Þjóðviljinn - 23.11.1989, Blaðsíða 3

LANDSFUNDURINN
Nokkrar ályktanir
Lögð voru fram á fundinum
drög að nýrri stefnuskrá, eins og
síðasti landsfundur hafði ákveð-
ið. Starfshópur hefur mótað
drögin undanfarin 2 ár. Þau eru
mun einfaidari og styttri en nú-
gildandi stefnuskrá frá 1974. Frá
upphafi hafði það verið ætlunin
að kynna drögin aðeins á þessum
fundi, en afgreiða þau síðar.
Samþykkt var eftirfarandi til-
laga frá Má Guðmundssyni og
Ólafi Ragnari Grímssyni:
Landsfundur samþykkir að
vísa fyrirliggjandi drögum að
stefnuskrá til umræðu í flokksfé-
lögum og forystustofnunum
flokksins á næstu misserum.
Landsfundur felur miðstjórn að
kjósa stefnuskrárnefnd á lands-
fundi 1990. Nefndin gangi frá
nýjum drögum að stefnuskrá á
grundvelli fyrirliggjandi draga og
umræðu í flokknum um þau. Ný
stefnuskrárdrög verði lögð fyrir
landsfund 1991.“
Kjaramál
Deilur um skattlagningu á mat-
vælum ollu því að nokkrir verka-
lýðsleiðtogar greiddu atkvæði
gegn ályktuninni í endanlegri
mynd, Ásmundur Stefánsson,
forseti ASÍ, Benedikt Davíðs-
son, form. Sambands bygginga-
manna, Páll Halldórsson form.
BHMR og Páll Valdimarsson.
Þeir mótmæltu með því orðalags-
breytingum sem Ólafur Ragnar,
Steingrímur J. Sigfússon höfðu
gert á ályktuninni. Verkalýðs-
leiðtogamir vildu standa við
orðalagið frá starfshóp fundarins
um að AB berjist gegn hverskon-
ar skattlagningu á matvæli og
krefðist þess að matarskatturinn
væri afnuminn. í stað þess stend-
ur í samþykkt fundarins að Al-
þýðubandalagið telji mikilvægt
að halda niðri verði á brýnustu
lífsnauðsynjum og leggur til að
dregið verði í áföngum verulega
úr skattlagningu á matvæli."
Ályktun
um kjaramál
Á undanförnum misserum hef-
ur launafólk mátt þola samfellt
kaupmáttarhrap. Þetta hefur
komið sér illa fyrir allt launafólk
og orðið til að auka á ójöfnuð í
þjóðfélaginu.
Alþýðubandalagið ítrekar þá
stefnu sína að dagvinnutekjur
dugi til að framfleyta fjölskyldu.
Flokkurinn teiur að þetta geti
gerst með minni launamun og
hækkun tímakaups samfara
styttri vinnutíma og aukinni
framleiðni. Jafnlaunastefna er
stefna Alþýðubandalagsins.
Fylgja þarf eftir þeirri hugsun
sem fólst í samningum BSRB, en
þar var áhersla á að hækka lægstu
taxtana sett í öndvegi. Sérstakt
átak þarf að gera í málum hinna
Iægstlaunuðu og til að jafna þann
mun sem er á launum karla og
kvenna. Fundurinn ítrekar kröfu
Alþýðubandalagsins að sömu
laun séu greidd fyrir sömu vinnu
og ríkið gangi þar á undan með
góðu fordæmi.
Alþýðubandalagið telur brýnt
að bæta og tryggja starfskjör
launafólks. Fiokkurinn mun
beita sér á yfirstandandi Alþingi
fyrir breytingum á lögum nr. 19
frá 1979 svo að atvinnurekendum
verði ekki heimilt að senda fólk
heim og fella það af launaskrá
með tilvísun til hráefnisskorts,
sem oft er tilkominn vegna á-
kvörðunar atvinnurekenda um
að láta skip sín sigla.
