Þjóðviljinn - 30.11.1989, Side 3

FRÉTTIR
Símamenn
Hneisa, skömm
og svfvirðing
Ragnhildur Guðmundsdóttir: Óþolandi
launamisrétti
„Við erum orðin hundleið á því
að vera ailtaf í neðsta sæti í þróun
launa og það er hncisa, skömm og
svívirðing hvernig ríkið mismun-
ar fólki í launum eftir því í hvaða
stéttarfélagi það er, þótt það
vinni sömu vinnu hlið við hlið hjá
sama fyrirtækinu,“ sagði Ragn-
hildur Guðmundsdóttir formað-
ur Félags íslenskra símamanna.
Kjarasamningar vel flestra að-
ildarfélaga innan Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja við rík-
ið verða lausir nú um mánaða-
mótin og hefur til þessa aðeins
einn könnunarfundur farið fram
milli samninganefndar ríkisins og
forystu BSRB sem send var út af
örkinni samkvæmt ósk félaganna
til að grennslast fyrir um hvað liði
undirbúningi ríkisins að gerð nýs
samnings.
Ragnhildir sagði að símamenn
væru búnir að skila inn sinni
kröfugerð og væru vel undirbúnir
fyrir næstu samningalotu sem og
önnur átök ef á þyrfti að halda.
Jafnframt er félagið með sterka
launaviðmiðun við önnur stétt-
arfélög ss. Rafiðnaðarsamband
íslands þar sem símamenn eru og
þar kemur fram að launamunur
er allt að 10%-15% og sums stað-
ar meiri. Svipaður munur er á
launum talsímavarða sem vinna
hjá Pósti og síma og þeirra sem
vinna hjá Alþingi. Það ákvarðast
af því að talsímaverðir þingsins,
semja beint við yfirstjórn þess en
hinir við samninganefnd ríkisins.
„Okkar kröfugerð miðast við
það fyrst og fremst að fá greidd
sömu laun fyrir sömu vinnu og fá
bættan og tryggðan kaupmátt. Þá
finnst okkur tími til kominn að
við fáum að njóta þess hve Póstur
og sími stendur vel að vígi um
þessar mundir,“ sagði Ragnhildur
Guðmundsdóttir.
-grh
Borgarspítalinn
Ný sjúkradeild vígð
Ný og fullkomin vararafstöð gangsett
í gær var vígð ný sjúkradeild á
Borgarspítalanum á fjórðu hæð
B-álmu þar sem gert er ráð fyrir
27 rúmum tii öldrunarlækninga
og bæklunaraðgcrða.
Kostnaður við standsetningu
hinnar nýju deildar er um 57 milj-
ónir króna samkvæmt núgildandi
verðlagi sem greiddur er með
framlögum úr ríkissjóði, bygg-
ingarsjóði ríkisins og byggingar-
sjóði aldraðra.
Þá var í gær gangsett ný og
fullkomin vararafstöð fyrir spíta-
lann sem leysir af hólmi hina
gömiu sem hafði oft brugðist þeg-
ar á þurfti að halda. Með þessari
nýju vararafstöð á spítalinn að1
geta starfað með fullum af-
köstum ef rafmagn bregst, sem er
mjög mikilvægt fyrir spítalann til
að geta sinnt hlutverki sínu sem
bráðaspítali og sem hluti af al-
mannavarnakerfi landsins.
Byggt var yfir nýju vararaf-
stöðina sunnanvert við spítalann
og er kostnaður við húsið fullgert
og frágang á lóð um 8 miljónir
króna en kostnaður við vararaf-
stöðina er um 10 miljónir króna.
Þá mun kostnaður við rafmagns-
töflur og tengingar nema öðrum
10 miljónum króna.
-grh
Lóðaúthlutun
Lyktar af spillingu
- Það er hinn megnasti óþefur
af þessu máli því svo virðist sem
Júlíus Hafstein hafa notið góðs af
öllum frávikum frá almennum
reglum sem þekkist að veita í
sambærilegum málum, sagið Sig-
urjón Pétursson borgarstjórnar-
fulltrúi Alþýðubandalagsins.
