Þjóðviljinn - 30.11.1989, Blaðsíða 7

ÞJOÐMAL
Loðdýrarœkt
Samdráttur óhjákvæmilegur
Stéttarsamband bœnda: Frumvarp ríkisstjórnarinnar ákvörðun um að leggja loðdýrarœkt niður.
Steingrímur J. Sigfússon: Verulegir möguleikar í stöðunni
Steingrúnur J. Sigfússon land-
búnaðarráðherra sagðist alls
ekki geta tekið undir það, að
frumvarp ríkisstjórnarinnar um
aðstoð við loðdýrarækt væri
dauðadómur yfir greininni eins
og fullyrt væri, þar væri hlutun-
um snúið við. Ef eitthvað væri
dauðadómur yfir greininni væri
það óbreytt ástand og engar ráð-
stafanir. Hann gerði ekki ráð
fyrir að menn teldu möguleika
greinarinnar meiri ef frumvarpið
væri dregið til baka. Miklu nær
væri að skoða hvaða möguleikar
byggju í þeim ráðstöfunum sem
gera ætti og menn hlytu að viður-
kenna að þeir væru verulegir. I
fyrsta lagi væri lagður fram veru-
legur skerfur, hátt á þriðja
hundrað milljóna, til að koma á
almennri skuldbreytingu vegna
fjárhagsvanda loðdýrabænda og
það hlyti að gjörbreyta mögu-
leikum manna til að koma fjár-
reiðum sínum í skikkanlegt horf.
í yfirlýsingu frá Stéttarsam-
bandi bænda segir að boðaðar að-
gerðir ríkisstjómarinnar séu með
öllu ófullnægjandi og nánast
ákvörðun um að leggja loðdýra-
rækt niður sem atvinnugrein í
landinu. Mótmælir Stéttarsam-
bandið þeim vinnubrögðum að
ákvörðun í þessum málum skuli
hafa verið gerð að samningsmáli
miili stjórnarflokkanna. Upp-
bygging loðdýraræktar væri til-
raun til nýsköpunar í landbúnaði
sem hefði verið hrundið af stað
að frumkvæði stjórnvalda.
Grandvellinum hefði hins vegar
verið kippt undan greininni með
beinum stjórnvaldsaðgerðum.
Minnir Stéttarsambandið á að
hundruð fjölskyldna í landinu
muni verða fyrir gífurlegu fjár-
hagslegu og félagslegu tjóni
vegna þessara aðgerða og krefst
þess að þessu fólki verði með ein-
hverjum hætti komið til aðstoð-
ar.
Steingrímur sagði Framleiðni-
sjóði ætlað samkvæmt frumvarp-
inu að leggja sitt af mörkum með
nýju fjármagni til að auðvelda
skuldbreytingar og lánadrottnar
sæju sér væntanlega hag í því að
skuldbreyta því sem upp á van-
taði til að tryggja sína hagsmuni.
Stofnlánadeild væru gefnar laga-
stoðir til að leggja sitt af mörkum
og opnuð væri leið fyrir menn til
að sækja um áframhaldandi
stuðning, vildu þeir halda loð-
dýrarækt áfram. Komi í ljós að
margir loðdýrabændur treystu
sér til að halda áfram, yrði það
metið og bætt við þá tölu sem gert
væri ráð fyrir í frumvarpinu. Það
væri því alls ekki þannig að fyrir-
fram væri ákveðið að aðeins ák-
veðinn hluti bænda fengi aðstoð,1
heldur færi það eftir því hvað
menn treystu sér sjálfir til að gera
og hvernig aðstæður verði metn-
ar.
„Ég held að öllum hafi verið
ljóst að óhjákvæmilega yrði sam-
dráttur í greininni núna,“ sagði
Steingrímur. Með tilliti til að-
stæðna væri öllum ljóst að á-
standið væri tvísýnt og þessi
ákvörðun hefði verið erfið fyrir
stjórnvöld.
„Það er alveg rétt að þessi
niðurstaða er málamiðlun,“ sagði
Steingrímur. Þetta væru ekki
hans upphaflegu tillögur og það-
an af síður nefndarinnar sem
staðið hefði að málinu. Þetta væri
niðurstaða í erfiðri málamiðlun
stjórnarflokkanna og gengið
hefði verið eins langt og hægt var
og hann stæði auðvitað að henni.
Steingrímur sagðist skilja vel þá
menn sem hefðu viljað víðtækari
aðgerðir sem komið hefðu fyrr.
