Dagblaðið Vísir - DV - 11.11.1996, Blaðsíða 13

MÁNUDAGUR 11. NÓYEMBER 1996
lenning
Beinagrindin söm við sig
Nýjasta bók Sigrúnar Eldjárn
er sjálfstætt framhald fyrri bóka
hennar um krakkana i leynifélag-
inu Beinagrindinni. Þau systkin,
Beini og Gusa, ásamt vinunum
Birnu og Ásgeiri halda áfram að
lenda í ýmsum ævintýrum og
virðast hafa einstakt lag á að þefa
uppi vandræði.
Sumarið er komið með skóla- f\
leyfi og sumarvinnu. Beini, sem í
er elstur, er í unglingavinnunni
og Ásgeir og Birna, sem eru tíu
ára, hafa tekið að sér að passa lít-
inn skæruliða að nafni Hreggvið-
ur. Gusa er bara sex ára og held-
ur sig í námunda við bróður
sinn á daginn, þannig að
hann getur haft auga með
henni samhliða garðvinn-
unni.
myndimar styðja vel við textann
og bæta jafnvel við hann.
Sagan hefst á viðureign Bimu
og Ásgeirs við Hreggvið litla sem
hefur ákveðnar skoðanir á hlut-
unum og er aldrei kyrr. Þau upp-
götva smám saman
að barnapössun er
ekki
eins
ein-
Sögusviðið er garðurinn í
hverfi krakkanna og aftast I bók-
inni er yfirlitsmynd af honum
Bókmenntir
Oddný Árnadóttir
þannig að lesendur geta glöggvað
sig á umhverfi sögunnar. Höfund-
ur hefur sjálfur myndskreytt bók-
ina rikulega og skemmtilegar
Barnapössun er ekki einfalt mál.
falt mál og þau héldu, og snúið að
njósna um grunsamlega einstakl-
inga með bamið í eftirdragi. Þau
detta niður á það snjallræði að
binda hann við tré í garðinum
meðan þau njósna. Saman gera
svo krakkarnir ýmsar og mis-
þægilegar uppgötvanir, og i ofaná-
lag hverfur litli ólátabelgurinn
sem átti að vera bundinn við tréð.
Þegar leitin að honum dregst á
langinn fara að renna tvær grím-
ur á njósnahetjurnar en allt fer þó
vel að lokum.
Þó að höfundur velji sér það
hefðbundna svið að fialla um bar-
áttu góðs og ills gerir hún það á
mjög raunhæfan hátt og varast að
draga persónurnar upp i
svart/hvítu. Þeir sem virðast hafa
slæmt í hyggju i fyrstunni reynast
þrautgóðir á raunastund og þeir
sem brjóta af sér geta iðrast og
gert yfirbót.
Hins vegar finnst mér aldurs-
munur sögupersónanna óraun-
hæfur. Það er ólíklegt að fiórtán
ára strákur nenni að vera í leyni-
félagi með tveimur tíu ára og
einni sex ára jafnvel þó að hún sé
„klókur krakki" og úrræðagóð.
Það kemur fram að honum er
strítt á því að vera oftast með
yngri krökkum en ég held að
hann yrði hreinlega lagður í ein-
elti fyrir það. Ef til vill er tilgang-
ur höfundar sá að sýna fram á
hvað aldur skipti litlu máli þegar
góður hópur krakka tekur sig
saman um að láta gott af sér leiða
eins og þessir gera.
Á heildina litið er þetta hugljúf
og skemmtileg saga fyrir yngstu
lesenduma og myndirnar falla ör-
uggiega í góðan jarðveg.
Sigrún Eldjárn:
Beinagrind með gúmmíhanska
Forlagið 1996
Kínversk kynngi
Að þessu sinni eru það engar ýkjur að segja þessa
skáldsögu stórbrotna og hrífandi, eins og gert er á
bókarkápu. Og klisjumar lifi: Amy Tan hefur hér
skrifað bók sem heldur lesandanum föngnum alveg
frá upphafi til enda! Þó er sagan síður en svo klisju-
kennd, nær væri að segja hana nýstárlega, a.m.k. fyr-
ir okkur Vesturlandabúa.
Amy Tan, sem er af kínversku bergi brotin, sló í
gegn með fyrstu bók sinni, Leik hlæjandi láns, árið
1989. Hún fylgdi þeirri bók vel eftir með Konu eldhús-
guðsins tveimur árum síðar, en það
verk virðist að sumu leyti vera nán-
ari útfærsla á einum þræði
framraunarinnar. Lunginn úr Konu
eldhúsguðsins er frásögn kínversk-
borinnar móður af uppvaxtaráram
sínum í Kina, skelfilegu hjónabandi
og landflótta til Bandaríkjanna. Það er dóttir hennar,
Pearl, sem hlustar og skapar ramma utan um megin-
söguna. Hin persónulega harmsaga móðurinnar, sem
er nógu safarík ein og sér, fléttast saman við styrjöld
og byltingu á fiórða og fimmta áratug þessarar aldar.
Hefst saga móðurinnar á því að henni er komið fyrir
hjá frændfólki eftir að móðir hennar hverfur spor-
laust og lýkur um það leyti sem kommúnistar komast
til valda. Hér er höfuðáhersla lögð á kínverska menn-
ingararfinn, síður á samspil menningarheima eins og
í Leik hlæjandi láns. Saga móðurinnar skiptir eigi að
síður sköpum fyrir dótturina en ekki verður ljóstrað
upp af hverju.
Amy Tan hefur aðdáunarvert vald á frásagnar-
hætti sínum. Textinn streymir víðast hnökralaust
fram, tæknin slík að maður tekur ekki eftir henni.
