Þjóðviljinn - 26.10.1989, Blaðsíða 7

ÞJÓÐMÁL
Þingfréttamenn
Starfsvettvangur
þrengdur
Forsetar Alþingis
Geir
Haarde
áminntur
„Forsetar Alþingis beina þeim
tilmælum til yfirskoðunarmanna
ríkisreiknings að þeir gæti þess
framvegis sem sérstakir trúnað-
armenn Alþingis, að birta ekki at-
hugasemdir sínar við ríkis-
reikning fyrr en þær hafa verið
lagðar fram á Alþingi, eins og
áskilið er í 43. grein stjórnar-
skrárinnar,“ segir í samþykkt
sem gerð var á fundi forseta Al-
þingis sl. mánudag. Guðrún
Helgadóttir, forseti Sameinaðs
þings, segir að samþykktin sé vin-
samleg tilmæli til yfirskoðunar-
manna, forsetar hafi ekki vald
yfir þeim.
Guðrún sagði forseta þingsins
telja það eðlileg vinnubrögð að
athugasemdir yfirskoðunar-
manna séu fyrst kynntar á Al-
þingi, enda sé talað um það í 43.
grein stjórnarskrár að Alþingi sé
gerð grein fyrir athugasemdum af
þessu tagi. En samþykkt forset-
anna kemur í framhaldi af því að
Geir H Haarde, einn yfir-
skoðunarmanna ríkisreiknings,
kom upplýsingum til fjölmiðla
áður en þær höfðu verið kynntar
Alþingi.
Þess þarf að gæta mjög vel, að
sögn Guðrúnar, að trúnaðarstarf
sem þetta sé ekki notað til að ná
sér niðri á pólitískum andstæð-
ingi, með því að þyrla upp ein-
hverju moldviðri um mál sem
einhver skýring kynni síðan að
vera á. -hmp
Ný útvarpslög
Utvaipsráð lagt niður
Útvarpsréttarnefndlögð niður, en menntamálaráðherra veitistarfsleyfi. Yfirmenn RÚV
aðeins ráðnir til 5 ára. Útvarpsleyfi ekki lengur staðbundin
Menntamálaráðherra, Svavar
Gcstsson, mun á næstu
dögum leggja fram á Alþingi
frumvarp til nýrra útvarpslaga.
Helsta nýmæli frumvarpsins mið-
að við gildandi lög, er að hið pól-
itíska útvarpsráð Ríkisútvarpsins
verði lagt niður, en í staðinn fái
framkvæmdastjórn veigameira
hlutverk við stjórn stofnunarinn-
ar og að dagskrárráð verði stofn-
uninni til aðhalds varðandi stöðu
RÚV og þróun. í frumvarpinu er
einnig lagt til að yfirmenn RÚV
verði framvegis ráðnir til 5 ára,
þannig að útvarpsstjóri td. verði
ekki lengur æviráðinn.
Önnur nýmæli í frumvarpinu
eru að Útvarpsréttarnefnd verði
lögð niður. En sú nefnd hefur
haft leyfisveitingar til útvarps- og
sjónvarpsrekstrar á sinni könnu,
sem frumvarpið gengur út frá að
menntamálaráðherra sjái um í
framtíðinni. Við hlið ráðherra
mun starfa svo kölluð Útvarps-
nefnd skipuð þremur fulltrúum
tilnefndum af Hæstarétti. Þessi
nefnd verði ráðherra til ráðu-
neytis og fjalli um kærur á út-
varpsstöðvar, telji einstaklingar
eða félög misgert við sig í dag-
skrá.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
að leyfi til útvarpsrekstrar miðist
ekki við þrönga skilgreiningu á
afmörkuðum þjónustusvæðum,
eins og það er orðað, heldur geti
þær náð til alls landsins. Þá er lagt
til að þýðingarskylda verði lög-
fest og áhersla lögð á að efni sem
sérstaklega er ætlað börnum og
ungmennum verði talsett.
Töluverðar deilur hafa staðið
um Menningarsjóð útvarps-
stöðva og erfiðlega hefur gengið
að fá einkastöðvarnar til að
greiða tilskilin gjöld í hann. Lagt
er til að sjóðurinn verði lagður
niður og að þeirri skyldu verði
létt af Ríkisútvarpinu að taka
þátt í rekstri Sinfóníuhljóm-
sveitar fslands. Afnotagjöld
verði ekki lengur tengd eignar-
haldi á viðtækjum heldur tengist
þau íbúðum.
Erlendum aðilum verður ekki
heimilt að eiga meira en 10% í
íslenskum útvarps- og sjónvarps-
stöðvum og ákvæði er um að út-
varpsstöðvar skuli stuðla að al-
mennri menningarþróun og
eflingu íslenskrar tungu. Þær út-
varpsstöðvar sem sækja um
starfsleyfi skulu og gera
menntamálaráðherra grein fyrir
þeirri dagskrárstefnu sem fyrir-
huguð er, hvenær útvarp eigi að
hefjast og hvernig fjárhagslegri
ábyrgð verði háttað. Sú krafa er
einnig sett fram að auglýsingar
stöðvanna séu á lýtalausri ís-
lensku.
-hmp

Athafnasvæði frétta- og blaða-
manna í Alþingishúsinu hefur
verið þrengt með reglum sem
forsetar þingsins hafa samið.
Áður en þessar reglur voru sam-
þykktar gat fjölmiðlafólk farið
um stærstan hluta þinghússins í
efnisleit, en gat þó að sjálfsögu
ekki farið inn í sjálfa þingsalina.
