Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.1995, Qupperneq 13

ÞRIÐJÚDAGUR 24. OKTÓBER 1995
13
Grimnskólinn til
sveitarfélaganna
Óljóst er hvernig leysa á sérkennslumál og lítið að græða á nýju lögun-
um í því sambandi, segir Jóna Valgerður í grein sinni.
Þó að það liggi fyrir með nýjum
grunnskólcilögum að sveitarfélögin
skuli alfarið taka við rekstri
grunnskólans 1. ágúst 1996 eru enn
of margir lausir endar til að sjá
megi fyrir þær lyktir máls. Grunn-
skólalögin voru samþykkt með
ákveðnum fyrirvörum sem fyrst
þarf að uppfylla.
Réttindamál kennara
Það sem snertir kennara í þessu
máli eru lífeyrismál þeirra og lög-
in gera ráð fyrir að lögum um Líf-
eyrissjóð starfsmanna ríkisins
verði breytt þannig, að þau tryggi
öllum kennurum og skólastjórn-
endum grunnskólans áframhald-
andi aöild að sjóðnum. Einnig að
samþykkt verði ný lög um ráðning-
arréttindi kennara og skólastjórn-
enda grunnskóla hjá nýjum vinnu-
veitanda, þ.e. sveitarfélögunum.
Þessar breytingar verður að
Kjallarinn
Jóna Valgerður
Kristjánsdóttir
fyrrv. alþingismaður
Kvennalistans
„í raun má segja að með færslu grunn-
skólans til sveitarfélaga sé verið að skapa
aðstæður til að flokka þjóðina í 1. og 2.
flokks íbúa.“
samþykkja með lagasetningu á Al-
þingi nú í vetur, að öðrum kosti
koma lögin ekki til framkvæmda 1.
ágúst 1996.
Enn eitt getur orðið til fyrir-
stöðu þess að lögin komi til fram-
kvæmda, en það er hvort tekst að
semja við sveitarfélögin um breyt-
ingar á lögum um tekjustofna
sveitarfélaga og skiptingu skatt-
tekna milli ríkis og sveitarfélaga.
Það verður einnig að gerast til
þess að rekstur grunnskólans fær-
ist til sveitarfélaga. Sveitarfélög
hér á landi eru afar misjöfn að
stærð og fólksfjölda og eiga fátt
sameiginlegt nema nafnið. Skatt-
tekjur sumra þeirra duga í dag
ekki fyrir rekstri grunnskólans.
Það er oft um fámenna skóla að
ræða, en líka góða skóla sem upp-
fylla t.d. kröfur um einsetinn skóla
og skólamáltíðir. Einnig er þar
hægara um vik að framfylgja
ákvæðum aðalnámsskrár grunn-
skólans þar sem segir að hver
nemandi skuii fá kennslu við hæfi.
Það var framfaraspor þegar
fræðsluskrifstofurnar komu heim i
landshlutana. Nú á að leggja þær
niður og koma á fót skólaskrifstof-
um. Enginn veit hvernig þau mál
verða leyst út um landið, ef hvert
sveitarfélag á að reka skólaskrif-
stofu. Þá er óljóst hvernig leysa á
sérkennslumál og lítið að græða á
nýju lögunum í því sambandi.
Reynsla annarra þjóða
Það hefur sýnt sig bæði í Dan-
mörku og Finnlandi, þar sem
grunnskólinn er rekinn af sveitar-
felögunum að þar hafa foreldrar
vaxandi áhyggjur af niðurskurði
til skólamála. í kjölfarið kemur svo
enn meiri byggðaröskun, þegar
smærri sveitarfélögin geta ekki
boðið íbúum sínum sambærilega
aðstöðu til menntunar barna og
gerist í stærri sveitarfélögum.
Þótt rætt sé nú um jöfnunarað-
gerðir verður erfitt að finna reglur
sem duga. í raun má segja að með
færslu grunnskólans til sveitarfé-
laga sé verið að skapa aðstæður til
að flokka þjóðina í 1. og 2. flokks
íbúa, þá sem geta haft góða skóla
og haldið sömu þjónustu og verið
hefur, og hina sem ekki hafa fjár-
hagslegt bolmagn til þess. Rétt er
því að grunnskólalögin komi ekki
til framkvæmda fyrr en séð verður
með öruggum hætti hvernig fjár-
málum skólanna verður háttað.
