Þjóðviljinn - 08.11.1989, Side 1

Afli 1990
Launahmn bíður sjómanna
Boðaðuraflasamdráttur ánœsta árimun leiða til6% -7% samdráttar í aflaverðmœtiámilliára. Þjóðhagsstofnun:Þýðir
þriggj*1 miljarða minni útflutningstekjur og 650 miljón króna tekjusamdrátt hjá sjómönnum.
Sjávarútvegsráðherra: Svigrúmfyrir sjávarútveginntil að vera áfram vaxtarbroddur hagvaxtar í íslensku þjóðfélagi
Sá aflasamdráttur sem sjávar-
útvegsráðherra hefur boðað
að verði óhjákvæmilegur á næsta
ári mun að óbreyttu leiða til 6% -
7% samdráttar í aflaverðmæti
milli ára. Að mati Þjóðhagsstofn-
unar þýðir þetta um þriggja milj-
arða minni útflutningsverðmæti
árið 1990 en áætlað er í ár og
tekjusamdrátt fyrir sjómenn
uppá 650 miljónir króna.
Við setningu 34. þings
Farmanna- og fiskimannasam-
bandsins í gær sagði Halldór As-
grímsson sjávarútvegsráðherra
að á næsta ári munu aflaheimildir
við það miðaðar að heildar-
þorskaflinn verði nálægt 300 þús-
und lestum en í ár stefnir hann í
það að verða yfir 330 þúsund lest-
ir. Á yfirstandandi ári voru veiði-
heimildir á þorski miðaðar við að
heildarafli yrði nálægt 325 þús-
und lestir. „Með þessari ákvörð-
un að miða þorskaflann við 300
þúsund lestir er eflaust teflt á
tæpasta vað. Hins vegar verða
menn að hafa í huga að í þessari
ákvörðun felst 10% samdráttur
aflaheimilda frá yfirstandandi ári
og með tilliti til stöðu efnahags-
mála er vart mögulegt að skerða
þorskveiðiheimildir í þeim mæli
sem Hafrannsóknastofnun legg-
ur til,“ sagði sjávarútvegsráð-
herra í ræðu sinni í gær.
Hann sagði það mat Hafrann-
sóknastofnunar að eigi þorsk-
stofninn ekki að minnka megi afli
ekki fara yfir 250 þúsund lestir
árin 1990 og 1991. Þessu veldur
fyrst og fremst að nýliðun þorsk-
stofnsins hefur brugðist og ár-
gangarnir 1986,1987 og 1988 eru
allir taldir meðal lökustu þorsk-
árganga síðustu þrjá áratugina. í
þessu sambandi verður þó að
hafa í huga að við Vestur-
Grænland er að vaxa upp mjög
stór árgangur þorsks frá 1984 sem
ætla má að gangi í allmiklum mæli
til hrygningar á íslandsmið árin
1991 og 1992. Hafrannsókna-
stofnun hefur ekki tekið tillit ti!
þessa við ofangreint mat og telur
því nauðsynlegt að endurskoða
tillögur sínar í byrjun næsta árs í
A ustur-Þýskaland
ljósi nýrra upplýsinga um ástand
þorskstofnsins við Grænland.
Af öðrum botnfisktegundum
sýnist ráðherra einnig óhjá-
kvæmilegt að takmarka enn frek-
ar grálúðuveiðar sóknarmarks-
togara á næsta ári jafnframt því
sem setja þurfi aflahámark á grá -
lúðuveiðar báta sem velja sóknar-
mark. Með þessum ráðstöfunum
verður stefnt að því að heildarafli
af grálúðu fari ekki fram úr 40 til
45 þúsund lestum. Það sem af er
árinu er grálúðuaflinn orðinn
rúmlega 56 þúsund lestir sem er
langt umfram það sem Hafrann-
sóknastofnun telur ráðlegt, en
stofnunin lagði til að hann yrði
ekki meiri en 30 þúsund lestir á
þessu ári. Aftur á móti verður ýs-
uaflamarkið óbreytt frá yfír-
standandi ári eða 65 þúsund lest-
ir. Heildaraflamark af ufsa hækk-
ar hins vegar úr 80 þúsund lestum
í 90 þúsund lestir í samræmi við
tillögur Hafrannsóknastofnunar.
Karfaaflinn verður miðaður við
80 þúsund lestir sem er smávægi-
leg aukning frá árinu í ár.
Þrátt fyrir þennan boðaða afl-
asamdrátt á næsta ári er þó talið
að enn sé svigrúm fyrir sjávarút-
veginn að verða áfram vaxtar-
broddur hagvaxtar í íslensku
þjóðfélagi. Sem dæmi um mögu-
leikana í því sambandi nefndi
ráðherrann eftirfarandi: Bættar
aðferðir í fiskverkun, einkum
betri flakanýtingu. Nýting úr-
gangs, ss. meltuvinnsla, fisk-
mjölsvinnsla, vinnsla marnings,
lifrar, hrogna og lífefna. Nýting
aukaafla, það er á tegundum sem
veiðast oftast í fremur litlum mæli
og er jafnvel hent fyrir borð í dag.
