Þjóðviljinn - 29.12.1989, Side 1

Föstudagur 29. desember 1989 224. tölublað 54. örgangur
VerÖhœkkanir
Frestun virt að vettugi
Þrjú orkufyrirtœkifyrirhuga hœkkun ágjaldskrá sinniþráttfyrir tilmœli iönaðarráðherra umfrestun hœkkana. Afstaða
vegna Rafmagnsveitu Reykjavíkur tekin í borgarráði í dag. Aðalsteinn Guðjohnsen: Endurskoðum gjaldskrána breyti
kjarasamningarverðlagi.ÖrnFriðriksson: Slœmt ef tilmœlin eru virt að vettugi
þykkti gjaldskrána áður en iðn-
aðarráðherra sendi tilmæli sín um
frestun hækkana og mun borgar-
ráð taka afstöðu til tilmælanna í
dag.
Páll Pálsson, veitustjóri á
Sauðárkróki, sagði Hitaveituna
ekki hafa fengið sömu hækkanir á
árinu og td. Hitaveita Reykjavík-
ur. Hann sagði fyrirtækið aðeins
hafa hækkað gjaldskrá sína um
16-17% á meðan Hitaveita
Reykjavíkur hefur hækkað um
30%. „Gjaldskrá okkar hefur
fallið um 8% að raungildi og því
fæ ég ekki annað séð en að þetta
verði samþykkt,“ sagði Páll.
Viðræður verkalýðshreyfing-
arinnar og vinnuveitenda hafa
sem kunnugt er verið byggðar á
könnunum á verðlagsþróun á
næstunni. Báðir aðilar töldu
frestun á hækkunum opinberrar
þjónustu greiða mjög fyrir samn-
ingum og því líklegt að þessar
hækkanir setji strik í reikninginn.
„Allar verðhækkanir hafa áhrif á
samningaviðræður og því meiri
hækkanir, þeim mun meiri launa-
hækkanir förum við fram á. Það
veldur áframhaldandi verðbólgu,
I atvinnuleysi og gjaldþrotum fyr-
irtækja og það viljum við umfram
i allt forðast. En þessar verðlagsat-
'huganir eru aðeins lítið skref í
|viðræðunum og það vantar mikið
á enn,“ sagði Orn Friðriksson.
-þóm
Við óskuðum reyndar ekki ein-
ungis eftir að hækkunum yrði
frestað heldur að til þeirra þyrfti
alls ekki að koma. Flest opinber
fyrirtæki virðast ætla að virða til-
mæli ríkisstjórnarinnar um frest-
un hækkana, en það gerir okkur
vissulega erfiðara fyrir ef nokkur
fyrirtæki ætla samt að hækka
gjaldskrár sínar, Örn Friðriksson
varaforseti ASÍ um afstöðu ein-
stakra opinberra fyrirtækja til
frestunar verðhækkana. Útlit er
fyrir að tilmæli ríkisstjórnarinn-
ar um frestun hækkana á opin-
berri þjónustu verði ekki virt að
fullu þarsem fyrir liggja hækkan-
ir á gjaldskrám þriggja fyrir-
tækja.
Iðnaðarráðherra sendi þessi
tilmæli til orkufyrirtækja í
landinu en nú hafa þrjú þeirra
áformað hækkun á gjaldskrá
sinni. Að sögn Páls Flygenrings,
ráð'uneytisstjóra iðnaðarráðu-
neytis, hafa um 10-12 fyrirtæki
óskað eftir hækkunum en flestar
eru þær mjög litlar. „Þrjú fyrir-
tæki skera sig úr hvað þetta varð-
ar, með beiðni um 10% hækkun
að meðaltali, en það eru Raf-
magnsveita Reykjavíkur, Hita-
veita Sauðárkróks og Orkubú
Vestfjarða. Orkubúið fékk
reyndarekki 10% hækkun 1. okt-
óber einsog önnur fyrirtæki, en
hin tvö höfum við beðið um fjár-
hagsáætlun sem á að skýra þessar
hækkanir," sagði Páll.
Rafmagnsveita Reykjavíkur
hefur þegar sent fjárhagsáætlun
sína en bréf ráðuneytisins hefur
enn ekki borist Sauðkrækingum.
„Borgarráð samþykkti 10%
hækkun að meðaltali en hækkun
til almennra nota verður 7,2%.
Breytist verðlagsforsendur á
næstunni með kjarasamningum
munum við að sjálfsögðu endur-
skoða gjaldskrána,“ sagði Aðal-
steinn Guðjohnsen rafmagns-
veitustjóri í gær. Borgarráð sam-
Áramótabrennum hefur fækkað undanfarin ár og eru nú bara sjö kestir í Reykjavík sem kveikt verður í á gamlárskvöld. Þessir herramenn voru í gær að
hlaða ýmsu dóti í köstinn við Ægissíðu. Mynd Jim Smart.
