Þjóðviljinn - 16.11.1989, Blaðsíða 6
___________ERLENDAR FRETTIR_____________
A ustur-Pýskaland
Flóttamenn heim
Binda vonir við umbœtur nýrra ráðamanna.
Vonbrigði vegna húsnœðisskorts og atvinnuleysis í Vestur-Pýskalandi
Kröfuganga í Austur-Berlín - breytingar sem þrýstingur almennings hefur knúið fram bera þann árangur að tvær grímur
renna á þá vesturfluttu.
Frá því að austurþýsk
stjórnvöld luku upp landamærum
sínum að Vestur-Þýskalandi á
fimmtudagskvöld hefur farið
fjölgandi þeim þegnum þeirra
fyrir skömmu komnum vestur,
sem snúa aftur til Austur-
Þýskalands. Einnig fer dagfækk-
andi þeim Austur-Þjóðverjum,
sem flytjast vestur eða gefa til
kynna að þeir hafi það í hyggju.
Að sögn vesturþýska Rauða
krossins hafa nú mörg þúsund
Austur-Þjóðverjar í Vestur-
Þýskalandi til athugunar að snúa
heim. Uppgefnar ástæður eru
einkum vaxandi vonbrigði með
kringumstæður í Vestur-
Þýskalandi, sem margt þessa
fólks hafði gert sér nokkuð háar
hugmyndir um. Sérstaklega eru
margir óánægðir með húsnæðis-
skortinn, sem er mikill í þýska
vesturríkinu, og atvinnuleysið.
En þar að auki eru tvær grímur
farnar að renna á marga, sem
áður höfðu gefið alþýðulýðveldið
upp á bátinn, með hliðsjón af
ráðstöfunum og umbótum gerð-
um þarlendis undanfarið. Eink-
Nyrstu námur heims
Enn
verkfall
Vorkuta er okkur ólíkt
meiri höfuðverkur en
Berlín, segirsovéskur
ráðherra
Koianámumenn í Vorkuta,
norðaustast í Rússiandi, sem hófu
verkfall 26. okt. s.l., láta enn eng-
an bilbug á sér finna og lýstu því
yfir í gær að þeir myndu að engu
hafa úrskurð hæstaréttar
rússneska sovétlýðveldisins, þess
efnis að verkfallið væri brot á ný-
lega settum lögum, sem banna
verkföll í vissum þýðingarmikl-
um atvinnugreinum. Verkfalls-
menn telja aðgerðir sínar lög-
legar og segjast ekki snúa aftur til
vinnu fyrr en gengið hafi verið að
kröfum þeirra.
Helstar af kröfunum eru að
staðið sé við fyrirheit, er námu-
mönnum voru gefin í verkföll-
unum í júlí, og að verkfallsnefnd
námumanna í Vorkuta hljóti
viðurkenningu stjórnvalda. Um
26.000 manns vinna í Vorkutaná-
munum, sem að sögn eru þær
nyrstu í heimi, og segir Tass að
verkfallið hafi í þessum mánuði
kostað framleiðslutap upp á
435.000 smálestir kola. „Við höf-
um ólíkt meiri áhyggjur af Vor-
kuta en Berlín,“ sagði Leoníd
Abalkín, hagfræðingur og vara-
forsætisráðherra, við fréttamenn
í Moskvu í gær.
Sovátstjórn
vill upplausn
herbandalaga
í viðtali við sovéska marskálk-
inn Sergej Akhromejev, sem
birtist í gær í vesturþýska vikurit-
inu Stern, er haft eftir marskálk-
inum að sovéska stjórnin sé fyrir
sitt leyti reiðubúin að samþykkja
að varnarbandalög vestur- og
austurblakkar, Atlantshafs-
bandalagið og Varsjárbanda-
lagið, yrðu leyst upp. Akhrome-
jev er helsti ráðunautur Gorbat-
sjovs Sovétríkjaforseta um
hermálefni.
um finnst fólki opnun vestur-
landamæranna og loforðið um
frjálsar kosningar lofa góðu.
Ofan á það eiga þeir, sem flust
hafa eða flúið vestur, ekki að
þurfa að óttast refsingar lengur,
þótt þeir snúi heim.