En allir gerðu best í því að nýta þá
möguleika sem þessar aðgerðir
gaefu. -hmp
EB - EFTA
Ráðherra
hefur
umboð
Steingrímur Her-
mannsson: Meirihluti
ríkisstjórnar tryggir
utanríkisráðherra
umboð. Þingflokkur
Ab: Ráðherra kynni
fyrirvara íslendinga
Ula gekk að að halda uppi um-
ræðum í sameinuðu Alþingi í gær
um samningaviðræður Islands
við Evrópubandalagið með hin-
um EFTA-ríkjunum, vegna mál-
þófs stjórnarandstöðuþing-
manna, sem komu í ræðustól hver
á fætur öðrum til að ræða þing-
sköp. Sjálfstæðismenn kröfðust
þess að fundi yrði frestað svo
utanríkisnefnd gæti fundað um
málið og frestaði forseti þá fundi í
eina klukkustund. Að henni lok-
inni var utanríkisnefnd enn að
funda og frestaði nefndin fundi
rétt fyrir klukkan fimm.
Steingrímur Hermannsson las í
sameinuðu þingi bókun ríkis-
stjórnarinnar frá því fyrr um
morguninn, þar sem sagt var að
utanríkisráðherra hefði gert rík-
isstjórn og Alþingi grein fyrir
könnunarviðræðum EFTA-
ríkjanna við EB og ráðherrann
myndi áfram taka þátt í
undirbúnings- og samningavið-
ræðum þessara aðila. í þeim við-
ræðum yrði sameiginlegri kröfu
EFTA um fríverslun með fisk
haldið fram og tvíhliða viðræðum
íslendinga við EB og aðildarríki
þess yrði haldið áfram, með það
að markmiði að tryggja tollfrjáls-
an aðgang með sjávarafurðir að
mörkuðum EB. Náið samstarf
verði haft um þetta innan ríkis-
stjórnar og Alþingis.
Þingflokkur Alþýðubanda-
lagsins samþykkti í gær fyrir sitt
leyti, að ísland verði áfram þátt-
takandi í viðræðum EFTA við
EB, en áður en gengið verði til
þátttöku í formlegum samninga-
viðræðum verði málið tekið til
umfjöllunar í ríkisstjórn og
stjórnarflokkum. Stefna Alþýðu-
baijdalagsins um fyrirvara um
Loðdýrarœkt
Fá bændur bætur?
„Ég vil ekki tjá mig um þessi mál fyrr en ég hef hlustað á land-
búnaðarráðherra hjá okkur á fundinum,” sagði Einar J. Gíslason á
Skörðugili, formaður Sambands íslenskra loðdýraræktenda, en aðal-
fundur þess er haldinn i dag.
„Þetta lagafrumvarp ríkisstjórnarinnar um skuldbreytingar fyrir
loðdýrabændur gengur náttúrlega miklu skemmra en við væntum, en
ég vil fá nánari útskýringar. Hugsanlega eru meiri möguleikar í því en í
fyrstu virtist. Hitt er annað, ef menn þurfa að gefast upp í stórum stfl,
hvort þeir eiga ekki skaðabótakröfur á ríkið. Opinberir aðilar hvöttu
menn til þess ama á sínum tíma og maður getur alveg séð fyrir sér
skaðabótamál vegna kvótasölu og annars missis, sem af þessu leiddi.”
-ÓHT
Stefán Valgeirsson
Fær að spyrja
Ragnar Arnalds: Fyrirspurninfullnœgir
öllum skilyrðum laga og stjórnarskrár. Árni
Gunnarsson.Óeðlileg afskipti löggjafarvalds-
ins af dómsmáli
þátttöku og fjárfestingu útlend-
inga í efnhags- og atvinnulífi er
ítrekuð og sagt að óhjákvæmilegt
sé að utanríkisráðherra geri við-
mælendum sínum grein fyrir
fyrirvörum íslands varðandi fjár-
festingu útlendinga og þátttöku
þeirra í íslensku atvinnulífi. Þá er
áhersla lögð á að tvíhliða við-
ræðum við einstaka forystumenn
EB-ríkjanna verði haldið áfram.
Hjörleifur Guttormsson stóð
ekki að þessari samþykkt þing-
flokksins.
Steingrímur Hermannson
sagði nauðsynlegt að utanríkis-
ráðherra hefði umboð meirihluta
Alþingis og það hefði ríkisstjóm-
in. Þegar viðræður við EFTA
hefðu átt sér stað fyrir 1970, hefði
ekki verið leitað sérstaks umboðs
Alþingis. Það væri á valdi fram-
kvæmdavaldsins að standa í slík-
um viðræðum en síðan kæmu
niðurstöðurnar fyrir Alþingi.
Ekkert yrði ákveðið eða bundið á
nokkum máta nema Alþingi
stæði að því máli.
