Þjóðviljinn - 23.11.1989, Page 1

Fimmtudagur 23. nóvember 1989 200. tölublað 54. órgangur
Virðisaukaskattur
Bækur og útvarp undanþegin
Starfsemi listasafna ogfleiri safna undanþegin virðisaukaskatti ásamt íslenskum
bókum, tímaritum, blöðum ogleikhúsum. Eittskattþrep, en endurgreiðsla varðandihelstumatvœli
ÓlafurRagnarGrímsson: Stórt skref til að styrkja stöðu bókarinnar
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra lagði fram á Al-
þingi í gær frumvarp um
breytingar á lögum um virðis-
aukaskatt. í frumvarpinu er gert
ráð fyrir að sala íslenskra bóka,
tímarita, dagblaða og sambæri-
legra landsmála- og héraðsfrétta-
blaða, svo og afnotagjöld útvarps
og sjónvarpsstöðva, verði undan-
þegin virðisaukaskatti. Bækur
beri þó virðisaukaskatt fram í
nóvember á næsta ári. Þá verði
sala á heitu vatni og rafmagni
undanþegin ásamt starfsemi
safna, svo sem bókasafna,
listsafna, náttúrugripasafna og
hliðstæðrar menningarstarfsemi.
Aðgangseyrir að tónleikum og
menningarstarfsemi ýmis konar
og íþróttastarfsemi og aðgangs-
eyrir að íþróttamótum og íþrótt-
asýningum eiga ekki að bera virð-
isaukaskatt samkvæmt frum-
varpinu.
Aðeins eitt þrep verður á virð-
isaukaskatti, 26%. Hins vegar er
gert ráð fyrir því að hluti virðis-
aukans af neyslumjólk, dilka-
kjöti, neyslufiski og fersku inn-
lendu grænmeti verði endur-
greiddur, þannig að skatturinn
samsvari 13% álgningu. Þá verð-
ur heimilt að endurgreiða hús-
byggjendum íbúðarhúsnæðis
virðisaukaskatt sem þeir hafa
greitt vegna vinnu manna á bygg-
ingarstað. Sama regla á að gilda
ef eigendur íbúðarhúsnæðis hafa
þurft að fara út í meiriháttar við-
hald á íbúðum sínum.
í frumvarpinu er einnig komið
til móts við skipasmíðaiðnaðinn,
þar sem vinna skipasmíðastöðva
við smíði, viðgerðir og viðhald
skipa og fastan útbúnað þeirra,
svo og viðhaldsvinna við flugvél-
ar og fastan búnað þeirra, verður
undanþegin virðisaukaskatti.
Þetta á þó ekki við um
skemmtibáta og einkaflugvélar.
Ólafur Ragnar sagði stærstu
breytinguna frá gildandi lögum
vera, að menningarstarfsemi og
innlend útgáfustarfsemi af hvaða
tagi sem væri, myndi ekki bera
virðisaukaskatt. I heimi mikilla
breytinga varðveittu þjóðir
menningu sína og sérstöðu fyrst
og fremst með því að tungumálið
héldi áfram að vera aðalsmerki
þeirra. Hann hefði byggt ákvörð-
un sína á þessum forsendum og
hún væri með stærstu skrefum
sem stigin hefðu verið til styrktar
bókarinnar og íslenskrar menn-
ingar lengi. Þetta væri mikilvægt í
heimi þar sem vaxandi sam-
keppni og áhrifa erlendra fjöl-
miðla gætti.
Að sögn ráðherrans mun end-
urgreiðsla virðisaukaskatts á
helstu matvælum leiða til all
verulegrar verðlækkunar á þeim.
Það væri ljóst að margir innan
bæði stjórnarflokkanna og
stjórnarandstöðuflokkanna vildu
að fleiri þrep verði tekin upp á
virðisaukaskatti, með hliðsjón af
því sem þekktist í öðrum löndum.
Hann hefði því lagt til að athugun
færi fram á því á næsta ári hvemig
framkvæma megi slíka breytingu.
Tillögur fjármálaráðherra fela
greinilega í sér nokkra málamiðl-
un við hina stjórnarflokkana. Al-
þýðuflokkurinn hefur lagt
áherslu á eitt þrep í virðisauka-
skatti, en áhrifamaður í Fram-
sóknarflokki sagðist ekki ánægð-
ur með að skrefið til tveggja
þrepa hefði ekki verið stigið til
fulls. _ -hmp
Gróðurhús
Lífseig kög-
urvængja
Nauðsyn á sterkari eitur-
efnum en leyfilegt erað
nota í matjurtafram-
leiðslu
- Vandinn við þetta skordýr er
sá að það þolir miklu betur eit-
urefni heldur en önnur sem við
höfum fundið hér. Meðan það
heldur sig á blómum er hægt að
útrýma því með eitri en það er
erfiðara ef það berst í matjurtir.
Nauðsynleg eiturefni eru það
sterk að notkun þeirra er bönnuð
á matjurtir, sagði Halldór Sverr-
isson, sérfræðingur hjá Rann-
sóknastofu landbúnaðarins, en í
gróðurhúsum í Hveragerði og
víðar hefur fundist ný tegund af
kögurvængju sem barst hingað
frá Bandaríkjunum.
