Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.1996, Síða 14

14
FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 1996
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnariormaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif©centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Ferðaþjónusta úr öskustó
Ferðaþjónusta verður sífellt mikilvægari í þjóðarbú-
skapnum. Þessi atvinnugrein hefur hins vegar verið van-
metin af stjómvöldum og stefnumótun hefur skort. Það
var því löngu tímabært að bregðast við i þeim efnum.
Samgöhguráðherra skipaði í haust stýrihóp til þess að
gera tillögur um stefnumörkun stjórnvalda í ferðaþjón-
ustu. Hópurinn hefur nú skilað skýrslu með tillögum sín-
um. Um leið eru einstök fyrirtæki, sveitarfélög og hags-
munasamtök hvött til þess að leggja til grundvallar í
stefnumótun sinni þá meginstefnu sem mörkuð er með
skýrslunni.
í skýrslu stýrihópsins er ferðaþjónustan loks skil-
greind sem ein af undirstöðuatvinnugreinum þjóðarinn-
ar. Það verðskuldar greinin fyllilega enda má segja að
ferðamálin hafi í raun verið ein skúffa í samgönguráðu-
neytinu. Til samanburðar skal nefna dýr atvinnuráðu-
neyti eins og landbúnaðarráðuneyti. Það sinnir atvinnu-
grein sem er til muna minni en ferðaþjónustan. Ónefnd
eru þá þing og stofnanir landbúnaðarins sem kosta skatt-
borgara stórfé en skila engu í líkingu við ferðaþjónust-
una.
Hér er ekki lagt til að búið verði til skrifræðisbákn eða
dýrar stofnanir ferðamála líkt og gerist til dæmis í land-
búnaðarmálunum. Aðeins skal undirstrikað mikilvægi
þessarar atvinnugreinar og þess að þeir sem innan grein-
arinnar starfa geti notið verka sinna. Hlutverk stjórn-
valda er að sjá til þess að einstaklingum og fyrirtækjum
í ferðaþjónustu sé skapað það umhverfi að þeir geti sinnt
hlutverki sínu.
Þýðing ferðaþjónustunnar sést best á því að gjaldeyris-
tekjur af ferðaþjónustu námu 10-11 prósentum af heild-
argjaldeyristekjum okkar árið 1994. Ársverk í greininni
eru um 4 þúsund. Næstu tíu árin er stefnt að því að hlut-
deild í gjaldeyristekjum af ferðaþjónustu verði um 16
prósent og að um þrjú þúsund ný störf bætist við.
Stefnt skal að því að gæði ferðaþjónustu verði meiri
hér á landi en í samkeppnislöndum okkar. Þetta er okk-
ur nauðsynlegt vegna þess að íslandsferðir verða óhjá-
kvæmilega nokkuð dýrar, einfaldlega vegna legu lands-
ins. Rétt er þó að taka það fram að aukin samkeppni í
samgöngum hefur lækkað fargjöld til muna. Það kemur
neytendum til góða og ætti að leiða til þess að ferða-
mönnum fjölgi áfram.
í stefnumörkun hópsins er að sjálfsögðu lögð áhersla á
sérstöðu landsins og þess sem ferðamenn sækjast eftir,
hvort sem þeir eru innlendir eða erlendir. Þar má nefna
ferðaþjónustu í tengslum við heilsubót og heilbrigði. Sér-
kenni náttúru íslands verði nýtt og ferðaþjónustan verði
í sátt við land og þjóð og í anda sjálfbærrar þróunar.
Lagt er til að ísland gegni forystuhlutverki á sviði um-
hverfisverndar og þess sé gætt að umgengni ferðamanna
spilli ekki náttúru landsins. Leggja verður sérstaka rækt
við þennan þátt. Það er fyrst og fremst sérstæð og fögur
náttúra landsins sem ferðamenn sækjast eftir. Sú auð-
lind er undirstaða þess að atvinnugreinin nái að
blómstra áfram.
Vel menntað fólk er atvinnugreininni nauðsyn. Ferða-
þjónusta hefur staðið höllum fæti þar miðað við aðrar
mikilvægar atvinnugreinar. Því ber að fagna tillögu
skýrsluhöfunda um styrkingu ferðanáms á framhalds-
skólastigi og ekki síður að boðið verði upp á menntun í
ferðaþjónustu á háskólastigi.
Jónas Haraldsson
Árið 1995 sættu krókabátar - sem eingöngu mega veiða með öngulveiðarfærum -158 banndögum. - Engar tak-
markanir, eða hvað?
Hinir
í svokölluðu smábátafrumvarpi
er gert ráð fyrir aö krókabátar
njóti, sem önnur skip, aukningar
þorskveiðiheimilda. Andstæðing-
ar frumvarpsins segja: „Við sem
höfum sýnt ábyrgð og fært miklar
fórnir við uppbyggingu þorsk-
stofnsins erum sviknir. Þeir
(trillukarlar) sem aldrei hafa vilj-
að taka þátt í neinum takmörkun-
um eru verðlaunaðir, loks þegar
árangur er að nást.“
Ósvífinn málflutningur
Þessi málflutningur er í meira
lagi ósvifinn. Ég spyr: Hvers
vegna hefur þurft að standa i allri
þessari uppbyggingu á þorskstofn-
inum? Hvers vegna voru skrap-
dagakerfi og kvótakerfi lögleidd?
Eru þessar uppákomur vegna þess
að trillukarlar voru allt lifandi að
drepa? - Vitaskuld ekki.
Ástæður alls þessa er umgengni
hinna „ábyrgu“ um þorskstofninn.