Rauðu krossar þýsku ríkjanna
beggja komust um s.l. helgi að
samkomulagi um að hjálpast að
við að aðstoða þá vesturfluttu
Þann 25. þ.m. hefst á vegum
skandinavíska flugfélagsins SAS
farþegaflug milli Stokkhólms og
Tallinn, höfuðborgar Eistlands,
og verður flogið á þessari leið
tvisvar í viku. Er SAS fyrsta vest-
ræna flugfélagið, sem tekur upp
flugsamgöngur við Eystrasalts-
sovétlýðveldin þrjú. Horfureru á
því að SAS hefji á næsta ári áætl-
unarflug til Riga, höfuðborgar
Lettlands.
Þetta er í samræmi við þá við-
leitni Svía, sem fram hefur komið
undanfarið, að taka upp bein
sambönd við Eistland og Lett-
land, sem þeir hafa haft mikil
skipti við frá ævafornu fari og eru
þeim nákomin í menningarefn-
um. Ákveðið hefur verið að opna
sænskar ræðismannsskrifstofur í
Tallinn og Riga og til stendur að
auka viðskipti og menningarleg
samskipti. Þegar Sten Anders-
son, utanríkisráðherra Svíþjóð-
ar, fór í opinbera heimsókn til
Barist var af mikilli hörku í gær
í San Salvador, höfuðborg Mið-
Ameríkuríkisins Salvador, Ijórða
daginn í röð og var mannfall
mikið. Talsmaður Farabundo
Martí-hreyfingarinnar í Havana
sagði í gær að skæruliðar hcnnar
hefðu frá því að bardagar þessir
hófust fellt og sært af stjórnar-
hernum um 760 manns. Stjórnar-
herinn segir yfir 400 hafa fallið til
Af um 365.000 erlendum stúd-
entum í bandarískum háskólum
þetta skólaár er rúmur helming-
ur, eða 52 af hundraði, frá
Austur- og Suður-Asíulöndum.
Þar af eru flestir frá Kína, liðlega
29.000, næstum eins margir frá
Austur-Þjóðverja, sem vinda
vilja sínu kvæði í kross og halda
heim. Samkvæmt samkomu-
laginu verður þeim séð fyrir ráð-
gjöf og hjálpað til að koma sér
fyrir í „gamla landinu“ á ný.
Vesturþýsk yfirvöld eru fegin
þessari nýju þróun mála, þar eð
fólksstaumurinn vestur var farinn
að valda þeim ærnum áhyggjum,
einkum vegna skorts á húsnæði
Sovétríkjanna nýverið, fór hann
fyrst til Tallinn, þ.e.a.s. áður en
hann fór til Moskvu.
SAS telur að mikil farþegaum-
ferð muni verða á nýju leiðunum
til Eistlands og Lettlands, en
hingað til hafi vestrænum ferða-
þessa, þar af um 300 skæruliða.
Talsmaður Rauða krossins sagði
að á sjúkrahúsum í höfuðborg-
inni væru um 700 særðir menn.
Enn virðist ekki mega á milli
sjá, hvorir betur hafi. Stjórnar-
herinn hefur sett útgöngubann
allan sólarhringinn á verkamann-
ahverfin í jöðrum höfuðborgar-
innar, sem skæruliðar hafa að
Taívan og um 24.000 frá Japan.
12 af hundraði námsmanna þess-
ara eru frá Rómönsku Ameríku,
álíka margir frá Evrópu, 11 af
hundraði frá Austurlöndum nær
og sjö af hundraði frá Afríku.
fyrir fólkið að austan. Þetta er
einnig mikil uppörvun fyrir stjórn
Krenz.
Þrátt fyrir þetta, sem og það að
verulega hefur dregið úr fólks-
straumnum vestur s.l. viku, eru
þeir Austur-Þjóðverjar sam
þangað halda ennþá miklu fleiri
en hinir sem flytja aftur heim.
mönnum, sem heimsækja vilja
lönd þessi, þótt bagi að því að
geta ekki komist þangað frá
Norðurlöndum nema með því
móti að fara til Leníngrad fyrst
eða með ferju frá Helsinki til
Tallinn. dþ.
nokkru á valdi sínu, og sagt er að
margt fólk þar sé nú matarlaust.
Hætt er við að margir óbreyttir
borgarar séu meðal þeirra, sem
drepnir hafa verið og særðir. Tal-
ið er að í hverfunum, þar sem
barist er, sé margt sært fólk án
teljandi læknishjálpar og hefur
alþjóðanefnd Rauða krossins
hvatt stríðsaðila til að sættast á
vopnahlé, svo að hægt sé að
koma þessum nauðstöddu mann-
eskjum til bjargar. Skæruliðar
höfðu áður boðið vopnahlé til að
óbreyttir borgarar gætu forðað
sér þaðan sem barist er, en ekki
hefur frést af undirtektum stjórn-
arhersins við því. Barist er einnig
víðsvegar í landinu utan höfuð-
borgarinnar, en af þeim átökum
fara færri sögur.
