Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.1995, Side 14

14
MÁNUDAGUR 9. OKTÓBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjóm, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 563 2700
FAX: Auglýsingar: 563 2727 - Aðrar deildir: 563 2999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plðtugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Uppsveifla í iðnaði
Greinileg batamerki eru nú í íslenskum iðnaði. Upp-
sveifla í þessari atvinnugrein hefur staðið í þrjú ár.
Stöðugleiki íslensks efnahagslífs undanfarin ár hefur
skapað iðnaðinum fjölmörg sóknarfæri. Verði stöðug-
leikanum viðhaldið bendir allt til þess að íslenskur
iðnaður haldi áfram að styrkja sig í sessi. Þessi þróun
er í senn ánægjuleg og uppörvandi.
Það kom fram hjá iðnaðarráðherra í síðustu viku að
iðnaður hérlendis væri á vissan hátt að koma í stað
sjávarútvegs til að halda uppi lífskjörum hér á landi.
Nær 25 þúsund íslendingar vinna við iðnað og er hlut-
fall heildarvinnuafls 19 prósent. Veltan í íslenskum
iðnaði er 113 milljarðar og nemur útflutningur iðnað-
arvöru 21 milljarði króna á ári. Það er ekki víst að al-
menningur geri sér grein fyrir hver stakkaskipti hafa
orðið í þessari grein.
íslensk iðnfyrirtæki opnuðu hús sín í gær um land
allt og kynntu starfsemi sína undir kjörorðinu: „ís-
lensk sólöi með stöðugleikann sem sterkasta vopnið.“
Höfuðborgarbúar flölmenntu í mörg fyrirtæki sem rek-
in eru af miklum myndarskap og sama er að segja um
fyrirtæki á Akureyri, ísafirði, Hofsósi, Egilsstöðum,
Eyrarbakka, Reykjanesi og Grundartanga. Þá voru
bakarar um allt land með sýningar á handverki sínu
auk þess sem hárgreiðslu- og hárskerameistarar á
Norðurlandi veittu upplýsingar um iðngreinina.
Það sem er gleðilegast í iðnþróuninni er hve víða er
tekið til hendinni. Fjöldi einstaklinga og fyrirtækja
þróa hugmyndir sínar og framleiðslu og þegar þetta
leggst allt á eitt verður útkoman góð. Allt of lengi sátu
menn eftir og settu allt sitt traust á stóriðju. Þær von-
ir hafa að mestu brugðist. Við höfum því setið uppi
með ónýtta orku og miklar erlendar skuldir. í gær, á
degi iðnaðarins, sást að vaxtarbroddurinn er víða.
Hann er í byggingar- og innréttingariðnaði, veiðar-
færagerð, málningariðnaði, tölvubúnaði, fatnaðarfram-
leiðslu, plastgerð, prentiðnaði og matvælaframleiðslu,
svo að dæmi séu nefnd.
Haldist stöðugleikinn hérlendis, gengisþróun verði
áfram hagstæð og raunvextir lækki er bjart framund-
an hjá iðnfyrirtækjunum. Það ætti aftur að leiða til
þess að hægt verði að bæta hag launþega. Um það
snýst mál það sem heitast brennur á fólki þessa dag-
ana, bætt kjör alþýðu og aukið launajafnrétti. Öllu
máli skiptir að fyrirtækin eigi fyrir bættum kjörum.
Þama reynir ekki síst á þær atvinnugreinar sem hafa
verið í vexti eins og iðnað og ferðaþjónustu.
Það er hlutverk stjómvalda að stuðla að jafnvægi og
hagstæðum skilyrðum svo að þessar atvinnugreinar
nái að blómstra áfram. Ekki veitir af vegna erfiðleika
í ýmsum greinum sjávarútvegs, svo að ekki sé nú
minnst á stöðuna í landbúnaði. Þar var enn verið að
binda bændur fasta á ríkisjötuna með tilheyrandi
milljarðaaustri frá skattgreiðendum.
Iðnaðarráðherra nefhdi í síðustu viku möguleika á
nýju 60 þúsund tonna álveri við Grundartanga. í DV á
laugardag sagði þróunar- og markaðsstjóri álfyrirtæk-
isins Columbia Aluminium Corporation í Bandaríkj-
unum að ísland ætti’jafn mikla möguleika og Venesú-
ela og Quebec. Auk þess væri fyrirtækið að huga að
staðsetningu álversins víðar í heiminum. íslendingar
hafa áður brennt sig á miklum stóriðjudraumum. Því
er betra að fara með gát í þetta sinn.
Fáist stóriðja til landsins er það vissulega gott en sú
þróun sem átt hefur sér stað í iðnaði hér að undan-
förnu er þó öruggari. Þar gerir margt smátt eitt stórt.
Jónas Haraldsson
Eins og þinghald hefur þróast á síðari áratugum er þingmennska fuilt ársstarf, segir Ingvar m.a. í grein sinni.
Nauðsyn virkrar
samráðsstefnu
Ég vísa til greinar eftir Einar
Kárason rithöfund i DV 29. f.m.
um launamál. Grein þessi er rituð
af meiri hæversku í garð alþingis-
manna en títt er um þessar mund-
ir. Það er þakkarvert í æsilegri
umræðu þegar greinahöfundar
ætla þjóðkjömum fulltrúum ekki
alla hina verstu mannsparta.