Reynsla undangenginna ára
sýnir að kaupmáttur verður ekki
varinn nema að laun séu vísitölu-
tryggð.
Alþýðubandalagið telur mikil-
starfsmenntunar og almennrar
menntunar er hluti lífskjara.
Landsfundurinn hvetur því til
þess, að á yfirstandandi þingi
verði sett lög, sem treystir rétt-
indi fólks í þessu sambandi og efl-
ir markvissa og fjölbreytta full-
orðinsfræðslu.
Alþýðubandalagið mótmælir
öllum hugmyndum um aö tak-
marka samnings- og verkfallsrétt
iaunafólks.
Flokkurinn telur brýnt að sett-
ar verði skorður við því að fólk
sem ekkert hefur að selja annað
en vinnuafl sitt sé gert að undir-
verktökum og þannig svipt rétt-
indum launafólks.
Mikilvægt er að fólki sem starf-
ar að verkalýðsmálum sé skapað-
ur grundvöllur innan flokksins. í
því skyni er mikilvægt að efla
starfsemi verkalýðsmálaráðs og
setja því fastari skorður.
Samningsréttur laun-
þegahreyfingarinnar
Landsfundur Alþýðubanda-
iagsins 1989 væntir þess, að ráð-
herrar flokksins muni á vetri
þessum a.m.k. beita áhrifum sín-
um til þess að lög verði ekki sett
til að skerða samningsrétt
launþegahreyfingarinnar.
Menningarmál
i
Landsfundur Alþýðubanda-
lagsins lýsir yfir áhyggjum vegna
siaukins framboðs á afþreyingar-
efni fyrir börn þar sem frum-
samdar bækur og annað vandað
menningarefni skipar æ minni
sess. Menningarleg stéttaskipting
fer vaxandi í íslensku samfélagi
og því verða skólakerfi og ríkis-
fjölmiðlar að bregðast við þessari
óheillaþróun nú þegar. Því fagn-
ar Landsfundur AB áformum
menntamálaráðuneytisins um að
efla þátt lista og menningarstarfs
í lífi, starfi og námi yngstu kyn-
sióðarinnar og hvetur til þess að
markvisst verði unnið að því á
öllum stigum forskóla og grunn-
skóla og við menntun uppeldis-
stétta.
Landsfundur AB lýsir yfir
áhyggjum vegna hnignandi mál-
þroska íslenskra barna og hvetur
til þess að móðurmálskennsla
skipi öndvegi hvarvetna í skóla-
kerfinu. Landsfundur AB fagnar
málræktarátakinu sem mennta-
málaráðuneytið hefur gengist
fyrir á þessu ári og hvetur til þess
að því verði fylgt eftir með stór-
aukinni móðurmálskennslu.
II
Landsfundur AB skorar á ráð-
herra og þingmenn flokksins að
sýna byggðastefnu í verki og rjúfa
þá einangrun í menningarmálum
sem íbúar landsbyggðarinnar
hafa mátt búa við. Þeir sem búa á
suðvesturhorni landsins njóta
þeirra forréttinda að hafa greiðan
aðgang að menningarlífi sem að
verulegu leyti er kostað af al-
mannafé, t.d. Þjóðleikhúsi, Sin-
fóníuhljómsveit, Óperu og söfn-
um. Úti á landi er sambærileg
starfsemi, ef einhver þrífst, kost-
uð af sveitarfélögum eða einfald-
lega borin uppi af einskærum
áhuga og fórnfúsu starfi.
Við verðum að vinna bug á
þeirri menningarlegu stéttar-
skiptingu sem er við lýði. Liður í
þeirri baráttu eru m.a. svokallað-
ar M-hátíðir sem gera hvort-
tveggja í senn að efla menningarl-
íf í heimabyggðum og flytja list
um landið. Landsfundur AB
hvetur til þess að framhald verði
á þessu starfi og öðru sambæri-
legu.