Reuter/-dþ.
Hörð keppni
Ortega og
Chamorro
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar á vegum banda-
rískrar stofnunar nýtur Daniel
Ortega, forseti Níkaragva, fylgis
um 40 af hundraði þess fólks á
kosningaaldri, sem látið hefur
skrá sig fyrir kosningarnar, er
fram eiga að fara þarlendis í febr.
n.k. 39 af hundraði aðspurðra
sögðust ætla að kjósa Violetu
Chamorro, frambjóðanda helstu
stjórnarandstöðusamtakanna til
forsetaembættis.
Aðrir frambjóðendur til þess
embættis njóta lítils fylgis, sam-
kvæmt niðurstöðunum. 65 af
hundraði aðspurðra sögðust hafa
illan bifur á kontrum. 59 af
hundraði kváðust líta á Banda-
ríkin sem óvin Níkaragva en að-
eins fjórir af hundraði sögðust
álíta stórveldi þetta vin lands
síns. 16 af hundraði aðspurðra
höfðu ekki enn gert upp hug sinn
til frambjóðenda til forsetaemb-
ættis.
Vændis-
verslun
í Kína
í Alþýðudagblaðinu í Peking
stóð í gær að vændi, fjárhættuspil
og klám færi vaxandi í Kína og
kennir blaðið þetta „borgaralegri
frjálshyggju," þ.e.a.s. vestræn-
um áhrifum. Segir blaðið að síð-
ustu árin hafi yfir 14.000 manns
verið handteknir í fylkinu Shand-
ong fyrir verslun með konur og
ungar stúlkur og hefðu um 3100
þeirra handteknu verið dæmdir.
Árin 1981-88 hefðu yfirvöld fylk-
isins bjargað um 16.000 konum
og um 900 börnum, sem gerð
hefðu verið að söluvöru. Konur
og ungar stúlkur hefðu verið seld-
ar með það fyrir augum að þær
stunduðu vændi, en sumar til hjú-
skapar eða vinnu.
Walesa vill
Marshall-
áætlun
Hinn kunni pólski verkalýðs-
leiðtogi Lech Walesa, sem nú er í
heimsókn í Bandaríkjunum,
sagði í gær í ávarpi, sem hann
flutti á sameinuðu þingi, að full
þörf væri nýrrar Marshalláætlun-
ar til endurreisnar efnahag
Austur-Evrópuríkja. Walesa
hefur verið fagnað ákaflega í
Bandaríkjunum og er hann annar
útlendingurinn í röðinni, sem
öðlast þann heiður að vera boðið
að ávarpa sameinað þing þar-
lendis, án þess að vera í opinberri
heimsókn á vegum erlends ríkis.
Hinn var de Lafayette markgreifi
hinn franski, sem veitti Banda-
ríkjamönnum drjúgan stuðning í
sjálfstæðisstríði þeirra gegn Bret-
um. Hann ávarpaði þingið 10.
des. 1824. Öldungadeild þingsins
samþykkti í fyrradag 738 miljón
dollara hjálp til handa Póllandi
og Ungverjalandi, og er það
næstum 300 miljónum dollara
meira en Bush forseti hafði beðið
þingið um handa ríkjum þessum.
Miljón manns
undir útgöngu-
banni
ísraelsher fyrirskipaði í gær út-
göngubann a alla íbúa mikils
hluta Vesturbakkahéraða og
Gazaspildu, en þá var ár liðið frá
því að þing Palestínumanna í út-
legð lýsti yfir stofnun sjálfstæðs
ríkis þeirra. Mun herstjórnin
hafa óttast vaxandi róstur í tilefni
afmælisins. Að sögn ísraelska út-
varpsins náði útgöngubannið til
rúmlega miljónar manna.
dþ.
Svíþjóð-Eystrasaltslönd
SAS-flug til Tallinn
Sten Andersson (t.v.) og starfsbróðir hans Shevardnadze í opinberri heimsókn
þess fyrrnefnda til Sovétríkjanna nýverið - ævaforn sambönd Svíþjóðar við
Eistland og Lettland tekin upp á ný.
Salvador
Mikið mannfall
Asíumenn fjölmenna í USA-háskóla
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Flmmtudagur 16. nóvember 1989