Nú hefur frétta- og blaðamönnum
verið meinaðaur aðgangur að
gangi sem liggur framan við mál-
stofur þingsins, sem ma. hefur í
för með sér að þeir geta ekki
lengur farið inn á skrifstofu þing-
sins.
Forsetar þingsins héldu fyrir
skömmu fund með þingfréttarit-
urum fjölmiðlanna, þar sem regl-
ur um aðgang þeirra að þinginu
voru kynntar. Fengu reglurnar
vægast sagt dræmar undirtektir
fjölmiðlamanna, sem voru allir
sammála um að reglurnar myndu
beinlínis hindra þá í starfi.
Meiningin var að halda annan
fund um málið en svo varð ekki,
heldur var þingfréttariturum til-
kynnt bréflega um að reglur
hefðu verið ákveðnar en verulega
hafði þá dregið úr þeim hindrun-
um sem fólust í upprunalegu regl-
unum.
Guðrún Helgadóttir, forseti
Sameinaðs þings, sagði Þjóðvilj-
anum að reglurnar væru settar
vegna þess að það hefði verið
kvörtunarefni lengi hjá þing-
mönnum, að þeir hefðu lítinn
vinnufrið í kring um þingsali.
Skrifstofufólki Alþingis hefði
líka þótt óþægilegt að vinna með
fjölmiðlafólk svo gott sem yfir
sér. Reglurnar væru ekki hugsað-
ar sem hindranir í vegi fjölmiðla-
fólks. Því hefði verið búin góð
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
aðstaða í þinghúsinu og fengi öll
þingskjöl og hefði aðgang að
síma. Þannig að varla væri hægt
að segja að dregið hefði verið úr
möguleikum fjölmiðla til að afla
frétta á Alþingi, þó gangurinn
fyrir framan þingsali hefði verið
gerður friðhelgur. -hmp
Dagana 27.-31. ágúst voru forsetar Alþingis ásamt varaforsetum staddir í Helsinki í boði finnska Ríkisþingsins. Guðrún
Helgadóttir, forseti Sameinaðs þings, fór fyrir hópnum, en með í för voru Jón Helgason, forseti efri deildar, og
varaforsetarnir Salome Þorkelsdóttir, Guðrún Agnarsdóttir og Karl Steinar Guðnason, ásamt Olafi Ólafssyni varaskrif-
stofustjóra Alþings. í móttöku í finnska Ríkisþinginu, þar sem Kalevi Sorsa, forseti Ríkisþingsins, tók á móti forsetum
Alþingis, afhent Guðrún Helgadóttir Sorsa Skarðsbók sem gjöf frá Alþingi til Ríkisþingsins. Guðrún og Jón fóru á fund
Kovisto Finnlandsforseta og sendinefndin hitti einnig að máli utanríkisráðherra Finnlands, Peretti Paasio. Myndin var
tekin í boði sem forseti Ríkisþingsins, Sorsa, hélt til heiðurs forseta Sameinaðas Alþingis, Guðrúnu Helgadóttur og sýnir
Sorsa halda ræðu með Guðrúnu sér við hlið.
Vinnumarkaður
KynningaráAak um rétt og skyldur
Kvennalistaþingmenn vilja að félagsmálaráðherra gangistfyrir kynn-
ingarátaki til handafólki á vinnumarkaði um réttindiþess ogskyldur.
Vinnumarkaðurinn að breytast
Kvcnnalistaþingmenn hafa laet
fram þingsályktun um að Al-
þingi feli félagsmálaráðherra að
gera sérstakt átak til að kynna
fólki á vinnumarkaði réttindi þess
og skyldur. Ráðherrann skipi
nefnd sem kanni hvernig best
megi tryggja að allir sem starfi á
almennum vinnumarkaði þekki
rétindi sín og skyldur, þar með
talin launakjör, lífeyrisréttindi,
reglur um hvíldartíma, orlofs-
greiðslur og uppsagnarákvæði.
Nefndin kanni hvernig megi
koma fræðslu um þessi mál inn í
skólakerfið. Þá vilja þær Kvenn-
alistakonur láta kanna hvernig
megi tryggja að einstaklingar sem
fái laun sem verktakar eða cftir
uppmælingu, njóti ekki lakari
kjara en annað launafólk.
í greinargerð með ályktuninni
er vakin athygli á því að vinnulög-
gjöfin sé að stofni til frá fjórða
áratug þessarar aldar og miðist
um margt við aðstæður þess tíma.
Þá hefði verið algengast að fólk
stundaði launavinnu og fengju
greitt fast tímakaup eða fast mán-
aðarkaup. Þetta sé að breytast.
Sífellt fleiri séu nú ráðnir sam-
kvæmt uppmælingu eða sem
verktakar í störf sem sem áður
hefðu verið unnin á föstu kaupi.
Fjöldi fólks teldi hag sínum betur
borgið með þessum hætti en
spurning sé hvort svo sé í raun.
Margt af þessu fólki njóti hvorki
orlofs né þess að greidd séu
launatengd gjöld af launum þess.
Atvinnuöryggi þess sé lítið þar
sem það eigi hvorki rétt á launum
í veikindum né uppsagnafresti.
Þá segir í greinargerðinni að
vinnuveitendur verkafólks sem
ráðið sé sem verktakar eða í á-
kvæðisvinnu, greiði ekki í lífeyr-
issjóði fyrir það, þrátt fyrir skýr
lagaleg tilmæli.
„Það ættu að vera lágmarks-
réttindi allra að fá einhverja
fræðslu um vinnumarkaðinn á
meðan skyldunámi stendur,“
segir orðrétt í greinargerðinni.
Líklega henti þessi fræðsia best í
efstu bekkjum grunnskólans en
henni ætti síðan að fylgja eftir í
framhaldsskólunum. -hmp