Þjóðviljinn - 31.01.1992, Page 13

ÞJÓÐYMJINN
Sólblettatímabilin
voru verst
BIFREIÐASKOÐUN
ÍSLANDS HF.
Magnús Torfi Ólafsson, blaöamaður og fyrrverandi mennta-
málaráðherra, er í hópi þeirra sem átt hafa hvað lengstan
starfsferil á ritstjórn Þjóðviljans, bæði sem ritari erlendra
frétta, fréttastjóri og ritstjóri. Við tókum Magnús tali í til-
efni lokanna á sögu blaðsins og spurðum hann fyrst, hvenær hann
hefði hafið störf á blaðinu.
- Það var árið 1945 sém ég
réðst til Þjóðviljans. Þá var blaðið
til húsa í nokkrum kompum á ann-
arri hæð í Austurstræti 12, en flutt-
ist síðan fljótlega á Skólavörðustíg
19.
- Hverjir voru samstarfsmenn
þínir á ritstjórn á þeim tima?
- Það voru þeir Sigurður Guð-
mundsson ritstjóri, Jón Bjamason
og Ari Kárason. Svo vom aðrir
sem lögðu til efni eins og Einar
Olgeirsson og fleiri. Þá má ekki
gleyma Frímanni Helgasyni, fyrsta
íþróttafféttaritaranum hér á landi,
en hann skilaði okkur frásögnum
af íþróttaleikjum nánast jafnóðum
og þeir vom háðir og sá um sér-
stakan íþróttadálk í blaðinu. Hann
var þá verkstjóri hjá ísaga hf. en
vann þetta i tómstundum á kvöld-
in. Frímann vann ennþá við blað-
aðið nærri 20 ámm síðar þegar ég
var orðinn ritstjóri.
- Hvernig voru verkaskiptin
hjá ykkur á þessari jjögurra
manna ritstjórn?
- Mitt hlutverk þá og lengi síð-
ar var að sjá um erlendar fréttir, og
var það allt unnið við fmmstæðar
aðstæður. Við höfðum ekki aðgang
að fréttaskeytum, og byggðum því
mest á erlendum útvarpsstöðvum,
þar sem reynslan kenndi okkur að
breska útvarpsstöðin BBC væri
bæði með ítarlegustu og ábyggi-
legustu fréttimar. Þá var sænska
útvarpið einnig með vandaða út-
sendingu á stuttbylgju, sem var
kölluð „Dagens eko“. Erlend blöð
vom oftast meira en vikugömul
þegar við fengum þau í hendur og
komu varla að öðrum notum en
við baksviðslýsingar. Dagsfréttim-
ar höfðum við allar úr útvarpinu.
- Höfðu hin blöðin aðgang að
fréttaskeytum?
- Já, Morgunblaðið notaðist á
þessum tíma við fréttaskeyti Reut-
ers og Vísir hafði aðgang að frétta-
skeytum fréttastofunnar United
Press.
- Ent einhverjir sérstakir at-
burðir sem þú fallaðir um sem
em þér minnisstceðari en aðrir?
- Starf fréttaritarans er þess
eðlis að einstakar fréttir geymast
sjaldan í minningunni. Fréttin sem
maður vinnur að á hverjum tíma er
allur heimurinn þá stundina, en er
svo jafnóðum gleymd og næsti at-
burður tekur við. Það er því fátt
sem situr sérstaklega eftir í minn-
ingunni. Það væri þá einna helst að
sólblettatímamir sitji eftir í minn-
inu, en þá duttu útvarpsstöðvamar
gjaman út. En útvarpsbylgjur em
svo duttlungafullar, að þótt nær-
liggjandi útvarpsstöðvar dyttu
þannig út, þá gat það koinið fyrir
að maður næði í íjarlægar stöðvar
eins og Astralíu eða Japan. Og þá
notuðumst við við slíkar stöðvar
þegar ekki heyrðist í BBC.
- Hvenœr gerðist þú ritstjóri
Þjóðviljans?
- Það var 1959, en þá hafði ég
Margs er að minnast
frá tímanum á ritstjórn
Þjóðviljans, en
sólblettatímabilin voru
verst, segir Magnús
Torfi Olafsson,
fyrrverandi ritstjóri
blaðsins.
verið fréttastjóri um hríð, og hætt
að sinna eingöngu erlendum frétt-
um. Við vomm þá þrír ritstjórar,
Sigurður Guðmundsson, Magnús
Kjartansson og ég. Verkaskipting
okkar var þá þannig, að Sigurður
og Magnús sáu að mestu um for-
ystugreinar og stjómmálaefni
blaðsins, en ég hafði það hlutverk
að halda utanum almennt efni,
fréttir, gagnrýni og fleira, útvega
það, yfirfara og búa undir prentun.
