Þjóðviljinn - 13.12.1989, Blaðsíða 5

VIÐHORF
Ofbeldi suðursins
Fyrir nokkru lauk í Reykjavík
suður, og hennar nærsveitum,
herferð sem beint var gegn of-
beldi, einkanlega meðal ung-
linga, og það voru meira að segja
unglingarnir sjálfir sem fyrir
henni stóðu. Vel að merkja, ung-
lingarnir sem sækja félagsmið-
stöðvarnar, þeir sem koma frá
góðum heimilum, og eru allra
fremstir í hvort heldur er námi
eða félagslífi í sínum skóla. Með
öðrum orðum, fyrirmyndar-
unglingamir. Hvað um það.
Alltaf er það hið þarfasta mál, að
berjast gegn ofbeldi í hvaða
mynd sem er, og alls ekkert nema
gott eitt um það að segja þó að
blessað ofbeldið verði dálítið að-
kreppt eins og annað á þessum
síðustu og verstu tímum.
Við skulum að mestu láta
fræðingunum eftir umræðuna um
hið meinta aukna ofbeldi meðal
reykvísks æskulýðs og orsakir
þess. Talað er um fyrstu
myndbandakynslóðina í þessu
sambandi, en það er nú eins og
mann minni, að fyrir þetta tutt-
ugu til þrjátíu árum hafi verið í
gangi mikil umræða í þjóð-
félaginu um spillingaráhrif
glæpamynda í kvikmynda-
húsunum, og það löngu fyrir daga
myndbanda, hvað þá sjónvarpa
Reynir Antonsson skrifar
með eða án ákveðins greinis. Þá
hefur og réttilega verið bent á
samhengið milli ofbeldis og efna-
hagsástands í þjóðfélaginu, og
má í því sambandi aðeins minnast
á það að svo virðist sem blessaður
völd á hverjum tíma virðast litlar
áhyggjur hafa af, nema ef til vill
þegar stofna þarf sjóð handa ein-
hverjum vininum, eða lækka
raungengið fyrir annan.
Eitt merkið um það hversu of-
stúlku frá ferðamannabæ einum
og inn til stórborgar suður við
Miðjarðarhaf, þar sem hún er bú-
sett. Á leiðinni sagði hún ákveð-
ið: „Ég vil ekki að þú sért að
þvælast langt inn í þröngar göt-
„Vera má að ofbeldi sé alltaffylgifiskur
þéttbýlis, og vel má vera, að þetta verði einnig
hlutskipti okkar hér áAkureyri með komandi
álverum “
landinn drekki mun verr þá að
kreppir en í góðærum, og þykja
þó drykkjusiðir vorir lítt til fyrir-
myndar þegar sól velgengninnar
skín úr hásuðri.
Einn er þó sá þáttur sem lítið
eða ekkert hefur verið í umræð-
unni varðandi þetta mál, en það
er þessi skipulagslausi og ein-
hvern veginn „vanþróunar-
kenndi” ofvöxtur Reykjavíkur-
svæðisins svokallaða sem stjórn-
vöxtur Reykjavíkur er einhvern
veginn „vanþróunarkenndur” er
einmitt það hversu handahófs-
kennt, jafnvel allt að því „sfldar-
slorlegt”, ofbeldið þar í plássinu
virðist vera, tilviljanakennt og
skipulagslaust.
Reykjavík á sér þannig ekkert
glæpahverfi eins og alvöru stór-
borgir eiga alltaf. Fyrir nokkrum
vikum var sá sem þetta ritar sam-
ferða í bfl góðrar íslenskrar
urnar í gamla bænum vegna þess
að það getur verið varasamt.” Að
sjálfsögðu var þetta hvorki sagt af
neins konar ráðríki né íhlutun í
einkamál, heldur einstakri
ábyrgðartilfinningu, og um-
hyggju hennar fyrir samlanda sín-
um, að sumarfrí hans endaði ekki
í einu af sjúkrahúsum (eða lík-
húsum) staðarins.