Sigurjón benti á að við þessa
lóðaúthlutun væri það í fyrsta lagi
Höfrungarnir
Aga Khan
mótmælir
Aga Khan prins og fyrrum
framkvæmdastjóri Flóttamanna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna hef-
ur sent Steingrími Hermannssyni
forsætisráðherra bréf þar sem
mótmælt er höfrungaveiðum
Fánu.
í lok bréfsins segir að nauðsyn
sé á alþjóðlegu banni við höfru-
ngaveiðum og þar sem ísiending-
ar veiði flesta höfrunga myndi
frumkvæði þeirra í að banna slík-
ar veiðar hafa úrslitaáhrif á að
það yrði að veruleika.
-Sáf
að athuga að lóðin, sem er á besta
stað í bænum, var ekki sérstak-
lega auglýst. í öðru lagi eru
gatnagerðargjöld ekki greidd fyrr
en mörgum mánuðum eftir gjald-
daga, þrátt fyrir skýlaus ákvæði
um það að lóðaúthlutun falli nið-
ur séu gjöldin ekki greidd innan
eins mánaðar. I þriðja lagi eru
verkfi'æðiteikningar hannaðar af
starfsmanni byggingafulltrúa
þótt það sé aðeins heimilt í und-
antekningartilfellum. Þáerheim-
ilað að hefja framkvæmdir áður
en byggingarnefndarteikningar
voru samþykktar, sem er unda-
ntekning þótt það sé ekki dæma-
laust. í fimmta lagi eru viðbóta-
rgatnagerðargjöld og byggingar-
leyfisgjöld ekki greidd fyrr en
tveimur mánuðum eftir að bygg-
ing hófst, þó skýrar reglur kveði á
um að þau beri að greiða áður en
framkvæmdir hefjast. Loks er
það mikilvægt atriði í þessu máli
að fyrirtækið sem fékk lóðinni út-
hlutað hefur verið selt að stær-
stum hluta og er því ekki lengur í
eigu þess sem byggir á lóðinni.
- Ég held að engum geti dulist
að í þessu máli hefur borgarfull-
trúinn notfært sér stöðu sína og
almennir borgarar fá ekki fyrir-
greiðslu af þessu tagi, sagði Sig-
urjón. -iþ
Frá sambandsstjómarfundinum á þriðjudag. Orn Friðriksson hefur framsögu
um atvinnumál. Mynd: Kristinn
byggist það kerfi á því að stofnað
er áhættufyrirtæki til að bjóða út
svokallaðan áhættupott. Þetta
áhættufyrirtæki er gjama að
miklum hluta í eigu starfsmanna,
en aðrir eigendur geta verið fyrir-
tæki, bankar eða sjóðir. Áhættu-
fyrirtækið sér síðan um útboð á
áhættupotti sem ætlað er að verja
fé sínu til hlutafjárkaupa í væn-
legum fyrirtækjum. Áðilar að
pottinum gætu einnig verið fyrir-
tæki, bankar eða sjóðir og því vel
hugsanlegt að lífeyrissjóðir
beindu fjármagni sínu á þessar
brautir. Þessi aðferð hefur hvar-
vetna reynst mjög vel, enda lík-
legt að áhættufyrirtæki gætu sér-
hæft sig í að velja þau fyrirtæki
sem líkleg eru til góðrar afkomu
frá hinum sem verr eru rekin.