Menningarstarf úti á landi á
hvarvetna í vök að verjast og
vægt að efla almannatryggingak-
ernð þannig að afkoma þeirra sé
tryggð sem þess þurfa að njóta.
Alþýðubandalagið telur mikil-
vægt að halda niðri verðlagi á
brýnustu lífsnauðsynjum og
leggur til að í áföngum verði
dregið verulega úr skattlagningu
á matvælum.
Raunvextir á útlánum verði
ekki hærri en í viðskiptalöndum
okkar og verði beitt bindingará-
kvæðum í bankaiögum til að
tryggja að árangur náist.
Húsnæðismál eru eitt brýnasta
hagsmunamál launamanna. Al-
þýðubandalagið styður eindregið
eflingu félagslega íbúðakerfisins,
m.a. með auknu fjármagni og
samræmingu eða samruna þeirra
kerfa sem nú eru til staðar. Al-
þýðubandalagið leggst gegn
hækkun vaxta í almenna húsnæð-
islánakerfinu. Flokkurinn krefst
þess að þannig verði að greiðslu
vaxtabóta í húsbréfakerfinu stað-
ið að kostnaður almenns launa-
fólks við að afla sér húsnæðis
hækki ekki.
Alþýðubandalagið bendir á að
skattakerfið á að gegna mikil-
vægu hlutverki til tekjujöfnunar.
í því sambandi styður flokkurinn
að sett verði á hátekjuþrep og að
fjármagnstekjur verði skatt-
lagðar. Jafnframt bendir flokkur-
inn á að til þess að mögulegt sé að
nota skattakerfið til tekjujöfnun-
ar verður að stórbæta skattaeftir-
lit.
Alþýðubandalagið telur að
stjórnvöld og samtök launafólks
þurfi að herða róðurinn gegn vax-
andi atvinnuleysi. Stöðvun fyrir-
tækja í einstökum byggðarlögum
og atvinnugreinum er ekki eini
þáttur þessa vanda, heldur hefur
samdráttur í verslun, þjónustu og
ýmissi framleiðslu valdið at-
vinnuleysi sem bitnar harðast á
eldra fólki á vinnumarkaði. Við
þessu þarf að bregðast með marg-
háttuðum aðgerðum: koma í veg
fyrir stöðvun atvinnugreina sem
eiga framtíð fyrir sér; aðstoða
fólk til sjálfshjálpar, þ.e. að
skapa sjálft ný atvinnutækifæri;
auka atvinnuleysisbætur, efla at-
vinnuleysissjóði o.fl. o.fl.
Auðvelda þarf fólki í samdráttar-
greinum að skipta um starf, t.d.
þannig að það geti stundað starfs-
nám í nýrri grein á launum eða
bótum.
Þá er brýnt að hefja rannsóknir
á eðli atvinnuleysis og umfangi,
og beinist þær meðal annars að
því hverjir helst verða fyrir barð-
inu á atvinnuleysi, hvaða félags-
legar afleiðingar það hefur, og
hvaða þróunar sé að vænta á
næstu misserum. Sérstök ástæða
er til að stjórnvöld og samtök
launafólks vinni saman að því að
samdráttur í atvinnu leiði til
minnkandi yfirvinnu fremur en
atvinnuleysis. Samfélagsþróunin
hnígur í þá átt að heildarmagn
vinnu minnki, - og mestu varðar
að tryggja réttlátari dreifingu
þeirrar vinnu.
Alþýðubandalagið fagnar
áformum um að spara útgjöld
vegna einkareksturs sérfræðinga
og lyfjanotkunar og teiur brýnt
að lækka smásöluálagningu á lyf
- og að efla heilsugæslustöðvar
og göngudeildir sjúkrahúsa.
Alþýðubandalagið leggur
áherslu á að framlög til mennta-,
heilbrigðis- og félagsmála rýrni
ekki og beinist jafnan að því að
leysa brýn verkefni sem auka
jöfnuð í þjóðfélaginu. Jafnframt
verði komið í veg fyrir að há-
launahópar geti skarað eld að
sinni köku í skjóli úrelts skipu-
lags.