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir
Sameiningarmálin á Vestfjörðum
Þótt ég hafi ritað greinar sem
andmælandi sameiningar þá vil ég
að það komi skýrt fram að ég hefi
hvergi gefið upp afstöðu mína til
sameiningarinnar sem slíkrar. Þess
vegna gæti ég verið meiri samein-
ingarsinni en allir þeir 13 sem til-
lagan kom frá um kosningar um
sameiningu. Ég er aðeins að skýra
frá staðreyndum út frá mínu sjónar-
horni og jafnframt að mótmæla að-
ferðunum við framgang málsins.
Svo við vitnum aðeins í rituð
orð formaryis Samstarfsnefndar
um sameiningu sveitarfélaga:
„Sveitarstjórnarmönnum ber
skyida til að upplýsa íbúana um
alla þá þætti, sem þeir kjósa að
vita og til eru einhver svör við.“
Allt frá því að bæjarfulltrúar
ísaijarðar tilnefndu tvo menn í
nefndina eru þær einu upplýsingar
sem hafa komið inn til bæjar-
stjórnar ísafjarðar, hinn 5. okt. sl.,
tillagan um kosningu hinn 11. nóv.
nk. Við höfum ekki fengið til um-
fjöllunar aðrar fundargerðir nefnd-
arinnar. Því vaknar spurningin:
Hvernig á ég að fullnægja minni
upplýsingaskyldu sem sveitar-
stjórnarmaður og hvers konar „frí-
múraraklúbbur" er eiginlega þessi
samstarfsnefnd?
Samkvæmt
vinnulöggjöfinni
Það var samstarfsnefnd áður hér
starfandi, hún hélt eina sex til sjö
fundi, áður en hún sofnaði út af.
Þá var hún búin að skipuleggja
kynningar- og samstarfsverkefni
Kjallarinn
Sigurður R. Ólafsson
form. Sjómannafélags ísfirðinga
innan sveitarfélaganna sem því
miður komst aldrei í framkvæmd.
Eina kynningin sem fram fór átti
sér stað á þingi ASV í nóv. 1994 um
sameiningu verkalýðsfélaganna.
Þar mælti ég gegn sameiningu,
þrátt fyrir að það væri gegn lögum
þess félags sem ég gegni störfum
fyrir og sem formaður stærsta sjó-
mannafélagsins á svæðinu ætti ég
að sjá fyrir aukinn styrk. Ekki af
því að ég væri mótfallinn samein-
ingunni sem slíkur, heldur af því
að ég hlustaði á raddir þingfull-
trúa smærri félaganna. Þeir voru
langt því frá reiðubúnir til sam-
runa. Verði hins vegar af samein-
ingu sveitarfélaganna sex verður
slikt að gerast samkvæmt vinnu-
löggjöfinni.
Ég hefði talið að grunnvinnan
hefði átt að eiga sér stað á eftirfar-
andi hátt. Fenginn hefði verið
hlutlaus aðili, t.d. löggiltir endur-
skoðendur á Vestijörðum, til að
leggja fram rekstrarfræðilegt mat
á stöðunni út frá reikningum þess-
ara sex sveitarfélaga og þeim for-
sendum sem samstarfsnefndin gef-
ur sér.
Þau gögn hefðu verið lögð fyrir
íbúana og gerð skoðanakönnum
innan hvers sveitarfélags um vilja
þeirra.
Að fenginni þeirri niðurstöðu
hefði síðan verið tekin ákvörðun
um kosningu. Eins álít ég að þessi
vinna hefði einnig átt að ná yfir
þau tvö sveitarfélög á norðanverð-
um Vesttjörðum sem standa utan
núverandi áætlunar.
Flaustursleg vinnubrögð
En hvað er gert? Fyrst er afráð-
in kosning, með eftirfarandi kosn-
ingaloforðum: Allir skulu njóta
sömu félagslegu þjónustunnar og
rekstrarafgangur byggðarlagsins
verður 24%. Síðan er rokið til og
ráðin rándýr auglýsingastofa í
Reykjavík til að koma áróðrinum á
framfæri.
Það er farið vel af stað við að
skjóta styrkari stoðum undir at-
vinnulíf svæðisins. Hér á ísafirði
eru t.d. tvær prentsmiðjur starf-
andi sem vel hefðu geta tekið að
sér prentun þeirra upplýsinga,
sem ætlað er til að komi fyrir augu
kjósenda.