Ég var því aldrei í jafn beinum
tengslum við pólitíska foringja
Sósíalistaflokksins og þeir Magnús
og Sigurður.
- Er ekki maigs að minnast af
samstarfsfólki þínu á blaðinu?
- Jú, það vom margir sem
komu þama við sögu, og erfitt að
gera upp á milli manna í þeim efn-
um. Lengst átti ég þó samstarf við
þá Sigurð Guðmundsson og Jón
Bjamason. Yfirleitt ríkti góður
andi í þessum hópi, enda sam-
vinnuandi og tillitssemi óhjá-
kvæmileg, því þetta var á þeim
tíma þegar vinnutími blaðamanna
var ótakmarkaður og iðulega fram
undir miðnætti, eða þar til blaðið
var tilbúið til prentunar hverju
sinni. Mannfæð og tækni gerðu
þetta óhjákvæmilegt.
- Hvaða breytingar finnst þér
hafa orðið á islenskri blaða-
mennsku frá þessum reynslutima
þínum á Þjóðviljanum?
- Blaðamennska nú er ítarlegri,
blöðin em stærri og blaðamenn
hafa meira rými til þess að fjalla
um einstaka efnisþætti. Mér finnst
hins vegar að blaðamennskan sé
ekki að sama skapi markviss.
Sumum hættir til að breiða úr sér
og gera ekki mun á aðalatriðum og
aukaatriðum, sem em að mínum
dómi aðal góðrar blaðamennsku.
- Hefur faglegur metnaður þá
minnkað?
- Ekki endilega. Það er ekki
lakar gefið fólk í þessu starfi nú en
áður var. Hins vegar hefur aðhalds-
leysið leitt menn út i gönur. Tak-
markað rými til ráðstöfúnar verður
til þess að menn em knúnir til
meiri einbeitingar.
- Hvað fmnst þér um þœr
breytingar sem nú eru að verða á
islenskum fjölmiðlamarkaði, þegar
litlu dagblöðin leggja upp laup-
ana?
- Þetta er þróun sem kemur
ekki á óvart. Það mátti sjá íyrir
löngu að hverju stefndi. Forráða-
menn þessara blaða hefðu átt að
taka sér tak miklu fyrr og kanna
hvort á gmndvelli þeirra væri hægt
að skapa fjölmiðil sem gæti mynd-
að mótvægi við stórveldi Morgun-
blaðsins á árdegismarkaðnum. Það
er ekki bara reynslan hér á landi,
heldur alls staðar, að markaðurinn
viðurkennir ekki dagblöð sem em
málgögn stjómmálaflokka sem
fullgilda fjölmiðla. Ég tel fyrir mitt
leyti að illa væri farið ef tilraun sú
sem nú er unnið að til að koma
upp árdegisblaði sem keppt gæti
við Morgunblaðið færi út um þúf-
ur. Með allri virðingu fyrir Morg-
unblaðinu, þá held ég það sé
hvorki hollt fyrir það né aðra að
það nái einokun á markaðnum.
-ólg.
Magnús Torfi Ólafsson: Það vaeri hvorki Morgunblaðinu né öðrum hollt að það
næði einokun á árdegismarkaði fjölmiðlanna. Mynd: Jim Smart.
■ .. " „ ■ ‘S.
Hjá Bifreiðaskoðun islands leggjum við okkar
af mörkum til hreinna umhverfis.
Allar bifreiðar eru nú mengunarmældar við
skoðun. Það þýðirað við mælum nákvæmlega
magn kolsýrlings í útblæstri þeirra. Sé magnið
oí mikið má oftast ráða á því bót með einfaldri
vélarstillingu.
Með því vinnst tvennt:
• Eldsneytissparnaður um 2% að
meðaltali
• Umhverfismengun minnkar
Stuðlum öll að hreinna lofti - í umferðinni
sem annars staðar!

NÝTT NÝTT NÝTT
Áskriftarsími
Helgarblaðsins
681333
Síða 13
ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 31. janúar 1992
YDDA HF Y8.23 / SÍA