Þjóðviljinn - 09.11.1989, Blaðsíða 3

FRETTIR
Þing FFSÍ_
Hóta verkfalli í mars
GuðjónA. Kristjánsson: Náum ekkifram
ýmsu afþví sem við teljum sjálfsagt í nœstu
samningum án þess að beita verkfallsvopn-
inu. I mars eru grálúðuveiðar áfullu, báta-
vertíðin einnig og loðnufrysting að hefjast
Við munum ekki ná fram ýmsu
því sem við teljum sjálfsagt að
eigi að koma fram í næstu samn-
ingum án j>ess að beita verkfalls-
vopninu. Eg er á þeirri skoðun að
þurfi til þess að koma, sem mér
finnst líklegast, þá verði öll skip
stöðvuð á sama tíma til dæmis í
mars þegar allt á að vera á fullu,
ella náum við ekki þeim þrýstingi
sem til þarf, sagði Guðjón A.
Kristjánsson forseti Farmanna- og
fiskimannsambandsins.
Þann 31. desember falla úr
gildi kjarasamningar yfirmanna á
fískiskipum sem gerðir voru við
Landssamband íslenskra útvegs-
manna þann 5. júní í sumar án
sérstakrar uppsagnar. Þessir
samningar voru gerðir sem
skammtímasamningar og því í
raun bráðabirgðalausn að mati
þáverandi samninganefndar yfir-
manna á fiskiskipum og þess
vegna ljóst að þær kröfur sem þá
voru settar fram í upphafi við-
ræðnanna verða áfram allar upp á
borðum í næstu samningum.
Kristján Ragnarsson formaður
LÍÚ sagði það vera meiriháttar
slys ef menn ætluðu að fara að
kljást innbyrðis yfir hábjargræð-
istímann og fjarri lagi að ætla sér
að þvinga útgerðina til hækkunar
á hlutaskiptum í þeirri sameigin-
legri aðstöðu útgerðarmanna og
sjómanna sem felst í minnkandi
veiðum á næsta ári. Kristján
sagði að ekki væri hægt að ætlast
til þess að bæta kjör sjómanna
með öðru en hækkuðu fískverði
sem báðir aðilar þyrftu á að halda
sem vonandi gerðist með
minnkandi framboði hér á
norðurslóðum. „f gegnum þá
þætti á Guðjón A. og hans um-
bjóðendur og við að bæta okkur
upp aflaskerðinguna. Þá veit
hann líka að við megum vera
býsna lengi í landi á næsta ári til
að við töpum ekki því sem við
megum veiða,“ sagði Kristján
Ragnarsson.
f ræðu sinni á 34. þingi far-
manna og fiskimanna í gær um
kjaramál og atvinnuhorfur yfir-
manna á fiskiskipum sagði forseti
sambandsins að marsmánuður sé
sá tími þegar grálúðuveiðar tog-
aranna séu að komast í fullan
gang, vertíðin að nálgast sinn
besta tíma og frysting á loðnu að
hefjast. Síðan sagði hann: En
spurningin hlýtur að vera þessi:
Hvenær er líklegt að ná megi
fram þrýstingi til samninga þegar
afli er takmarkaður? Á þessum
tíma er pressa frá fyrsta degi í
öllum veiðum og við megum ekki
gleyma því, að ef við ætlum að
stöðva allan flotann á sama tíma
þá þarf að boða verkfall með tut-
tugu og eins dags fyrirvara eins og
kveður á um í kjarasamningum.“
Þá gagnrýndi forseti FFSÍ út-
gerðarmenn fyrir að spara ekki
við sig í olíukostnaði með því að
nota ekki svartolíu í stað gasolíu,
fískvinnsluna fyrir að vera ands-
tæð frjálsri verðlagningu og fersk-
fiskmörkuðum. Verðlagningu
Verðlagsráðs sjávarútvegsins á
botnfiskafla sagði hann vera
tímaskekkju því fiskkaupendur
og seljendur greiddu það fyrir
fiskinn sem þeir semdu um sín á
milli. Að lokum sagði Guðjón að
ef skortur yrði á þorski erlendis
ættu verð þar að hækka og vega
þá örlítið á móti þeim aflasam-
drætti sem yrði í þorskveiðinni á
næsta ári. -grh
Dagmæður
Gefum ekki vinnu okkar
Verðlagsstofnun veitir vikufrest til að nema
hœkkun á gjaldskrá úrgildi. SelmaJúlíusdótt-
ir: Reiknum okkur laun sem eru undirSókn-
artaxta
Við erum ósáttar við vinnu-
brögð Verðlagsstofnunar og
munum kanna réttarstöðu okkar
í þessu máli. Við vorum boðaðar
á fund hjá verðlagsstjóra og töld-
um víst að okkur yrði gefinn kost-
ur á að leggja fram okkar skýr-
ingar og rök. Fyrir fundinn var
hins vegar búið að taka ákvörðun
um mál okkar af hálfu stofnunar-
innar og okkur afhent bréf þar
sem okkur er veittur vikufrestur
til að lækka gjaldskrána, að öðr-
um kosti verður málið sent Verð-
lagsráði, sagði Selma Júlíusdóttir
formaður Samtaka dagmæðra.
