Þjóðviljinn - 15.11.1989, Blaðsíða 12
hspurningin_
Hvernig líst þér á hús-
bréfakerfið?
Hreinn Frímannsson,
verkfræöingur
Ég er hræddur við það m.a.
vegna þeirra affalla sem verða á
bréfunum. Annars get ég ekki
séð til hlýtar hvernig kerfið mun
þróast.
Emilía Blöndai,
hárgreiðslusveinn
Bara vel og ég býst við að það sé
betra en núverandi kerfi. Eg þarf
samt ekki á því að halda og hef
því ekki kynnt mér það vel.
Óskar Finnbjörnsson,
nemi
Mér finnst það hálf þreytt og illa
skipulagt. Er ekki viss um að bið-
röðin muni minnka.
Guðbjörg Elíasdóttir,
verslunarmaður
Ég hef bara lítið spáð í það og
ekki fylgst með umræðunni um
kerfið.
Hinrik Einarsson,
húsasmiður
Mér líst nokkuö vel á það. Það
verður auðveldara fyrir fólk að
kaupa eldri íbúðir með engum
áhvílandi lánum og greiðslubyrð-
in verður ekki erfið á meðan fólk
fer í íbúðarkaup sem það ræður
við.
þJÓÐVILJINN
Miðvikudaaur 15. nóvember 1989 194. tölublað 54. órgangur
SÍMI 681333
Á KVÖLDIN
681348
SÍMFAX
681935
Isafjörður
Bókasafniö 100 ára
Stofnað 13. júlíl889 en tók til starfa 6. nóvember sama ár.
Bókaeign safnsins telur í dag um 65 þúsund bindi
Bæjar- og héraðsbókasafnið mun vonandi áður en langt um líður flytja í gamla sjúkrahúsið sem byggt var á
árunum 1924 - 1925. Húsið er talið eitt af fegurstu verkum Guðjóns Samúelssonar, en einn helsti
hvatamaður að byggingu þess var Vilmundur Jónsson.
Þann 6. nóvember voru 100 ár
liðin frá því Bæjar- og héraðs-
bókasafnið á Isafirði tók til starfa
og mun það því vera elsta menn-
ingarstofnun bæjarins sem starf-
að hefur samfleytt.
Bókasafn ísafjarðarkaupstað-
ar var stofnað 13. júlí árið 1889 en
þann dag kusu bæjarfulltrúar
fyrstu safnstjórnina sem átti sér
nokkurn aðdraganda. En um
miðja 19. öld var ísafjörður orð-
inn annar stærsti kaupstaður
landsins og því veruleg þörf á
stofnun opinbers bókasafns en
áður höfðu nokkur lestrarfélög
verið starfandi í bænum um lengri
eða skemmri tíma.
Þyrstari í annað en and-
lega fræðslu
Árið 1886 sótti sr. Þorvaldur
Jónsson um styrk úr landssjóði til
að stofna bókasafn en fékk ekki.
Tveimur árum seinna birtist grein
í Þjóðviljanum eftir Skúla Thor-
oddsen sýslumann þar sem hann
lagði til að amtsbókasafnið í
Stykkishólmi yrði flutt til ísa-
fjarðar og er blaðagrein Skúla
fyrsta prentaða heimildin um
nauðsyn opinbers bókasafns á
Vestfjörðum. Þar segir: „Þó að
Stykkishólmur hafi eitt sinn verið
Amtmannssetur, fáum vér eigi
séð, að hann eigi heimtingu á op-
inberu bókasafni fremur en hver
annara hreppur. „Hólmarar“, að
tveim eða þrem mönnum frá-
skildum, hafa líka lengstum haft
það orð á sér að vera öllu þyrstari
í annað, en andlega fræðslu.“
Það var svo Iðnaðarmannafé-
lag ísafjarðar sem fyrst hóf raun-
verulegan undirbúning að stofn-
un bókasafns með fjársöfnun,
snemma árs 1989 og söfnuðust þá
115 krónur. Nokkru síðar veitti
stjórn Sparisjóðs ísafjarðar 500
krónum til stofnunar bóka-
safnsins og samdi einnig lög fyrir
safnið sem síðan voru afhent bæj-
arstjórn ásamt fjárframlögum.
Reglugerð fyrir bókasafnið var
sett þann 16. október 1889 og hóf
það starfsemi 6. nóvember sama
ár.
