Þjóðviljinn - 19.12.1989, Blaðsíða 11

I DAG
Hvemig bam
verður af
kóki
Út er komin hjá Iðunni bókin
Bjössi englabarn eftir Ólaf M. Jó-
hannesson. Ólafur hefur áður
gefið út Ovænt ævintýri og
myndskreytir hann báðar þessar
bækur.
Ævintýrabókin var með hefð-
bundnu yfirbragði og þar birtust
sígild minni. Myndirnar voru
sérkennilegar og fallegar. Með
bókinni um Bjössa kveður við
nýj an tón. Þar segir frá dreng sem
lifir í veraldlegum allsnægtum en
tilfinningalegu svelti. Hann fær
allt það sælgæti og öll þau
leikföng sem hann girnist og fer
með foreldra sína og barnapíu
eins og þræla. Þrátt fyrir ofsa-
frekju krakkans líta foreldrarnir
á hann eins og englabarn, en sýna
honum ekki blíðu sína nema með
sælgætis- og leikfangagjöfum.
Morgun einn vaknar svo Bjössi
við það að hann er byrjaður að
breytast í uglu. Það er mikið lán
því fyrir bragðið er hann fluttur
upp á spítala þar sem hjúkrun-
arkonan, fulltrúi heilbrigðar
skynsemi, leysir hann undan á-
lögunum með kossi. Eftir það
verður hann eins og önnur börn,
eignast vin og fer sparlega með
sælgæti og dót. Þannig er hann
miklu sælli en áður.
Með öðrum orðum minnir höf-
undur okkur á að ekki er allt
fengið með veraldlegum auði og
íslensk
spennusaga
ísafold hefur gefið út bókina
Mannrán eftir Leó E. Löve, lög-
fræðing.
Mannrán er spennusaga sem
gerist á þessu ári. Söguhetjan,
Gunnar Jakobsson, er ungur
maður sem hefur átt velgengni að
fagna í lífi og starfi. Óvænt stend •
ur hann frammi fyrir þeirri
skömm að verða gjaldþrota þeg-
ar viðskiptafélagi hans stingur af
með sjóðinn.
Gunnar á erfitt með að sætta
sig við þau örlög og í þunglyndi
sínu fer hann í einmanalegar
gönguferðir. Á einni næturgöng-
unni verður hann vitni að því að
áberandi maður í þjóðfélaginu
hefur verið í laumulegri heim-
sókn hjá ástkonu sinni. Hann
fylgist með manninum um skeið
og með honum vaknar hugmynd
að óvenjulegri fjáröflun...
Eftir langan og ítarlegan undir-
búning lætur hann til skarar
skríða. Mannrán hefur aldrei ver-
ið framið á íslandi fyrr.
Áskútu um
hálfan hnöttinn
Út er komin hjá Máli og menn-
ingu bókin Kjölfar Kríunnar - A
skútu um heimsins höf eftir Unni
Jökulsdóttur og Þorbjörn
Magnússon. í þessari óvenjulegu
ferðabók segja þau frá draumi
sem rættist - þau smíðuðu sér
skútuna Kríu og sigldu á henni
um hálfan hnöttinn. Fley þeirra
bar þau m.a. til Englands, Frakk-
lands, Portúgals, Kanaríeyja,
Grænhöfðaeyja, Senegal, Venes-
úela og Panama, á vit framandi
náttúru og heillandi mannlífs.
í kynningu segir m.a.:
í bókinni lýsa þau Unnur og
Þorbjörn upplifun sinni á per-
sónulegan, hlýlegan og kíminn
hátt, en eru jafnframt gagnrýnir
ferðalangar, enda verður ferðin
til að breyta sýn þeirra á marga
hluti.
ugla
hann er beinlínis hættulegur einn
og sér. Börn þrífast betur á koss-
um og kóki. Þessi boðskapur er
auðvitað þarfur og lofsverður, en
það er nýstárleg framsetning
hans sem er aðal og sérkenni
þessarar bókar. Mynd og texti
vinna saman í allt að því framúr-
stefnulegri heild sem er ansi
skemmtileg og glúrin. Frásögnin
er í ýkjustíl þar sem ofdekrinu er
vel komið til skila. Firring for-
eldranna og frekja krakkans
keyra um þverbak og mynda
ÓLÖF
PÉTURSDÓTTIR
SKRIFAR
andstæðu við eðlislægt brjóstvit
hjúkrunarkonunnar og hollustu
hafragrautarins.
