Þjóðviljinn - 28.12.1989, Blaðsíða 11

í DAG
íslenskur alvörudjass
Tómas R. Einarsson
og hljómsveit:
Nýr tónn
Skífan
Þessi plata Tómasar R. Einars-
sonar og hans sveitar sætir tíðind-
um fyrir margra hluta sakir.
Spilamennskan á henni er í fyrsta
lagi framúrskarandi, jafnbetri en
áður hefur heyrst á íslenskri
djassplötu; á plötunni er góður
heildarsvipur - hún hefur tón
hljómsvitar - og loks er þetta
miklu eindregnara höfundarverk
en Hinsegin blús var, þótt Tómas
R. Einarsson semdi þar megnið;
á þeirri plötu var kannski svolítið
vaðið úr einum stíl í annan og
glaðst yfir traustum tökum á ólík-
um skólum, en hér er allt með
agaðra móti og efnistökin um leið
persónulegri - erfiðara az rekja
áhrifin út og suður.
Ýmsir hafa reyndar talið sig
geta greint Mingusaráhrif og
sjálfur Jón Múli sem alið hefur
þjóðina upp í að hlusta á djass, og
þar á meðal þennan dreng hér,
segir í skemmtilegu umslagsskrifi
sínu að Tómas sæki „æ meir á
sömu sveifluslóðir” og Mingus.
Nú má að vísu kenna djassverk
Tómasar við „meginstrauminn”
sem Mingus hélt sig alla tíð við,
og í „Húlaboppi” sýnir Tómas
svo ekki verður um villst að hann
ræður vel og rúmlega það við það
takt-fýrverkerí sem beb-
opp-bassaleikur er og Mingus var
meðal frumkvöðla í; báðir eru
bassaleikarar sem semja tónverk
sín á píanó og báðir hneigjast
nokkuð til sundurgerðar í
nafngiftum tónsmíða sinna, en
þar finnst mér líka skilja með
þeim. Seint held ég að maður
heyri Tómas emja með lögum
sínum, eða heyri sögur af honum
lemjandi meðspilara sína, og um-
fram allt kemur hann ekki úr
hvítasunnusöfnuðinum eða því-
líkum trúarofsajarðvegi, sem
setti mark sitt á allt sem Mingus
gerði. Jafnvel í angurværustu
ballöðum er Mingus alltaf hyster-
ískur en jafnvel í hröðustu
æsingalögum er Tómas alltaf yfir-
vegaður.
Olíkir menn, ólíkur uppruni,
synir ólíkra landa. Þótt sveitin
spili hér fágaðan en um leið dá-
lítið harðan meginstraumsdjass
sem kallast nokkuð á við þann
djass sem kemur um þessar
mundir frá New York, órafmagn-
aðan jakkafata-djass þeirra
Marshalis bræðra, amerískan
djass fremur en evrópskan eða
skandinavískan, þá leitar samt á
mann sá þanki að þeta sé mjög
norrænn djass, eða kannski öllu
heldur: íslenskur. Það er
heiðríkja í honum, tærir litir og
skýrleiki, viss kuldi, en um leið
kaftur - hann er laus við þessa
geðlurðu sm manni finnst stund-
um setja mark sitt á ýmsan
skandinavadjass og klassískur
evrópskur menningararfur virð-
ist Iítt þvælast fyrir hér. Vitaskuld
virka tónsmíðarnar misjafnlega á
mann, fyrsta lagið „Meinvilltur”
er dálítið eins og hikandi og
kannski of hátimbrað til að spil-
arar séu alveg afslappaðir í því og
„Ortega” virkaði ekki snnfær-
andi á mig, og kunna þar að vísu
að valda prívateefasemdir mínar
um menn sem labba um í grænum
búningum með byssu í belti...
„Húlabopp” er samið og spilað af
mikilli íþrótt og frískleika og
„Ólag” er afar vönduð smíð; ball-
öðurnar eru afbragðsfallegar, og
ekki heyrði ég betur en að í þeirri
síðustu „Það sem einu sinni var”
sé Tómas tekinn að nálgast nokk-
uð Coltranekvartettinn klass-
íska, áður en Coltrane hvarf
endanlega inn í dulhyggjuóra
sína og fór að spila rugludjass.
„Trúnaður i stofunni” þykir mér
reyndar nokkurt rangnefni því
þar er Tómas sennilega að vísa til
tveggja manna trúnaðartals, en
blástur Jens Winthers, þess dan-
ska sénís, í því lagi, er af skóla
Miles Davis áður en hann fór að
freta í lúðurinn, sjálfhverft eintal
sem hverfur að lokum endanlega
inn í þögn sína og einsemd -
næmlegt píanósóló Eyþórs
Gunnarssonar er svo eins og
klapp á bakið í miðjum klíðum
eða huggunarorð.
