Þjóðviljinn - 22.11.1989, Blaðsíða 10

ERLENDAR FRETTIR
Salvador
Gagnárás skæniliða
Skæruliðar Farabundo Martí-
þjóðfrelsishreyfingarinnar
gerðu í gær gagnárás inn í Escal-
on, hverfi í höfuðborginni San
Salvador þar sem efnaðra fólk
býr, og tóku á vald sitt nokkrar
byggingar, þar á meðal hótel sem
áður var í eigu Sheraton-
keðjunnar bandarísku. Segjast
skæruliðar hafa handtekið fjóra
bandaríska hernaðarráðgjafa í
starfi hjá Salvadorsher, sem
staddir voru á hótelinu.
Um 20 gestir, sumir þeirra er-
lendir, voru í gær í þeim hluta
hótelsins sem skæruliðar hafa á
valdi sínu. Stjórnarherinn sagði
skæruliða halda þeim í gíslingu,
en talsmaður skæruliða sagði svo
ekki vera og kvað sína menn hafa
í hyggju að koma gestunum úr
hótelinu á öruggan stað. Barist
var í hótelinu, enda voru stjórn-
arhermenn enn í því og á þaki
þess. Á hótelinu var staddur Joao
Baena Soares, brasilískur aðalrit-
ari Bandalags Ameríkuríkja
(OAS), sem kominn mun hafa
verið til landsins þeirra erinda að
reyna að stilla til friðar, en ekki
var vitað til þess að hann hefði
sakað.
Bandaríkjastjórn hefur sent
frá sér harðorð ummæli um hót-
eltökuna og það með að Bush
forseti taki mjög alvarlega
ábyrgð sína á öryggi þarverandi
Bandaríkjamanna. Báðar deildir
Bandaríkjaþings felldu á mánu-
dag frumvarp um að draga úr
hernaðaraðstoð við Salvadors-
stjórn uns morðingjar jesúíta-
prestanna, sem myrtir voru í San
Salvador á fimmtudag, hefðu
verið leiddir fyrir rétt. Líklegt er
að morðsveit tengd stjórnarhern-
um hafi myrt prestana. Talið er
nú að um 1300 stjórnarhermenn
og skæruliðar hafi fallið í yfir-
standandi bardögum í Salvador,
sem hófust fyrir 11 dögum, en
auk þess er talið að fjöldi
óbreyttra borgara hafi látið lífið,
einkum í loftárásum stjórnarhers
á þéttbýl hverfi höfuðborgarinn-
ar. Einnig munu morðsveitir hafa
ráðið marga af dögum.
Reuter/-dþ.
Gandhi, Sonia kona hans (t.h.) og Prijanka dóttir hans - Boforsfallbyssurnar ætla að verða honum dýrar.
Indland
Gandhi spáð kosningaósigri
Trúardeilur og mútuákærur líklegar til að verða flokki hans að falli
Tékkóslóvakía
Adamec lofar við-
ræðum við Carta-77
Vfir 100,000 manns, að sögn
sjónarvotta, voru síðdegis í
gær á Venseslásstorgi í Prag og á
götum þar um kring og kröfðust
afsagnar Milos Jakes, aðalritara
kommúnistaflokksins í Tékkó-
slóvakíu. í gær voru yfir 200,000
manns á fjöldafundum í Prag og
fleiri borgum þarlendis, þegar
flest var, og kröfðust afsagnar
forustu kommúnistaflokksins og
frjálsra kosninga.
Af þessu virðist mega marka
að tékkneska andófshreyfingin,
sem án efa sækir fyrirmyndir og
hvatningu til þeirrar austur-
þýsku, sé farin að slaga hátt upp í
hana að styrk. Ladislav Adamec
forsætisráðherra, sem talinn er
hlynntur umbótum, tók í gær á
móti nefnd stúdenta og lista-
manna, lofaði opinberri rann-
sókn á hrottaframferði lögreglu
við andófsmenn á föstudag, er 38
menn slösuðust, kvað stjórnvöld
vilja viðræður við mannréttinda-
hreyfinguna Carta-77 og sagði
koma til greina að menn sem ekki
væru kommúnistar yrðu teknir í
ríkisstjórnina. Hann lofaði við-
mælendum sínum einnig að at-
burðirnir á föstudaginn myndu
ekki endurtaka sig og sagði að
herlögum yrði ekki lýst yfir.
Reuter/-dþ.
Kosningar til Lok Sabha, neðri
deildar indverska þingsins,
hefjast í dag og standa yfir til
sunnudagskvölds. Kosningabar-
áttan hefur verið hörð og sums-
staðar mikil manndráp henni
samfara. Samkvæmt spá ind-
versks tímarits vofir mikill ósigur
yfir Þjóðþingsflokki Rajivs
Gandhi, forsætisráðherra, en ó-
líklegt er að nokkur annar flokk-
ur nái meirihluta á þingi.
