Dagblaðið Vísir - DV - 04.03.1997, Qupperneq 13

ÞRIÐJUDAGUR 4. MARS 1997
13
Evrópumálin:
Þorskígildi
Hin skeleggi
spænskættaði stjórn-
málaskörungur og
fyrrverandi utanríkis-
ráðherra Danmerkur,
Utfe Ellemann-Jensen,
hefur gert víðreist um
Evrópu undanfarin ár
til að undirstrika rétt
hinna smæstu þjóða í
sameinaðri Evrópu.
Hann er nú forystu-
maður eins stærsta
stjórnmálaflokks Dan-
merkur og á eflaust
eftir að hafa áhrif á
framvindu mála. Þessi
danski Evrópuprins
hefúr aðstoðað útjað-
ars-Grænlendinga i að
fá tugi milljarða í vel-
ferðarhjálp frá Evrópu
í skiptum fyrir nokkra þorska til
handa Þjóðverjum. íslendingar
vita hvað loðna og síld þýðir í
kaupum af þessu tagi og hafa ekki
hingað til látist glepjast af fagur-
gala Evrópuherranna.
Jafnvel ódýrt rauðvín og bjór
höfðar ekki til hins þráa Islend-
ings þegar sjálfstæði hans er ann-
ars vegar. Hann vill meðtaka
frjálsræðið í áfóngum og vinna sig
út úr þrengingum.
Stjórnmálasamband viö
Vatíkaniö
Eitt af verkum Uffe Ellemanns-
Jensens utanríkis-
ráðherra var að taka
upp að nýju stjórn-
málasamband við
Páfagarð sem legið
hafði niðri frá því
1536, þegar danskur
konungur lagði und-
ir sig eigur kaþólsku
kirkjunnar. íslend-
ingar tóku þá þessu
brölti Danakonungs
með þrautseigjunni
og undirgengust lút-
erskuna eftir að kon-
ungur hafði látið
hálshöggva Jón Ara-
son og syni. Þá eins
og nú var klifað á því
að þjóðlöndin væru
smá og erfitt að
stjórna ríkinu nema
konungur réði kirkjunni.
Það er þvi að vonum að Danir
vilja ná sáttum í Evrópu eftir allar
þær óværur sem þar hafa yfir-
gengið á liðnum öldum. Ólíklegt er
að átökum sé lokið og þíðan frá
dögum kalda stríðsins hefur að-
eins staðið í 10 ár.
En það kann að
vera gott fyrir
Danmörku að hafa
opið í allar gáttir.
Danir eiga firn
undir því að geta
notað legu lands
síns og mannauð
til að skapa út-
flutningstekjur.
Þeir hafa ekki
bara selt íslend-
ingum vörur og
hugmyndir heldur selt ógrynni af
fiski í gegnum aldirnar frá íslandi,
oft i gegnum einokunarsamtök.
Danska kynlífsbyltingin
Danir þröngvuðu upp á okkur
ríkiskirkjunni, giftu prestana og
hafa allar götur síðan staðið í ein-
hvers konar kynlífsbyltingu. Fyrir
Kjallarinn
Siguröur
Antonsson
framkvæmdastjóri
„A að stefna á Evrópusjóðina til
þess eins að láta Alþýðuflokkinn
útbýta ölmusufé frá Evrópu? Við
höfum apað byggðastefnusukk
eftir Dönum. En eigum við að láta
danska vini eins og Jensen bjóða
okkur meira af Evrópuréttum?“
að sunnan
slendingar hafa nú látiö þýöa yfir 60 þúsund blaðsíður af lesmáli frá
Brussel en enginn kannast viö að lesa þetta né nota, segir Siguröur í grein-
inni. - Hjörleifur Guttormsson alþm. meö EES-samninginn í höndunum.
nokkrum árum lauk þessu bram-
bolti með samfarasýningum á
sviðum næturklúbba í Kaup-
mannahöfn. Hápunktinum náði
klámið í sölubúðum með kynlífs-
myndum af bömum og með frjáls-
um fóstureyðingum. Margir Danir
hafa og trúað því að Evrópuríkið
leysti allan félagslegan vanda. Vel-
ferðarríkið fælist í því að jafna að-
stöðumun í ríkjum Evrópu og láta
þá riku greiða niður kostnað í út-
jaðrinum.
Brussel-skilmálarnir
íslendingar hafa nú þegar látið
þýða yfir 60 þúsund blaðsíður af
lesmáli frá Brussel. 6-10 manns
hafa haft atvinnu af þessu. Nálægt
160 milljónir hafa farið i þessar
þýðingar en enginn kannast við að
lesa þetta né nota. Vissulega er
þetta atvinna. Á að stefna á Evr-
ópusjóðina til þess eins að láta Al-
þýðuflokkinn útbýta ölmusufé frá
Evrópu? Við höfum apað byggða-
stefnusukk af Dönum. En eigum
við að láta danska vini eins og
Jensen bjóða okkur meira af Evr-
ópuréttum?
Grænlendingar hafa verið
hræddir við að Danir vildu selja
þá fyrir lítið, jafnvel leigja landið
fyrir kjarnorkusorpeyðingarstöð.