Garðyrkjubændur í Hvera-
gerði eru nú, í samvinnu við
Rannsóknastofu landbúnaðarins
og landbúnaðarráðuneytið, að
skipuléggja átak til að hreinsa
gróðurhúsin í bænum af þessum
óboðna gesti. Sótt hefur verið um
það til fjármálaráðuneytisins að
felld verði niður innflutnings-
gjöld af tækjum og efnum sem
nota á við útrýminguna. Ráðu-
neytið hefur enn ekki svarað um-
sókninni en Halldór sagði að
bændur myndu hefja aðgerðir
fljótlega þó svar hefði ekki bor-
ist.
Fiskeldi
Ljósí
myikri
Ólafur Skúlason: Erum
brattir og bjartsýnir.
Hörmum aðfiskeldið í
heild skuli vera dœmt út af
óförum einstakra fyrir-
tcekja
„Útflutningsverðmæti þessa
alls mun vera um 55 miljónir
króna og skilaverð til okkar frá
200-220 krónur á kflóið. Þessar
tölur bera það með sér að það er
algjört lágmarksverð á laxi og sil-
ungi um þessar mundir. En við
erum brattir og bjartsýnir en
hörmum það eitt að fiskeldið
skuli vera allt sett undir einn hatt
þó illa gangi hjá einstaka fyrir-
tækjum stórum sem smáum,“
sagði Ólafur Skúlason hjá fisk-
eldisstöðinni Laxalóni.
í Hafnarfírði hefur staðið yfír
slátrun á um 60-70 tonnum af 1-2
kílóa silungi frá Faxalaxi auk þess
sem slátrað hefur verið um 30-50
tonnum af laxi sem er rúm 2 kíló
að stærð. í næstu viku verður svo
slátrað 100 tonnum af 300
gramma seiðum frá Laxalóni en
það er sú markaðsvara sem
kölluð hefur verið Beint á disk-
inn, þ.e. að eitt stykki seiði nægir
á disk neytandans án þess að búta
þurfí það niður sökum stærðar.
Markaður er fyri silunginn í Jap-
an en fyrir laxinn í Frakklandi og í
Bandarikjunum.
Að sögn Ólafs hefur sá háttur
verið hafður á að leigja norskt
skip sem nær í fískinn út í kvíarn-
ar og flytur hann síðan lifandi að
bryggju þar sem hann er háfaður
frá borði inn til aðgerðar. Hver
farmur er frá 30 - 50 tonn.
-grh
Sjávarútvegur
Vilja beinar viðræður við EB
Samstarfsnefnd atvinnurekenda í sjávarútvegi telur það vœnlegri leið til árangurs en EFTA-leiðin sem
gœti tekiðfjölda ára. ínúverandi viðrœðum EFTA við EB séu áherslurnar á röngum stað
Samstarfsnefnd atvinnurek-
enda í sjávarútvegi vill að íslensk
stjórnvöld taki upp tvíhliða við-
ræður við Efnahagsbandalagið
þar sem talið er að sú leið sé væn-
legri til árangurs fyrir íslendinga
en svonefnd EFTA-leið sem gæti
tekið fjölda ára.
Að sögn Kristjáns Ragnars-
sonar formanns Landssambands
íslenskra útvegsmanna sem jafn-
r
framt er varaformaður stjórnar
SAS eru núverandi viðræður sem
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra leiðir fyrir hönd
EFTA við EB, eru áherslumar á
röngum stað sem geti leitt til þess
að Islendingar falli einfaldlega á
tíma. Þeir þurfi að leita eftir við-
bótarsamningi við bókun 6 frá
1972 ef tollar bandalagsins eigi
ekki að hafa varanleg áhrif á lífs-
afkomu þjóðarinnar. Frá þeim
tíma hafi margt breyst ss. EB hef-
ur stækkað, flutningatækni hefur
breyst og einnig vöruþróun og
nýiar sjávarafurðir komið fram.
I viðræðum við EB þarf að
undirstrika sérstöðu íslendinga,
að sjávarafurðir em iðnvarningur
okkar og að sömu lögmál eigi að
gilda um þær og iðnvaming Evr-
ópuríkja. Ekki er farið fram á að
EB kollvarpi fiskveiðistefnu sinni
heldur veiti íslendingum aðgang
að mörkuðunum. Jafnframt þurfi
íslensk stjómvöld að sækja vilj-
ann beint til einstakra ráða-
manna EB sem lýst hafa yfir
skilningi á sérstöðu okkar ss.
Kohl kanslara Vestu-Þýskalands,
Thatcher forsætisráðherra Bret-
lands, Mitterrand forseta Frakk-
lands og fleiri. -grh
Blómakögurvængja þessi sást
hér fyrst fyrir um það bil tveimur
árum og á undanfömum ámm
hefur hún borist víða um Evrópu.
Nokkrir blómabændur í Hvera-
gerði hafa þurft að henda miklu
magni af framleiðslu sinni,
jafnvel hreinsa alveg út úr húsun-
um, en að sögn Halldórs hefur
ekki verið gripið til sölubanns
eða annarra aðgerða til að koma í
veg fyrir útbreiðslu kögurvængj-
unnar.
- Þetta getur valdið miklu
tjóni hjá bændum ef þeir þurfa að
henda framleiðslu sinni og slfkt
tjón fæst hvergi bætt. Mér er þó
kunnugt um að Bjargráðasjóður
hafí veitt einum garðyrkjubónda
lán vegna skakkafalla af þessu
tagi, sagði Halldór. jþ
_