AvangnâmioK - 01.05.1947, Blaðsíða 5

nr. 5
AVANGNÅMIOK’
37
amalo suna pivdlugo Rasmus Berthelsenip 1864-me
agdlagai issuartariaKåsavai måna ukiut 100-ngajait
Kångiiisimalersut?
Kup. 39-me issuagai A. Lyngep OKausinåve ka-
låtdlit „mingneriissusermingnik“ misigisimåssusiat
kingornatigut uterfigiumårpara.
Klip. 41-me Avanerssuarmiut 1937-p kingorna-
gut, tåssa nålagarssuit tigiimilermatik nåkariartorne-
rarmagit, ugperissagssaunersoK aperKuterujugssfivoK.
Kiipernermilo tåssane pisiniarfingnik (niuvertarfing-
nik) pisiagssanigdlo ernartuinera amerdlasfitigut isu-
maKatigisinaugaluardlugo taimåitoK peKutinik nali-
nginarnik KinuteKarsinåunginerat (agdlagtitaKarsinåu-
nginerat) onautigingmago ingassagissariaKarpara.
kalåtdlime angnermik niuvertoKarfingmiut igdlue i-
sertarsimåsagaluarunigit takusimåsagaluarpå, kalåler-
pagssuit peKartut Kavdlunåt peKutåinik åssigingit-
sunik, OKalugtartunigdlo, sorssungnerup sujuneru-
jugssuatigutdle Danmarkimit nålagarssuit avKutigalu-
git pisiarisinausimassamingnik. uvangåtaoK isuma-
Karpunga niorKutigssavut pisiniarfivtlne amerdlane-
russariaKartut, kisiåne suarssuit asule aningaussai-
autåinait soKutiginagit!
Klip. 43-mit 47-mut arnat (angnermik arnat inti-
sugtut) emartorpai, åsitdlo issorissagssai amerdlaKa-
lutik. oKautsime ilåtigut oKaraluarsinardlune ernisug-
siortugssångornigssaK angusinaussatuarigå, iliniartti-
nerminilo akigssarsiarissartagai erKartordlugit, ing-
minut narKigtutut kingulisigut måna tikitdlugo angu-
simassaisa ilångue erKaivai. tupingnaKaordlo atuag-
kame tamarme erssitsoK „åsserssussisinauneK" nu-
nane avdlane plssutsinut, ama arnartavtinik emartui-
nermine amigautigivdlulnarmago. arnartavut eraar-
torpai siinguamik KåumarsarneKarsimångitsut, åsse-
Kångitsumik ipertflt, nagdlingnardluinartut. ilisima-
ssaKångikasorinerdluta Kavdlunåt-arnat pissusinik,
igdloKarfigssuarnilo angnerussune arnat ilaisa pissu-
sinik (igdloKarfigssuit slumkvarterine, pitsoKarfine i-
nupalåKarfinilo) inflnerinigdlo, tamåkorpiaitdlo KanoK
sulivfigineKarnerinik! Nångme niviarsiapilungneK er-
Kartoramiuk arnatdlo inflsugtuamat KanoK angutinut
sualugtigissarnere, nalunasorinerpai uvavtinut (au-
ssame 1946-me agdlåt) arnat-Kavdlunåt inflsugtut sa-
noK pissarnerat såkutflnik umiarssuarmiunik nunat
avdlamiunik tikltorångamik? Arsungmilo plssutsit
erKartoramigit erKaiglnartariaKaraluarpå sorssungne-
rup nalåne pissusiussut nersugarujugssuarme KanoK
,pivdluarKussaunartigisimåssusiat“ tamatumflnåtaoK
takutitsisimassoK. OKaramilo: „kalåtdlit arnartait inti-
sugtut amerdlanerssuit sumik isumaliulåratik kinau-
galuartumutdlumt tiiniiissortut" nalunasorinerdlugo
uvavtinut Danmarkime agdlåt arnarpagssuit tyskit
tuluitdlo såkutåisa tunganut pissusiat pivdlugo Ka-
noK taigorsimagitik agdlåt. nalunasorinerdlugulo Kø-
benhavnime Kavdlunåt arnat ingmingnut niorKutiga-
lutik inussutigssarsiortut, arnat tamåko tåssaunerdlu-
tik namagtumik Kåumarsagaussut sujumukarsima-
ssorssuitdlo, tairhåitordle, tusartagkat ilumorpata, nå-
lagkersuissunit agdlåt (politinitdlo) ilisimaneKaraluar-
dlutik ingminigkatut (akuerissatut) taimailiortutl tå-
ssaKauna sule måna tikitdlugo kalåtdlinik arnanik
taimatut inussutigssarsiuteKartoKarpa. ilimagåralo
Kavdlunåt ardlaligssuit atuagkiaK tåuna atuaruniko
OKautsitdlo erKartuineritdlo tamåko tikikångamikit i-
sumaliortarsinåusassut oKardlutigdlunit: ila, uvagii-
me akornavtine arnartavut KanoK-ipat? kalåtdlitdlo
OKausinåvat erKaissariaKarpoK: „arnaK nangmineK
piumångigpat KanoK pissugssaKångilaK", ama uva-
gut kalåtdlit arnartavtinut tiingatitariaKarmat.
erKartorujåtaoK arnartavta Kavdlunånut kivfau-
ssarnere (måne nunavtine). ereartuineralo tamåna
åsit nikanartitsinerujugssiivdlune. agdlagtartutdlo ilait
arnartavut pivdlugit erKartoramigit nuånårdlune o-
Kautigai kalåtdlit arnat Kavdlunåt igdluine måne su-
lissiiniaraluardlutik inorssissårtåssusé påsisimassaKar-
tångissusilo* sormiukua Kavdlunåt-arnat nunavtinut
piniariardlutik atausiiingitsunik agdlåt kivfagssarsio-
rértarpat, igdlumingnilo suliagssat sapertardlugit ka-
låtdlinik arnanik kivfaKångikunik. nauk nunamingne
imaKa kivfaKarsimångisåinaraluardlutik, sulilume må-
ssåkut agdlåt arnarpagssuaKartOK igdlumingne suli-
agssanik nangmingninaK, kivfaKaratik ingerdlåssissu-
nik. månile nunavtine kivfaKaratik saperdluinartar-
dlutik! taimåitordle miserratigssåungitsumik Kujana-
rissagssarårput arnartavta måna tikitdlugo ipérsårnikut
avdlatigutdlo perKigsårtiingorsimanermingnut angu-
ssaKarsimanerat Kavdlunåne kivfaussarnermikut pig
ssarsiarisimangmåssuk, miserratigssåungitsumigdlo
Kavdlunåt arnat itsånitdle nunavtinltartut pitsaussor-
pagssuartigut arnartavtinut suniuteKarsimangmata.
Klip. 48-me kalåtdlit infisugtut timerssortarnerat
erKartoramiuk åsit issorissagssaKarfigeKai, kigsauti-
gigunaraluardlugulo Kavdlunåvigtut avdlatutdlo Ev-
ropamiutut pissåsassut. sordlo nalugå kalåtdlit
nangmingneK inQssutigssarsiortut taima uvdlut ta-
maisa angalatigissut (timerssortigissutdlo) nunane
avdlamiutut pissusilersordluinartariaKångingmata. ili-
simånginerdlugulo ukiune kingugdlerpiane timer-