Alþýðubandalagið leggur
áherslu á að réttur launafólks til
ríkisvaldið verður að styðja við
bakið á því með stórauknum
fjárframlögum. Eina atvinnu-
leikhúsið á landsbyggðinni
Leikfélag Akureyrar, mun hætta
starfsemi á vori komanda eftir
sextán ára samfellt starf sem
atvinnuleikhús ef ekki kemur til
aukið framlag frá hinu opinbera.
Landsfundur AB hvetur til að
fjárveitingavaldið sjái til þess að
því verði afstýrt.
m
Á þeim tímum þegar umræður
um sameinaða Evrópu standa
sem hæst er mikilvægt að standa
vörð um menningu smáþjóða og
taka jafnframt þátt í alþjóðlegu
samstarfi á sviði menningarmála
af fullri reisn. Nú þegar er farið
að brydda á miðstýringu á
fræðslu og menningarmálum
innan Evrópubandalagsins, sem
við hljótum að bregðast við.
Landsfundur AB fagnar því
átaki sem nú er fyrirhugað á veg-
um menntamálaráðuneytisins til
að kynna íslenska menningu og
list erlendis Jafnframt hvetur
fundurinn til þess að mennta-
málaráðuneytið hafi frumkvæði
að stofnun kynningar- og útflutn-
ingsmiðstöðvar fyrir íslenska list,
sem stuðli að útgáfu íslenskra
bókmennta á erlendum tungum
og skipuleggi íslenska listvið-
burði erlendis. Mikilvægt í því
sambandi er að slfkt starf sé jafn-
an unnið í náinni samvinnu við
listamenn og samtök þeirra.
IV
Landsfundur Alþýðubanda-
lagsins ítrekar þá afstöðu flokks-
ins að standa beri vörð um ís-
lenska tungu og menningu.
Þá skorar hann á forystu
flokksins að nota það tækifæri
sem nú býðst við fyrirhugaða
skattkerfisbreytingu þannig að
virðisaukaskattur leggist ekki á
íslenskt prentmál, hvorki á fram-
leiðslustigi né við sölu.
Við slíka ákvörðun lækkaði
verð íslenskra bóka og staða
þeirra í samkeppni við erlendan
menningariðnað styrktist. Um
leið fylgdu ísiendingar góðu for-
dæmi flestra Evrópuþjóða í bar-
áttu fyrir viðgangi þjóðlegrar
menningar.
Sjávarútvegsmál
Landsfundur Alþýðubanda-
lagsins samþykkir sem stefnu
flokksins í sjávarútvegsmálum þá
samþykkt sem gerð var á mið-
stjórnarfundi flokksins hinn 5.
desember 1987 með svofelldum
viðbótum:
Við grein 2 bætist:
Forðast verði óhagkvæmnis-
áhrif fiskveiða og þess sérstak-
lega gætt við skipulag veiðanna
að togurum verði ekki hleypt inn
á hefðbundin fiskimið smábáta.
Við 3. gr. bætist:
Veiðiheimildir skulu einungis
bundnar við aflamark.
Við úthlutun veiðiheimilda
skal kvóta byggðarlags sjálfkrafa
úthlutað til fiskiskipa í viðkom-
andi byggðarlagi samkvæmt
reglugerð.
Séu skip tekin af skrá eða seld
burt úr byggðarlagi skal sveitar-
stjórn úthluta byggðakvóta skips-
ins. Fyrstu tvö árin verði byggð-
akvóti lánaður útgerðum skipa,
en verði eftir það bundinn við á-
kveðin skip í byggðarlaginu. Að
öðru leyti er heimilaður frjáls
flutningur kvóta milli skipa innan
byggðarlags.
