Þjóðviljinn - 07.11.1989, Síða 3

Sjávarútvegur
Eigið fé
á þrotum
„Á meðan ekki er komið bönd-
um á verðbólguna hér á landi til
samræmis við það sem er í helstu
viðskiptalöndum okkar getur
enginn heilbrigður rekstur þrifíst
hér,“ segir í ályktun fjár-
hagsnefndar 48. Fiskiþingis um
afkomumál sjávarútvegsins.
Þar segir jafnframt að efna-
hagsstefna undanfarinna ára hef-
ur verið fjandsamleg sjávarút-
veginum. Afleiðing þess hefur að
undanförnu birst í greiðslustöðv-
unum, gjaldþrotum, ört vaxandi
atvinnuleysi og byggðaflótta.
Eigið fé sjávarútvegsins er nánast
þrotið og getur greinin nú ekki
staðið undir jafn góðum lífskjör-
um í landinu og áður. Fiskiþing
telur að íslenska þjóðin eigi kröfu
á því að stjórnvöld snúi við blað-
inu og viðurkenni þá augljósu
staðreynd að efling sjávarútvegs-
ins er forsenda framfara í ís-
lensku þjóðfélagi.
Þær skuldbreytingar sem gerð-
ar hafa verið ma. í gegn um At-
vinnutryggingarsjóð útflutnings-
greina telur Fiskiþing án efa hafa
verið til bóta. Þær hafa hins vegar
ekki verið nægar.
f því sambandi minnir 48.
Fiskiþing á: Jöfnuður verði í við-
skiptum við útlönd. Ríkissjóður
verði rekinn hallalaus, rekstrar-
gjöld ríkisins lækkuð og lánsfé til
þjónustuframkvæmda haft í lág-
marki. Ákvörðun um gengis-
skráningu verði tekin á efnahags-
legum forsendum en ekki pólit-
ískum. Ffætt verði að nota gengi
krónunnar til þess að falsa lífs-
kjör í landinu. Fjármagnskostn-
aður lækki meðal annars með
dvínandi sókn hins opinbera inná
lánamarkaðinn. Áfram verði
unnið að skuldbreytingum sjá-
varútvegsfyrirtækja við lánast-
ofnanir og sjóði. -grh
Ping FFSÍ
Kvóta- og kjaramál
Þrítugasta og fjórða þing
Farmanna- og fískimannasamb-
andsins verður sett í dag og er
stefnt að því, að því Ijúki síðdegis
á föstudag.
Að sögn Guðjóns A. Kristjáns-
sonar forseta sambandsins verða
aðalmál þingsins kjara,- félags,-
og lífeyrismál yfirmanna, en kjar-
asamningar þeirra eru lausir um
áramótin. Þá verða drög að frum-
varpi til laga um stjórnun fisk-
veiða kynnt á þinginu og munu
þingfulltrúar vafalaust hafa
skiptar skoðanir á því.
Ennfremur munu öryggismál
sjómanna verða fyrirferðarmikil
á þinginu hvað varðar framtíðar-
skipan þeirra sem og málefni
þyrlu- og björgunarmála._grj,
FRETTIR
Húsnœðismálastjórn
Félagsmálaráðherra í stríði
Jóhanna Sigurðardóttir: Ákvörðun meirihluta Húsnœðismálastjórnar um að hækka ekki vexti
sína angi afstríði gegn mér. Verið að greiða niður vexti til þeirra sem ekki þurfa á því að halda
Jóhanna Sigurðardóttir, fé-
lagsmálaráðherra, segir að þó
vextir á húsnæðislánum verði
hækkaðir um 1% muni það ekki
auka vaxtabyrði hjá fólki með
lágar og miðlungstekjur vegna
þess að á næsta ári verði tekið
upp vaxtabótakerfí sem greiði
niður vexti fólks með tekjutengd-
um hætti, þannig að fólk með
tekjur undir 150-160 þúsund á
mánuði verði ekki fyrir aukinni
vaxtabyrði. En meirihluti Hús-
næðismálastjórnar felldi tillögu
Inga Arnars Kristinssonar, for-
manns Húsnæðismálastjórnar,
um 1% vaxtahækkun. Jóhanna
segir að í þessari ákvörðun meiri-
hlutans felist að áfram eigi að
greiða niður vexti til þeirra betur
settu, einnig til þeirra sem búi í
góðu húsnæði og þurfí ekki á
þessu að halda.