Vandi atvinnu-
lífsins
Út frá máli Páls Kr. vaknar
Sambandsstjómin
gefur tóninn
Nýafstaðinn sambands-
stjórnarfundur ASÍ gefur tóninn
um það sem vænta má í komandi
samningamálum. Skýr afstaða
fundarins um nauðsynlegar að-
gerðir í kjara- og atvinnumálum
gefa tilefni til róttækra aðgerða á
næstunni, þótt auðvitað séu efa-
semdir uppi um væntanlegan ár-
angur slíkra aðgerða. Barátta
verkalýðshreyfingarinnar verður
vafalaust þyrnum stráð og getur
reynst mjög erfitt að ná fram
nauðsynlegri kaupmáttar-
aukningu. Auk hennar taldi
fundurinn mjög mikilvægt að
tryggja betri rekstrarafkomu fyr-
irtækja og heimila m.a. í formi
lækkunar vaxta. „Það kom fram
mjög eindregin afstaða fundar-
manna um leiðir til samningavið-
ræðna og því tel ég fundinn hafa
verið árangursríkan,“ sagði Ás-
mundur Stefánsson forseti ASÍ í
gær.
Þó voru skiptar skoðanir með-
al fundarmanna um ágæti fundar-
ins. Sumir töldu fundinn jafnvel
mjög máttlausan og segja í raun
ekkert um hver staða ASÍ sé
gagnvart stjórnvöldum og at-
vinnurekendum. Fundurinn sam-
þykkti að fela forsetum ASÍ og
formönnum landssambanda að
hefja viðræður um niðurfærslu
verðlags og nýja kjarasamninga.
Að sögn Ásmundar Stefánssonar
munu þær hefjast á morgun með
fundi með atvinnurekendum en
ekki hefur verið ákveðið frekar
með hvaða hætti þær verða.
Líklegt þykir að samið verði
aðeins í fáeina mánuði í þeirri
von að hægt verði að ná vísitölu-
bundnum langtímasamningi á
vori komanda. Grundvöllur slíks
skammtímasamnings byggist á
því hvort kaupmáttur verður
aukinn, t.d. með lækkun verðlags
og vaxta. Verði kaupmáttur ekki
aukinn hið fyrsta er útlit fyrir
langa og stranga samningalotu.
Fundurinn studdi einnig
heilshugar tveggja þrepa virðis-
aukaskattskerfi þarsem helstu
nauðsynjar bæru 12-13% skatt.
Einnig mælti fundurinn á móti
hækkun vaxta hjá Byggingarsjóði
ríkisins en taldi jafnframt eðlilegt
að tekju- og eignatengja
greiðslur eða lánstíma almennra
lána sjóðsins. Eftir að Guðmund-
ur J. Guðmundsson formaður
Dagsbrúnar gekk af fundinum
vegna umræðna um vaxtamál
hlýtur að teljast fullvíst að hann
og hans menn fari sínar eigin
leiðir í þessum viðræðum. Guð-
mundur vildi ekkert tjá sig um
þessi mál við Þjóðviljann þannig
að áætlanir hans verða að bíða
betri tíma.
í umræðum um atvinnumál var
mikið rætt um nauðsyn þess að
tryggja næga atvinnu á næstunni.
Öm Friðriksson varaforseti ASÍ
taldi mikla hættu á auknu
atvinnuleysi á næstunni, yrði
ekkert að gert. í því skyni krafð-
ist fundurinn öflugra aðgerða
stjórnvalda til að tryggja hagræð-
ingu og nýsköpun í atvinnulífi og
stýringu fjármagns á réttar
brautir. Einnig var talsvert rætt
um samkeppnisstöðu íslensks
atvinnulífs og virtust menn sam-
mála um að frjáls innflutningur á
matvælum myndi ganga af land-
búnaðinum dauðum. I landbún-
aðargeiranum bar mjólkina einn-
ig talsvert á góma og töldu fund-
armeðlimir engan vafa á að lækk-
í BRENNIDEPLI
Líklegt þykir að samið
verði aðeins ífáeina mán-
uði í þeirri von að hœgt
verði að ná vísitölubund-
num langtímasamningi á
vori komanda. Grund-
völlurslíks
skammtímasamnings
byggist á því hvort
kaupmáttur verður
aukinn, t. d. með lœkkun
verðlags og vaxta. Verði
kaupmáttur ekki aukinn
hiðfyrsta er útlitfyrir
langa og stranga samn-
ingalotu
un mjólkurverðs hefði orðið
bændum tii góða.