Eins og fram hefur komið í
fréttum gerði Verðlagsstofnun
athugasemd við breytingar sem
gerðar voru á gjaldskrá dag-
mæðra, en launaliðir hennar
hækkuðu um 20% 1. október s.l.
- Þessi hækkun er mun meiri
en almennar verðlagshækkanir á
tímabilinu. Á fundinum í gær
beindum við þeim tilmælum til
Samtaka dagmæðra að þær felldu
þennan taxta úr gildi og gáfum
þeim vikufrest til að ganga frá i
þeim málum. Verði þær ekki við
þessum tilmælum mun stofnunin
beita sér fyrir því að Verðlagsráð
ákveði hámarksverð á þjónustu
þeirra, sagði Guðmundur Sig-
urðsson viðskiptafræðingur hjá
Verðlagsstofnun.
- Við ætlum okkur ekki að
lækka gjaldskrána, enda eru.
launaliðir hennar langt undir al-
mennum launum þrátt fyrir þessa
hækkun. Við höfum miðað við
grunnlaun Sóknartaxta án þess
þó að reikna okkur allar hækkan-
ir sem Sóknarkonur hafa fengið.
Auk þess höfum við aldrei
reiknað nema brot af launatengd-
um gjöldum inn í laun okkar. Við
rekum einkafyrirtæki og það er
frjáls verðlagning í landinu. Við
einfaldlega getum ekki haldið
áfram að gefa vinnu okkar, sagði
Selma.
Aðspurður um það hvort ekki
mætti til sanns vegar færa að taxti
dagmæðra hefði þarfnast lagfær-
ingar sagði Guðmundur að það
væri ekki hlutverk stofnunarinn-
ar að leggja mat á það. - Við
gerðum athugasemd við það
hvernig staðið var að hækkun-
inni. Ef dagmæður telja þörf á
leiðréttingu taxtans er rétt að
fram fari mat hlutlausra aðila á
því en ekki einhliða ákvörðun af
þeirra hálfu, sagði Guðmundur.
Samkvæmt hinni umdeildu
gjaldskrá er launaliður sam-
kvæmt 3. flokki 13.821 króna á
mánuði fyrir 8 tíma vistun á dag
fyrir eitt barn, 1088 krónur er
greitt fyrir viðhald og húsbúnað
og 718 krónur fyrir leikföng og
föndurvörur. Tímakaup dag-
mæðra samkvæmt þessum taxta
er því 79 krónur fyrir hvert bam.
-«Þ
Fimmtudagur 9. nóvember 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3
Sérstök umrœðuefni
á landsfundi Alþýðu-
bandalagsins 1989:
Atvinnumál og
auðlindanýting, stór-
iðjustefna, menning-
armál, sveitarstjórn-
armál og umhverf-
ismál, auk „hliðar-
ráðstefnu“ um málefni
Evrópu.
Formannskosningu Ólafs Ragnars Grímssonar fagnað á síðasta
landsfundi 1987. Þá var formannskjörið efst á baugi. Nú verða það
trúlega atvinnumál, stóriðjumál og Evrópusamvinna sem vekja athygl-
ina. Verða fagnaðarlæti í fundarlok? Mynd: EÓI.
Birting orðin næst-
stærsta deild flokksins
-300 aðalfulltrúar sækja
9. landsfund Alþýðu-
bandalagsins, sem settur verður á
fímmtudaginn í næstu viku. Yms-
ar nýjungar setja svip sinn á þing-
haldið, meðal annars sérstök
hliðarráðstefna um Evrópumál-
efni. Atvinnumálin mun þó að lík-
indum bera hæst.