Forsætisráðherra sagði að ef.
stefna ætti að því að íslendingar
fæm einhliða fram á tvíhliða við-
ræður við EB, óttaðist hann að
við lentum úti í kuldanum, þar
sem EB hefði hafnað slíkum við-
ræðum. Hann teldi slíka stefnu
afar hættulega hagsmunum ís-
lendinga. -hmp
í atkvæðagreiðslu sem fram fór
með nafnakalli í sameinuðu þingi
f gær, var samþykkt að Stefán
Valgeirsson fengi að bera upp fyr-
irspurn til dómsmálaráðherra
vegna áfengiskaupamáls Magn-
úsar Thoroddsens. Þrjátíu og
fjórir þingmenn sögðu já, átta
, sögðu nei, sex greiddu ekki at-
kvæði og fimmtán voru fjarver-
andi. Stefán sagði málsmeðferð
forseta sameinaðs þings, Guðr-
únar Helgadóttur, vera með ólík-
indum. En Guðrún sagðist ekki
hafa treyst sér til að taka ein af-
stöðu í viðkvæmu máli sem þessu.
Við upphaf atkvæðagreiðslu
endurtók Guðrún efasemdir
sínar vegna fyrirspurnarinnar,
þar sem málið væri nú í dómi hjá
Hæstarétti. Málmfríður Sigurð-
ardóttir (Kvl.) gerði grein fyrir
atkvæði sínu og sagði þingmenn
Kvennalistans telja rétt að leyfa
fyrirspurnina, að vandlega at-
hugðu máli. Það væri þó spurning
hvort viðeigandi væri að leyfa
umræðu á Alþingi um mál sem
væri á viðkvæmu stigi fyrir dóm-
stólum. Hins vegar yrði að virða
rétt þingmanna til fyrirspuma ef
þær vörðuðu ekki við lög.
Ragnar Arnalds (Abl.) sagði
þingmenn hafa stjómarskrár-
bundinn rétt til að bera upp fyrir-
spurnir við ráðherra og fá svör
við þeim. Hann sæi ekki betur en
fyrirspurnin uppfyllti öll
nauðsynleg skilyrði samkvæmt
lögum. Þung rök þyrfti til að
meina þingmanni að leggja fram
fyrirspurn og þess vegna segði
hann já.
Ekki voru allir þingmenn inni á
þessu. Ámi Gunnarsson (Alþfl.)
sagði fyrri hluta fyrirspumar
Stefáns ganga þvert á þau mark-
mið sem fælust í aðskilnaði lög-
gjafarvalds, dómsvalds og fram-
kvæmdavalds, sem Alþingi sér-
staklega ætti að halda í heiðri og
tryggja að væm virt. Með því að
samþykkja fyrri hluta fyrirspum-
arinnar væri Alþingi að hafa
óeðlileg afskipti af dómsmáli sem
Hæstiréttur fjallaði nú um. „Ég
segi því ákveðið nei,“ sagði Ámi.
Þeir ráðherrar sem viðstaddir
vom atkvæðagreiðsluna sátu alhr
hjá. Varaþingmaður Jóns Bald-
vins Hannibalssonar, Jón Bragi
Bjamason, sagði nei. -hmp
Fimmtudagur 30. nóvember 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
MINNING
Jóna Margrét GuðjónsdótSr
í dag verður til moldar borin
Jóna Margrét Guðjónsdóttir,
fyrrverandi formaður Verka-
kvennafélagsins Framsóknar.
Þegar ég hóf störf hjá Alþýðu-
sambandinu 1974 sat Jóna, sem
þá var formaður Framsóknar, í
miðstjóm sambandsins. Það var
reisn og myndugleiki yfir Jónu
þótt hún væri mild og hæglát í
fasi. Jóna var af þeirri kynslóð
sem með endalausri fómfýsi og
ósérhlífni byggði upp sterka
verkalýðshreyfingu. Hún var ör-
lát á sinn tfma og vann hreyfing-
unni allt, hvort sem var í starfi
fyrir Framsókn, ASÍ, Alþýðu-
bankann eða Alþýðuflokkinn.
Hvar sem hún kom lét hún að sér
kveða og barðist fyrir hagsmun-
um þeirra tekjulægstu og þeirra
sem áttu við erfiðleika að etja.
Hún vildi rétta hlut kvenna og ná
jafnrétti kynjanna.
Ég minnist Jónu með þakklæti
og ég flyt henni í dag þakkir
heildarsamtakanna fyrir þáð verk
sem hún vann fyrir íslenskt launa-
fólk. Hún hélt hátt á lofti því
merki jafnréttishugsjónar sem
hefur mótað íslenskt velferðar-
þjóðfélag.
Ég flyt Þórunni Valdimars-
dóttur, sem tók við af Jónu sem
formaður Framsóknar og fulltrúi
í miðstjóm og var hennar nánasti
félagi, mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Ásmundur Stefánsson,
forseti ASI