Þjóðviljinn - 03.11.1989, Síða 11

Aukafjárlög
Ekki síðan 1923
Fjármálaráðherra leggurframfrumvarp tilfjáraukalaga yfirstandandi
árs. Ekki gerst síðan 1923. Ólafur Ragnar Grímsson: Skrefinn ínýja
tíma þar sem Alþingi tekur ákvarðanir um aukafjárveitingar
Arið 1923 lagði þáverandi fjár-
málaráðherra, Magnús Jóns-
son, fram frumvarp til fjárauka- •
laga yfírstandandi árs. Frum-
varpið fékk aidrei þinglega af-
greiðslu en síðan þá hafa fjármál-
aráðherrar ekki lagt þetta frum-
varp fram á yfírstandandi fjár-
lagaári. Olafur Ragnar Grímsson
braut því á vissan hátt blað í sam-
skiptasögu þings og framkvæmd-
avalds, þegar hann lagði fram
frumvarp til fjáraukalaga 1989 í
gær. Ráðherrann sagðist vona að
með þessu hefði verið stigið skref
inn í nýja tíma þar sem engar
aukafjárveitingar færu fram án
samþykkis Alþingis. En sem
dæmi má nefna að í fyrra lagði
ráðherrann fram fjáraukalög
fyrir átta ár aftur í tímann.
Þegar þingmenn samþykkja
fjáraukalög samþykkja þeir þær
breytingar sem orðið hafa á
gjöldum og tekjum frá fjárlaga-
frumvarpi. Fjárlagafrumvarp
yfirstandandi árs var afgreitt með
600 milljóna tekjuafgangi. Nú er
hins vegar útlit fyrir 4,8 milljarða
halla á fjárlögum, samkvæmt til-
kynningu frá fjármálaráðuneyt-
inu. í fjáraukafrumvarpinu eru
gefnar þrjár skýringar fyrir þess-
ari breytingu. í fyrsta lagi hafi
verðlagsforsendur fjárlaga breyst
verulega. í stað 13-14% verð-
hækkunar á árinu sé spáð 21-
23% meðalhækkunar verðlags. í
öðru lagi hafi verið teknar ák-
varðanir í tengslum við kjara-
samninga sl. vor um lækkun og
jafnvel niðurfellingu á tilteknum
sköttum og að niðurgreiðslur
skyldu auknar. í þriðja lagi hafi
síðan verið teknar ýmsar ákvarð-
anir um aukin útgjöld ríkissjóðs
frá því fjárlög voru afgreidd, með
Alþingi
Umdeild
lánastarfsemi
Vegna fréttar DV um að Guð-
rún Helgadóttir, forseti Samein-
aðs þings, hafí fengið 200 þúsund
króna lán hjá Alþingi, hafa emb-
ættismenn þingsins sent frá sér
yfírlýsingu. Þar segir að þess séu
nokkur dæmi á undanförnum
árum að starfsmenn Alþingis hafí
fengið minniháttar launalán hjá
skrifstofu Alþingis, einkum ef
mistök hafa orðið við útborgun
launa. Lán þessi hafi verið greidd
upp við næstu launaútborgun til
starfsmanns og ekki verið vaxta-
reiknuð.
í yfirlýsingu embættismann-
anna, Friðriks Ólafssonar skrif-
stofustjóra, Ólafs Ólafssonar
varaskrifstofustjóra og Karls M.
Kristjánssonar fjármálastjóra,
segir ennfremur að í örfáum til-
vikum hafi skrifstofa Alþingis
veitt lán sem greidd hafi verið á
lengri tíma. Lánin hafi komið til
vegna óvæntra útgjalda í tengsl-
um við störf fyrir Alþingi. í sept-
ember sl. hefði hins vegar verið
ákveðið að reikna útlánsvexti á
þau lán sem þá voru óuppgerð,
en þau hefðu verið til fjögurra
einstaklinga, samtals að upphæð
248 þúsund krónur. Ekki er tekið
fram í yfirlýsingunni hvaða ein-
staklingar þetta eru, né hvort þeir
eru þingmenn eða almennir
starfsmenn þingsins.
-hmp
samþykktum Alþingis um við-
bótarfjármagn til vegamála og að
framlög til atvinnumála hafi verið
aukin.
Þrátt fyrir halla á fjárlögum í ár
hefur almennur rekstrarkostnað-
ur ríkisins hækkað mun minna en
heildarútgjöld, eða um 13%,
segir í tilkynningu ráðuneytisins.
Þar af vegi launagreiðslur mest,
en þær hækki um 10% á árinu.