Á árabilinu 1977-1991 veiddu þeir
1,1 milljón tonna af þorski fram
yfir tillögur fiskifræðinga. Þetta
eru sömu aðilarnir og segja: „Við
tökum fullt mark á vísindamönn-
um“. Það sérkennilegasta við
ábyrgðartilfinningu stórútgerðar-
manna er að hægt er að leggja á
hana efniskennda mælistiku:
Ábyrgðin er 200 mílna löng, miðað
við grunnlínupunkta, og þegar út
fyrir þá línu er komið tekur önnur
ónefnd tilfinning við.
„Engar takmarkanir"
Hrikalegar myndir og lýsingar
af umgengni þessara aðila, t.d. í
Smugunni, segja allt um hana. Þá
er fullyrt að smábátaeigendur hafi
aldrei viljað taka þátt í veiðitak-
mörkunum. Staðreyndin er sú að
enginn bátaflokkur hefur þolað
jafn miklar skerðingar á heildar-
veiðiheimildum sínum og smábát-
ar í kvótakerfi.
„ábyrgu"
m~mm—~m~~~mmmmmmm~~^^~ frumvarpinu finnst óþolandi að
Kjallarinn
Arthúr Bogason
formaöur Landssambands smá-
bátaeigenda
við þau var ekki haft samráð um
málið. Þau 11 ár sem smábátaeig-
endur hafa barist fyrir rétti sínum
hafa þeir orðið að þola það sí og æ
að nefndir og starfshópar um sjáv-
arútvegsmál hafa verið skipuð án
þess að þeim væri boðin þátttaka.
Nýjasta dæmið er skipun starfs-
hóps um umgengni um auðlindir
sjávar. Starfshópinn skipa fulltrú-
ar allra þeirra aðila sem nú kvarta
undan samráðsleysi - en enginn
frá smábátaeigendum. Hópurinn
fjallaði m.a. um veigamikil hags-
munamál smábátaútgerðarinnar.
En ótrúlegt nokk: þessir boðberar
„samráðs og samvinnu" sáu enga
ástæðu til að kalla eftir samráði
þeirra aðila er fjallað var um. Um
hvað snýst málið?
Verði þorskveiðiheimildir
auknar um 20% 1. september nk.
„Staðreyndin er sú að enginn bátaflokkur
hefur þolað jafnmiklar skerðingar á heild-
arveiðiheimildum sínum og smábátar í
kvótakerfi.“
Á tímabilinu 1. 1. 1991 til 1. 9.
1995 voru fjölmargir þeirra skertir
um 73% í heildarveiðiheimildum.
Árið 1995 sættu krókabátar - sem
eingöngu mega veiða með öngul-
veiðarfærum — 158 banndögum -
þ.e. bannaðar veiðar 43% af árinu.
Á fyrstu átta mánuðum yfirstand-
andi árs mega þeir róa heila 47
daga. Eru þetta engar takmarkan-
ir?
Samráð og samvinna
Þeim samtökum í sjávarútvegi
sem fara hamförum gegn smábáta-
og frumvarpið orðið að lögum þýð-
ir það eftirfarandi: 1080 krókabát-
ar fá 4.300 tonn í sinn hlut sem er
svo til nákvæmlega það sama og
tveir aflahæstu togararnir sóttu í
Smuguna á þremur mánuðum á
síðasta ári. 20% aukning þorsk-
veiðiheimilda færir öðrum en
smábátum 24.800 tonn. Það er
náttúrlega eftir smásmuguhættin-
um í trillukörlum að nefna það í
þessu sambandi.
Arthúr Bogason
Skoðanir annarra
Lyfsölufrelsi
„Apótekarar hafa flestir kosið að líta þessa þróun
hornauga og telja auknu frelsi flest til foráttu . . .
Einnig hefur heyrst gagnrýni á að nýjar lyfjaversl-
anir skuli leyfa sér að hafa opið á þeim tímum sem
fólk vill helst eiga við þær viðskipti og draga þannig
úr viðskiptum við þau apótek sem sinna næturþjón-
ustu . . . Þetta er ómerkileg gagnrýni og vart svara
verð. Sú þróun sem hér á sér stað er löngu tímabær
og ættu apótekarar að fagna því tækifæri sem hér
gefst til að færa atvinnustarfsemi sína til nútímalegs
horfs.“
Úr forystugrein Viðskiptablaðsins 22. maí.
Jöfn kjarastefna
„Samvinna launþegahreyfingarinnar og fyrirtækj-
anna um aukningu framleiðni, hagvöxt og varð-
veizlu stöðugleika er forsenda þess, að hægt sé að
auka kaupmáttinn til jafns við það sem gerist í ná-
grannalöndunum .. . Innistæðulausar kauphækkan-
ir leiða aðeins til verðbólgu. Ef kjarastefna Alþýðu-
bandalagsins miðast við hagsmuni fyrirtækja, jafnt
og launþega, er það raunsæ og skynsamleg kjara-
stefna."
Úr forystugrein Mbl. 23. maí.
Forsetaembætti í ögöngum?
„Það er kjarni málsins að embætti forseta Islands
er valdalaust. Við stöndum frammi fyrir þeirri
áleitnu spurningu hvort við viljum viðhalda embætt-
inu í óbreyttri mynd, breyta embættinu eða leggja
það niður. Mín skoðun er sú að það sé tilgangslaust
að halda í embættið í óbreyttri mynd. Það þjónar
engum tilgangi. Það er verið að kjósa um huglægt
mat á meintum mannkostum einstaklinga í forseta-
kjöri fyrst og fremst."
Lúðvík Bergvinsson í Tímanum 23. maí.