Þá er komið að þætti mynd-
anna. Þær hæfa frásögninni afar
vel, annað verður ekki sagt.
Bjössi er teiknaður eins og van-
nærður Einar Áskell, foreldrar
og barnapía eins og vampírur úr
hryllingssögum, læknar sömu-
leiðis, en hjúkrunarkonan er
sýnd rjóð í kinnum og nokkurn
veginn í eðlilegum hlutföllum.
Persónurnar eins og þær birtast á
Söguleg skáldsaga
eftir Régine
Deforges
Himinninn yfir Novgorod er ný
bók sem ísafold hefur gefið út
eftir hinn vinsæla höfund, Régine
Deforges, sem er kunnust fyrir
bækur sínar um Stúlkuna á bláa
hjólinu.
Sagan hefst árið 1051 er ung
rússnesk prinsessa, Anne frá
Novgorod, yfirgefur æskuástina
sína, vini og ættingja í Rússlandi
til að giftast konunginum í Frakk-
landi. Hann er ekkjumaður og
barnlaus og hefur ekki viljað
kvænast aftur þótt brýnt sé fyrir
honum að hann verði að gefa
krúnunni erfingja. Það eru mikil
umskipti að hverfa frá frelsi
æskuáranna í hinu auðuga ríki
stórfurstans í Kíev og til hins fá-
tæka og ótrausta bændasamfélags
sem var Frakkland þess tíma. En
unga drottningin flutti með sér
ferskan blæ inn í heim undirferli
og valdabaráttu.
Himinninn yfir Novgorod hef-
ur vermt efstu sæti vinsældalist-
anna í Frakklandi en nú er verið
að gefa hana út á mörgum tung-
umálum.
Bókin er 336 blaðsíður og unn-
in í ísafoldarprentsmiðju hf.
myndunum eru í samræmi við
það sem segir í texta, í raun er
innri maður þeirra sýndur á
þennan hátt og er það vel við
hæfi. Það er dæmi um hvernig
mynd getur staðfest og útfært það
sem fram kemur í einföldum
texta. í myndunum úir og grúir af
skemmtilegum smáatriðum, og
nú sakna ég þess að blaðsíðutal
vantar í bókina svo ég geti vísað á
þær sem mér þóttu bestar. Til
dæmis er heimilislæknirinn sýnd-
ur sem órakaður Elton John með
óhugnanlega sauma í enni. Hann
situr við allsnægtaborð heima hjá
Bjössa og kennir þar ýmissa
grasa. Einnig var gaman að hóp-
mynd af læknum veifandi stækk-
unarglerjum. Götumynd innan á
bókarkápu fannst mér falleg.
Ólafur kann listina að teikna tré!
Hér er því á ferðinni heilsteypt
og vel heppnað verk. Það eina
sem ég hef áhyggjur af er að ein-
hverjir kunni að leggja hana frá
sér ólesna vegna þess hve persón-
urnar eru lítt snoppufríðar, en
eins og fyrr segir er það í sam-
ræmi við eðli þessa nýstárlega
ævintýris.
Andvari 1989
Andvari, tímarit Hins íslenska
þjóðvinafélags og Bókaútgáfu
Menningarsjóðs, er kominn út.
Þetta er 114. árgangur ritsins, en
hinn 31. í nýjum flokki. Ritstjóri
er Gunnar Stefánsson.
Aðalgrein Andvara hverju
sinni er æviágrip einhvers for-
ustumanns í þjóðlífi íslendinga.