Þingfararkaup
Menn hljóta að vera sammála
Einari í því að þingfararkaup og
önnur starfskjör alþingismanna er
ekki einangrað fyrirbæri í rekstri
þjóðarbúsins. Ef rennt er sjónum
yflr heildarsvið launa og kjara í
landinu hygg ég að það sé rétt, sem
Einar Kárason bendir á, að alþing-
ismenn eru ekki í hópi þeirra
landsmanna sem tekjuhæstir eru.
Þar fyrir eru þeir engir láglauna-
menn, enda mætti fyrr vera! En
hvemig háttar verklagi, starfsum-
hverfi og vinnutíma alþingis-
manna? Vinna þeir fyrir þingfar-
arkaupinu?
Eins og þinghald hefur þróast á
síðari áratugum getur engum heil-
skyggnum manni dulist að þing-
mennska er fullt ársstarf, ekki
hlutastarf eins og það var áður
fyrr. Þingmennska hefur auk þess
sérstöðu meðal starfa. Hún lýtur
ekki skipulagsreglum vinnumark-
aðarins. Hún er ekki þess háttar
vinna sem unnin verður sem dags-
verk eða ákvæðisvinna í verk-
smiðju, sölubúð eða skrifstofu.
Vaktavinnufyrirkomulag hentar
ekki þingmennsku, jafnvel frídaga-
ákvæði eiga í meðallagi vel við um
þingmannsstörf.
Vinnustaður alþingismanna er
ekki nema að hálfu leyti í húsa-
Kjallarinn
Ingvar Gíslason
fyrrv. menntamálaráðherra
kynnum Alþingis. Fráleitt væri að
útiloka nætur- og helgidagavinnu
alþingismanna í spamaðarskyni.
Allt sýnir þetta sérstöðu þing-
starfa. Þar við bætist að þing-
mennsku fylgja ýmis óhjákvæmi-
leg útgjöld sem færa ber á almenn-
an alþingiskostnað, enda á engan
hátt launagreiðslur.
Þó gerist það þráfaldlega í frétt-
um og fréttaskýringum að þessi út-
gjöld eru reiknuð alþingismönnum
til tekna. Slíka rangfærslu láta fjöl-
miðlar sig henda æ ofan í æ. Hitt
er annað að starfskostnað ber að
skilgreina svo að ótvírætt sé.
Samráð og heildarhyggja
En svo ég taki aftur miö af grein
Einars Kárasonar ætla ég að leggja
áherslu á þá skoðun mína að nú er
tímabært, eins og var fyrir 5-6
árum, að ráðandi öfl þjóðfélagsins
með ríkisvaldið í broddi fylkingar
endurveki samráðsstefnuna, sem
réð á sinni tið öllu um það (og eng-
ar aðrar hagstjórnarkúnstir) að
heildarhyggja um þróun efnahags-
og kjaramála náði að festa rætur
eftir andvaraleysi verðbólguhug-
arfarsins sem grasséraði eins og
truflun í þjóðarsálinni í hálfa öld.
Samráð valdaaflanna ein geta
komið í veg fyrir að „verðbólgu-
draugurinn" verði vakinn upp á
ný. En þá er þess að minnast að
fleiri eru valdaöflin í þjóðfélaginu
en ríkisstjóm og Alþingi.
Ingvar Gíslason
. . ætla ég að leggja áherslu á þá
skoðun mína að nú er tímabært, eins
og var fyrir 5—6 árum, að ráðandi öfl
þjóðfélagsins með ríkisvaldið í broddi
fylkingar endurveki samráðsstefnuna .
66
Skoðanir annarra
Undiraldan magnast
„Um skeið hefur þyngst mjög sú undiralda sem
bersýnilega magnaðist þegar æðstu stjómendum
lands og þjóðar, kjömum sem æviráðnum, vom af-
hentar umtalsverðar kjarabætur á silfurbakka. Þjóð-
arsáttarstéttimar eiga erfitt með að sætta sig við þá
mismunun... Það viðhorf sem Halldór Ásgrímsson
viðraði á Alþingi, að skapa þurfi nýjan siðferðis-
grundvöll við gerð kjarasamninga, eru orð í tíma
töluð og nú er ekki annað að gera en að fylgja þeim
eftir af krafti og heilindum."
Úr forystugrein Tímans 6. okt.
Heimsnafn í forsetastól
„Það er skynsamlegt af Vigdísi Finnbogadóttur að
láta af embætti næsta vor eftir 16 farsæl ár á forseta-
stóli meðan yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar
vildi helst hafa hana áfram sem forseta... Fyrir ís-
lendinga hefði það verið ákjósanlegt ef forsetinn
hefði boðist til að gegna embætti fjögur ár til viðbót-
ar. Á tímum þegar stöðugleikinn er ákallaður sem
æðstur dyggða þá hefði slík langseta verið við hæfi.
Og hvenær fáum við aftur heimsnafn í forsetastól,
hvenær forseta sem sóst er eftir í opinber verk á
vegum alþjóðastofnana og hvenær manneskju í
æðsta embætti sem komið getur boðskap á framfæri
við alla heimsbyggðina?"
Úr forystgrein í Vikublaðinu 6. okt.
Búvörusamningur
„Hvemig er það verjandi, á tímum samdráttar og
niðurskurðar, að verja ellefu milljörðum til þessa
málaflokks á næstu fimm árum. Gera þessir háu
herrar sér grein fyrir því, að með þessu móti hafa
þeir ráðstafað verðmætum sem jafhgilda því að all-
ur þorskveiðikvóti eins af þessum fimm ámm renni
til landbúnaðarmála? Þessi vinnubrögð hljóta að
kallast hagfræði andskotans.“
Úr forystugrein Alþýðubl. 6. okt.