Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.1996, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 7. JÚNÍ 1996
Fréttir
13
DV
Danmerkurkjaraskýrslan til umræðu á Alþingi:
Vantar opinbera
fjölskyldustefnu
- segir stjórnarandstaðan - góð og batnandi lífskjör, segir forsætisráðherra
Kaupmáttur ráðstöfunartekna
- á mann VÍ<íitala = 100
Skýrslan sem Þjóðhagsstofnun
gerði fyrir forsætisráðherra, um
samanburð á lífskjörum á íslandi og
í Danmörku og fleiri löndum, var
rædd á Alþingi i gær og kom fram í
máli Davíðs Oddssonar að hún væri
mikilvægt innlegg í þá umræðu um
þessi mál sem áberandi hefur verið
undanfarna mánuði.
Davíð sagði þá umræðu hafa um
margt verið áróðurskennda og vill-
andi og röng og dökk mynd dregin
upp af kjörum íslensks launafólks
samanborið við kjörin í Danmörku
og því nauðsynlegt að fá sanna mynd
af þessum málum og skýrslan því
verið gerð. Samkvæmt henni kæmi í
ljós að lífskjör hér á landi væru góð.
Húsnæði væri óvíða jafn gott, við
ættum fleiri bíla, sjónvarpstæki og
heilbrigðisþjónusta okkar væri mjög
góð og stæðist allan samanburð, en
þetta væru nokkur kennileiti sem
lífskjaramælingar styddust við.
Hins vegar væri vinnutími hér á
landi lengri en í samanburðarlönd-
unum og á meðan Danir vinna að
meðaltali 39 tíma vinnuviku ynnu ís-
lendingar 50 tíma. Hins vegar væri
nokkuð um óunna yfirvinnu hér á
landi sem skekkti mælingar á vinnu-
tíma hér á landi þannig að óvíst væri
af þeim sökum m.a. að munurinn
væri jafn mikill.
Forsætisráðherra sagði að þá bæri
að taka tillit til þess að skýrsla Þjóð-
hagsstofriunar tæki mið af kaup-
mætti á árunum 1993 og 1994 þegar
þjóðin var á botni efnahagslægðar og
hagvöxtur hafði verið mjög lágur og
jafnvel neikvæður um árabil og
kaupmátturinn hruninn niður í
sögulegt lágmark.
Nú væri hins vegar bjartara fram
undan og kaupmáttur hefði styrkst
og búist væri við að hann hækkaði
um 8,5% á þessu ári frá því sem var
á viðmiðunarárum skýrslunnar.
Davíð gerði síðan skatta á íslandi
og í Danmörku að umtalsefni og að
þótt mánaðarlaun margra starfshópa
væru mun hærri í Danmörku en hér
þá væru skattar talsvert hærri í Dan-
mörku, bæði beinir skattar og jaðar:
skattar, þannig að munur á ráðstöf-i
unartekjum þjóðanna væri ekki
nema 15% að meðaltali. Við gætum
því vel unað-við okkar hlut, en sjálfs-
agt væri engu að síður að sækja
fram, eins og reyndar væri verið að
gera. Helsta meinsemdin hér væri sú
að framleiðni væri lág og ef tækist að
auka hana þá væri það um leið ávís-
un á aukinn kaupmátt.
Fórnarkostnaður -- langur
vinnutími
Margrét Frímannsdóttir, Alþýðu-
bandalagi, gerði athugasemdir við
það að skýrslan hefði verið kynnt
fjölmiölum á undan alþingismönnum
og að försætisráðherra hefði ekki get-
ið þess að frumkvæði að gerð hennar
hefði komið frá Alþýðubandalaginu.
Niðurstöður skýrslunnar og vís-
bendingar væru meðaltöl en stað-
reynd væri að þótt kjörin kynnu að
vera að meðaltali allgóð á íslandi þá
hefði almennt launafólk með börn á
framfæri mun lægri ráðstöfunartekj-
ur en danskir starfsfélagar. Þar sem
vinnumarkaðurinn væri orðinn sam-
þjóðlegur ætti fólk möguleika á að
leita sér vinnu í grannlöndunum og
hefði gert það i stórum stíl.
í þeim efnahagsbata sem orðið
hefði undanfarið hefði almennt
launafólk setið eftir og fjöldi manns
mótmælt kjörum sínum á þann hátt
að flytjast af landi brott, m.a. til Dan-
merkur, enda væri það staðreynd að
tekjur barnafólks þar í landi væru
samkvæmt skýrslunni 40% hærri en
á íslandi og eftir skatta væru ráðstöf-
unartekjurnar 16% hærri, en því til
viðbótar hefðu hjón í Danmörku ein-
um og hálfum mánuði lengri frítíma
samtals á ári en þau íslensku til að
vera með börnum sínum og það væri
ljóst að Danir gerðu miklu betur við
fjölskyldufólk en íslendingar.