Að þessu sinni er æviágrip Þor-
björns Sigurgeirssonar, prófess-
ors, skráð af Páli Theodórssyni
eðlisfræðingi. Sveinn Skorri
Höskuldsson skrifar um Gunnar
Gunnarsson og Sigfús Daðason
um Þórberg Þórðarson og nýút-
gefin rit með æskuskrifum hans.
Gunnar Kristjánsson á grein sem
heitir „Prestar á vogarskálum“ og
fjallar um nýjar ævisögur presta.
Eftir Ástráð Eysteinsson er ítar-
leg grein um þýðingar fyrr og nú,
„Af annarlegum tungum". Tvær
greinar um ljóðlist eru í ritinu:
Gunnar Stefánsson skrifar í til-
efni af síðustu bók Jóhanns
Hjálmarssonar og Eysteinn Þor-
valdsson um Þorstein skáld V".ld-
imarsson.________
Smásagnasafn
kvikmyndamanns
Út er komið hjá Almenna
bókafélaginu nýtt smásagnasafn
eftir Hrafn Gunnlaugsson en
Hrafn er, auk þess að vera einn
fremsti kvikmyndagerðarmaður
þjóðarinnar, mikilvirkur rit-
höfundur. í þessu safni er nefnist
Þegar það gerist er að finna tólf
sögur.
I bókarkynningu segir m.a.:
Smásögur Hrafns eru eins og
kvikmyndir hans sérlega lifandi,
persónulegar og áleitnar. Efni
sumra sagna bókarinnar er sótt í
raunveruleikann og margir munu
kannast við fyrirmyndir höfund-
ar.
Þetta er annað smásagnasafn
Hrafns en hann hefur áður sent
frá sér ljóðabækur, skáldsögu og
leikritasafn auk kvikmynda,
sjónvarpskvikmynda og margvís-
legs annars efnis.
þJÓÐVILIINN
fyrir 50 árum
Vitað er að 13000 kjósendur í
Reykjavík skrifuðu undir áskorun
um að loka áfengisverzlunum
meðan á stríðinu stendur. Um
270 templarar gengu um bæinn
með undirskriftalistana, og var
þeim yfirleitt ágætlega tekið.
Gizkuðu þeir á að um 90% af
þeim kjósendum er þeir fundu
hafi skrifað undir áskorunina.
19.desember
þriðjudagur. 353. dagurásrsins.
Sólarupprás i Reykjavík kl. 11.20
-sólarlag kl. 15.30.
DAGBÓK
APÓTEK
Reykjavík. Helgar- og kvöldvarsla lyfj-
abúðavikuna
15.-21. des. er í Laugarnesapóteki og
Árbæjarapóteki.
Fyrmefnda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 fridaga). Síðarnef nda apótekið er
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LOGGAN
Reykjavík sími 1 11 66
Kópavogur............sími 4 12 00
Seltj.nes............sími 1 84 55
Hafnarfj.............simi 5 11 66
Garðabær.............sfmi 5 11 66
Slökkvilið og sjúkrabilar:
Reykjavik............sími 1 11 00
Kópavogur............sími 1 11 00
Seltj.nes............sími 1 11 00
Hafnarfj.............simi 5 11 00
Garðabær.............sími 5 11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrir Reykjavík, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er í Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiðnir, símaráðleggingar og tíma-
pantanir í síma 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gef nar í slm-
svara 18888.
Borgarspítalinn: Vakt virka daga kl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eöa ná ekki til hans. Landspít-
alinn: Göngudeildin er opin 20-21.
Slysadeild Borgarspítalans: opin allan
sólahringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
sími 53722. Næturvakt lækna sími
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garðaf löt s.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akureyri: Dagvakt8-17áLæknamið-
stöðinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsími vaktlæknis 985-23221.
Keflavík: Dagvakt. Upplýsingar s. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvakt lækna s.
1966.