Framlög til aukinna tryggingar-
bóta voru hins vegar aukin um
1,6 milljarð, niðurgreiðslur og út-
flutningsbætur voru auknar um
1,4 milljarð og 1 milljarður fór
aukalega til atvinnumála. Ólafur
Ragnar sagði ríkissjóð ekki hafa
greitt út alla þessa fjármuni og
það yrði ekki gert fyrr en Alþingi
hefði samþykkt fjáraukafrum-
varpið.
Ráðherrann leggur til að í
framtíðinni fái hvert ráðuneyti í
fjárlögum ákveðna upphæð til að
mæta óvæntum útgjöldum og í
lögunum verði einnig liður til
ráðstöfunar vegna óvissuútgjalda
fyrir ríkisstjórnina í heild. Ef þörf
verði talin á aukafjárveitingum
vegna lögbundinna skuldbind-
inga ríkissjóðs eða breytinga á
forsendum fjárlaga, verði fjár-
aukalög lögð fram, en ekkert
greitt úr ríkissjóði fyrr en Alþingi
hafi samþykkt fjáraukalögin.
Þannig verði ábyrgð Alþingis
aukin. Sagðist Ólafur Ragnar
ætla að hafa þennan háttinn á á
næsta ári.
Það eru ekki aðeins ákvarðanir
um aukaútgjöld sem skekkt hafa
fjárlögin í ár. Tekjur hafa einnig
brostið miðað við áætlanir á viss-
um sviðum. Tekjur af vörugjaldi
verða 450 milljónum undir áætl-
un, innflutningsgjald af bílum
350 milljónum minna og tekjur af
ÁTVR verða 550 milljónum
lægri en gert var ráð fyrir.
-hmp
Sendibílstjórar á Reykjavíkursvæðinu eru óánægðir með þá ákvörðun Borgarráðs að veita nýrri sendibíla-
stöð starfsleyfi. Þess vegna fjölmenntu þeir á áheyrendapalla Borgarstjórnar þegar málið var tekið upp á
fundi þess í gærkvöldi. Fulltrúar minnihlutans eru mótfallnir því að leyfi verði veitt til reksturs nýrrar
leigubílastöðvar, einkum með hliðsjón af samdrætti í starfsemi sendibílastöðva um þessar mundir og ótta
við að atvinnuöryggi starfandi sendibílstjóra verði stefnt í hættu. Sjálfstæðismenn töldu hins vegar að það
væri ekki í verkahring Borgarstjórnar að taka afstöðu til þess hvort of margar sendibílastöðvar væru
starfandi eða ekki. Auk efnislegs ágreinings voru borgarráðsmenn ekki á einu máli um það hvort það væri á
færi Borgarstjórnar að afturkalla leyfi sem Borgarráð hefur þegar veitt. iþ
Aðalfundur SAL
Eftirlit með lífeyrissjóðunum
Lánasjóðurinn
Framtíðar-
verkefni
endurskoðuð
Menntamálaráðherra hefur
skipað nefnd til að fjalla um
framtíðarverkefni Lánasjóðs ís-
lenskra námsmanna og stöðu
hans á næsta ári. í nefndinni eiga
sæti fulltrúar allra stjórnmála-
flokka á Alþingi, utan Kvenna-
lista og Sjálfstæðisflokksins.
Einnig eiga sæti í nefndinni full-
trúar allra námsmannahreyfíng-
anna. Aðalverkefni nefndarinnar
verða að meta fjárþörf Lánasj-
óðsins til frambúðar með hliðsjón
af líklegum fjölda námsmanna og
miðað við líklega getu þjóðarbús-
ins til að standa undir námslának-
erfínu. Auk þess á nefndin að
gera tillögur um fjármál sjóðsins
á næsta ári með hliðsjón af fjárl-
agafrumvarpi fyrir árið 1990 og
breytingum á skuldum sjóðsins
meðan nýjar lánareglur eru í
undirbúningi.
Telji nefndin ástæðu til á hún
að gera tillögur um breytingar á
lögum um Lánasjóð íslenskra
námsmanna. Gert er ráð fyrir að
nefndin ljúki störfum fyrir næstu
áramót.
Þingflokkar samtaka um
Kvennalista og Sjálfstæðisflokks-
ins ákváðu að tilnefna ekki full-
trúa í nefndina. Að sögn Kristín-
ar Halldórsdóttur er aðalástæðan
fyrir afstöðu Kvennalistans sú að
þær töldu ekki tímabært að fjalla
um fjármál sjóðsins á næsta ári á
grundvelli framkomins fjárlag-
afrumvarps þar sem það hefur
enn ekki hlotið endanlega af-
greiðslu á Alþingi.
í bréfi sem þingflokkur Sjálf-
stæðisflokksins sendi mennta-
málaráðherra er greint frá ástæðu
þess að flokurinn vill ekki taka
þátt í störfum nefndarinnar.