Skipulag veiða á nýjum tegund-
um, sem eru lítið sem ekkert ný-
ttar í dag. í þessu sambandi koma
að mati ráðherra að sjálfsögðu
einnig til greina veiðar utan ís-
lensku fiskveiðilandhelginnar.
-grh
Francois Mitterand, Frakklandsforseti, var varkár í yfirlýsingum við ráðherra og Jóni Baldvin Hannibalssyni, utanríkisráðherra í gær.
blaðamenn að loknum fundi með Steingrími Hermannssyni, forsæti?- Þessi mynd var tekin í upphafi fundar í Ráðherrabústaðnum. Mynd:
Jim Smart.
Heimsókn Frakklandsforseta
Austrið og EFTA í kapphlaupi
Francois Mitterrand: Enginn samningur án undanþága. Markmið þeirra sem vilja pólitískan
samrunaaðEB-ríkin verði eittríki. Forsetinn varkár í yfirlýsingum
Stjómin
fellin
Þau síðustu af mjög svo athygl-
isverðum tíðindum austantjalds
frá eru að Willi Stoph, forsætis-
ráðherra Austur-Þýskalands,
hefur sagt af sér með allri stjórn
sinni. A fundi stjórnmálaráðs
kommúnistaflokksins, valda-
mestu stofnunar landsins, í dag er
búist við afsögn margra ráðs-
manna. Þingnefnd, flokksblað og
háskólamenn eru nú meðal
þeirra, sem krefjast gagngerra
breytinga.
Sjá síðu 6
r
Ablaðamannafundi sem forseti
Frakklands, Francios Mitter-
rand, forsætisráðherra, Stein-
grímur Hermannsson og utan-
ríkisráðherra, Jón Baldvin
Hannibalsson, héldu í gær, var
Mitterrand mjög varkár í yfirlýs-
ingum. Aðspurður um hvort af-
staða íslendinga varðandi aðgang
að fiskimiðum gæti spillt við-
ræðum, sagði Mitterrand að
vissulega gæti sú afstaða valdið
erflðleikum ef um væri að ræða
þátttöku í þeim samruna sem
stefnt væri að innan Evrópuband-
alagsins. Markmið aðildarríkja
EB væri að skapa frjálsan innri
markað með þeirri áhættu sem
því fylgdi. Þetta væri hins vegar
ekki til umræðu, heldur snérist
umræðan um hvernig koma
mætti á samstarfl á milli EFTA-
ríkjanna og EB ríkjanna með til-
liti til þeirra markmiða að koma á
frjálsum vöruviðskiptum, frjáls-
um þjónustu- og fjármagnshreyf-
ingum og frelsi til búsetu og at-
vinnu.
Þjóðviljinn spurði Frakklands-
forseta hvort hann sæi Evrópu
fyrir sér í framtíðinni sem ríkja-
samsteypu í ætt við Bandaríkin,
með sameiginlegan forseta og
ríkisstjórn. Mitterrand svaraði
því til að þetta væri markmið
þeirra sem vildu algeran pólitísk-
an samruna og teldu mjög
æskilegt að samstarf þjóðanna
væri ekki einungis á efnhagssvið-
inu eða tæknilegt. Forsetinn svar-
aði því hins vegar ekki hvort hann
tæki undir með þessum sjónar-
miðum.
Þá sagði Mitterrand að svo
virtist sem kapphlaup væri komið
í gang á milli EFTA-ríkjanna og
sumra Austur-Evrópuríkja um
að gera samning við EB. Það væri
ómögulegt að segja til um tíma-
setningar í þessari þróun. Hann
sagði viðræður EFTA og EB vera
á byrjunarstigi, frekari viðræður
ættu eftir að eiga sér stað á næstu
mánuðum á ýmsum sviðum. For-
setinn sagði engan samning vera
án undanþága, en enginn samn-
ingur gæti heldur byggt á undan-
þágunum einum saman. íslend-
ingar og Norðmenn þyrftu und-
anþágur varðandi fisk, Svisslend-
ingar varðandi fjármálaþjónustu
og Austurríkismenn vegna flutn-
ingsmála. „En við vitum vel að
efnahagslíf íslendinga byggir á
fiskveiðum og þetta er mikið
vandamál sem verður að taka sér-
staklega á,“ sagði Mitterrand.
Steingrímur Hermannsson,
forsætisráðherra, sagði að hann
og utanríkisráðherra hefðu skýrt
vandlega út fyrir Frakklandsfor-
seta, þann árangur sem náðst
hefði í viðræðum EFTA-ríkjanna
þeirra á milli á undanförnum vik-
um og mánuðum og þeirri sam-
stöðu sem hefði myndast í þeim
viðræðum. Sérstaða íslands hefði
verið undirstrikuð, en jafnframt
lýst yfir að íslendingar vildu taka
þátt í því sem nú væri að gerast í
Evrópu. íslendingar gerðu sér
grein fyrir að í þeim efnum yrðu
þeir að axla nokkra ábyrgð til að
ná settum markmiðum. -hmp