Þjóðviljinn - 03.11.1989, Qupperneq 29

Davíðsstjarnan
er ekki lengur
tákn gyðinga
Uri Davis: Ísraelsríki byggir á aðskilnaðarstefnu líkt og Suður-Afríka. Ljósm. Jim Smart.
Dr. Uri Davis, ísraelskur
gyðingur og fræðimaður frá
Jerúsalem, kom til íslands í
vikunni og hélt hér fyrirlestur í
boði Félagsvísindadeildar
Háskólans og fund í boði Fé-
lagsins Ísland-Palestína að
Hótel Borg. Davis er búsettur í
Bretlandi, þar sem hann
stundar háskólakennslu og
rannsóknir, en hann er nú
landflótta frá ísrael þar sem
hann á yfir höfði sér fangelsun
fyrir þátttöku í mannréttinda-
baráttu.
Á fundinum á Hótel Borg byrj-
aði Davis á að segja sögu af lista-
konu frá Jerúsalem, Önnu Meir,
sem er gyðingur um sextugt og
móðir nokkurra barna. f mars
síðastliðnum tók hún þátt í mót-
mælaaðgerð í Galíleu, þar sem
hún brenndi með táknrænum
hætti ísraelska fánann með Da-
víðsstjörnunni og dró að hún fána
hins nýstofnaða Palestínuríkis.
Fyrir þetta var hún handtekin og
hefur setið í fangelsi síðan.
Táknrænn
verknaöur
Hvers vegna fremur gyðinga-
kona í ísrael slíkan verknað?
spurði Uri Davis. Jú, þessi verkn-
aður er táknrænn: með þessu
vildi hún sýna umheiminum að
Davíðsstjarnan er ekki lengur
trúartákn gyðinga. Davíðsstjarn-
an er tákn sem íbúar Palestínu sjá
á skriðdrekum, herjeppum og
einkennisbúningi þeirra her-
manna sem vaða um flótta-
mannabúðir og hersetin svæði
Palestínu og skjóta á vopnlaust
fólk. Davíðsstjarnan er tákn sem
íbúar Palestínu sjá yfir fangabúð-
um þar sem menn sæta pynting-
um fyrir skoðanir sínar og upp-
runa. ísraelsk stjórnvöld hafa
svipt Davíðsstjörnuna trúarlegri
merkingu sinni en gert hana í
staðinn að pólitísku og hernaðar-
legu tákni. Verknaður Önnu
Meir hefur táknræna merkingu
fyrir okkur gyðinga um allan
heim, sem neitum því að ísraels-
stjórn starfi og tali í nafni allra
gyðinga. Hún er jafnframt mikil-
vægur vitnisburður um það að
andstaða gegn zíonismanum
jafngildir ekki gyðingahatri eins
og ísraelsk stjórnvöld halda fram.
Þvert á móti má færa að því gild
rök að stefna ísraelsstjórnar í dag
sé vatn á myllu gyðingahatursins.
Aöskilnaöar-
stefna zíonista
Uri Davis dró samlíkingu á
milli ísraels og Suður-Afríku á
fundinum: bæði ríkin eru aðskiln-
aðarríki, sagði hann, hvort með
sínum hætti. Aðskilnaðarstefna
fsraelsríkis er ekki opinberlega
bundin í stjórnarskránni, heldur
er hún falin í ýmsum lagasetning-
um og sést í reynd af því að sam-
kvæmt ísraelskum lögum er öðr-
um en gyðingum óheimil eignar-
aðild að 92% ísraelsks lands. í
S-Afríku hefur aðskilnaðar-
stjórnin látið taka 87% landsins
frá fyrir hvíta kynstofninn.
Eignaupptaka á landi og fast-
eignum Palestínumanna var
framkvæmd með svokölluðum
eignarnámslögum fjarstaddra frá
1950 og henni samfara voru um
750.000 Palestínumenn búsettir
innan núverandi landamæra ísra-
els sviptir ríkisborgararétti á
meðan öllum gyðingum í heimin-
um var veitt heimild til ríkisfangs
í ísrael með svokölluðum endur-
komulögum (Law of Return) frá
1950. Þriðja lagasetningin, sem
staðfestir aðskilnaðarstefnuna í
ísrael, er frá 1984 og varðar her-
teknu svæðin: allir gyðingar á
herteknu svæðunum hafa ríkis-
borgararétt og kosningarétt í ís-
rael, á meðan aðrir íbúar her-
teknu svæðanna hafa ekki viður-
kennt ríkisfang að neinu leyti og
er gert að lúta herlögum.
Þjóðir heimsins hafa sameinast
um þá skoðun, að þótt meirihluti
hvíta kynstofnsins í S-Afríku að-
hyllist aðskilnaðarstefnu, þá hafi
sá minnihluti hvítra, sem aðhyll-
ist samstarf og samvinnu við
blökkumenn á jafnréttisgrund-
velli rétt fyrir sér. Þótt kúgun
blökkumanna í S-Afríku sé studd
af meirihluta hvítra íbúa lands-
ins, þá er hún engu að síður brot á
alþjóðarétti. Sama gildir um
stefnu ísraelsstjórnar, segir Da-
vis, og skyldleikinn með stjórn-
arfari þessara ríkja verður meiri
með hverju árinu sem líður.