Vel formaðar sviðsetningar reka hver aðra, kryddað-
ar eðlilegum samtölum, austurlenskri lifsspeki og
myndmáli. Enda skilur Amy ekki eftir lausa heldur
hnýtir þá laglega saman og nær þannig skemmtileg-
um speglunum í söguna. Hún kemst nánast ósködduð
frá því að flakka með sjónarhomið
á milli mæðgnanna en aftur á móti
er nokkurt ójafnvægi í byggingu
bókarinnar vegna þess hve frásögn
Pearl er lítilsigld miðað við frá-
sögn móður hennar. Einnig mætti
fetta fingur út í niðurlagið, það er
allt að því væmið.
Sverrir Hólmarsson nær andblæ og stil frumtext-
ans glettilega vel í þýðingu sinni þó aö ef til vill hefði
mátt fansa meira. Hann leyfir textanum að vera ofur-
lítið framandlegum sem Ijær honum sjarma án þess
að gera hann óaðgengilegan. Prentvillur eru í hófi og
glöp eins og „hundruðir manna“ stinga í stúf.
Amy Tan. Kona Eldhúsguðsins. Sverrir Hólmarsson
þýddi. Vaka- Helgafell 1996.
Bókmenntir
Rúnar Helgi Vignisson
PS...
Slaður og trúgirni
Spaugstofúmenn leiklásu Hrólf eða
Slaður og trúgimi eftir sýslumann
Sigurð Pétursson í Þjóðleikhúskjall-
aranum á mánudagskvöldið var.
Mátti segja um þá sýningu eins og
Jónas Sen sagði hér í blaðinu um
flutning Benjamíns Bagbys á
Þrymskviðu að áhorfendur skelli-
hlógu þó að brandararnir væru orðn-
ir ævagamlir. Auðvitað var það ekki
alltaf texti Sigurðar sem hlátur vakti,
oftar vom það hinir funu leikarar og
leikur þeirra að texta og aðstæðum
sem skemmtu okkur.
Persónur eru auðvitað einhliða en
svolítið gaman er að helsti fulltrúi
mannlegrar skynsemi í verkinu er
Sigríður kona bóndans sem finnst svo
gaman að láta blekkjast, og fulltrúar
hins góða er unga fólkið. Þökk sé
Listaklúbbnum fyrir að gera þessa
gersemi aðgengilega eina kvöldstund.
Viðtalsbók við Klaus
Rifbjerg
Munksgaard Rosinante var að gefa
út viðtalsbók við rithöfúndinn Klaus
Rifbjerg sem fær finar viðtökur í
heimalandinu Danmörku. Henrik
Juul Jensen hitti Klaus á öllum þrem
heimilunum sem hann rekur víðs
vegar um heiminn, samtölin útskrif-
uö af segulböndum fylltu 750 síður
sem Henrik stytti niður í 153 og legg-
ur aðaláherslu á manninn, ekki verk-
in, segir gagnrýnandi Jyllands-Post-
en, Preben Meulengracht. En Rifbjerg
talar auðvitað um verk sín, um að
skrifa til að þefa af hinum áþreifan-
lega veruleika. Skriftimar eru eró-
tískur verknaður, segir hann í bók-
inni: „Ég vil faðma heiminn. Ég vil
hafa samfarir við veruleikann - eiga
böm með honum sem ef til vill geta
haldið mér og hugsunum mínum við.
Eða heiminum að minnsta kosti ..."
Varla er hægt að orða markmið lista-
mannsins skýrar, segir Preben.
Dúfan flýgur
Helstu íslenskar stjömur á bóka-
messu i Gautaborg, sem lauk nýlega,
voru Steinunn Sigurðardóttir og
Friðrik Erlingsson sem bæði voru
tekin tali á opinberum og vel sóttum
viðræöufundum vegna útkomu
bókanna Hjartastaður og Benjamín
dúfa á sænsku. Auk þess var Stein-
unn sjálf spyrjandi á sams konar
spjallfundi þeirra Görans Tun-
ströms, en ný skáldsaga hans gerist
á íslandi og mun Þórarinn Eldjám
vera að þýða hana.
Benjamín dúfa hefur verið í sviðs-
Ijósinu í Sviþjóð því kvikmyndin
hefur líka verið sýnd þar undanfarið
við góðar undirtektir. Bönnuð innan
ellefu ára. Dúfan er komin út á
finnsku líka og væntanleg á dönsku
og ítölsku, og þarf engu að kvíða ef
marka má sænska dóma. „Hrifning-
in á bókinni var sláandi," segir Frið-
rik, „meðal annars var sagt að þetta
væri fyrsta bókin í mörg ár af viti
fyrir þennan aldurshóp. Gaman líka
að fmna áhugann á íslandi."
Loks má geta þess að kvikmyndin
eftir Benjamín dúfu er komin á sölu-
myndband.
13
„Lofaðir þú
viðskiptavininum að
hannfengi
sendinguna vestur
innan sólarhrings?
Við hjálpum þér að
standa við það!“
Landflutningar-Samskip aka daglega
til allra helstu þéttbýlisstaða lands-
ins. í samvinnu við Flutninga-
miðstöðvar Norðurlands, Suður-
lands og Austurlands eru ferðir einu
sinni til fjórum sinnum í viku á alla
minni staði. Við flytjum allt frá smá-
pökkum til þungavöru og tökum við
sendingum til allra landshluta í
afgreiðslunni að Skútuvogi 8.
Landf/utningar
J SAMSKÍP
Skútnvogi Sy Rt-s4ja»ók.
Símfc 56'9-:84tiG. fa.é; S69M8I6S7.
AJgreióslutími Landjlutninga-Samskipa:
Mánudaga-jimmtudaga: 8-17
Jdstudaga 8-16