Lagmeti
Loftkastalar Halldors hrnndir
Japanir hafa aðeins keyptfjórðung þess magns sem vonast var til. Ekki búist
við aðþeirkaupi meir. Söluaukning íkrónum talið á milli áranna 1989 og
1988 en 10% minna áföstu verðlagi. Tap á rekstri Sölusamtaka lagmetis íár
Svo virðist sem þær væntingar
sem Halldór Ásgrímsson sjáv-
arútvegsráðherra gaf Sölusam-
tökum lagmetis snemma á þessu
ári um sölu iagmetis til Japans,
þegar Þýskalandsmarkaður
hrundi í hvalafárinu, hafi verið
hreinir loftkastalar. Japanir hafa
aðeins keypt fjórðung þess magns
sem til stóð og þrátt fyrir vonir
lagmetismanna um að þeir kaupi
meira er ekki útlit fyrir að svo
verði.
Að sögn Garðars Sverrissonar
framkvæmdastjóra Sölusamtaka
lagmetis er fyrirsjáanlegt að tap
verði á rekstri sölusamtakanna í
ár en að þeim standa tíu lagmetis-
framleiðendur víðs vegar á
landinu. Samkvæmt bráða-
birgðatölum er allt útlit fyrir að
salan í ár nemi um 1.200 miljón-
um króna sem er aukning í krón-
um talið frá fyrra ári en þá nam
salan 1.070 miljónum króna. Sé
hins vegar miðað við söluna á
föstu verðlagi verður hún allt að
10% minni í ár en hún var árið
1988. í afkomu fyrirtækisins í ár
munar langmest um þann skell
sem það varð fyrir þegar Þýska-
landsmarkaður hrundi og stærstu
viðskiptaaðilar þess þar hættu
viðskiptum við það út at mótmæl-
um Grænfriðunga gegn hval-
veiðum íslendinga í þágu vísinda.
Þó sjást þess merki að þýskir við-
skiptavinir lagmetisins séu að
koma aftur nema Aldi-Suður.
Þegar hafa fyrirtækin Tengel-
mann og Aldi-Norður hafið við-
skipti við SL á nýjan leik.
Sökum þess hversu lítil inni-
stæða var fyrir loforðum sjávar-
útvegsráðherra um mikilvægi
Japansmarkaðar hafa lagmetis-
menn sótt á í markaðsöflun sinna
afurða í S-Evrópu ma. til Ítalíu.
Af einstökum mörkuðum í Evr-
ópu er markaðurinn í Frakklandi
orðinn sá stærsti fyrir íslenskt lag-
meti.
„Það er óhætt að segja að þetta
ár hafi verið viðburðarríkt í meira
lagi hjá okkur og núna er verið að
vinna að endurskipulagningu
Sölusamtakanna. Þó hvalafárið
sé að mestu gengið yfir hvað okk-
ur varðar höfum við ekki enn bit-
ið úr nálinni með afleiðingar
þess. Hins vegar erum við bjart-
sýnir á komandi ár og búumst við
að það gangi mun betur á Þýska-
landsmarkaði á næsta ári en á
þessu sem senn er liðið“, sagði
Garðar Sverrisson.
-grh
Glettingur
Seglin dregin
saman
Bitnar á ráðningu að-
komufólks
„Ástæða þess að við ákváðum
að auglýsa skipið Þorleif Guð-
jónsson ÁR til sölu er sú að við
erum að hagræða og minnka í við
okkur. Hann er um 240 tonn að
stærð og hefur 600 tonna þorsk-
ígildiskvóta auk 1100 tonna sfld-
arkvóta", sagði Þorleifur Björg-
vinsson framkvæmdastjóri Glett-
ings hf. í Þorlákshöfn.
Verði af sölunni sem allar líkur
benda til þýðir það einhverja
fækkun starfsmanna hjá fyrirtæk-
inu sem Þorleifur sagði að mundi
aðallega bitna á ráðningu að-
komufólks á komandi vertíð
fremur en á heimamönnum.
Glettingur fékk skuldbreytt hjá
Atvinnutryggingasjóði útflutn-
ingsgreina um 73 miljónum
króna í ár og hefur það komið
rekstri fýrirtækisins vel auk þess
sem fjármagnskostnaðurinn hef-
ur minnkað all verulega frá því
sem var á síðasta ári.
Svo getur farið að fleiri útvegs-
menn í Þorlákshöfn setji báta
sína á söluskrá sem stafar fyrst og
fremst af bágri afkomu bátaflot-
ans sem hefur farið hríðversnandi
á undanförnum árum. Er svo
komið að fæstir hafa orðið lengur
þrek né dug til að standa í útgerð-
arbasli öllu lengur.
-grh