Út frá þeim fjárhagslegu for-
sendum sem liggja á borðinu og á
grundvelli þeirra lofdfða sem gefin
eru þá er mér ógerningur sem bók:
haldara með áraraða reynslu að fá
dæmið til ganga upp rekstrarlega.
Það er einungis hægt með því að
skera stórlega niður þjónustustig
og fjármagn til framkvæmda þarf
ekki að hugsa um á allmörgum
næstu árum vegna skuldastöðu.
Ég get ekki séð annað en vinna
samstarfsnefndarinnar einkennist
af flausturslegum og ómarkvissum
vinnubrögðum. Fundi sína hefðu
þeir átt að hefja með upplestri úr
ævintýri Andersens, Nýju fótin
keisarans, þá hefði niðurstaðan ef
til vill orðið önnur.
Isfirðingar! Hugsið ykkur vel
um áður en þið gefíð sameining-
unni jáyrði ykkar. Mitt svar verð-
ur nei á kjördag.
Sigurður R. Ólafsson
„Hvernig á ég að fullnægja minni upplýs-
ingaskyldu sem sveitarstjórnarmaður og
hvers konar „frímúraraklúbbur“ er eigin-
lega þessi samstarfsnefnd?“
IV < 4 leð og í móti
Rollukjötið urðað
Þetta er
ódýrasta
lausnin
Jón Alfreðsson,
kaupfélagsstjóri á
Hólmavík.
„Eg ver þessa
urðun einfald-
lega með þeim
rökum að kjötið
má ekki fara til
neyslu hér á
landi og það er
ákailega erfitt
að gera úr þessu
peninga á annan
hátt. Loðdýrabú-
in eru svo fá og
smá að þau geta
ekki tekið við
öllu þessu kjöti. Við höfðum sam-
band við forráðamenn loðdýrabúa
tii að skoða hvort við gætum losn-
að við kjötið til þeirra og það var
vissulega möguleiki. Því fylgdi
hins vegar mikill aukakostnaður
þar sem þeir voru ekki einu sinni
tilbúnir að greiða flutningskostn-
að. Ég hafði þó möguleika á að
koma þessum skrokkum í kjöt-
vinnslu í Borgarnesi en þá þurfti
ég að geyma kjötið þangað til
Borgnesingarnir hefðu lokið slátr-
un hjá sér. Ég hefði þvi bæði þurft
að geyma kjötið og flytja það síðan
sjálfur til þeirra á minn kostnað
sem hefði orðið mun dýrara en að
urða það. Önnur notkun á þessu
kjöti, t.d. útflutningur, gengur
heldur ekki upp og til manneldis
hérlendis má það ekki fara. Ég
held því að þetta hafi verið
ódýrasta lausnin fyrir okkur þótt
hún hafi í sjálfu sér ekki verið
mjög skemmtileg. En þar fyrir
utan var þetta draslkjöt.“
Siguröur T. Sig-
urðsson, formaöur
Verkamannafélags-
ins Hlífar.
Móti
öllu sið-
ferði
„Þetta athæfi
hlýtur að vera
það allra síðasta
sem menn eiga
aö grípa til, að
urða kjöt sem
hæft er til mann-
eldis. Það er ver-
ið að fram-
kvæma gjörð
sem hlýtur að
vera á möti öllu
siðferði í land-
inu miðað við þá
skömmtunar-
stefnu sem uppi er gagnvart lág-
launafólki. Svona löguðu á ekki að
greiða nokkra einustu styrki og
það á ekki að gera samninga við
svona fólk, mér er sama þótt það
heiti búvörusamningur eða eitt-
hVað annað. Það er verið að halda
bændum uppi á okkar peningum
og við hljótum auðvitað að krefj-
ast þess að á móti hverju kílói af
kjöti sem urðað er og hæft er til
manneldis verði á boðstólum á
lægsta verði tO láglaunafólks kjöt
í verslunum. það má þess vegna
koma frá Danmörku, Argentínu,
Ástralíu eða hvaðan sem er. Þeir
sem voga sér að gera þetta verða
að bera ábyrgð gagnvart þeim sem
greiða þessa vitleysu og þeim sem
lægstu kjörin hafa og þar á ég við
fólkið á eyrinni. Það er fjöldi fólks
sem vUl kaupa kjöt en hefur ekki
ráð á því. Fólk sem er með 50-60
þúsund króna mánaðarlaun getur
ekki leyft sér mikla kjötneyslu.
Þeir sem leyfa sér svona fram-
komu og eru á miklu hærri laun-
um ættu bara að prófa það.“