í fylkjunum Uttar Pradesh og
Bihar hefur í sambandi við kosn-
ingabaráttuna verið mikið um ill-
indi með hindúum og múslímum
og hafa mörg hundruð manna
verið drepin í átökum þeirra á
milli. Snýst þetta um mosku í Ay-
odhya, fornfrægri borg í Uttar
Pradesh. Moskan var byggð á 16.
öld, en hindúar fullyrða að þar
hafi áður staðið hof helgað
Rama, sagnahetju og goði sem er
í miklum metum meðal hindúa,
og herma sagnir að hann hafi
fæðst í Ayodhya. Vilja hindúar
nú reisa Ramahof þar á ný, en
það mega múslímar ekki heyra
nefnt. Ætlan sumra er að múslím-
ar, sem hingað til hafa flestir kos-
ið Þjóðþingsflokkinn, muni nú
Bandaríkin
Fækkun í hemum í vændum
A prjónunumfyrirætlanir um að leggja niður tugi herstöðva, kalla
heim nokkurn hluta hersins í Evrópu og að draga úr vopnaframleiðslu
Til stendur á næstu árum að
fækka í Bandaríkjaher um allt
að 300,000 manns, leggja niður
tugi herstöðva og hætta við eða
draga úr framleiðslu ýmissa
vopnategunda. Ástæður eru
batnandi samskipti við Sovétrík-
in, áhugi á sparnaði til að draga
úr fjárlagahalla, sem er mikill
höfuðverkur fyrir stjórn Bush, og
breytingar í stjórnmálum
austantj aldslanda.
Dick Cheney, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði á
sunnudag að Iíkur á stríði milli
Atlantshafsbandalags og Var-
sjárbandalags væru nú minni en
nokkru sinni fyrr. Nokkrum
dögum áður hafði ráðherrann
sagt að stjórnin myndi leggja tií
að fjárveitingar til hersins yrðu
lækkaðar um miljarða dollara
næsta ár. En sparnaðarfyrirætl-
anir stjórnarinnar viðvíkjandi
hernum ná lengur, eða allt fram á
miðjan næsta áratug. Hernum
hefur verið fyrirskipað að leggja
fyrir varnarmálaráðherra lista
yfir þá liði fjárveitinga til sín, sem
honum sé ósárast um að lækki,
með það fyrir augum að hægt sé
að lækka herútgjöld um fimm af
Cheney - vill leggja niður tugi
herstöðva.
hundraði árin 1992,1993 og 1994.
Flugherinn er þegar sagður hafa
lagt til að 15 herstöðvar verði
lagðar niður, sem og fimm sveitir
(wings) orrustuflugvéla. Einnig
kvað flugherinn leggja til að hætt
verði að hafa til taks kjarnaflaug-
ar af gerðinni Minuteman-2, að
fækkað Verði sprengjuflugvélum
af gerðinni B-52, að færri orrust-
uflugvélar af gerðinni F-16 verði
framleiddar en hingað til hefur
verið fyrirhugað og að frestað
verði pöntun á sprengjuflugvél-
um af gerðinni B-2 Steaith. Sjó-
margir snúa við honum baki af
því að þeir telji hann hafa haldið
um of með hindúum í deilu þess-
ari.
Klögumál um spillingu hafa og
gengið á víxl og á flokkur Gand-
his einkum í vök að verjast ásök-
unum um að hann hafi þegið
mútur af sænska vopnafram-
leiðslufyrirtækinu Bofors, sem
Indlandsstjórn keypti af fallbyss-
ur í hundraðatali 1986. Ekki horf-
ir gæfulega um framtíðarstjórn
landsins, ef stjórn Gandhis fellur,
því að samlyndi andstæðinga
hans er takmarkað. Á kjörskrá
eru um 500 miljónir manna.
Reuter/-dþ.
herinn hefur gefið til kynna að til
greina komi af hans hálfu að
leggja a.m.k. sumum fjögurra
orrustuskipa úr heimsstyrjöld-
inni síðari, sem endurnýjuð voru
á stjórnarárum Reagans. Cheney
er sagður vilja leggja niður tugi
herstöðva í Bandaríkjunum sjálf-
um.
Fyrirhugað er að áðurnefnd
fækkun í hernum komi til fram-
kvæmda á tímabilinu til ársins
1995. Cheney er sagður vilja
verulega fækkun í herjum Banda-
ríkjanna í Evrópu, en þar hafa
þau nú um 300,000 manna lið.