Vextir húsnæðislána eru nú
3,5%. Jóhanna minnti á að ríkis-
stjórnin hefði markað þá stefnu
að vaxtamunur inn- og útlána ætti
ekki að vera meiri en 0,5-1%.
Jafnvel þó ákvörðun hefði verið
tekin um 1% hækkun þeirra yrði
vaxtamunirinn samt 2% á því
sem Húsnæðismálastofnun þyrfti
að greiða lífeyrissjóðunum og
einstakir lántakendur greiddu
stofnuninni. Meirihluti Húsnæð-
ismálastjórnar vildi greinilega
viðhalda niðurgreiðslum vaxta til
þeirra sem ekki þyrftu á þeim að
halda, en fylltu biðröðina eftir
lánum og tækju pláss frá þeim
sem raunverulega þyrftu á fyrir-
greiðslu stofnunarinnar að halda.
„Mér sýnist að ýmsar þær á-
kvarðanir sem teknar hafa verið
innan Húsnæðismálastjórnar
Atvinnuöryggi starfsmanna skipasmíðastöðva er lítið um þessar mundir. Hvað skyldi loga lengi á logsuðu-
tækinu hjá honum þessum? Mynd: Jim Smart.
Skipasmíðar
Samkeppnisaðsftaða batnar
Utandagskrárumrœður um atvinnumál á Alþingi. Jón Sigurðsson:
Getum ekki keppt við niðurgreiðslur útlendinga. Árni Gunnarsson:
Trúi því ekki að ríkisstjórnin láti uppsagnir taka gildi
l
utandagSKrárumræðum á Al-
þingi í gær um stöðu atvinnu-
mála í landinu sagði Jón Sigurðs-
son iðnaðarráðherra, að Islend-
ingar gætu ekki farið út í það að
keppa við ríkissjóði annarra ríkja
í niðurgreiðslum í skipaiðnaði og
sakaði ráðherrann málshefjanda
umræðunnar, Halldór Blöndal,
um að sjá engar lausnir í málinu
aðrar en ríkisafskipti. Jón sagði
að stefnt væri að því innan Efna-
hagsbandalagsins að niður-
greiðslur í skipaiðnaði verði
aflagðar fyrir árið 1992.
Júlíus Sólnes, hagstofuráð-
herra, sagði íslenskan skipasmíð-
aiðnað fyllilega samkeppnishæf-
an við erlendan hvað gæði varð-
aði og kanna ætti möguleika á að
flytja út tæknilegt hugvit íslend-
inga í smíði, rekstri og hönnun
fiskiskipa. Júlíus sagði arabaríkin
hafa mikinn áhuga á samstarfi við
íslendinga en Arabar væru nú að
efla hátækni fiskveiðar.
Jón Sigurðsson sagði raun-
gengi nú 13% lægra en á fyrsta
ársfjórðungi síðasta árs. Þetta
kæmi skipasmíðaiðnaðinum til
góða. Batnandi afkoma sjávarút-
vegsins væri líka farin að skila sér
og verkefnahlutfall innlendrar
skipasmíði og viðgerða hefði
Herstöðvaandstœðingar
Vopnakapphlaup þrátt fyrir þíðu
Óþolandi umsvifog afskipti hermanna hafa fœrst í vöxt
Samtök herstöðvaandstæðinga
héldu landsráðstefnu sína um
helgina. Á fundinum var ákveðið
að Heimavarnarliðið myndi
starfa áfram. í ályktun ráðstefn-
unnar segir að þrátt fyrir að
breytingar eigi sér nú stað í
heimspólitíkinni. að járntjaldið
sé að tærast upp og spennan í
samskiptum stórveldanna hafí
sjaldan verið minni sé fátt hér á
landi sem minni á það, því víg-
búnaðaruppbyggingin sé mikil
hér enn þann dag í dag.