Allir eiga spilararnir það sam-
merkt að taka list sína alvarlega,
menn eru ekki að sýna trikk og
kúnstir í þeim „sjáðu-hvað-ég-
kann” leik sem djassinn á svo sem
nóg dæmi um - spilamennskunni
er ekki stefnt til múgæsingar eða
ætlað að æsa ýmsar gimdir
manna eins og oft hendir með
fagræna og ryþmíska tónlist;
þetta eru ekki sefjunarsinnar í
tónlist, heldur allir fremur inn-
hverfir í list sinni, nema ef væri
Pétur östlund sem er glaðbeittur
trommari og allt að því ágengur í
stöðugri leit sinni að taktbrigðum
og stöðugum flótta undan því
augljósa. Hann er einmitt
trommarinn sem þessi verk þurfa
á að halda, andstæða hinna svo
verkin lifna í togstreitunni. Tóm-
as þykist ekki spila á neitt annað
en konstrabassa og vex mjög ás-
megin að spila með Pétri - hann
er Hadenískur í leik sínum, frem-
ur en hedanískur. Eyþór á íhygl-
isleg sóló og mjög fallega hugsuð
en oft er það í ryþmasveitinni sem
hann virkilega blómstrar - fáir
standast honum snúning þar. Sá
sem kom mér hins vegar mest á
óvart á plötunni var Sigurður
Flosason sem hefur náð með
ótrúlegum hætti að beisla og fín-
pússa þau „rámu regindjúp” sem
barítónsaxinn geymir.
Þetta er íslenskur alvörudjass,
spilaður af alvöru atvinnu-
mönnum, og eiginlega ekkert að
gera nema enda þetta eins og séra
Sigurður Haukur gerir stundum í
ritdómum sínum, þyki honum
hafa tekist vel til: Hafi útgáfan
heila þökk fyrir.
Guðmundur Andri Thorsson
þJÓÐVIUINN
FYRIR 50 ÁRUM
Þjóðstjórnin fótumtreður lög og
þingræði. I dag ætlarþjóðstjórn-
arliðið að neita að láta útvarpa
„elhúsumræðum", þvertofan í
þingsköp og lög. Óttinn við kjós-
endurna, sem klíkan hefursvikið
og blekkt, veldur þessu gerræði,
28. desember
fimmtudagur. 362. dagur ársins.
Barnadagur. Nýtttungl (jóla-
tungl). Sólarupprás í Reykjavík
kl. 11.22-sólarlagkl. 15.37.
Viðburðir
Þjóðhátíðardagur Nepal. Bjarni
Thorarensen skáld fæddur árið
1786. Magnús Á. Árnason
listmálari fæddur árið 1894.
Verkalýðs- og sjómannafélag
Keflavíkur stofnað árið 1932.
DAGBÓK
APÓTEK
Reykjavfk. Helgar- og kvöldvarsla lyfj-
abúða vikuna
22.-28. des. er í Háaleitis Apóteki og
Vesturbæjar Apóteki.
Fyrrnetnda apótekið er opið um helgar
og annast næturvörslu alla daga 22-9 (til
10 frídaga). Síðarnefnda apótekið er
opið á kvöldin 18-22 virka daga og á
laugardögum 9-22 samhliða hinu fyrr-
nefnda.
LOGGAN
Reykjavík sími
Kópavogur
Seltj.nes
Hafnarij
Garðabær
Slökkvilið og sjúkrabílar:
Reykjavík
Kópavogur
Seltj.nes
Hafnarfj
Garöabær sími
84 55
11 66
11 66
11 00
11 00
11 00
11 00
11 00
LÆKNAR
Læknavakt fyrlr Reykjavik, Sel-
tjarnarnes og Kópavog er í Heilsu-
verndarstöð Reykjavíkur alla virka daga
frá kl. 17 til 08, á laugardögum og helgi-
dögum allan sólarhringinn. Vitj-
anabeiðnir, simaráðleggingar og tíma-
pantanir í síma 21230. Upplýsingar um
lækna og lyfjaþjónustu eru gefnar f sím-
svara 18888.
Borgarspftalinn: Vakt virka daga kl. 8-
17 og fyrir þá sem ekki hafa heimilis-
lækni eða ná ekki til hans. Landspft-
alinn: Göngudeildin eropin 20-21.
Slysadeild Borgarspftalans: opin allan
sólahringinn sími 696600.
Hafnarfjörður: Dagvakt, Heilsugæslan
sfmi 53722. Næturvakt lækna sími
51100.
Garðabær: Heilsugæslan Garðaflöt s.
656066, upplýsingar um vaktlækna s.
51100.
Akureyri: Dagvakt 8-17 á Læknamið-
stöðinni s. 23222, hjá slökkviliðinu s.
22222, hjá Akureyrarapóteki s. 22445.
Farsími vaktlæknis 985-23221.
Kef lavík: Dagvakt. Upplýsingar s. 3360.
Vestmannaeyjar: Neyðarvakt lækna s.
41966.
