Þjóðviljinn - 19.12.1989, Blaðsíða 9

BÆKUR
Víða komið við
Arnmundur Backman
Hermann
Frjálst framtak 1989
„Hermann" er á margan hátt
sérkennileg skáldsaga. Þó er efn-
ið og sögusviðið afar kunnuglegt.
Sagan gerist hér og nú í fjölbýlis-
húsi í Reykjavík og greinir frá lífi
íbúanna þar. Persónur eru fjöl-
margar en miðja sögunnar er
Hermann og fjölskylda hans. í
sjálfu sér er söguþráðurinn rýr en
sögunni er haldið saman með því
að lýsa jólaundirbúningi í bland
við almennt basl í desember og
þannig eru eðlileg sögulok á að-
fangadagskvöld. Hjónbands-
vandræði og örlög Gísla, kunn-
ingja Hermanns sem býr í sama
húsi, komast kannski næst því að
mynda þráðinn þótt það sé allt
saman rakið eins og hálfgerð
hliðarsaga.
En hvað sem söguþræði líður,
er bókin full af alls konar sögum.
Þær eru sagðar af sögumanni sem
er mjög fyrirferðarmikill en þó
óvíst hver er. Stundum er eins og
það sé Hermann sjálfur en á
köflum veit sögumaður eitt og
annað, t.d. um eiginkonu Her-
manns, sem hann veit ekki sjálf-
ur. Þannig er ekki alltaf ljóst
hvort sögumaður túlkar viðhorf
Hermanns eða höfundar eða get-
ur séð í hug allra persóna. Sögu-
maður er haldinn ódrepandi frá-
sagnargleði, stíllinn er hraður,
lipur og sagt er frá í svona trúnað-
artón eins og menn nota gjarnan
tilað segja kjaftasögur. Þessi stíll
kitlar forvitnina fyrst um sinn en
verður fljótt að þreytandi suði.
Inn í söguna er fléttað alls kyns
atvikum, smáum og stórum,
fyndnum og sorglegum, maka-
lausum og athyglisverðum, en án
sýnilegs tilgangs annars en þess
að hafa ofan af fyrir lesanda.
Þó er vissulega alvarlegur
undirtónn í sögunni. Svo virðist
sem ætlunin sé að sýna eins konar
þverskurð af reykvísku samfélagi
samtímans og það er deildt á
margt. Tími sögunnar, desemb-
er, hentar vel til að deila á
kaupæði og neysluhyggja. En
það er líka verið að deila á ís-
lenska karlmenn. Sívinnandi,
harðir og einbeittir eru þeir hálf
MARGRÉT
EGGERTSDÓTTIR
SKRIFAR
utanveltu á eigin heimili,
þreyttir, þögulir og önugir. Það
er margt dregið fram í þessari
sögu sem konur finna körlum oft
til foráttu. En þetta er ekki bara
þverskurður, líka langskurður
því að talsvert er um samanburð
við fortíðina og fornar dyggðir.
Ekki er alltaf ljóst hvort verið er
að gera grín að Hermanni fyrir að
sitja fastur í fortíðinni eða hvort
þetta er raunverulega boðskapur
sögunnar. En í lokin rís tengda-
móðir Hermanns upp öllum á
óvart og minnir á að það var
margt sem miður fór í gamla daga
ekki síður en nú og síst var tillits-
semi karla við konur og börn
meiri þá en nú.
í þessari sögu koma venjuleg
samtöl og sviðsetning varla fyrir.
Allt er lagt í munn hins frásagnar-
glaða sögumanns og óbein ræða
notuð í miklu magni, m.a. til að
endursegja samtöl. Oftast er það
vel gert málfarslega séð en það
eru engin tilþrif í stílnum, hann er
mjög blátt áfram og hversdags-
legur. Þessi frásagnaraðferð
veldur því að persónulýsingar ná
aldrei neinni dýpt að ráði. En
stöku lýsingar eru fallegar, t.d.
þegar Hermann lýsir gömlum afa
sínum sem hann fékk að fara með
á rauðmagaveiðar þegar hann var
strákur.
Nákvæmni höfundar er í sjálfu
sér aðdáunarverð en reynir oft
mjög á þolrifin í lesanda, t.d.
