Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1995, Qupperneq 14

ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 1995 JLM 'W
h Slveran
** *•
Keyptu ósamþykkta íbúð:
Fannst fáránlegt aí leigja
- segir Tómas Hermannsson
„Við voram búin að leigja í nokkra
mánuði, hálft ár eða svo, og einn góðan
veðurdag fannst okkur alveg fáránlegt
að vera að leigja. Við fundum okkur
ágæta íbúð, borguðum út þann litla
pening sem við áttum og síðan eina
milljón á árinu. Það var mjög erfitt en
gekk með því að við voram rosalega
dugleg að vinna,“ sagði Tómas Her-
mannsson í samtali við DV en hann og
Ingunn Gylfadóttir, sambýliskona hans,
fengu bjartsýniskast einn daginn og
keyptu sér ibúð.
Tómas sagði þau ekkert hafa velt fyr-
ir sér þeim valkostum sem markaður-
inn hafi haft upp á að bjóða. Tómas seg-
ir þau ekki eiga kost á húsbréfum þar
sem íbúðin fáist ekki samþykkt vegna
þess að 20 sentímetra vanti upp á loft-
hæðina. Engu að síður þurfi þau að
borga öll þau gjöld sem aðrir húseig-
endur þurfi að borga. „Við erum búin
að leggja töluverða vinnu í íbúðina og
erum mjög ánægð með hana. Við leituð-
um bara eftir dæmi sem okkur sýndist
fyrirfram að við gætum ráðið við. Ég
hef ekkert vit á kerfinu sem slíku. Fyrri
eigandi útbjó fyrir okkur skuldabréf til
10 ára og það borgum við núna. Við
erum að fara að eignast erfingja, verð-
um því örugglega í þessari íbúð eitt-
hvað áfram. Þess vegna höfum við ekk-
ert hugsað um hver næstu skref verða í
húsnæðismálum hjá okkur,“ sagði
Tómas.
-sv
Búseturéttur hagkvæmari en félagslega kerfið
- Stefán Ingólfsson verkfræðingur
„Ég fæ ekki annað séð en félags-
legi búseturétturinn sé mun hag-
kvæmari en félagslega kerfið sem þó
átti að vera það hagkvæmasta.
Venjuleg fjölskylda, sem býr í fé-
lagslega íbúðakerfinu, þarf að borga
2,4% í vexti af láni í 40 ár. f félags-
lega búseturéttarkerfinu borgar fólk
hins vegar eitt prósent í vexti og fær
lán í 50 ár,“ segir Stefán Ingólfsson
verkfræðingur en DV bað hann að
segja álit sitt á útreikningum sem
Búseti hefur sent frá sér um mun-
inn á þeim húsnæðiskerfum sem í
boði eru.
Um útreikninga Reynis Ingi-
bjartssonar hjá Búseta (sjá graf á
síðunni) segir Stefán að þar þurfl að
taka inn í reikninginn eignarmynd-
un og fjármagnskostnað.
„Sá sem býr í eignaríbúð er að
eignast hana. Með því að greiða hátt_
verð á mánuði er hann ekki bara að
greiða húsaleigu, eins og í Búseta-
kerfinu, heldur að greiða niður lán-
in og eignast Ibúðina. Eignarmynd-
unin, þ.e. hvernig maður greiðir
niður lánið, er breytileg eftir þvf
hvað maður á eignina lengi. Lánin
greiðast langminnst niður fyrst.
Eignarmyndunin í húsbréfakerfmu
er um 120 þúsund krónur fyrsta árið
og talan fyrir tíu ára tímabil er um
150 þúsund krónur á ári, um 12 þús-
und kr. á mánuði. Þetta ætti að sjálf-
sögðu að taka inn í reikninginn. Tíu
þúsund króna eignarmyndun upp-
hefur muninn á kerfunum og ef hún
er tólf þúsund þá er húsbréfakerfið
orðið hagkvæmara," segir Stefán.
Stefán segir þetta vera það sama
og sé að í húsnæðismálunum al-
mennt. Menn hafl aldreið litið á
dæmið í heild sinni og aðeins tekið
mið af gegnumstreymi peninganna.
Á hitt beri þó að líta að fjármagns-
kostnaðurinn, við að borga ein-
hverjar milljónir inn á íbúð, sé tölu-
verður og það sé búseturéttarkerf-
inu í hag.
„Til samanburðar eru vextirnir í
almenna búseturéttarkerfinu 4,5%;
þar er lánað allt að 90% á meðan
þeir sem kaupa á almennum mark-
Húsnæðismál:
aði fá ekki lánuð nema 65-70% og
þurfa að borga 5,1% vexti. Þeir sem
eru að byggja þurfa að borga 6%
vexti,“ segir Stefán. -sv
Byggingarkostnaöur 7 milljónir kr.
- félagslegar búseturéttaríbúöir/félagslegar eignaríbúöir -
■ Félagslegar búseturéttaríbúðir g Félagslegar eignaríbúöir
c~:z:í Árstekjur
35.000-
30.000-
25.000-
™ 20.000-
= 15.000-
<»
o
10.000-
5.000-
2.400
2.200
2.000
1.800 ■*
1.600 'i
_ 1.400 -
1.200 lr
1.000 |
DV
Búseti einn kosturinn
„Þeir hópar sem mest hafa sótt til
okkar eru unga fólkið sem er að
byrja og eldra fólkið sem vill losa
sig úr stórum eignum. Þriðji hópur-
inn gæti síðan verið sá sem hefur
misst allt sitt og er að byrja upp á
nýtt. Ég myndi segja að Búseti væri
kerfi sem nýtti sér kosti hinna kerf-
anna, húsbréfakerfisins og félags-
lega kerfisins," segir Reynir Ingi-
bergsson, starfsmaður Búseta lands-
sambands.