Kvótakerfið sem beitt hefur
verið síðan árið 1984 var sett í
fyrsta lagi til vemdunar fiski-
stofnanna sem skyldi auka arð-
semi þeirra. Kvóti er sú þyngd
sem ákveðið er af stjómvöldum
að taka úr hinum ýmsu fiskistofn-
um samkvæmt tillögum Hafrann-
sóknastofnunar. Hvað flesta
fiskistofna varðar hefur kerfi
þetta náð tilgangi sínum, en ekki
alla, og ber þar fyrst og fremst að
nefna þorskstofninn.
Þrátt fyrir þetta kerfi fer af-
kastageta þessa stofns minnkandi
frá ári til árs og boðaður er enn nú
áframhaldandi samdráttur.
Landsfundur Alþýðubanda-
lagsins 1989 gerir þá kröfu til
áhrifaaðila í fiskveiðum og sjáv-
arútvegsráðuneytis að þessari
þróun verði snúið við. Stefnt
verði að verulega aukinni afkast-
agetu þessa marglofaða stofns. í
því efni dugar ekki að binda sig
við friðun sem miðast við fækkun
þeirra tonna sem veidd em. Færri
tonn geta þýtt aflífun fleiri fiska
en smærri. Hugsanlegt væri að
miða sóknina við tölu fiska og
stjórna samkvæmt því. En að því
slepptu verður að beita öðrum
aðferðum sem e.t.v. mundu
valda minni árekstmm, svo sem
með lokun hrygningar- og upp-
eldissvæða sem væm viðvarandi.
Á þessum málum verður að taka
með fullri festu. Um afkomu
landsmanna er að tefla.
Auka þarf sérhæfingu í fisk-
vinnslu með það að markmiði að
hagkvæmni aukist og verðmæti
sjávarfangs verði meira.
Til þess er eðlilegt að settir
verði upp fiskmarkaðir þar sem
aðstæður leyfa. Annars staðar
verði stuðlað að aukinni fiskmiðl-
un á milli vinnslustöðva með stór-
bættum samgöngum.
Breytingar á erlendum mörk-
uðum sem átt hafa sér stað að
undanförnu munu nýtast okkur
til aukinnar verðmætasköpunar
ef rétt verður á málum haldið.
Nauðsynlegt er að færa markaðs-
þekkingu út í byggðimar og inn í
framleiðslufyrirtækin.
Við þurfum að snúa af braut
hráefnisútflutnings með meiri
áherslu á framleiðslu ýmissa
smápakkninga í öllum verkunar-
afurðum sjávarfangs.
Útflutningur á óunnum fersk-
fiski verði ekki meiri en svo að
ætíð verði trygg atvinna í fisk-
vinnslunni. Honum verði stjóm-
að af sérstakri aflamiðlun sem
komið verði á fót í samstarfi við
hagsmunaaðila í sjávarútvegi
þannig að alltaf fáist hámarks-
verð fyrir fiskinn og söluheimild-
um verði jafnað á landshluta og
útgerðir.
Aðrar ályktanir
Síðar verður grein gerð fyrir
eftirtöldum ályktunum: Land-
búnaður, Iðnaður, Byggða- og
sveitarstjórnamál, Stjómsýslan,
Fæðingarorlof, Æskulýðsmál,
Erlend samskipti, Samgöngu-
mál, Utanríkismál, Umsköpun
Evrópu og hagsmunir íslands.
ÓHT
Leiðrétting við
stjórnmálaályktun
í Þjóðviljanum í gær féll niður hluti
af málsgrein úr stjórnmálaályktun 9.
landsfundar Alþýðubandalagsins, í
kaflanum „Jöfnuður og bætt lífskjör"
á bls. 7. Réttur er textinn svona:
„Landsfundurinn ítrekar þá stefnu
flokksins að virðisaukaskattur á brýn-
ustu matvæli og menningu verði lægri
en almenn verður ákveðið og að virð-
isaukaskatturinn verði í tveimur
þrepum, þar sem lægra þrepið verði
heimingur af almennu skatthlutfalli."
Þjóðviljinn biðst velvirðingar á
mistökunum.
Fimmtudagur 23. nóvember 1989 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3