Bent er á hinar ýmsu fram-
kvæmdir hersins um þessar
mundir, eldsneytisbirgðastöð í
Helguvík, ratsjárstöðvar á öllum
landshornum, kjarnorkuhelda
stjórnstöð á vellinum, vara-
stjórnstöð í Grindavík, hliðarf-
lugbrautir á Keflavíkurvelli og
ýmsar aðrar framkvæmdir innan
herstöðvagirðingarinnar.
„Samhliða þessu hafa óþolandi
umsvif og afskipti hermanna úr
setuliðinu færst í vöxt. Skemmst
er að minnast er foringi liðsins
tók að gefa út pólitískar yfirlýs-
ingar varðandi íslensk innanríkis-
mál og er liðsmenn hersins gerðu
sér leik að því að svívirða fána
landsins á þjóðhátíðardaginn.“
SHA fer þess á leit að Alþingi
setji hið fyrsta lög sem banni allar
æfingar erlendra herja á íslandi
og í íslenskri lögsögu og munu
samtökin beita Heimavarnarlið-
inu gegn hvers konar heræfing-
um.
Herstöðvaandstæðingar krefj-
ast þess að herinn verði látinn
fara, það sé kall nútímans.
Stjórnvöld ættu þegar að fyrir-
skipa fækkun í hernum og sam-
drátt í herbúnaði. Þá er fordæmd
ákvörðun bresku ríkisstjórnar-
innar að leyfa uppbyggingu
endurvinnslustöðvarinnar í Do-
unreay. Krafan um kjarnorku-
vopnalaust svæði á Norður-
löndum ítrekuð og tekið undir
hugmyndir forsætisráðherra um
að íslendingar hasli sér völl sem
sérstakir umhverfisverndarsinn-
kalli á endurskoðun á skipan og
stöðu Húsnæðismálastjórnar og
sjálfstæði stofnunarinnar sem er
mjög mikið,“ sagði Jóhanna.
Hún væri þess vegna að láta fara
fram endurskoðun á stjórnsýslu-
legri stöðu stofnunarinnar og
stefndi að því að leggja fram
frumvarp þar að lútandi á þessu
þingi. Jóhanna sagði einnig að
fjölmörg dæmi sýndu að frá því
hún hefði sest í stól félagsmála-
ráðherra, hefðu ákveðin nöfn
innan Húsnæðismálastjórnar
barist gegn öllum hennar áform-
um í húsnæðismálum, tam. varð-
andi húsbréf og kaupleigu. Vax-
taákvörðunin væri aðeins einn
angi þess stríðs.
Húsnæðismálastjórn hefur
sent frá sér tilkynningu vegna
þessa máls. Þar segir að þó
nokkru fjármagni hefði verið ó-
ráðstafað hjá bæði byggingar-
sjóði verkamanna og byggingar-
sjóði ríkisins samkvæmt endur-
skoðuðum áætlunum fjárlaga
þessa árs. Lánveitingar Húsnæð-
ismálastjórnar væru í samræmi
við lög sem giltu um sjóðinn.
Jóhanna sagði að ríkisstjórnin
tæki endanlega ákvörðun í þessu
máli í vikunni að fenginni um-
sögn Seðlabankans. -hmp
ar.
-Sáf
hækkað á árunum 1988-1989
miðað við árin 1986-1987.