Reynir hefur sent frá sér dæmi
þar sem hann sýnir fram á að Bú-
seti sé ódýrasti kosturinn (sbr. graf
hér á síðunni). Með því að bera sam-
an félagslegan búseturétt og félags-
legan eignarrétt kemst hann að því
að húsnæðiskostnaður hjóna með
tvö börn í 7 milljón króna íbúð sé 20
til 50 prósent lægri hjá Búseta. Sam-
anburður á almennum búseturétti
og húsbréfakerfinu, miðað við sömu
fjölskyldu í 9 milljón króna íbúð
leiðir Reyni að þeirri niðurstöðu að
húsnæðiskostnaðurinn sé 10 til 25
prósentum lægri í Búseta.
Aðspurður um eignarmyndunina
viðurkennir Reynir að í húsbréfa-
kerfinu sé fólk að eignast þær tíu
þúsund krónur sem eru umfram í
mánaðargreiðslur í húsbréfakerf-
inu.
„Spurningin sem við þurfum þó
að svara er hvort við viljum leggja
þessa peninga í eigið húsnæði eða
eitthvað allt annað, t.d. verðbréf af
einhverju tagi,“ segir Reynir. Hann
segir fólk hjá Búseta þurfa að eiga
fyrir búseturéttinum, um 700 þús-
und kr. af tveggja herbergja íbúð, en
félagið hafi haft milligöngu um lán
fyrir helmingnum. Ungt fólk eigi vel
að geta klofið það að eignast íbúð
hjá Búseta.
-sv
Byggingarkostnaður 9 milljónir kr.
- almennur búseturéttur/húsbréfakerfiö -
| Almennur búseturéttur
50.000-
45.000-
40.000-
35.000-
30.000 -
25.000-
20.000 -
15.000 -
10.000-
5.000-
0-
Húsbréfakerfiö
Árstekjur
■X
</>
<D
52
'<
DV
Hús eða nám
í tölum sem Húsnæðisstofn-
un hefur unnið fyrir Stúdenta-
ráð kemur fram að hertar end-
;■ urgreiðslureglur námslána frá
1992 gera stórum hópum
I ómögulegt að standast greiðslu-
mat Húsnæðisstofnunar. Fjöl-
skylda með hámarks endur-
greiðslu þarf nú að hafa 30%
hærri tekjur en hún hefði þurft
miöað við endurgreiðslur sam-
kvæmt fyrri lögum um LÍN.
1
410 þúsund
Fjölskylda, sem ætlar sér að
kaupa íbúð að verðmæti 6,5
milljónir króna, þarf að hafa
410 þúsund krónur í tekjur á
mánuði til að standa undir
greiðslubyrði, samkvæmt út-
I reikningum Húsnæðisstofnun-
ar. Miðað er við að hún eigi
eina milljón í höfuðstól og sé
| með námslán á bakinu sem end-
urgreiðist eftir hertum end-
urgreiðslureglum LÍN.
Engin samræming
„Okkur þykir það afar ein-
kennilegt að ekki skuli vera
I nein samræming á milli tveggja
stærstu lánveitenda í landinu,
| LÍN og Húsnæðisstofhunar, og
það segir sig sjálft að fólk sem
tekur námslán hlýtur að þurfa
að geta keypt sér þak yfir höf-
uöið. Það er lykilatriði," segir
Guðmundur Steingrímsson, for-
maður Stúdentaráðs.
Engin lausn
„Ég hef heyrt því fleygt að
menn séu að hugsa um að leysa
| þetta með því að hætta bara að
taka námslánin inn í greiðslu-
matið. Allir hugsandi menn sjá
| að í því felst engin lausn," sagði
Guðmundur Steingrímsson.
Fálagsmálaráðuneyti:
Ekki okkar
Hvað
kostar
milljánin?
Mikiö hefur verið rætt um
lengingu lána í húsbréfakerfinu
til 40 ára. í dag kostar milljónin
tæpar sex þúsund krónur á
mánuði, miðað við 5,1% vexti
til 25 ára. Að gefnum sömu
vaxtaforsendum til 40 ára kost-
ar milljónin tæpar fimm þús-
und krónur. Munurinn er um
þúsund krónur af milljóninni,
um 60 þúsund krónur á ári mið-
að við afborganir af 5 milljón-
um. Afborganir af milljón til
fimmtán ára eru um átta þús-
und krónur á mánuði.
-sv
„Þessi vandræði eiga rót sína
að rekja til breytinga á lögum
um lánasjóðinn og því er þetta í
raun ekki okkar mál. Hins veg-
ar hefur félagsmálaráðherra
lýst þvi yfir að hann muni beita
sér fyrir málum LÍN og við það
stendur hann öragglega,“ sagði
Árni Gunnarsson, aöstoðarmað-
ur Páls Péturssonar.