Þjóðviljinn - 01.11.1989, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 1. nóvember 1989 184. tölublað 54. órgangur
Álviðrœðurnar
Flestir endar óhnýttir
Mikil óvissa innanAtlantal hópsins. FórAlusuisse í viðrœðurnar tilþess aðflœkjastfyrir?
Vinnubrögð iðnaðarráðherra mœlast illafyrir íríkisstjórninni. Gœti stofnað ríkisstjórnarsamstarfinu íhœttu.
Steingrímur J. Sigfússon: Málefnaleg samstaða gœti náðst ef vilji erfyrir hendi
Jón Sigurðsson iðnaðarráð-
herra hélt til Hollands í gær-
morgun til þess að taka þátt í við-
ræðum stóriðjunefndar við Atl-
antal hópinn svokallaða. Jón hef-
ur látið í það skína að þessar við-
ræður séu á lokastigi, en svo mun
þó ekki samkvæmt heimildum
Þjóðviljans og flestir endar enn
óhnýttir.
Það er ekki bara óvissa um
niðurstöðuna innan ríkisstjórnar-
innar, þar sem samstarfsaðilar
Jóns setja enn mörg spurningar-
merki við nýtt álver í Straumsvík,
heldur er einnig mikil óvissa
innan Atlantalhópsins svokall-
aða, enda eftir að ganga frá öllum
samningum á milli Alusuisse ann-
arsvegar og hinna aðilanna hins-
vegar.
Theodor Tschopp varafram-
kvæmdastjóri Alusuisse sagði í
viðtali í Financial Times í sl. viku
að það væri langt frá því að Alu-
suisse gæfi grænt ljós á að ráðist
yrði í byggingu álversins og í gær
kom í ljós á fundinum í Hollandi
að fulltrúar sænsku og hollensku
aðilanna telja samstarf við Alu-
suisse ekki mjög fýsilegan kost.
Þess í stað vilja þau kanna hvort
ekki komi til greina að reisa eigið
álver hér á landi.
Ýmsir sem komið hafa nálægt
þessum viðræðum telja að
Alusuisse-menn dragi lappirnar í
þessu máli og séu ekkert sérstak-
lega áfjáðir í að þetta nýja álver
rísi í Straumsvík. Að mörgu leyti
hefur Alusuisse lykilstöðu í við-
ræðunum því auk þess sem höfn-
in í Straumsvík er eign fyrirtækis-
ins er gert ráð fyrir því að Alusu-
isse sjái um flutninga á súráli til
landsins og geymi það í hinum
risavöxnu geymum sem eru við
álverið en þeir eru ekki nýttir
nema að hluta nú. Síðan mun
Alusuisse sjá um að selja nýja ál-
verinu súrál úr geymunum. Er
talið að fyrirtækið ætli að þéna
vel á þeim viðskiptum en enn er
algjörlega eftir að semja um
þessa hluti.
Sumir viðmælenda Þjóðviljans
ganga svo langt að halda því fram
að Alusuisse hafi eingöngu farið í
þessar viðræður til þess að geta
flækst fyrir og jafnvel komið í veg
fyrir að af þessum áformum
verði.
Þrátt fyrir þetta og þrátt fyrir
að enn sé eftir að ganga frá öllum
samningum um orkuverð, for-
ræði og aðra þætti sem snerta ís-
lendinga, hefur Jón Sigurðsson
látið í það skína að málið sé á
lokastigi og að á næstunni muni
hann flytja þingsályktunartillögu
á alþingi um virkjanaröð og aðra
þætti sem snerta málið.
Ýmsum innan ríkisstjómarinn-
ar ofbjóða vinnubrögð Jóns í
þessu máli. Þeir óttast að hann
ætli sér að ganga frá þessum
samningum sem einum pakka og
láta svo reyna á það hvort menn
samþykki þann pakka eða hafni
honum.
Samkvæmt yfirlýsingu Stein-
gríms Hermannssonar forsætis-
ráðherra við myndun ríkisstjórn-
arinnar getur iðnaðarráðherra
ekki farið með þetta mál inn á
alþingi án samþykkis allrar ríkis-
stjórnarinnar. Geri hann slíkt og
ætli sér að treysta á að þingmenn
Sjálfstæðisflokksins styðji frum-
varpið jafngildir það stjórnar-
slitum.
Það kom fram á fundi ráðherra
Alþýðubandalagsins í Garðabæ
að mun lengra er í að þetta mál
Mýr grundvöllur, - nýtt hús
manngildishugsjóna og virð-
ingar fyrir náttúrunni á rústum
peningahyggjunnar, - þetta var
kjarninn í framtíðarboðskap
þeim sem Ólafur Ragnar Gríms-
son, Svavar Gestsson og
Steingrímur J. Sigfússon kynntu
gestum á fjölsóttum fundi fyrir
íbúa á höfuðborgarsvæðinu í
Kirkjuhvoli í Garðabæ á mánu-
dagskvöldið.
Slteingrímur J. Sigfússon
samgöngu- og landbúnaðarráð-
herra benti á þá mikiu möguleika
sem bíða íslendinga í byggða- og ,
atvinnumálum með þeirri ger-
byltingu í samgöngutækni sem nú
er unnið að.
Steingrímur líkti gæðum ís-
lenskra búvara við Mercedes
Benz í bílaheiminum en for-
komist í höfn en iðnaðarráðherra
hefur látið í skína.