Segir þar m.a. að ekki sé rætt um
að taka með raunhæfum hætti á
aðsteðjandi vandamálum sjóðs-
ins og öll stefnumörkun ríkis-
stjórnarinnar í málefnum sjóðs-
ins sé með þeim hætti að þingf-
lokkurinn sjái ekki ástæðu til
neins samstarfs við stjórnina um
þessi mál.
'Þ
Aaðalfundi Sambands al-
mennra lífeyrissjóða sem
haldinn var á mánudaginn var
borin upp tillaga um sérstakt
eftirlitshlutverk SAL með ein-
stökum lífeyrissjóðum. Eftir tals-
verðar umræður var ákveðið að
vísa tillögunni til 6 manna nefnd-
ar, skipuð fulltrúum frá ASÍ og
VSÍ.
- Vissulega kom fram efnisleg
gagnrýni á tillöguna, einkum
hvað varðar íhlutun SÁL í ávöx-
tunarmál lífeyrissjóðanna.
Gagnrýni fundarmanna beindist
þó meira að málsmeðferðinni þar
sem margir töldu tillöguna seint
fram komna og ekki nægilega
kynnta fyrir fundinn. Þess vegna
var samþykkt tillaga um að vísa
málinu til frekari skoðunar í
nefnd, sagði Hrafn Magnússon,
framkvæmdastjóri Sambands al-
mennra lífeyrissjóða.
í tillögunni, sem lögð var fram
af framkvæmdastjórn SAL, er
gert ráð fyrir að SAL geti gert
könnun á fjárhagsstöðu lífreyris-
Hrafn Magnússon: Efnisleg gagnrýni einkum á ákvœði um íhlutun
SAL í ávöxtunarmál lífeyrissjóðanna
að sinna eftirliti af þessu tagi,
sagði Hrafn.
sjóðs og fái aðgang að öllum
gögnum hans hafi ársreikningar
ekki verið lagðir fram innan árs
frá því að reikningsári lýkur.
Einnig er gert ráð fyrir því að
SAL geti fyrirskipað tryggingar-
fræðilega úttekt á rekstri lífeyris-
sjóða telji það ástæðu til.
í tillögunni er ákvæði um að
lífeyrissjóðum sé óheimilt að
breyta reglum um bótarétt
sjóðfélaga og reglum um verð-
tryggingu og ávöxtun nema með
samþykki SAL. Lagt er til að
SAL verði úrskurðaraðili í
deilumálum sem upp kunna að
koma milli einstakra lífeyris-
sjóða. Loks er lagt til að SAL
setji meginreglur um hvernig líf-
eyrissjóðirnir skuli ávaxta fé sitt.
- Nú er ekkert eftirlit með
starfsemi lífeyrissjóðanna og
samband almennra lífeyrissjóða
hefur sætt gagnrýni fyrir að sinna
ekki þessu eftirliti, en samkvæmt
núgildandi reglum er SAL ein-
göngu þjónustuaðili við lífeyris-
sjóðina og hefur ekki heimild til
Nefndin á að skila tillögum til
sambandsstjórnar SAL, en að
sögn Hrafns kemur hún líklega
ekki saman fyrr en eftir ára-
mótin, auk þess sem tillagan
veður send stjórnum lífeyrissjóð-
anna til umsagnar.
•Þ
Heilsufar
Frá vöggu til grafar
Þingmenn Kvennalistans hafa
lagt fram þingsályktunartillögu
um að hcilbrigðisráðherra, í sam-
ráði við landlækni, láti hanna
heilsufarsbók sem fylgi einstakl-
ingi frá vöggu til grafar, cins og
það er orðað. í heilsufarsbókina
skuli skráðar jöfnum höndum all-
ar þær upplýsingar um heilsufar
einstaklingsins sem máli skipta,
svo sem sjúkdómar, læknismeð-
ferð og lyfjanotkun.
í greinargerð með ályktuninni
segir að þrátt fyrir aukna tækni á
tölvuöld sé skipulag upplýsinga
af þessu tagi með þeim hætti að
oft þurfi víða að leita fanga til að
fá heildarupplýsingar um heilsu-
far fólks. Sjúklingurinn sjálfur
hafi allt of sjaldan yfirsýn yfir
eigið heilsufar, tímasetningu og
niðurstöður rannsókna og lækn-
ismeðferðar sem hann hefur
fengið.
í greinargerðinni kemur fram
að heilsufarsbækur hafi verið
notaðar meðal ýmissa annarra
þjóða um nokkurt skeið með
góðum árangri.
-hmp
Föstudagur 3. nóvember 1989, NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 11