Sparnaður þessi, er hann kemur
til framkvæmda, verður að öllum
líkindum alvarlegt áfall fyrir stór-
fyrirtæki þau, er framleiða fyrir
herinn, og líklegt er að þúsundir
manna, sem hjá þeim vinna,
muni á næstu árum missa at-
vinnuna.
Bandaríska blaðið Washington
Post telur að þessar fyrirætlanir
vitni um viðhorfsbreytingu
nokkra hjá Cheney, sem hingað
til hefur látið sér heldur fátt finn-
ast um breytingarnar í austan-
tjaldslöndum.
Reuter/-IHT/-dþ.
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 22. nóvember 1989
Grísk þjóðstjórn
Þrír helstu stjórnmálaflokkar Grikklands, ílialdsmenn, sósíalistar
og kommúnistar, komust í gær að samkomulagi um að mynda þjóðar-
einingarstjórn með þátttöku þessara flokka allra þriggja. Enginn leið-
toga flokkanna verður í stjórninni og forsætisráðherra verður Xenófón
Zolotas, hálfníræður fyrrverandi bankastjóri gríska seðlabankans.
Enginn flokkurfékk meirihlutaíþingkosningunum5. þ.m. ogtilraunir
flokksleiðtoganna síðan til að mynda meirihlutastjórn hafa farið út um
þúfur. Fyrirhugað er að þjóðstjórnin, sem hefur á bakvið sig298 af 300
þingmönnum, sitji þangað til í apríl n.k. en þá eiga enn að fara fram
þingkosningar.
Zaíkov vikið frá
Tilkynnt var í gær af hálfu deildar sovéska kommúnistaflokksins í
Moskvu að Lev Zaíkov, sem verið hefur leiðtogi flokksins þar í borg
frá því í nóv. 1987, er hann tók við af Borís Jeltsín, hafi verið vikið úr
þeirri stöðu. Zaíkov, sem sagður er einn íhaldssamari forustumanna
kommúnistaflokksins, hefur átt sæti í stjórnmálaráði hans síðan í mars
1986.
Leipzigbúar krefjast sameiningar
Á fjöldafundi í Leipzig í fyrrakvöld var meðal annars krafist endur-
sameiningar Þýskalands, en ekki hefur hingað til teljandi farið fyrir
kröfum í þá átt á fundum þarlendis. Að sögn austurþýsku fréttastof-
unnar ADN voru yfir 200,000 manns á fundi þessum. Tugþúsundir
voru það kvöld á kröfufundum í Dresden, Karl-Marx-Stadt, Neu-
brandenburg, Halle, Schwerin og Cottbus, að sögn ADN.
Baskaleiðtogi myrtur
José Muguruza, 31 árs gamall nýkjörinn þingmaður baskneska
stjórnmálaflokksins Herri Batasuna, var á mánudagskvöld skotinn til
bana á veitingahúsi í Madrid. Annar þingmaður flokksins, Ignacio
Esnaola, er lífshættulega særður eftir árásina. Herri Batasuna beitir
sér fyrir því að Baskaland verði sjálfstætt og er talinn nátengdur
leynihreyfingunni ETA. Flokkurinn hafði fyrr um daginn tilkynnt þá
ákvörðun sína að hætta að hundsa spænska þingið, eins og hann hefur
gert hingað til, og senda þingmenn sína á það er það kæmi saman á
næstunni. Árásin á þingmennina, sem ekki er enn vitað hverjir gerðu,
hefur vakið mikla reiði í Baskalandi.
Milosevic fékk 80 af hundraði
Slobodan Milosevic, geysivinsæll leiðtogi serbneskra kommúnista,
var kjörinn forseti Serbíu með um 80 af hundraði atkvæða í kosning-
um, sem fóru fram í s.l. viku. í kjöri voru fjórir frambjóðendur, allir í
kommúnistaflokki lýðveldisins, en atkvæðagreiðsla var leynileg í
fyrsta sinn frá því að kommúnistar komu til valda þarlendis í lok
heimsstyrjaldarinnar síðari.
Aftur kosið í Brasilíu
Úrslit forsetakosninganna í Brasilíu, er fram fóru þann 15. þ.m.,
urðu þau að atkvæðahæstur varð hægrimaðurinn Fernando Collor de
Mello og fékk yfir 20 miljónir atkvæða. Annar varð Luiz Inacio da
Silva, kallaður Lula, vinstrisinnaður, með tæplega 12 miljónir atkvæða
og um 250,000 fleiri en þriðji maður, Leonel Brizola, sem einnig er
vinstrisinnaður. Á kjörskrá voru alls um 82 miljónir manna. Þar sem
enginn frambjóðenda náði yfir helmingi greiddra atkvæða, verður
samkvæmt stjórnarskrá að kjósa aftur milli þeirra tveggja atkvæða-
flestu og verður það gert 17. n.m.