Þjóðviljinn - 12.12.1989, Page 1

Þriðjudagur 12. desember 1989 213. tölublað 54. árgangur
Atvinnuleysi
Aldrei meira í seinni
Félagsmálaráðuneytið:Fyrstu 11 mánuðiársins hafa veriðskráðir495þúsundatvinnuleysisdagar. Meira enþekksthefur
frá upphafi skráningar sem hófstárið 1975. Jafngildirþvíað2.100 manns hafiað meðaltali
verið án atvinnuþað sem aferárinu. ÓskarHallgrímsson: Afleiðing hins almenna samdráttar í efnahagslífinu
Aþeim ellefu mánuðum sem
íiðnir eru af árinu hafa verið
skráðir 495 þúsund atvinnuleysis-
dagar á landinu. Þetta er meiri
fjöldi atvinnuleysisdaga en þekkst
hefur hér á landi frá því skráning
atvinnuleysisdaga var tekin upp
árið 1975. Þetta jafngildir því að
2.100 manns hafi að jafnaði verið
á atvinnuleysiskrá það sem af er
árinu eða sem samsvarar 1,6% af
mannafla á vinnumarkaði.
Samkvæmt yfirliti Vinnumála-
skrifstofu félagsmálaráðuneytis-
ins um atvinnuástandið á öllu
landinu í nóvember kemur í ljós
að þá voru skráðir 47.400 at-
vinnuleysisdagar á landinu öllu
og skiptust þeir þannig á milli
kynja að hjá konum skráðust 27
þúsund atvinnuleysisdagar en
20.400 hjá körlum. Þetta svarar
til þess að 2.200 manns hafi að
meðaltali verið á atvinnuleysi-
skrá í mánuðinum en það
jafngildir 1,7% af áætluðum
mannafla á vinnumarkaði sam-
kvæmt spá Þjóðhagsstofnunar.
Að mati Vinnumálaskrifstof-
unnar leiðir þessi fjöldi skráðra
atvinnuleysisdaga í nóvember í
Ijós að skráðum atvinnuleysis-
dögum hefur fjölgað á landinu í
heild um 18,5% frá mánuðinum á
undan og voru auk þess nú nær
helmingi fleiri heldur en í sama
mánuði í fyrra. Aukningin á milli
mánaða nú er þó minni bæði tölu-
lega og hlutfallslega en var á milli
sömu mánuða árið 1988. Vinnu-
málaskrifstofan telur að þar valdi
mestu um hve veðurfar hefur ver-
ið hagstætt víða um land og því
ekki dregið að marki úr útivinnu
enn sem komið er.
í nóvember fækkaði skráðum
atvinnuleysisdögum aðeins á
tveimur skráningarsvæðum frá
fyrra mánuði og var það á Suður-
nesjum og á Austfjörðum. Á öðr-
um svæðum var um aukningu að
ræða. Mest á Norðurlandi eystra
um 2.500 daga, á höfuðborgar-
svæðinu um 2.400 daga og á Suð-
urlandi um 1.700 daga. A öðrum
svæðum var aukningin minni.
Fækkun atvinnuleysisdaga á
Austfjörðum og Suðurnesjum
má rekja til sfldarvertíðarinnar
en að öðru leyti er ekki þar um
neina breytingu að ræða til batn-
aðar sem byggja má á í nánustu
framtíð. Athyglisvert við þessar
háu atvinnuleysistölur er að ekki
er hægt að rekja ástæður þeirra til
rekstrarstöðvana hjá fiskvinnslu-
fyrirtækjum sökum kvótaleysis
hvað sem síðar kann að verða.
Kveikt á Oslóartrénu - Á sunnudag var kveikt á jólatrénu sem slóöin í meirihluta, enda mættu jólasveinarnir og skemmtu. Einsog sjá
Oslóarbúar gefa Reykvíkingum og stendur á Austurvelli. Mikill fjöldi rná skein eftirvænting úr svip krakkanna því nú nálgast jólin óðfluga.
safnaðist á Austurvöll til að fylgjast með athöfninni og var unga kyn- Mynd Jim Smart.
Opinberir starfsmenn
Sama stéttarfélag
En desember og janúar eru þeir
mánuðir sem vænta má árstíða-
bundins atvinnuleysis hjá fisk-
vinnslufólki og þegar er farið að
segja upp fastskráningarsamn-
ingum þess á einstaka stöðum.
Á höfuðborgarsvæðinu, Norð-
urlandi eystra og á Suðurlandi er
ástæðan fyrir aukningu atvinnu-
leysisdaga áframhaldandi sam-
dráttur í verslunar- og þjónustu-
greinum auk þess sem fyrirtæki
hafa orðið gjaldþrota ss. á Akur-
eyri.