Húsnæðið sprungið
Ekki er vitað með vissu hvar
bókasafnið var fyrst til húsa, en
talið að það hafi verið í húsnæði
barnaskólans sem þá var við Silf-
urgötu 3. Nokkru síðar eða 1.
júní 1891 keypti bæjarsjóður hús
Góðtemplara og flutti safnið
þangað. Það hús varð þinghús
bæjarins, en er nú skátaheimili.
Árið 1920 flutti safnið í það hús
sem nú er pósthús ísfirðinga og
var þar allt til ársins 1946. Þá var
safnið flutt í núverandi húsakynni
á annarri hæð í Sundhöll ísafjarð-
ar. Það húsnæði var talið rúmgott
í fyrstu, með góðri bókageymslu
og lestrarsal en þó varð bóka-
geymslan fljótlega alltof lítil. í
þessum húsakynnum er einnig
Héraðsskjalasafn ísafjarðar-
kaupstaðar og ísafjarðarsýslu
sem bókavörður hefur umsjón
með. Starfsemi þess hefur verið
lömuð um margra ára bil vegna
þrengsla. Innan skamms munu
þó bæði söfnin flytja í nýtt húsn-
æði sem er gamla sjúkrahúsið.
Bæjarstjórn Isafjarðar samþyk-
kti þann 8. desember 1987 að
söfnin skyldu fá þar inni ásamt
Listasafni ísafjarðar.
í fyrstunni var bókasafnið ein-
göngu útlánasafn. Þá sóttist fólk
einna mest eftir afþreyingarbók-
um, léttum skáldsögum á dönsku
enda lítið af slíkum bókmenntum
á íslensku á þeim tíma. Árið 1906
var síðan opnaður lestrarsalur
þar sem blöð og tímarit lágu
frammi. Árið 1890 var bókaeign
safnsins 396 bindi en 19 árum
seinna var lögum um prentsmiðj-
ur breytt þannig að bókasafn ís-
afjarðarkaupstaðar fékk eintak
af öllum bókum og blöðum út-
gefnum á íslandi á sama hátt og
Landsbókasafn og amtsbóka-
söfnin. Við þetta efldist bóka-
kostur þess mjög og um 1930 var
bókaeign safnsins um 4 þúsund
bindi og árið 1965 nam hún 30
þúsund bindum. í dag er bóka-
eign safnsins um 65 þúsund bindi.
Núna eru keyptar nánast allar
bækur sem gefnar eru út á ís-
lensku, um 500 titlar á ári, og þá
er safnið einnig áskrifandi að
flestum tímaritum sem út koma
hér á landi eða um 300 talsins.
Einnig er töluvert keypt inn af
erlendum bókum og tímaritum
auk hljóð- og myndbanda.
Fjölbreytt þjónusta
Sem fyrr er útlán bóka aðal-
uppistaðan í þjónustu bóka-
safnsins en miklu fjölbreyttari.
Lán á afþreyingarbókmenntum
hafa dregist saman á meðan útlán
á ævisögum, tómstunda- og
fræðibókum eykst. Snældur og
myndbönd eru lánuð út auk
hljóðbóka fyrir sjóndapra, jafn-
framt því sem hvers kyns upplýs-
ingaþjónusta er vaxandi hluti af
þjónustu safnsins. Frá 1971 hefur
bókasafnið starfrækt útibú í
Hnífsdal þegar Lestrarfélag
Hnífsdælinga var sameinað safn-
inu. Þá sér bókasafnið um þjón-
ustu við Fjórðungssjúkrahúsið,
Elliheimilið og Hlíf, dvalarheim-
ili aldraðra.
Þjónusta safnsins við skóla
héraðsins hefur alltaf verið nokk-
ur og er því spáð að hún muni fara
vaxandi með aukinni tölvuvæð-
ingu. Þá aðstoða starfsmenn
safnsins, sem eru þrír auk Jó-
hanns Hinrikssonar bókavarðar
og forstöðumanns, bókaverði í
héraðinu og veita þeim faglega
ráðgjöf, auk þess sem bókakassar
eru lánaðir í sveitir Norður- og
Vestur- ísafjarðarsýslur þegar
þess er óskað. Barnadeild
safnsins er mikið notuð, en þar er
aðstaða fyrir börn sem vilja
teikna, lita og hlusta á tónlist.
Yfir vetrartímann eru þar sögu-
stundir fyrir 3-5 ára börn viku-
lega.
-grh