Margrét sagði að skýrslan væri
þarft plagg sem margan lærdóm
mætti draga af, en það þyrfti að
halda áfram og safna víðtækum gögn-
um um vinnumarkaðinn og aðstæður
fólks á vinnumarkaði til þess að geta
bætt lífskjörin hér og svarað þeirri
spurningu sem enn er ósvarað: hvers
vegna atvinnuvegir Danmerkur geta
borið hærri laun en þeir íslensku.
Vantar fjölskyldustefnu
Níu aðrir alþingismenn tóku til
máls í umræðunni og stjórnarand-
stöðuþingmennimir minntust flestir
á að fjölskyldufólk með börn ætti erf-
iðara uppdráttar hér á landi en í
Danmörku og að það vantaði ger
samlega opinbera fjölskyldustefnu.
Nokkrir, þar á meðal Jóhanna Sig-
urðardóttir, Þjóðvaka, töldu að lífs-
gæðum væri misskipt hér á landi en
skýrslan tæki ekki á því t.d. að stór
hópur hér á landi byggi við hungur-
mörk. Þá sýndi það sig að mun
minni hluta þjóðartekna er hér var-
ið til félagslegra mála en víðast ann-
ars staðar í samanburðarlöndunum,
sem væri skýr vísbending um að vel-
ferðarkerfið hér væri síður en svo að
sliga þjóðfélagið.
Ásta R. Jóhannesdóttir, Þjóðvaka,
sagði'að skýrslan sýndi að lífeyris-
þegar hér á landi stæðu mun verr að
vígi en danskir sökum jaðarskatta
sem gætu numið á þá hér allt að
70%. Hún sagði að visst misgengi
væri hér á landi milli lægstu launa
og velferðarkerfisins á þann hátt að
þeir sem leita þurfa á náðir þess
vegna lágra vinnutekna ættu það á
hættu að festast í því. Það væri því
nokkurs konar fátæktargildra.
Gísli Einarsson, Alþýðuflokki,
sagði það staðreynd að það væri
fólksflótti frá íslandi og að íslend-
ingum fjölgaði mest í Danmörku og
meira þar en á íslandi sjálfu. Þá
væru yfir 20 þúsund íslendingar bú-
settir erlendis sem segði ákveðna
sögu sem ekki væri hægt að horfa
fram hjá. Hann sagði að margir hér
óttuðust að hækka atvinnuleysis-
bætur hér tfl samræmis við bætur í
Danmörku því háar bætur væru
vinnuletjandi. Spurning væri hins
vegar hvort láglaunastefnan, sem
hér væri rekin, hefði letjandi áhrif á
fyrirtæki til framsýni og hagkvæm-
ari reksturs og aukinnar framleiðni.
-SÁ
SÓLGLERAUGU
SÆLGÆTI
TÍMARIT
FATNAÐUR
SENÐUM Í PÓSTKRÖFU m © LlviOSKIPUNUIOH
TR\>riÍ:I)AR
MftliTfttliRI NN
FAXAFENI 10 • SÍMI 533 2 533
BESTU
i
k LANÞINU
FÁST HJÁ OKKUR
06 HJÁ OKKUR ERU
LÍKA BESTU VERÐIN
Bubbi Morthens hélt nokkurs konar afmælistónleika í Borgarleikhúsinu þann 4. júní síðastliðinn. Tilefnið var fertugs-
afmæli hans í gær, 6. júní. Bubbi notaði tækifærið til að tilkynna stoltur að hann hefði lofað sjálfum sér að fertugur
hætti hann aö reykja, að eilífu. Hann bað þvi fólk aö afsaka að þarna reykti hann síöustu sígaretturnar á hljómleik-
um. Bubbi sagði í samtali viö DV aö hann væri kátur með tímamótin, þau hrelldu hann ekki hið minnsta og ef eitt-
hvað væri þá batnaði hann með hverju árinu. Bubbi var ekki á landinu á afmælisdaginn heldur notaði hann daginn
til að fljúga til Newcastle til aö lýsa hnefaleikakeppni beint fyrir sjónvarpsstöðina Sýn, en eins og frægt er oröiö er
Bubbi mikill áhugamaður um þá tegund íþrótta. -ggá/DV-mynd ÞÖK
Ofbeldismenn
enn í haldi
„Þetta er alvarlegt mál og því
viljum við halda mönnunum,“
sagði Hörður Jóhannesson hjá
RLR við DV í morgun en gæslu-
varðhald yfir tveimur ofbeldis-
mörinum var framlengt um 45
daga í gær. Mennirnir réðust á
hálfsextugan mann aðfaranótt
hvítasunnudags og veittu honum
áverka í andlit og á háls. Kona,
sem var með mönnunum og setið
hefur í gæsluvarðhaldi, losnaði út
í gær. Fólkið hefur allt játað aðild
að verknaðinum. -sv
FJALLAHJÓLIN FÁST í
ÖLLUM VERÐFLOKKUM
BRÆÐURNIR
" 'OlAFSSQN _
Auðbrekku 3 • Sími 564-4489
Þá meinum við allt til víngerðar sími 421-1432