þegar því er lýst hvað hver og
einn í allri heilu fjölskyldunni
fékk í jólagjöf. Sama má segja
um það þegar karlarnir í húsinu
hittast til að spjalla um landsins
gagn og nauðsynjar, samtöl
þeirra eru rakin lið fyrir lið og allt
er þetta mjög trúverðugt, eins og
segulband hefði verið sett í gang.
En það vantar einhvern mark-
vissan tilgang með þessu öllu
saman, að þetta sé ekki bara
skrásetning atburða og samtala
heldur úrvinnslu höfundar sem
þjóni settu marki. Sagan flæðir
áfram í alls konar kvíslir. Fjölda
atvika er lýst eingöngu til
skemmtunar, annað í sögunni er
einsog til almenns fróðleiks um
lifnaðarhætti fyrr og nú og einnig
er þarna efni í blaðagreinar.
„Hermann“ er fyrsta saga höf-
undar. Hún hefur marga galla
eins og hér hefur verið rakið. En
þess má líka geta að hún er á
köflum svolítið fyndin. Og höf-
undur sagði í viðtali í Þjóðviljan-
um að ef menn gætu hlegið að
þessari sögu, væri tilganginum
náð.
^RARIK
rafmagnsveitur RlKISINS
Útboð
Rafmagnsveitur ríkisins óska eftir tilboðum í
eftirfarandi:
RARIK 89007: Aflstrengir, stýristrengir og ber
koparvír.
Opnunardagur: Þriðjudagur 23. janúar 1990
kl.14.00
Tilboðum skal skila á skrifstofu Rafmagns-
veitna ríkisins, Laugavegi 118, 105 Reykjavík,
fyrir opnunartíma og verða þau opnuð á sama
stað að viðstöddum þeim bjóðendum er þess
óska.
Útboðsgögn verða seld á skrifstofu Rafmagns-
veitna ríkisins, Laugavegi 118, 105 Reykjavík,
frá og með þriðjudegi 19. desember og kosta kr.
300,- hvert eintak.
Reykjavík 15. desember 1989
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. bygg-
ingadeildar borgarverkfræðings, óskar eftir til-
boðum í jarðvinnu vegna bygginga fyrir aldraða
á Lindargötu 57-66.
Helstu magntölur eru:
Gröftur: 6.500 m3
Sprengingar: 17.000 m3
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri,
Fríkirkjuvegi 3, Reykjavík, frá og með þriðju-
deginum 19. desember, gegn kr. 10.000,-
skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað,
fimmtudaginn 11. janúar 1990, kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVIKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 - Simi 25800
FLÓAMARKAÐURINN
SMÁAUGLÝSINGAR
ísskápur óskast
Mig vantar ódýran ísskáp. Hann má
vera gamall og jafnvel Ijótur, en þarf
að virka. Vinsamlegast hringið í síma
14096.
Rafbassi til sölu
ódýrt. Einnig Yamaha magnari og
bassaeffekter. Upp. í síma 656063,
Óli.
Kettlingar gefins
Fjórir fallegir ketttlingar fást gefins á
góð heimili. Uppl. í síma 22613.
Blásarakvartett
Tökum að okkur að spila jólalög í
verslunum og smáveislum fyrir jól og
milli jóla og nýárs. Uppl. í síma
666290.
Stækkari til sölu
Sími 29338.
Klósettkassi
óskast (sem ódýrastur), Gustavs-
berg. Aldur eða litur skiptir ekki máli.
Uppl. í síma 611097 e. kl. 20.
Sófasett til sölu
3ja sæta sófi og tveir stólar með út-
skurði á örmunum. Verð kr. 15.000.
Uppl. í síma 30834.
Til sölu á kr. 5.000
borðstofuborð og stólar. Einnig skrif-
'borð á kr. 2.000. Uppl. í síma 97-
71466 og 75006.
Barnarúm óskast
Óska eftir að kaupa barnarúm fyrir
3ja ára og eldra. Uppl. í síma 611833
e. kl. 18.
Til sölu
stórt vatnsrúm 180x210, hvítt að lit
með áföstum náttborðum. Dýna með
99% dempun. Uppl. í síma 74008.
