Alþýðublaðið - 27.10.1921, Qupperneq 1

[I
1921
Ijr. ]akob jViölIer
og alvinnuleysið.
Ritstjóri heildsalablaðsins, hr.
Jikob Möller reynir í dag i sama
tuálgagni að hártoga orð m(n um
attfinnuleysi og kaupgjald Ekki
reynir hann þó að bera af sér
það. að hann sé .rótgrónasti
atJdstæðingur* alþýðunnar hér,
enda er hann sagður maður ekki
treggifaður.
Jeg hélt því fram, að það væri
ranglátt, að kaup lækkaði um leið
og atvinnuleysið yxi — en það
er ein af meginreglum kspital
ismans, sem hr J. M. láir svo
uijög, Engum nema hr. J. M. og
skoðanabræðrum hans kemur til
hugar að mæla sl(ku bót. Hugs
um okkum t. d verkamann sem
síðan i. jan. 1921 hefir haft 1500
króna tekjur. Hann má slst við
því, að kaup hans sé lækkað nú
er vetur fer í hönd. EÍnn hefi jeg
fyrir hitt, sem sfðan f september-
fayrjun og til 15 þ. m. hafði hafí
30 tima vinnu — 36 kr. á >/*
minuði. Hr. ritstjórinn segir að
aæskiiegt* væri, að kaup þyrfti
ekki að lækka um leið og atvinnan
iýrnaði. Eg matka ekkert slíkar:
yfirlýsingar hans, þær eru aðeitis
sagðar út I bláinn. Hann hefir
varið hættuspi! íslandsbanda, stutt
kaupmannavaldið á striðstfmunum
•og barist gegn viðleitni rcanna í
þá átt, að nqta náttúrugjafir
iattdsins og auka með því atvinnu
innanlands. Hver barðist mest
«g be2t fyrir heildsalaokrinu hér?
Hver hamaðist gegn Landsverzlun-
inni? Herra Jakob Möller. Manni
kemur því heldur undarlega fyrlr
sjónir, að sjá slik orð sem þessf,
eða er maðurinn að gerast alþýðu-
vinur ?
Hr. J. M. veit ekkert um Rúss-
land. Fíeipur hans um kaupgjsld
þar er aðeine .slúður,a eins sam-
faand rikisbankans rússneska við
þetta máí.
Fimtudaginn 27. bktóber.
Hann neitar þv(, að hann haldi
því fram, sem kenningu, að kaupið
Jækki ef vinnan .minkara. Eg vil
benda honum á hans eigin orð:
.Atvinnan .minkar", og ef hún
á að verða nokkur, þá hlýtur
kaupið að lækka, svo að tekjur
og gjöld atvinnurekstursins stand
ist á a Þetta era hans óbreytt orð
Nú er fyrst að athuga hvernig
kaup lækkar. Atvinnurekendur
reyna ávalt að þrýzta því niður
og halda sér altaf við .das absalute
Existenzminimum (hið minsta fram-
(ærslulágmark). Þetta gera þeir
jafnt, hvort vel árar, eða ekki
Ekki er svo að skilja, að þá mutsi
svo mikið, hvort kaup er 20 aur-
um hærra eða lægra um tfmann,
að minsta kosti ekki þá, sem
gjalda skipstjórum sinum hærra
ksup, en öllum öðrum skipsmösr.
um til samans og forstjórum tugi
þúsunda i árslaun fyrir 2—3 tfma
skrifstofuvinnu.
í öðru lagi þarf kaup ekki að
lækka vegna atvinnuieysis. Kaup
við hafnarvinnu (upp og útskipun)
sem nú er aðalatvinna þessa bæj
ar, kemur ekkert þvf við, hvort
togaraútgerðin getur borið sig.
Þó htýtur að vera minna um slíka
vinnu í vetur, en í sumar, því
skip sigla fleiri hér til lands að
sumarlagi, en á vetrum. Þetta veit
hr, J. M en hætt er við að hann
verði tregur tll að viðurkenna
það, en slfk var meining mfn.
Ekki skal hr. ritstjórinn gera sig
digran yfir þvf, sem eg reit í
sumar, er hann segir, að eg hafi
viðurkcnt orð hans. Þar rangfærir
hann vfsvitandi eða af þekkingar-
ieysi orð mfn. Meining mín var
eins og ðestir munu hafa skiiið
sú, að samkvæmt eðli kapital
ismans lækki kaupgjald jafnhliða
atvinnuni. Kapitalistamir reyna
að notfæra sér hina auknu eftir-
spurn eftir atvinnu tii áð þrýsta
niður kaupinu.
Einkennileg cr niðurstaða heiid
salamálgagnsritstjórans, að samtök
vedciýð sins miði .að þvf, að ger
248 tölnbl i
Erunatrygginsar
á innbúi og vðrum
hvargl ódýrari ®n hjá
A. V. Tuliníus
vátryggringaskrlfstofu
Elmaklpafóiagshúslmi,
2. hæBÍ
atvinnuleysið hér f bænum senai
mest og tiifinnanlegast.* Slik staö-
leysa er fremur barnaieg, en hr]
J. M er ekki óvanur að láta slíkt
frá sér fara, enda neyðir aðstaðíj
hans hann tii þess. En hætt er
másske víð þvf, að þegar social^
isminn er korniaa á (fyrir samtök
verkaiyðsins), að hr. J. M. verði
itlilega atvinnuiaus — nú þá er
bara að snúast, það hefir hr.
ritstjórina leikið oft, einkanlegá
siðan 1914. Lengur þekki egj
ekki til.
*S./i« H J. S. Ottósson
Jón Þorlákssonj
Og i'j
vatnsveita Akureyrar.
(Nl) 'j
Þá kemur .fjórða og verstr,
slysið, sem J í». henti við bygg-
ingu vatnsveitunnara og það er,
„að vatnsrörin eru of skamt grafic
f jörðu niður*, svo að næstum ár-
lega frýs vatn „einhversstaðar í
vatnsleiðslunni* og einn vetur (lík-
iega frostaveturinn 1917—1918}
>lá við að oll vatnsleiðslan frysi*
þar í bænum.
Mig furðar á surnuvn þessum
umœælum, og má mikið vera, ef
minni mitt bregst mér svo, að
þau megi teljast rétt. Eg veit eigi
til, að frcsið hsfi þrjá fyrstu vet-
urna nokkursstaðar í þeim hluta
vatnsveitunasr. sem J. Þ. sagðt