Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.1996, Page 6

6
FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 1996
Neytendur
Garðúðunartímabilið er komið vel af stað:
Folk getur valið
náttúruvæn efni
Neytendasíðan hefur verið með
hugann við garðinn að undanfórnu
og vildi komast að því hvort nauðsyn-
legt væri að úða garðinn og ekki síð-
ur hvort þyrfti að nota óvistvæn eit-
urefni til þess. Guðný Olgeirsdóttir,
garðyrkjufræðingur hjá Reykjavíkur-
borg, varð fyrst fyrir svörum í sam-
bandi við umhirðuna.
„Maðkurinn er farinn að koma svo
það borgar sig fyrir fólk að láta úða
hjá sér. Maðkurinn kemur fyrst og
fremst á vorin en síðan sést hann eitt-
hvaö á haustin líka. Hann er einkum
á víðinum og birkinu um þetta leyti.
Lúsin er slæm og fólk þarf að vera
vakandi fyrir henni,“ segir Guðný.
Getur drepið runna
Guðný segir maðkinn éta blöðin og
lúsina sjúga sáfann úr þeim. Skað-
valdarnir geti vel drepið runna. Að-
spurð um aðra umhirðu garðsins, t.d.
varðandi áburð og mosa, segir Guðný
að hægt sé að kaupa þar til gerðan
mosaeyði en besta leiðin til þess að
losna við hann vistvænt sé að hleypa
krökkunum með boltann á blettinn
og leyfa þeim að troða svolítið á hon-
um.
„Mosinn þolir minna álag en gras-
ið og því hopar hann þegar álag er á
segir Gísli Sigurðsson hjá Gróðurvörum
Jóhann Helgi Hlöðversson, skrúðgarðyrkjumeistari hjá Jóhanni Helga og Co, var að úða í Hafnarfirði þegar DV hitti
á hann í gær. DV-mynd BG
Hljómsveitarstjóri
Leikstjóri
Leikmynd
Búningar
Lýsing
Garöar Cortes
Halldór E. Laxness
Axel Hallkell
Hulda Kristín Magnúsdóttir
David Walters
grasinu. Eins má bera gott lag af
sandi ofan í svörðinn en það þolir
mosinn illa.“
Guðný segir ekkert nema gott um
það að segja að fólk beri skít á garð-
ana hjá sér. Tilbúinn áburður sé
vissulega til en hann sé ekki eins vist-
vænn. Hún segir best að bera áburð-
in á snemma á vorin en segir í raun
óhætt að gera það hvenær sem er.
Of snemma og of lengi
í samtölum við menn í garðúðun-
um kemur fram að stundum séu
menn að úða of mikið. í einhverjum
tilvikum er farið of snemma af stað
og í öðrum eru menn að úða eftir að
það hættir að hafa einhverja þýðingu.
„Um leið og maðkurinn fer aö láta
sig síga ofan í jörðina til þess að púpa
sig er alveg tilgangslaust að vera að
úða. Eins myndi ég segja að fólk ætti
ekki að láta úða hjá sér fyrr en það er
farið að sjá maðkinn. Ef hann er lítið
farinn að láta sjá sig má búast við að
eggin eigi eftir að klekjast út og þvi
verði allt orðið morandi strax aftur,"
sagði garðúðunarmaður við DV í
gær.
Náttúruvænt efni
Neytendasíðan spurði Gísla Sig-
urðsson, framkvæmdastjóra Gróður-
vara, um hvað menn væru að nota
við úðunina. Fyrirtækið er leiðandi í
sölumálum gróðurvara.
„Eins og er nota menn mest af efni
sem heitir Permasect en sem betur
fer er það á undanhaldi. Við erum
rétt famir að kynna náttúruvænt
efni sem kallast Trounc og flokkast
sem lífrænt efni. Því má t.d. sprauta
beint á grænmeti og borða það svo
eftir tvo daga. Með eiturefnunum
þurfa menn að bíða í allt að 14 til 20
daga. Það er jákvæð þróun í þessu og
við erum ánægðir að geta boðið fólki
að velja hvort það vill nota þessi
kemísku efni eða náttúruvæn," segir
Gísli. Samkvæmt upplýsingum neyt-
endasíðunnar er algengasta verðið á
garðúðunum á bilinu 3000 til 5000 kr.
en vegna mikillar samkeppni hafa
menn verið að bjóða verulegan af-
slátt. Að gefnu tilefni er rétt að
benda fólki á að þeir sem vinna við
þetta þurfa leyfi frá Hollustuvemd.
Fólk ætti að biðja um að fá að sjá
þessi leyfi. -sv
Almannatryggingar:
HLUTVERKASKIPAN
Galdra-Loftur
Steinunn
Dísa
Ólafur
Andi (samviska Lofts)
Gamli maöurinn
Gottskálk biskup
Þorgeir J. Andrésson
Elín Ósk Óskarsdóttir
Þóra Einarsdóttir
Bergþór Pálsson
Loftur Erlingsson
Bjarni Thor Kristinsson
Viðar Gunnarsson
Kór og hljómsveit íslensku óperunnar
FRumsÝninc i. jóní
HÁTÍDARSÝninc 4. jóní
ÖÐRÖR SÝninCAR^ 7., 8., II. OC 14. jóní
ADEÍnS ÞESSAR SÝnÍnGAR
mÍÐASÖLA OPÍn DACL. 15-19. SÍmÍ 551-1475
Spurt og svarað
- Tryggingastofnun svarar lesendum DV
Karlmaður hringdi og vildi fræð-
ast um endurgreiðslur vegna mik-
ils læknis- og lyfjakostnaðar. í
bæklingi frá Tryggingastofiiun seg-
ir að ekki sé endurgreiddur kostn-
aður vegna lyfja sem Trygginga-
stofnun tekur þátt í að greiða og
maðurinn viU vita hvað átt sé við.