í umræðunni um aðild lífeyris-
sjóðanna að hlutafé fyrirtækja
kom fram skýr afstaða fundar-
manna um að fara ætti að öllu
með gát á því sviði. Af augljósum
ástæðum er afar varasamt að líf-
eyrissjóðir eignist hlut í þeim
fyrirtækjum sem heilu byggðar-
lögin byggja afkomu sína á. Að
auki er það ekki talinn vænlegur
kostur að sjóðimir stígi fyrsta
skrefið í hlutafjárkaupum fyrir-
tækja heldur fylgi með öðram að-
ilum í áhættufjármagni og eignist
aldrei stóran hlut í hverju fyrir-
tæki.
Hvað þetta varðar kynnti Páll
Kr. Pálsson, frummælandi á
fundinum um atvinnumál, líkan
að meðhöndlun áhættufjármagns
sem rutt hefur sér til rúms víðs
vegar í heiminum. í stuttu máli
óneitanlega sú spurning hvort
slæm afkoma fyrirtækjanna sé
þeim sjálfum að kenna fremur en
erfiðum rekstrarskilyrðum.
Hvorki fyrirtækin né verkalýðs-
hreyfingin munu skrifa uppá slík-
ar firlýsingar nema að mjög tak-
mörkuðu leyti, enda um mikla
einföldun að ræða. Það þarf því
engan að undra þótt helsta álykt-
un sambandsstjómarfundarins
væri um atvinnumál og leiðrétt-
ingu rekstrarafkomu fyrirtækj-
anna í landinu.
„Á næstunni verður númer eitt
að taka atvinnumálin rækilega
fyrir, enda búið að margbenda á
að til þess að fyrirtækin tóri þarf
að tryggja betri rekstrargrund-
völl þeirra,“ sagði Bjöm Grétar
Sveinsson, Verkalýðsfélaginu
Jökli á Höfn, að afloknum fund-
inum. „Tap fyrirtækjanna vegna
fjármagnskostnaðar hefði eins
mátt nota til launahækkana og
við getum sótt talsverða
kaupmáttaraukningu með þeim
hætti. Launin hafa í raun verið
færð frá fyrirtækjunum yfir til
fjármagnsfyrirtækja og því þarf
að breyta. Þá hefur það komið í
ljós að tillögur okkar frá því sl.
vor fá góðar undirtektir nú. Nota
á skammtímasamninginn til að
undirbúa gerð langtímasamn-
ings,“ sagði Björn Grétar.
Ásmundur Stefánsson sagði
reyndar ekki ljóst með hvaða
hætti komandi samningar yrðu.
Hann sagði ekki rétt að ákveða
fyrirfram forskrift að samninga-
viðræðum án þess að hafa heyrt
tillögur viðsemjenda. „Við verð-
um að ræða alla möguleika á op-
inn hátt áður en við getum ákveð-
ið hvers konar samkomulag er
vænlegast," sagði Ásmundur.
Það er því ljóst að teningnum
hefur verið kastað í samninga-
viðræðunum, enda aðeins mán-
uður eftir af samningstímanum.
Forkólfar verkalýðshreyfingar-
innar gera sér fulla grein fyrir
þeim vanda sem fylgir komandi
samningagerð. Líklegt er að
hvorki atvinnurekendur né
stjórnvöld hafi bolmagn til að
teygja sig nógu langt til að bæta
stöðu launafólks og atvinnulífsins
svo vel fari. En svo notað sé
þreytt og úrelt líkingamál er bolt-
inn nú hjá verkalýðshreyfingunni
og árangurinn veltur á því hvem-
ig honum er leikið. Mun ASÍ ná
að leika á markvissan hátt upp
kantana eða mun leikurinn
leysast upp í eitt allsherjar miðju-
þóf? Altént er leikurinn hafinn
en óvíst er hvenær flautað verður
til leiksloka og hversu oft verður
blásið til leikhlés.
-þóm