Nýtt flokksfélag hefur bæst við
frá síðasta landsfundi, Birting,
sem er nú næst stærsta flokksfé-
lagið með 19 fulltrúa, á eftir
Reykjavíkurfélaginu sem sendir
70.
„Ég reikna með því að atvinnu-
og efnahagsmálin verði efst á
baugi á landsfundinum," segir
framkvæmdastjóri Alþýðu-
bandalagsins, Kristján Valdi-
marsson, „og býst við að stóriðju-
málin taki drjúgan skerf af um-
ræðutíma. Um þau hefur verið
nokkuð ítarleg umræða, t.d. í
framkvæmdastjórn Alþýðu-
bandalagsins og ljóst að mismun-
andi sjónarmið eru til ýmissa
þátta þeirra.“ Landsfundurinn
verður settur í Borgartúni 6,
fímmtudaginn 16. nóv. kl. 17:30.
Fundarhöldin verða svo að mestu
í þeim húsakynnum fram á sunn-
udaginn 19. nóvember, en einnig
verður notast við húsnæði Al-
þýðubandalagsins við Hverfis-
götu, steinsnar frá aðalfundarsöl-
unum. Félagsmenn í Alþýðu-
bandalaginu eru um 2700. Senda
má einn fulltrúa fyrir hverja 9 fé-
laga. Stærsta flokksfélagið er í
Reykjavík og sendir það 70 full-
trúa á landsfund. Næststærsta fé-
lagið er Birting, sem stofnað var í
júní sl. og sendir 19 fulltrúa, en
síðan í stærðarröð félögin í Kópa-
vogi með 14 og í Neskaupstað
með 17 manns.
„Nýr grundvöllur“ er eins kon-
ar grunnhugtak í þeirri málefn-
aumfjöllun og baráttu sem Al-
þýðubandalagið beitir sér nú fyrir
undir forystu Ólafs Ragnars
Grímssonar. Vænta má þess að
hann geri rækilega grein fyrir
stefnu sinni í setningarræðunni,
sem er samkvæmt venju lang-
veigamesta sjálfstæða innleggið á
fundinn.
Framsögur
Svanfríður Jónasdóttir, vara-
formaður flokksins og aðstoðar-
maður fjármálaráðherra flytur
fyrsta erindi landsfundar að lok-
inni setningarræðu formanns,
,fJýr grundvöllur í atvinnumál-
um“, og mun þar að líkindum
gera grein fyrir stefnumiðum og
möguleikum sem við blasa.
Svavar Gestsson, menntamála-
ráðherra, hefur framsögu undir
heitinu „íslensk menning og al-
þjóðleg þróun“. Svavar hefur
mörg járn í eldinum í ráðuneyti
sínu, m.a. frumvörp til nýrra út-
varpslaga og grunnskólalaga.
Steingrímur J. Sigfússon sam-
göngu- og landbúnaðarráðherra
flytur erindið ,Auðlindir og um-
hverfi á nýrri öld“. Steingrímur
hefur ákveðnar skoðanir um
æskilega þróun samgangna og
fjarskipta og hefur markað stefnu
í landbúnaði og landnýtingarmál-
um. Loks má vænta þess að
Steingrímur geri grein fyrir af-
stöðu sinni til virkjana- og stór-
iðjuframkvæmda, en hann hefur
að nokkru leyti viljað halda fastar
við hefðbundin stefnumið Al-
þýðubandalagsins en ýmsir aðrir
flokksmenn og þingmenn.
Arthúr Morthens kennari hefur
gegnt formennsku í nefnd sem
miðstjórn Alþýðubandalagsins
setti fyrir að skila áliti um
mennta- og fjölskyldumál.
Kristín Á. Olafsdóttir, borgar -
fulltrúi Alþýðubandalagsins í
Reykjavík, hefur verið helsti
samverkamaöur Arthúrs og
skilaði nefndin 40 bls. áfanga-
skýrslu um stefnumótun í þessum
málaflokkum. Á grundvelli
hennar hafa verið unnar tillögur
um framtíðaráherslur í mennta-
og fjölskyldumálum. Arthúr
flytur á landsfundinum erindið
„Samfelld menntun - forsenda
framfara“.
Margrét Frímannsdóttir, for-
maður þingflokks Alþýðubanda-
lagsins, nefnir framsöguræðu
sína „Sveitarstjórnir - vettvangur
lýðrœðis og félagslegra réttinda“.