Hætt er við að það kynni að
vefjast nokkuð fyrir jafnvel þess-
ari góðu stúlku, að sýna viðlíka
umhyggju hefði ferð okar verið
heitið suður til Reykjavíkur. Að
sönnu gæti hún sagt manni að
vera ekki að þvælast fyrir utan
skemmtistaðina í miðbænum
klukkan hálffjögur að nóttu um
helgar, en tæpast að halda sig frá
Laugavegi eða Austurstræti um
hábjartan dag, en fréttir berast
alltaf við og við hingað norður í
fásinnið, þar sem glæpir eru sér-
grein óreyndra unglingsmeyja,
að þar séu menn síður en svo
óhultir.
Vera má að ofbeldi sé alltaf
fylgifiskur þéttbýlis, og vel má
vera að þetta verði einnig hlut-
| skipti okkar hér á Akureyri með
jkomandi álverum. Og eitthvað
virðist rannsóknarlögreglan
jokkar vera farin að búa sig undir
það, ef marka má fréttir staðar-
jDagsins. En hvor.t tuddar hins
jakureyrska mannlífs munu þá
hafa vit á því að halda sig í af-
mörkuðum hverfum, þar sem
þeir er áhuga hafa á ofbeldi og
!glæpum geta gengið að þeim
hlutum vísum meðan hinir geta
notið lystisemda bæjarins án þess
að þurfa að passa sig á myrkrinu,
getur óræð framtíðin ein skorið.
Höfundur er stjórnmálafræðingur
á Akureyri.
Stefán Steinsson skrifar
Ég veit ekki hvort um er að
kenna léttri eða meðalstórri
taugabilun, en fjöldamargir virð-
ast trúa því, að sú eðla stofnun
NATO hafi eitthvað misjafnt í
huga við okkur íslendinga.
Heyrst hefur til manna í vissum
flokkum sem agnúast yfir skag-
firskum flugvallarstyrk, er nýlega
var ræddur. Sumir virðast halda
að þar eigi að byggja herflugvöll.
Álltaf hefur mér verið morgun-
ljóst, að NATO er fyrst og fremst
góðgerðarstofnun. Það minnir
mig miklu meira á Kvenna-
athvarfið eða Styrktarfélag van-
gefinna heldur en hernaðar-
bandalag, sem það er aðeins í
hjáverkum. Þannig er fjarstæða
að bera það saman við hin illu öfl í
austri sem kennd eru við Varsjá
og eru bara morðbandalag!
Útbúnaður sá er NATO hefur
sett upp víða um land hefur árum
saman bjargað okkur frá því að
lenda undir skóhælstraðki Rússa.
Sú herskáa þjóð fer dagversnandi
eins og allir vita, þótt flestir skelli
við því skollaeýrum. Takmarkað-
ur hluti íslendinga gerir sér að
vísu.grein fyrir því (sjá ályktun
SUS Mbl. 14.11.89 bls. 2), en
að öðru leyti flýtur vor ólánssama
þjóð sofandi að feigðarósi.
Hvernig dettur kommunum í
hug að halda því fram að NATO
vilji ekki gefa Skagfirðingum
flugvöll? Hvað er eiginlega að
mönnunum? Eða er kannski best
að ganga út frá því að kommar
séu ekki menn? Það var gert hér á
árum áður og gekk þá allt miklu
betur.
Ég held, að ef grannt er skoðað
vilji NATO bæði gefa okkur flug-
völl í Skagafjörð, Aðaldal og
jafnvel á Egilsstaði. Verum ekki
of fljótir íslendingar að ljúka við
nýjan Egilsstaðaflugvöll, klárinn
með gullið frá NATO kann að
vera á næsta leiti. Og ekki er vafi,
að NATO væri til í að gera við
flugvöllinn á Skálanesi í
Astur-Barðastrandarsýslu, en
um hann hefur enginn komist
nokkurt skeið nema fuglinn fljúg-
andi.