Sem fyrr eru það Ingibjörg Stefáns-
dóttir og Svala Jónsdóttir hjá fræðslu-
og útgáfudeild Tryggingastofnunar
sem svara spurningum sem lesendur
senda inn. Þeir sem hafa spurningar
varðandi almannatryggingar geta
hringt i umsjónarmann neytendasíð-
unnar, Svan Valgeirsson, í síma 550-
5000 og 550-5814 og i bréfasíma 550-
5020.
Skipt í fjóra flokka
Lyfjum er skipt í fjóra flokka eftir
greiðsluskiptingu. í fyrstu flokkunum
eru lyf sem Tryggingastofnun greiðir
að fullu. t honum eru sykursýkis-,
krabbameins- og glákulyf. í öðrum og
þriðja flokknum eru lyf sem sjúkling-
ur greiðir að hluta á móti Trygginga-
stofnun. í þeim flokki eru m.a. psori-
asis-, asma- og ofnæmislyf, flogaveiki-
lyf, meltingarlyf, hormónalyf og
fleira. Það er kostnaður sjúklinga
vegna lyfja i þessum flokkum sem
þeir geta fengið endurgreiddan fari
hann yfír ákveöið mark. Hlutfall end-
urgreiðslu og upphæð endurgreidds
kostnaðar fer eftir árstekjum fjöl-
skyldu eða einstaklings.
í íjórða flokknum eru lyf sem sjúkl-
ingur greiðir að fulu. í þeim flokki
eru m.a. sýklalyf, verkja- og róandi
lyf, getnaðarvarnalyf og hósta- og
kveflyf. Kostnaður vegna þeirra fæst
ekki endurgreiddur nema vegna lyfja-
notkunar barna, sex ára og yngri. -sv
Nýja símaskráin:
í einu bindi
Ný símaskrá Pósts og síma
fyrir 1996 tekur gildi frá og með
deginum í dag og geta símnot-
endur nálgast eintök sin á
næstu póst- og símstöö gegn
framvísun miða sem sendir hafa
veriö heim til þeirra.
Símaskráin er nú aftur komin
í eitt bindi eftir aö horfið var frá
skiptingu milli einstaklinga og
fyrirtækja vegna eindreginna
óska viðskiptavina. Þó geta þeir
sem vilja fengið skrána í tveim-
ur bindum en þá er henni ein-
faldlega skipt í tvennt og er höf-
uðborgarsvæðið í fyrra bindinu
en landsbyggðin í því síðara.
Alls voru prentuð 190 þúsund
eintök og að venju er hægt að fá
símaskrána með hörðum spjöld-
um gegn vægu gjaldi. í bókinni
er 15 blaðsiðna kort af höfuð-
borgarsvæðinu og 6 bls. listi yfir
götuheiti þar sem vísað er í
kortið. Að öðru leyti er skráin
með hefðbundnu sniði.
Umhverfið:
Mýkingar-
efni menga
í nýjasta eintaki Neytenda-
blaðsins er grein undir yfir-
skriftinni, Verum mjúk við.um-
hverfið. Þar er verið að fjalla um
mýkingarefni og bent á nokkrar
staðreyndir um það efiii. Þar er
þess getið að flest af þeim hrein-
lætisvörum sem við notum inni-
halda efni sem menga umhverf-
iö.
Raka-
drægni
minnkar
Um leið og menn nota mýk-
ingarefni til þess að gera þvott-
inn mjúkan eru þeir að draga
mjög úr hæfileika þvottarins til
þess aö draga í sig vökva. Dæmi
voru jafnvel um að rakadrægni
færi niöur i 0% og þar með voru
til dæmis handklæði með öllu
ónothæf til síns brúks.
Rannsóknin leiddi í Ijós að
mýkst uröu frottéhandklæði
með því að láta þau i þurrkara
og ekki með því að nota mýking-
arefni. Þegar handklæði eru
hengd upp til þerris án þess að í
þau sé notað mýkingarefni
verða þau stíf séu þau þurrkuð
við stofuhita. Þau verða mýkri
ef þau eru hengd upp í röku her-
bergi og einnig ef þau eru hengd
upp utan dyra þegar vindur er.
Hrinda frá
sér vatni
Bómullarefni eru mjög þægi-
leg í notkun þar sem raka-
drægni þeirra er mikil. En þeg-
ar mýkingarefni eru notuð við
þvottinn hrinda þau frá sér
vatni í meira eða minna mæli.
Handklæði voru sérstaklega
rannsökuð og kom í ljós að þeg-
ar mýkingarefni voru notuð
gátu þau einfaldlega synt ofan á
vatninu og rakadrægnin var í
sumum tilvikum engin. -sv