í BRENNIDEPLI
Á næsta ári eru bæjar- og
sveitarstjórnarkosningar og
undirbúningur flokksfélaganna
að hefjast. Mikilvægur málefn-
aundirbúningur er framundan.
Alþýðubandalagið hefur gengið
fram fyrir skjöldu varðandi vald-
dreifíngu og úrlausnir í fé-
lagsmálum.
Síðasta framsöguerindið á
fyrsta landsfundardegi heldur
Björn Grétar Sveinsson, formað-
ur Jökuls á Höfn og ritari Al-
þýðubandalagsins, og ber það
heitið Jöfnuður - atvinnuþróuh
- varanlegar lífskjarabætur".
Björn kemur úr hita og þunga
baráttunnar og fjallar um eitt
meginverkefni landsfundarins,
atvinnumálin.
Reiknað er með að fundur
standi til miðnættis fyrsta daginn.
Sérstök
Evrópuráðstefna
Föstudaginn 17. nóv. verða að
mestu almennar stjórnmálaum-
ræður á landsfundinum, auk þess
sem starfshópar hittast frá kl. 15-
22. Verkefni þeirra verða m.a.
ástand atvinnu- og efnahags-
mála, utanríkismál með sérstöku
tilliti til EB og EFTA, félags-,
mennta- og menningarmál,
flokksstarfið ofl.
Laugardaginn 18. nóv. starfa
nefndir og starfshópar áfram, en
kl. 12-14:30 er haldin hliðarráð-
stefnan „Evrópa í breyttum
heimi".
Árni Bergmann ritstjóri fjallar
um „Lýðræðisþróunina í Evr-
ópu“, Már Guðmundsson, efna-
hagsráðgjafi fjármálaráðherra
flytur erindið „Nýsköpun í efna-
hagsmálum: Hlutur Evrópu í
heimsbúskapnum“. Að líkindum
flytur Hjörleifur Guttormsson
einnig erindi um Evrópumálin og
breyttar pólitískar aðstæður. Að
loknum framsögum verða pall-
borðsumræður undir stjórn Hall-
dórs Guðmundssonar.
Síðdegis 18. nóv. fara fram
kosningar til embætta formanns,
annarra stjórnarmanna og fram-
kvæmdastjórnar flokksins.
Lokadag landsfundarins,
sunnudag 19. nóv. verða tillögur
og ályktanir fundarins afgreiddar
og kosið til miðstjórnar Alþýðu-
bandalagsins. Reiknað er með
fundarslitum kl. 17.
Hvað gerist?
Flokksfélög og einstaklingar
koma með misjafnlega mótaðar
hugmyndir og tillögur til lands-
fundar. Mörgum leikur forvitni á
að fylgjast með hvernig nýja fé-
lagið Birting tekur á málum.
„Við leggjum áherslu á að koma
fram sem fulltrúar hugmynda á
landsfundinum,“ segir formaður
Birtingar, Kjartan Valgarðsson,
„en ekki til að skapa óróa.“ Birt-
ingarmenn hafa hist reglulega
undanfarið og rætt stefnumál til
undirbúnings umræðum og til-'
löguflutningi á landsfundinum.
Meðal viðfangsefna má nefna
sjávarútvegsmál og auðlinda-
skatt sérstaklega, afstöðu
gagnvart Evrópubandalaginu,
stóriðjumál og alþjóðlegan fjár-
magnsmarkað.
Fullvíst er að á vegum Birting-
ar mun koma fram tillaga um að
Alþýðubandalagið kanni kosti og
galla þess að sækja um auka- eða
fulla aðild að Alþjóðasambandi
jafnaðarmanna. Áhugi jókst
verulega á þeim möguleika eftir
heimsókn Oscars Lafontaine,
varaformanns v-þýskra jafnaðar-
manna, til íslands í haust og við-
ræður við hann.
Ábending til
fulltrúa
Framkvæmdastjóri Alþýðu-
bandalagsins, Kristján Valdi-
marsson, leggur mikla áherslu á
að aðalfulltrúar þeir sem ekki sjá
sér fært að mæta til landsfundar
boði varamenn sína tímanlega.
Einnig er það til hagræðis ef unnt
er að koma tillögum að ályktun-
um sem fyrst til flokksskrifsto-
funnar að Hverfisgötu 105, 101
Reykjavík.
-ÓHT