SJUKRAHUS
Heimsóknartímar: Landspltalinn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarspitalinn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-T8,
og eftir samkomulagi. Fæðingardeild
Landspítalans: 15-16. Feöratími 19.30-
20.30. Öldrunarlækningadeild Land-
spítalans Hátúni 10 B. Alla daga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdeild
Borgarspítala:virkadaga 16-19, helgar
14-19.30. Heilsuverndarstöðin við
Barónsstíg opin alla daga 15-16 og
18.30-19.30. Landakotsspítali: alla
daga 15-16 og 18.30-19. Barnadeild:
heimsóknir annarra en foreldra kl. 16-17
daglega. St. Jósefsspítali Hafnarfirði:
alladaga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
spítalinn:alladaga 15-16 og 18.30-19.
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16og 19-19.30. Sjúkrahús Akraness:
alla daga 15.30-16 og 19-19.30. Sjúkra-
húsið Húsavík: alla daga 15-16 og
19.30-20.
YMISLEGT
Hjálparstöö RKÍ. Neyðarathvarf fyrir ung-
linga Tjarnargötu 35. Slmi: 622266, opið
allansólarhringinn.
Sálfræðistöðin. Ráðgjöf í sálfræðilegum
efnum. Slmi 687075.
MS-félagið Álandi 13. Opið virka dagafrá
kl.8-17.Siminner 688620.
Kvennaráðgjöfin Hlaövarpanum Vestur-
götu 3. Opið þriðjudaga kl.20-22,
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22, •
simi 21500, simsvari.
Sjálf shjalparhópar þeirra sem oröiö hafa
fyrir sifjaspellum, s. 21500, símsvari.
Upplýsingar um eyðni. Sími 622280,
beint samband viö lækni/hjúkrunarfræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annars sím-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, simi 21205.
Húsaskjól og aðstoö fyrir konur sem beittar
hafa verið ofbeldi eða orðið fyrir nauðgun.
Samtökin '78. Svarað er í upplýsinga- og
ráðgjafarsima félags lesbia og homma á
mánudags- og fimmtudagskvöldum kl. 21-
23. Símsvari á öðrum tímum. Síminn er
91-28539.
Bllanavakt rafmagns- og hitaveitu: s.
27311. Rafmagnsveita bilanavakts.
686230.
Vinnuhópur um sif jaspellamál. Simi
21260allavirkadagakl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt í síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 áfimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús“ fyrir alla krabb-
ameinssjúklinga og aðstandendur þeirra á
fimmtudögum kl. 17.00-19.00.
Samtök áhugafólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið í síma 91 -
22400 alla virka daga.
GENGIÐ
18. des. 1989
kl. 9.15.
Sala
Bandaríkjadollar........... 61.65000
Sterlingspund............... 99.01300
Kanadadollar............... 53.10800
Dönskkróna.................. 9.22210
Norsk króna................. 9.25680
Sænskkróna.................. 9.86080
Finnsktmark................. 15.10660
Franskurfranki............. 10.48650
Belglskurfranki.............. 1.70390
Svissneskur franki......... 40.01430
Hollenskt gyllini.......... 31.75460
Vesturþýskt mark............ 35.84200
(tölsklíra.................. 0.04803
Austurrískur sch............. 5.08980
Portúg. Escudo.............. 0.40800
Spánskur peseti.............. 0.55380
Japansktyen.................. 0.42737
(rsktpund................... 94.4450
KROSSGÁTA
HHiTOÍ
MTlI ...
•!___H-ZuJ
l Prl n l
Lárétt: 1 ruddaleg4
skjöl 6 súld 7 öruggur 9
holdug 12þáttur14
þannig 15 fuglahópur
16 skóflur 19 friður 20
heiti 21 hrúgar
Lóðrétt: 2 sefi 3 viljuga
4stafn5gelti7rýr8
festa 10 reikar 11 ferðin
12 hest 17 tré 18 kven-
mannsnafn
Lausnásíöustu
krossgátu
Lárétt: 1 óþasg 4 högg
6eir7efii9ágætl2
orgar 14dún 15 afl 16
dáinn 19skor20endi
21 nisti
Lóðrétt: 2 þóf 3 geir 4
hráa 5 glæ 7 endast 8
London 10granni11
tasldir 13 gái 17 ári 18
net
Þriðjudagur 19. desember 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11