Að sögn Óskars Hallgríms-
sonar forstöðumanns Vinnu-
málaskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins er þetta mikla atvinnu-
leysi hrein og klár afleiðing hins
almenna samdráttar sem verið
hefur og er í efnahagslífinu sem
sífellt vindur æ meira upp á sig og
hefur keðjuverkandi áhrif. Óskar
sagði að sér virtist sem töfra-
lausnir atvinnurekenda til
lausnar rekstrarvanda fyrirtækja
sinna fælust í því að fækka fólki
mánuð eftir mánuð og að sínu
mati leiddi það hugann að því
hversu atvinnuöryggi launa-
manna væri lítið þegar á reyndi.
Og í flestum tilvikum er ástæðan
endurskipulagning og samruni
fyrirtækja.
„Fyrir ári gat það fólk sem þá
var sagt upp störfum fengið aðra
vinnu sökum áhrifa frá þenns-
lunni árið 1987. Nú er öldin
önnur og flestar ef ekki allar dyr
lokaðar. Þannig að þegar á
heildina er litið er ekki hægt að
leyfa sér neina bjartsýni í þá veru
að atvinnuástandið batni til hins
betra í einni svipan frá því sem
það er nú. Það vill nefnilega
þannig til með atvinnuleysi að
það er erfiðara úr að komast en
í,“ sagði Óskar Hallgrímsson.
-grh
12
dagartiljóla
Fjármálaráðherra leggurfram frumvarp sem heimilar opinberum
starfsmönnum að vera áfram í sama stéttarfélagi þráttfyrirflutning á
milli stofnana vegna breyttrar verkaskiptingar ríkis og sveitarfélaga
Fjármálaráðherra Ólafur
Ragnar Grímsson lagði fram
frumvarp á Alþingi í gær, sem
heimilar opinberum starfsmönn-
um að vera áfram í sama stétt-
arfélagi þótt þeir flytjist yfir til
ríkisins sem vinnuveitanda frá
sveitarfélögum, með lögum um
breytta verkaskiptingu rflris og
sveitarfélaga. Töluverðir ann-
markar hafa komið fram á lögun-
um frá því að þau voru samþykkt
og segir Ögmundur Jónasson for-
maður Bandalags starfsmanna
rflris og bæja, bandalagið leggja
mikla áherslu á að enginn giati
réttindum né fari niður í kjörum
við kerfisbreytinguna.
í frumvarpi fjármálaráðherra
er einnig gert ráð fyrir því að
starfsmenn sem komi til starfa
eftir 1. janúar 1990 í störf sem
lögin um breytingu á verkaskipt-
ingu ríkis og sveitarfélaga taki til,
geti valið hvort þeir verði áfram
félagsmenn í hlutaðeigandi
bæjarstarfsmannafélagi eða
hvort þeir tilheyri því félagi ríkis-
starfsmanna, sem þá hefur sam-
kvæmt lögum samningsumboð
fyrir þá. Samkvæmt frumvarpinu
verða bæjarstarfsmannafélögin
að tilkynna fjármálaráðuneytinu
fyrir 15. janúar ár hvert, hvaða
starfsmenn það eru sem þau fara
með samningsumboð fyrir
gagnvart ríkinu.
I greinargerð frumvarpsins er
vakin athygli á því að mikil and-
staða hafi komið fram af hálfu
BSRB gegn því að starfsmenn
sem flyttust yfir til ríkisins á
grundvelli laganna, yrðu þving-
aðir til að skipta um stéttarfélag.
Hefði komið fram ótti um það á
landsbyggðinni að þessi þróun
myndi leiða til hruns bæjarstarfs-
mannafélaganna, sérstaklega
þegar fyrirhugaðar breytingar á
sviði heilbrigðismála væru komn-
ar til framkvæmda.
Ögmundur Jónasson sagði
Þjóðviljanum að þetta frumvarp
væri í samræmi við þær viðræður
sem farið hefðu fram á milli við-
ræðunefndar BSRB og fulltrúa
ríkisins. Hvort það leysti síðan
allan vanda ætti eftir að koma í
ljós. Þeir hjá BSRB vildu sjá
launahlið þessa máls í höfn. Þá
væri heldur ekki búið að ganga
frá lífeyrismálunum og æviráðn-
ingarmálum hvað þessa kerfis-
breytingu varðaði, en mál mál-
anna væri að tryggja rétt hvers og
eins. Sagðist Ogmundur hafa
skrifað bæði heilbrigðisráðherra
og fjármálaráðherra bréf, þar
sem hann legði á það áherslu að
hvorki kjör né réttindi mættu
skerðast við breytinguna.
Formaðurinn sagði að menn
hefðu ákveðið að hlaupa f þessa
grundvallarbreytingu á verka-
skiptingunni en gleymt að innan
kerfisins starfaði fólk. Á undan-
förnum vikum og mánuðum
hefði hins vegar verið unnið að
því af heilindum af beggja hálfu
að leysa þessi mál. -hmp
Stekkjastaur
mættur
Stekkjastaur kemur til byggða í dag.
Hann er fyrstur af sveinunum 13 sem
heimsækja okkurfram aðjólum. Það
var hún Helga Ólafsdóttir, 5 ára, sem
teiknaði sveininn. Hún segir að hann
só nýbúinn að gefa í skóinn.