Fjármagnsvandi Siippstöðvar-
innar á Akureyri væri fyrst og
fremst vegna skips sem þeir
hefðu þegar smíðað en ekki selt,
þó aðalvandi stöðvarinnar væri
verkefnaskortur. Vafasamt væri
að takmarka aðgang útgerðar-
innar að erlendum skipasmíða-
stöðvum, það myndi skapa yfir-
kostnað heimafyrir. Þvert á móti
ættu íslendingar að notfæra sér
niðurgreiddar smíðar þeirra
Árni Gunnarsson, þingmaður
Norðurlandskjördæmis eystra,
sagði Þjóðviljanum að hann léti
sér ekki detta í hug eitt andartak
að ríkisstjórnin léti uppsagnir í
Slippstöðinni taka gildi. Hann
treysti því að gripið verði til
þeirra ráða sem væru á færi
stjórnarinnar. Stóra málið væri
að skip Slippstöðvarinnar seldist.
Á það safnaðist nú óheyrilegur
fjármagnskostnaður, sem hefði
verið 45 milljónir króna fyrstu 6
mánuði ársins og stefndi í 100
milljónir á ársgrundvelli. Þetta
gerði skipið nánast óseljanlegt.
Síðan þyrfti að tryggja verkefni
til frambúðar og hann sæi þá
lausn til að byrja með, að þau
skip sem ríkið sjálft þyrfti að láta
smíða á næstunni, td. hafrann-
sóknaskip, verði smíðuð í ís-
' lenskum skipasmíðastöðvum. En
fyrst og fremst yrði ríkisstjómin
að standa við eigin loforð um að
sjóðakerfið veiti þeim sams kon-
ar fyrirgreiðslu sem vildu láta
smiða innanlands og þeim sem
létu smíða skip erlendis.
-hmp
Þriðjudagur 7. nóvember 1989 ,ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Kvikmyndaleikstjórar
Til vamar
höfundairétti
Nýstofnuð Samtök
kvikmyndaleikstjóra
munu berjast með
evrópskum kollegum
gegn misnotkun á
kvikmyndum
Stofnuð hafa verið Samtök
kvikmyndaleikstjóra, SKL, en
hliðstæð samtök hafa verið stofn-
uð í flestum Evrópulöndum. Hafa
þau myndað með sér Evrópu-
samtök kvikmyndaleikstjóra,
FERA, og nýlega gerðist SKL
stofnaðili að Samtökum nor-
rænna kvikmyndaleikstjóra.
Fyrir er starfandi stéttarfélag
kvikmyndagerðarmanna en þessi
samtök gæta hagsmuna kvik-
myndanna og áhorfenda.
Stjórn SKL skipa Kristín Jó-
hannesdóttir formaður, Þor-
steinn Jónsson gjaldkeri og
Hrafn Gunnlaugsson ritari.
„Okkur þremur var boðið að
sækja fund FERA í haust og var
skorað á okkur að stofna svona
samtök hér á landi og gerast þátt-
takendur í norrænu samtöku-
num. Á fundinum var einkum
rætt um höfundarrétt leikstjóra,
en að honum steðjar mikil hætta
af vegna brota frjálsu sjónvarps-
stöðvanna. Nauðsyn svona al-
þjóðasamtaka hefur orðið enn
ljósari með aukinni samvinnu
Evrópuríkja. Þegar heim kom
létum við til skarar skríða og
stofnuðum samtökin," sagði
Kristín Jóhannesdóttir í samtali
við Þjóðviljann.
Tilgangur samtakanna er, auk
þess að standa vörð um höfu-
ndarrétt, að verja listrænt og fjár-
hagslegt frelsi kvikmyndaleik-
stjóra, að bæta aðstöðu þeirra til
skapandi kvikmyndagerðar, að
koma á þroskandi samskiptum á
milli kvikmyndaleikstjóra innan-
lands og utan, að gerast aðili að
norrænum og alþjóðlegum sam-
tökum og stuðla að aukinni
menntun og fræðslu um kvik-
myndir fyrir leikstjóra og aðra.
-þóm