„Þetta mál er fyrst núna að
komast til efnislegrar umræðu í
ríkisstjóminni," sagði Steingrím-
ur J. Sigfússon samgöngu- og
landbúnaðarráðherra við Þjóð-
viljann í gær. „Með öðrum orð-
um: það er ekki byrjað á því sem í
mínum huga hefði átt að vera
byrjunin; að kanna hvar hinn
sameiginlegi grundvöllur stjóm-
arflokkanna er í málinu. Það
virðist eiga að enda á því.“
gangsverkefni væri að lækka verð
þeirra og skipuleggja landbúnað
miðað við landkosti.
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra benti m.a. á að fyrir 20
árum hefði þjóðin staðið frammi
fyrir samdrætti í þjóðarhag eins
og nú, en náð góðum árangri á
framfarabraut án nýrra álvera,
sem margir börðust þá fyrir sem
allsherjarlausn. Hann rakti stefn-
umál Alþýðubandalagsins eins
og samfelldan skóladag, dagvist-
un fyrir öll böm, víðtækt endur-
menntunarkerfi og valddreifingu
í skólamálum, jöfnuð í lífeyris-
málum, afnám vaxtaokurs,
lausnir í húsnæðismálum og
brottför bandaríska hersins.
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra gerði nauðsynina á
breyttu gildismati að meginfors-
Steingrímur sagði að ýmsir
þættir yrðu að vera á hreinu áður
en hann gæti tekið afstöðu til ál-
vers í Straumsvík. í fyrsta lagi
yrði forræði, eignarhald og lög-
saga íslendinga yfir álverinu að
vera klár. í öðru lagi yrði raf-
orkuverðið að vera það hátt að
þetta borgaði sig. Þá yrði um-
hverfisþátturinn að vera öruggur.
Ýmis önnur atriði einsog
dómsmál og skattamál þyrftu
einnig að vera komin í höfn áður
en tekin yrði afstaða til málsins.
endu árangurs, hérlendis og á al-
þjóðavettvangi. í staðinn fyrir að
líta á „hinn villta peningamarkað
sem uppsprettu frelsis og gróða“
hlytu stjórnmál framtíðarinnar
að snúast um möguleikann á að
skila börnum okkar lífvænlegri
jörð. „Það eru lögmál gróðursins
og manngildisins sem eiga að
stjórna í framtíðinni“.
Auk meginstefnumiða Al-
þýðubandalagsins röktu ráðherr-
arnir fjölda mála sem unnið er
að. Umræður stóðu fram undir
miðnætti, enda bárust margar
fyrirspurnir og skoðanir frá fund-
argestum. Kjaramál, stóriðjumál
og málefni Evrópusamstarfsins
bar einna helst á góma.
í laugardagsblaði Þjóðviljans
verður skýrt nánar frá umræðum
á fundinum. ÓHT
Og síðast en ekki síst yrði að taka
tillit til byggðaþáttarins.
„Ef vilji er fyrir hendi þá er alls
ekki rétt að útiloka fyrirfram að
þokkaleg málefnaleg samstaða
geti tekist um ákvörðun af þessu
tagi, en það verður að leggj a í það
vinnu og vilji að vera fyrir hendi.
Ella getur þetta orðið mjög snú-
ið. Þetta er slíkt stórmál að út-
koman úr því getur haft víðtæk
áhrif,“ sagði Steingrímur J. Sig-
fússon.
-Sáf
Grindavík
Bryggjan
hvarf í
Bœjarstjórinn:
Kostnaður við gerð
sambœrilegrar
bryggju alltað 20 milj-
ónum króna
„Menn sáu hvert stefndi í
fyrrakvöld þegar brimið gekk svo
til látlaust yfir Svíragarðinn en
gátu því miður ekkert að gert
enda hamfarirnar ógurlegar.
Brimið tók 26 metra úr bryggj-
unni og það eina sem stendur uppi
af henni er steypt ker á endanum.
Allt annað fór,“ sagði ívar Þór-
hallsson bryggjusmiður.
Að sögn Jóns Gunnars Stefáns-
sonar bæjarstjóra er búist við að
það kosti allt að 20 miljónum
króna að gera sambærilega
bryggju. Jón kvað óljóst með
tryggingu á henni en trúlega yrði
þess farið á leit að Viðlagatrygg-
ing kæmi þar inn þar sem hér væri
um náttúruhamfarir að ræða.
„Það er ljóst að við verðum að
grípa til fljótvirkustu aðgerða til
að koma henni í gagnið á ný sem
fyrst. Okkur virðist fleki bryg-
gjunnar vera í heilu lagi en engu
að síður er missir hennar mjög
slæmur og virkilega óvænt kjafts-
högg fyrir bæinn,“ sagði Jón
Gunnar Stefánsson.
Rosalegt brim hefur verið síð-
ustu þrjá daga í Grindavík og
þann tíma hefur skipum ekki ver-
ið fært hvorki út né inn til hafnar-
innar. Þegar Svíragarðurinn fór
gekk sjórinn um einn og hálfan
metra yfir hana stanslaust.
Bryggjan var upphaflega byggð
1947 en endurbyggð fyrir tveimur
árum. Sem betur fer slitnuðu
festingar þeirra báta sem voru við
bryggjuna í látunum og urðu þeir
ekki fyrir tjóni. -grh
Ráðherrar Alþýðubandalagsins þeir Steingrímur J. Sigfússon, Ólafur Ragnar Grímsson og Svavar Gests-
son ræddu stöðu þjóðmála á fundi í Garðabæ. Mynd: Jim Smart.
Alþýðubandalagið
Nýr grundvöllur
Ráðherrar Alþýðubandalagsins kynntu verkefni og markmið áfundi í
Garðabœ
Munið byggingarhappdrætti Þjóðviljans