Réttlætir
glæpur glæp?
Ríkisstjórn ísraels hefur haldið
því fram að enginn hafi rétt til að
gagnrýna hana vegna helfarar
nasista gegn gyðingum. Á þess-
um forsendum eru ekki-gyðing-
ar sem gagnrýna ísraelsstjórn
kallaðir gyðingahatarar. Ábyrgð
okkar, gyðinga sem ekki aðhyll-
umst zíonisma, felst meðal ann-
ars í að benda á að rétt eins og
helförin var ógnvekjandi glæpur
gagnvart mannkyninu, þá er það
líka glæpur að nota hana til þess
að réttlæta aðra glæpi. Það er
skylda okkar að benda á að
gagnrýni á stefnu ísraelsstjórnar
er ekki andgyðinglegt athæfi; það
er það sama og við, minnihluti
gyðinga, gerum.
Aðspurður um afstöðu sína til
PLO sagði Uri Davis að hann
styddi samtökin og hið nýstofn-
aða ríki Palestínumanna
heilshugar. Honum var reyndar
boðið fyrstum gyðinga að ávarpa
þjóðþing PLO 1984, og hefur set-
ið þar sem áheyrnarfulltrúi með
málfrelsi síðan. Fyrir það á hann
yfir höfði sér fangelsisdóm í ísra-
el, og á því ekki afturkvæmt til
ísraels og fjölskyldu sinnar þar.
Uri Davis sagði að ísraels-
stjórn krefðist þess að fá að til-
nefna fulltrúa Palestínumanna í
væntanlegum friðarviðræðum
um framtíð landsins. „Það væri
gott og blessað," sagði hann, „ef
PLO fengi að tilnefna fulltrúa ís-
raels í þær sömu viðræður. Þessi
samlíking segir allt sem segja þarf
um réttlætiskennd ísraelsku
stjórnarinnar.1'
Framtíðarhorfur
Þegar Uri Davis var spurður
um framtíðarhorfurnar í Palest-
ínu, þá sagðist hann vongóður,
þegar til lengri tíma væri litið.
Hann sagðist telja að Bandaríkin
myndu sjá það innan 5-10 ára að
stuðningur þeirra við ísraels-
stjórn væri of dýru verði keyptur.
Framtíðarlausn deilunnar er
fólgin í viðræðum á milli PLO og
hinnar róttæku stjórnarandstöðu
í ísrael, sem hafnar aðskilnaðar-
stefnunni og zíonismanum.
Traustasti vinur gyðinga í
heiminum er PLO. Það sjáum við
til dæmis af því, hvernig her-
sveitir PLO komu vitinu fyrir ís-
raelsku herstjórnina og þvinguðu
hana til þess að hörfa til baka úr
herförinni inn í Líbanon 1982.
Með þeim hernaðarlega álits-
hnekki var lífum margra gyðinga
bjargað, sem ella sætu enn á kafi í
styrjaldarfeni í Líbanon.
Ef við lítum til þess árangurs
sem náðst hefur síðastliðin 25 ár,
þá er hann ekki lítill: palestínska
þjóðin hefur risið úr því að lifa
eins konar skuggatilveru upp í
það að vera þjóð meðal þjóða.
Uppreisnin á herteknu svæðun-
um hefur einnig skilað miklum
árangri. En hún hefur jafnframt
kostað miklar fórnir og þjáning-
ar. Af 750-800 fórnarlömbum ís-
raelshers á herteknu svæðunum
eru að minnsta kosti 150 börn,
sem ísraelskir hermenn hafa
skotið á færi. Það hvílir mikil
ábyrgð á okkar herðum gagnvart
þessu fólki.
Að lokum var Uri Davis spurð-
ur hvort hann væri því hlynntur
að Palestínu yrði skipt í tvö ríki.
Ríki er ekki markmið í sjálfu
sér, eða guð. Ríki er tæki til þess
að skapa bærilegt mannlíf. Ef
tækið dugar ekki til síns brúks, þá
þarf að skapa nýtt. Það er mark-
miðið sem skiptir máli, það að
skapa þolanlegt réttlæti fyrir alla
íbúa Palestínu. Það kann að geta
gerst með tveggja ríkja lausn og
náinni samvinnu þar á milli. Per-
sónulega kysi ég þó eitt lýðræðis-
legt Palestínuríki, þar sem byggju
um 3 miljónirgyðinga og4-5milj-
ónir Palestínuaraba.
-ólg.
Stríðsglæpir ísraelsstjórnar eru ekki framdir í
nafni allra gyðinga segir dr. Uri Davis, land-
flótta gyðingur frá ísrael
Föstudagur 3. nóvember 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 29