Alþýðublaðið - 29.10.1921, Qupperneq 1

Albvðublaðið
Gefið út aí Alþýðuflokknum.
1921
Laugardaginn 29. október.
Sanng1] arnar kaupkröfur.
Hættnlegasta og Tersta vlnnan er sjösökn.
Áður hefir verið bent á það
hér i blaðinu, að sjómenn hafa
nú gengið atvinnulausir l alt
sumar. Þeir hafa þó ekkert viljað
/remur, en hafa atvinnu. Þeir hafi
óskað þess af heilum hug, að
togararnir væ»u að veiðum. En
hvað stoðar þ ð? hegar útgerðar-
menn tska það í sig, að láta skip
sfn liggja aðgerðarlaus, og þegar
stjórn landsins styður þá i þvf,
þá eru sjórs ennirnir ráðalausir.
nema þvf, aðeins að þeir taki tii
þeirra ráðs, sem útgerðarmenn
viidu sfzt kjósa og sjómenn hafa
ekkt löngtm til að leika sér að,
að grípa til.
Þegar rætt er um sanngjarnt
kaup, hvort sem sjómenn eða
aðrir eiga í hlut, er vitanlegt, að
að ganga verður miasta kosti út frá
þvf, sem œeðalfjöl kylda þarf til
þess að geta lifað sómasamlegn
iifi, án þess ;.ð húa gangi of
nærri sér. I öðru lagi verður að
táka til greina skaðsemi vinnunnar
á Ifkama verkamanntins, í þnðja
lagi verður að fhuga hœttuna,
í íjórða l.gi verður að Ifta á slit
fíkamans og i sambandi við það
á lengd i>innutímans.
Sé nú iitið eingöngu á sjó
mennitia og hvað telja verður
hæfilegt kaup þeirra, kemur þetta
tii greina: 1) Þeir þurfa hærra
kaup til að geta framleitt fjöl
skyldu sinni, t*n landmaður, vegna
þess, að þelr eru svo lengi fjarri
heimili slnu Og þurfa þvf að leggja
fram fé fyrir ýmislegt er aðrir
gátu unnið sjálfir í þ&rfir heimil
isins. 1) ötal dæmi sanna, að
skaðsémi togaravinnu er meiri,
en flestrar annarar vinnu. 3) Hætt-
an við sjósókn er af öllum viður-
kend mjög mikd og auk þess er
mfkil bætta fólgia f sjálfri togara-
vlnnuani. Dæmin sanna það. 4) A
togurum er unnið slcitulaust miklu
1 lengri tfma en við lacidvinnu og
kemur þar ekkert aukavinnukaup
til greina. Að v/su ganga togara-
vökulögin i gildl um nýjár, en þó
þeim verði fyigt stranglega fram
kemur samt 18 fltanda vinna á
hvern sjómann á sölarhring, Það
mundi í landi vera talin 6 stunda
aukavinna á sólarhring með 2
matmálstfmum. Alt þetta verður
að taka til greina og er fram
færsla heimilÍKÍns ekki veigaminst,
þó bæði hættan og sfðasta atriðið
séu það einmig.
Margir gera sér það að venju,
þegar um kaupgjald er að ræða,
að miða við kaispið 1914 Þetta
er í flestum tilfellum rangt. Kaupið
1914 var ekki bygt á svo sann-
gjörnum grundvelii, að hægt sé
að hafa það sem grundvöll að
samningum um kaupgjald nú. Og
undir öllum kringumstæðum kem-
ur ekki til mála, að kaup verði
lægra nú, hlutfallslega, en það
var 1914 -
Útgerðarmenn fara fram á það,
að hásetar lækki kaup sitt um
31% frá því kaupi sem þeir hafa
haft að þessu. Vitanlega nær þessi
lækkun engri átt. Og er langt
frá því, að vera srangjörn krafa,
þó dýitíðin hafi eftír Hagtfðind-
unum lækkað um 29°/o frá þvf í
fyrrahaust. Þó ekki sé nema litið
á það, að kaup sjóœanna hækkaði
aldrei í samræmi við dýrtiðina
þegar hún varð mest, ætti það
eitt að nægja til þess að sýna,
að ýmislegt er þar ekki talið, sem
dýrast er og erfiðast fyrir fjöld
skyldumenn alla og sem heekkað
hefir i verði frá því í fyrrahaust.
Sumir vitna f, að kaupgjald
háfi lækkað svo mikið í nágranna
löndunum, að hér hljóti þess vegna
að koma lækkun.
Norskir sjómenn hafa lœkkað
kaup sitt um 17%, danskir sjó-
250 tölnbl.
Brunatrygfgingar
á innbúi og vörum
hvorfl ódýrarl tn hJA
A. V. Tulfnius
v&tryOTflngraskrlfstofu
Elmsklpafólagrsh úslnu,
2. hnð.
menn ekkt ekki um etnn eyri og
enskir sjómenn hafa ekki lækkað
það eins mikið og dýrtíðin hefir'
lækkað. Enda er fjarstæða að
vera að vísi til þessara landa,
sem vitanlega eru miklu betra
fyrir verkamenn að komast af i,
en hér á vöfu laitdi, þar sem alt
hjálpast að, að halda við og auka
dýrtfðina.
Ýmsum hefir blæit í augum
það kaup. sem sjómenn eiga að
hafa haftl Eu sllkt stafar af engu
nema vanþekkingu af þvf, hve
hátt kaupið er i raun og veru.
Þó gert sé ráð fyrir að árskaupið
verði 3700 kr. með fyr nefndri
lækkun, þá kemur það til greina,
að með hálfgerðu sultarlífi kemst
fimm manna fjölskylda, sem hefir
fyrirvinnuna á togara, ekki af með
minna en 4515 kr. um árið, eigi
hún að iifa sæmilegu Iifi Hvar á
þá að taka 815 kr. sem til vanta,
ef sjómenn gengju að þessu, sem
vitanlega þarf ekki að gera ráð
fyrir? Þegar svo hér við bætist,
að togararnir ganga kanske ekki
nema í hæðsta lagi 7 mánuði
vcrður kaupið þann tima i hæsta
lagi 2342 kr.
Allir hljóta að sjá, að af því
getað sjómenn ekki tifað.
Barnalegt er það, að vitna i
kaup erfiðismanna í landi, sem
vitanlega hafa alt of látt kaup„
en hinsvegar gera útgerðarmentu
verkamönnum ekki meiri greiða
en viðurkenna þetta með þvf að
benda á, það sem oft hefir veriA