Ekki trúi ég því þó að gæska
þessarar miklu stofnunar sé
bundin við flugvelli. Ég sé fátt á
móti því að setja umfangsmikla
áætlun í gang hér vestast í Vestur-
landskjördæmi og fá NATO til að
smíða brú yfir Gilsfjörð. Þessi
brú myndi stytta leiðina milli
Búðardals og Reykhóla umtals-
vert, ekki síst á ófriðartímum.
Veita mætti vestrænum herjum
sjálfsagða heimild til að fara með
skriðdreka um brúna ef með
þyrfti. Þá kæmi næst að hafa hana
svo langa og breiða að hún gagn-
aðist sem varaflugvöllur fyrir
Vesturland og Vestfirði (og mið-
in). Loks mætti hafa bryggjupolla
vinstra megin á brúnni (séð frá
Búðardal) og væri þá komið hið
ákjósanlegasta varaskipalægi
fyrir vestrænt hemaðarsamstarf,
sem mér skilst að mæti vaxandi
skilningsleysi í Hvalfirði.
Hér á landi er algengt að öf-
undast út í Færeyinga vegna þess
að þeir hafa fengið jarðgöng og
hraðbrautir gefins hjá Dönum.
Sjálfstæði Færeyinga dregur eng-
inn í efa sem þeim hefur kynnst.
Ég held að við getum horft fær-
eyskum augum til NATO og
Bandaríkjanna. Með glöðu geði
munu þeir gefa okkur nokkra
gullna dali til vega- og jarðganga-
gerðar, fyrir utan flugvellina (á
þann hátt yrðu íslendingar allir
þeir „dalamenn” sem þá dreymir
um). Sjálfstæð þjóð þarf öfluga
utanaðkomandi fjárhagsaðstoð
til að sjálfstæðið haldist í sessi.
Bjartur í Sumarhúsum tók lán til
að byggja sér nýtt hús.
Þessi þjóð hefur smám saman
eignast frjálsan og viljugan Sjálf-
stæðisflokk. Hann hefur ásamt
hernum getið sér gott orð fyrir að
hlúa að ýmsum framkvæmdum á
Reykjanesskaga, Bolafjalli,
Gunnólfsvíkurfjalli og víðar,
þjóðinni til hins mesta sóma.
Smám saman losar hann okkur
við óarðbæra menningu, óperur,
sinfóníuhljómsveit og drasl, sem
enginn vill borga fyrir. Með hjálp
Sjálfstæðisflokksins mun ég losna
við að greiða Ríkisútvarpinu
meðlag, þegar það verður selt
heiðarlegum einstaklingum,
geislandi af prúðmennsku í
frjálsri samkeppni. Fyrir spam-
aðinn verður hægt að byggja hál-
fkúlur ofan á sfldarlýsistanka
Hafsfldar hf. á Seyðisfirði.
Sá flokkur manna sem talar um
að fálki Sjálfstæðisflokksins skíti
í stélfjaðrir sínar er lítt önsunar-
verður. Þeim sem segja að merk-
ið sýni Sjálfstæðismenn sjálfa og
að þeir séu hinir mestu fálkar vil
ég ekki svara.
Með því að hlúa að Sjálf-
stæðum taugum Sjálfstæðisins í
Sjálfstæðum Sjálfstæðisflokki
mun Sjálfstæðu fólki þessarar
þjóðar auðnast að byggja og
tryggja nauðsynlega velferð í
vestrænu vamarsamstarfi og vax-
andi einstaklingsfrelsi sem hún
þarf á að halda til að standa á
eigin fótum á þeim tímamótum
sem í hönd fara í vaxandi vest-
rænu einstaklinsvamarsamstarfs-
frelsi.
Höfundur er læknir í Búðardal.
( Miðvikudagur 13. desember 1989 ÞJÓÐVILJINN — S(ÐA 5
„Ég held, að efgrannt er skoðað vilji NA TO gefa okkurflugvöll í
Skagafjörð, Aðaldal og jafnvel á Egilsstaði. Verum ekki offljótir
Islendingar... “
\