Trommusett
Gott trommusett til sölu. Hagstætt
verð. Uppl. í síma 34959.
Rafmagnsofn óskast
Óska eftir mög ódýrum rafmagnsofni.
Uppl. í síma 34959.
Tll sölu
4 vetrardekk á felgum undir Daihatsu
Charade. Seljast ódýrt. Uppl. í síma
40905.
Er kaupandi að
húsi eða íbúð sem þarfnast tölu-
verðra viðgerða (jafnvel flutnings ef
um hús er að ræða). Uppl. í síma
74424 á kvöldin.
Ágætt litasjónvarp
til sölu á kr. 10.000. Uppl. í síma
17731.
Er að rífa
Volkswagen transporter ’81 og vil
selja varahluti úr honum. Uppl. í síma
44465.
Vantar ódýra og
góða eldavél, helst fyrir jól. Vinsam-
legast hafið samband í síma 12376.
Marshall gítarmagnarastæða
til sölu. Uppl. í síma 29091.
Til sölu
A. Vestur-þýskur pels, brúnn með
sjalkraga. Stærð ca. 42. Verð kr.
15.000. B. Tekkskatthol handa ung-
lingi. Verð kr. 5.000. C. Stórt og fal-
legt loftljós með grænum kúpli og
lampaglasi. Hentar vel í stigahús.
Verð kr. 5.000. Uppl. í síma 37609.
Grafíkpressa
fyrir ætingu, dúk- og tréristu, til sölu.
Stærð 60x100 sm. Verð 110.000.
Uppl. ísíma 671197 e. kl. 19.
Rafmagnsþjónustan og
dyrasimaþjónustan
Þarftu að láta laga raflögnina eða
dyrasímann? Við höfum sérhæft okk-
ur í lagfæringum og breytingum á
gömlum raflögum. Þú færð vandaða
vinnu á sanngjörnu verði. Gerum
kostnaðaráætlanir eða tilboð. Krist-
ján Sveinbjörnsson, rafvirkjameist-
ari, sími 44430.
Jólasveinabúningar
til sölu. Uppl. í síma 32497 e. kl. 20.
Óska eftir
tölu nr. 4 í safnreit ferðaþristsins.
Uppl. í síma 30834.
Aftaníkerra
til sölu, 1x1,5 með Ijósabúnaði. Uppl.
í síma 25225.
Skemmtlfélagið
hefur góð sambönd í Jólasveinalandi
og getur útvegað nokkra til að mæta
á jólatrésskemmtanir og annan gleð-
skap. Uppl. í síma 45514.
„Ég held
ég gangí heim“
Eftireinn -eiakineinn
0UMFERÐAR
RÁÐ
Lóð undir
atvinnuhúsnæði
Reykjavíkurborg hyggst selja byggingarlóðina
nr. 46 við Suðurlandsbraut í Reykjavík ef viðun-
andi tilboð fæst. Lóðin er 6.573 ferm. að stærð
og má reisa á henni iðnaðar-, verslunar- og
þjónustuhús að hámarki 4.930 ferm. að gólf-
flatarmáli
Nánari upplýsingar verða veittar á skrifstofu
borgarverkfræðings, Skúlatúni 2, 3. hæð, sími
18000. Þar fást einnig afhentir söluskilmálar og
skipulagsskilmálar.
Tilboðum skal skila í lokuðu umslagi til skrif-
stofustjóra borgarverkfræðings, Skúlatúni 2, í
síðasta lagi föstudaginn 19. janúar 1990 kl.
16.00.
Borgarstjórinn í Reykjavík
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við andlát og jarðar- för eiginkonu minnar, móöur okkar, tengdamóður, systur,
ömmu og langömmu
Marselínu Kjartansdóttur Rauðumýri 15
Guð blessi ykkur öll
Helgi H. Haraldsson Rósa D. Helgadóttir Hrafnhildur Helgadóttir Pétur Jósepsson
Halldóra Helgadóttir Reynir Adólfsson
Kjartan Helgason Elín M. Hallgrímsdóttir Haraldur S. Helgason Hulda Stefánsdóttir
Sólrún Helgadóttir Jóna Kjartansdóttir barnabörn og barnabarnabörn