SJÚKRAHÚS
Heimsóknartímar: Landspftalinn: alla
daga 15-16,19-20. Borgarspítalinn:
virka daga 18.30-19.30, helgar 15-t8,
ogeftirsamkomulagl. Fæðingardeild
Landspítalans: 15-16. Feðratími 19.30-
20.30. Öldrunarlækningadeild Land-
spltalans Hátúni 10 B. Alla daga 14-20
og eftir samkomulagi. Grensásdelld
Borgarspitala: virkadaga 16-19, helgar
14-19.30. Heilsuverndarstöðin við
Barónsstíg opin alla daga 15-16 og
18.30-19.30. Landakotsspftali: alla
daga 15-16 og 18.30-19. Bamadeild:
. heimsóknirannarraenforeldrakl. 16-17
daglega. St. Jósefsspitali Hafnarfiröi:
alla daga 15-16 og 19-19.30. Klepps-
spitalinn: alla daga 15-16 og 18.30-19.
Vestmannaeyjum: alla virka daga 15-
16og 19-19.30. SjúkrahúsAkraness:
alla daga 15.30-16 og 19-19.30. Sjúkra-
húsið Húsavík: alla daga 15-16 og
19.30-20.
YMISLEGT
Hjálparstöð RKÍ. Neyðarathvarf fyrir ung-
lingaTjarnargötu 35. Sími: 622266, opið
allan sólarhringinn.
Sálfræðistöðin. Ráðgjöf I sálfræðilegum
efnum. Sími 687075.
MS-félagið Álatidi 13. Opið virkadagafrá
kl. 8-17. Síminn er 688620.
Kvennaráðgjöfin Hlaðvarpanum Vestþr-
götu3. Opiðþriðjudagakl.20-22, >
fimmtudaga 13.30-15.30 og kl. 20-22,'
slmi 21500, símsvari.
Sjálfshjálparhópar þeirra sem orðið hafa
fyrirsifjaspellum, s. 21500,simsvari.
Upplýsingar um eyðni. Slmi 622280,
beint samband við lækni/hjúkrunarfræðing
á miðvikudögum kl. 18-19, annars sím-
svari.
Samtök um kvennaathvarf, sími 21205.
Húsaskjól og aðstoð fyrir konur sem beittar
hafa verið ofbeldi eða orðið fyrir nauðgun.
Samtökin '78. Svarað er I upplýsinga- og
ráðgjafarsíma félags lesbía og homma á
mánudags- og fimmtudagskvöldum kl. 21—
23. Símsvari á öðrum tímum. Slminn er
91-28539.
Bilanavakt rafmagns- og hitaveitu: s.
27311. Raf magnsveita bilanavakt s.
686230.
Vinnuhópur um sifjaspellamál. Sími
21260 alla virka daga kl. 1-5.
Lögfræðiaðstoð Orators, félags laga-
nema, er veitt í síma 11012 milli kl. 19.30
og 22.00 áfimmtudagskvöldum.
„Opið hús“ krabbameinssjúklinga
Skógarhlíð 8 er „Opið hús" fyrir alla krabb-
ameinssjúklinga og aðstandendur þeirra á
' fimmtudögum kl. 17.00-19.00.
Samtök áhugaf ólks um alnæmisvand-
ann sem vilja styðja við smitaða og sjúka
og aðstandendur þeirra. Hringið I síma 91 -
22400 alla virka daga.
GENGIÐ
Bandaríkjadollar Sterlingspund Kanadadollar Sala 61.63000 99.40900 53.20700
9.20190
Norsk króna Sænskkróna 9.27600 9.87030 15.09610
10.47640
Belgfskurfranki Svissneskurfranki 1.70110 39.60290 31.67740
Vesturþýskt mark 35.76900 0.04792
Austurrískursch 5.07850
Portúg. Escudo Spánskurpeseti Japansktyen 'Irskt pund 0.40720 0.55560 0.42910 94.2630
KROSSGÁTA
Lárót: 1 köld 4 harmur
6 kyn 7 hviða 9 köllin 12
skekkja 14bleyta 15
kaðall 16 bera 19 áhald
20tignara21 hrelli
Lóðrétt: 2 egg 3 hama-
gangur4sæti5sefi7
Iumma8gáfaða10
fálmaði 11 blökkumenn
13áþekk 17beita 18
hreinn
Lausnásfðustu
krossgátu
Lárétt: 1 smán 4 lofa 6
oka7lykt9usla12
Iaust14gái15róm16
fælni19nauð20etur
21 rista
Lóörétt: 2 mey 3 nota 4
Iaus5fól7laginn8
klifur 10 strita 11
aumari13ull17æði18
net
ilviðskiptamanna
banka og sparisjóóa
Lokun
2. janúar
og eindagar
vóda.
Vegna áramótavinnu verða
afgreiðslur banka og sparisjóða
lokaðar þriðjudaginn
2. janúar 1990.
Leiðbeiningar um eindaga víxla
um jól og áramót
liggjaframmi í afgreiðslum.
Reykjavík, 12. desember 1989.
Samvinnunefnd bankaog sparisjóóa
Flmmtuðagur 28. desember 1989 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11