsemd
við JVP„harðsnúin vinstrisamtök
sem halda uppi grimmum skæru-
og hryðjuverkahernaði gegn
stjórnvöldum. JVP er kennt dráp
á sjö manna fjölskyldu lögreglu-
manns í Kandy í fyrradag. Um 20
manneskjur í viðbót urðu morð-
sveitum og skæruliðum að bráð á
ýmsum öðrum stöðum á eynni í
fyrradag og fyrrinótt.
Erjur indíána og
skógasvertingja
Indíánar af Tacayanaættbálki
eru sagðir hafa hertekið tvo
fljótabáta á þriðjudag nálægt
hafnarbænum Boskamp í Súrí-
nam, við ósa Coppernamefljóts.
Indíánar þarlendis hafa gripið til
þvílíkra úrræða áður, í þeim til-
gangi að knýja stjórnvöld til að
draga úr ívilnunum sem skóga-
svertingjum (Bushnegroes) hefur
verið heitið. Blökkumenn þeir,
er svo nefnast, hafast við úti í
frumskógum landsins, en forfeð-
ur þeirra struku þangað fyrr á tíð
úr þrældómi hjá Hollendingum.
Skógasvertingjar voru óánægðir
með sinn hlut í Súrínam, eftir að
það varð sjálfstætt, og háðu gegn
stjórnvöldum þriggja ára skæru-
hernað er lauk með friðarsamn-
ingi í júlí s.l. En að mati indíána,
sem einnig búa í skógunum, var
sá samningur á þeirra kostnað.
Kína kaupirsuð-
urafrísk kol
Kína, sem lengi hefur forðast
viðskipti við Suður-Afríku vegna
apartheidstefnu stjórnvalda þar,
hefur undanfarið horfið frá því
ráði og tekið að flytja inn kol það-
an, að sögn hollenskra samtaka
sem fylgjast með kola- og olíuvið-
skiptum Suður-Afríku. Suðurafr-
ísku kolunum, er Kínverjar
kaupa, er skipað út í höfnum í
Mósambik. Kaupsýslufyrirtæki í
Hongkong annaðist milligöngu
um þetta með viðskiptaaðilum.
Þar að auki hafa Kínverjar keypt
verksmiðju, er framleiðir gas úr
kolum, af suðurafrísku fyrirtæki
fyrir um fjórar miljónir dollara,
og hafði fyrirtækið yfirumsjón
með uppsetningu verksmiðjunn-
ar í Kína.
Byssudauðinn í Bandaríkjum
Skæðastur svörtum unglingum
11 af hundraði þeirra barna og
unglinga, sem létust í Bandaríkj-
unum árið 1987 biðu bana af
völdum byssuskota, að sögn
stjórnarembættismanns. Yfir-
völdum telst svo til að það ár hafi
3392 bandarísk börn og unglingar
á aldrinum eins til 19 ára látist af
skotsárum. 17 af hundraði tán-
inga þeirra, sem létust þarlendis á
árinu, féllu fyrir skotum.
Þetta mannfall er langmest
meðal svartra pilta á táningsaldri,
en byssur urðu að grandi yfir 40 af
hundraði blakkra karlmanna í
þeim aldursflokki sem létust
1987. Tilsvarandi tala fyrir hvíta
pilta á táningsaldri er 16 af hundr-
aði.
Bandarísk börn undir tíu ára
aldri, sem deyja af völdum skot-
sára, eru flest annaðhvort myrt
eða þá að um slys er að ræða. Á
aldursbilinu 10-14 ára skiptast
dauðsföllin nokkurnveginn jafnt
milli sjálfsvíga, morða og slysa.
En 48 af hundraði táninga, sem
deyja af skotsárum, falla fyrir
morðingjum, 42 af hundraði
fremja sjálfsvíg og átta af hundr-
aði verða fyrir slysaskotum.
Reuter/-dþ.
Krenz vill ræða við stjórnarandstöðu
Egon Krenz, nýorðinn æðsti
valdhafi Austur-Þýskalands,
kvaðst í gær reiðubúinn til við-
ræðna við stjórnarandstöðu-
samtök og raunar alla sem væru
austurþýskir borgarar að því til-
skildu að þessir aðilar virtu
stjórnarskrá landsins. Sagði
Krenz að nauðsyn væri á víð-
tækum skoðanaskiptum um
framtíð austurþýska samfélags-
ins.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 26. október 1989