Leyfum flatlendisþjóðum í Evrópu
að finna sínar matarholur en út-
kjálkaþjóðir eins og íslendingar
finni sjálfstætt sínar evrópuleiðir
þegar henta þykir.
Sigurður Antonsson
Atvinnuréttur til sölu
- undirstöðuatvinnuveg þjóðar til fárra fyrirtækja
fsland er að því ég best veit eina
landið I veröldinni, þar sem ríkis-
valdið er að gefa atvinnuréttindi
og auðlind sem hagur þjóðfélags-
ins byggir á, til örfárra einstak-
linga sem ráða fyrirtækjum og
tryggja þeim milljarðagróða sem
ná að selja þjóðareign áður en
fólkið í landinu fær því breytt.
Fólkið hefur aldrei fengið tæki-
færi til þess að kjósa á milli flokka
með stefnu sem tekur á heimild-
inni til veiða á fiski annars vegar
og þess hvort útgerðin eigi fiskinn
í sjónum og megi selja hann út og
suður að eigin vali eins og nú er
stefna ríkisstjómar.
Mótmæli sjómanna og
varnaðarorö
Allt frá því að kvótakerfinu var
komið á árið 1984 hafa sjómanna-
samtökin varað við afleiðingum
kvótakerfisins með
einni undantekn-
ingu þó, þar sem
formaður Vélstjóra-
félags íslands lýsti
yfir eindregnum
stuðningi við kerfið
með framseljanleg-
um kvótum. Til
þess að taka af öll
tvímæli er rétt að
birta hér aðvörun-
arorð og afstöðu
fulltrúa samtaka sjómanna 24. jan-
úar 1984 þegar verið var að koma
kvótakerfinu á.
Tilvitnun í greinargerð
Guðjóns A. Kristjánssonar
og Oskars Vigfússonar
„í niðurstöðukafla ábendinga,
um val leiða, kemur fram að fuU-
trúar FFSÍ og SSÍ eru mótfallnir
aflamarksleiðinni. Eftir alla þá
umræðu og vinnu sem farið hefur
í að skoða þessa leið kemur í ljós,
að annmarkar á henni eru svo
margir og eftirlit svo mikið og
kostnaðarsamt að jafngilt gæti
tugum stöðugilda hjá ríkinu, sem
væri þó engin trygging fyrir ör-
uggu eftirliti með aflamarki sjö
fisktegunda á árinu 1984. Við
bendum þó á að auðveldara ætti
að vera að framkvæma þessa leið
hjá þeim bátum, sem eru með
færri fisktegundir í lönduðum
afla. Samt þyrfti að fylgjast með
hámarksafla á þremur tegundum
en jafnframt gæta þess að ekki
verði fært á milli yfir á þær teg-
undir, sem væru utan kvóta. Þetta
eftirlit er þó engan veginn auðvelt.
Margir bátar landa samtímis í ver-
stöðvum og mikinn mannafla.þarf
til, auk þess mun kvótaskipting
leiða til þess að menn velji meira
úr aflanum úti á sjó en verið hef-
ur. Það er að segja lélegur og smár
fiskur kemur ekki að landi. Má
fastlega gera ráð fyrir að fiski
verði landað fram hjá kerfmu víða
um land. Auk þess mun sóknin
ekki minnka fyrr en svo langt er
liðið á vertíð eða
ár, að menn telji
öruggt, að þeir
nái sínum kvóta
á þeim tima sem
eftir er og því
óvist um spam-
aðinn þegar upp
er staðið. Afla-
mark á togveið-
um þarf hins
vegar mun
meira eftirlit
bæði hjá bátum
og togurum. Þar
eru sjö tegundir
kvótaskiptar en
4-5 utan kvóta.
Enginn spamað-
ur á sér stað í
togveiðum,
nema fækkun
sóknardaga. Ef
vinnslan vill
dreifa aflanum yfir árið og fær
ráðið útgerðarháttum, mun afli á
úthaldsdag minnka hjá togurum
og bátum og frumkvæði einstak-
linga og aflasæld fær ekki notið
sín í jafnri sóknardreifingu. Fjöldi
tegunda í togveiðiaflanum mun
valda því að mörg skip lendi í
vandræðum með sína kvóta. Kvót-
inn tryggir hvorki dreifingu afl-
ans um landið né jafna atvinnu.
Þar sem útgerð stendur höllum
fæti vegna lítils afla versnar af-
koman enn frekar, og það sem
verra er, vonin um betra gengi er
einnig frá mönnum tekin. Þetta
mun leiða til uppgjafar og færslu á
kvóta milli landshluta eða staða,
sem við eram algjörlega mótfalln-
ir og teljum að útgerðarmenn hafi
ekki eignast kvótann einir og sér,
heldur eigi skipstjóri og
skipshöfii fulla aðild að
þeim afla sem á skip hefur
komið.“
Það fer sem sagt ekki á
milli mála að við þeirri
þróun sem varð samfara
kvótakerfinu var varað
um leið og kerfinu var
komið á. Það er í raun
nokkuð merkilegt að líta
til þess hversu sannspáir
menn voru í FFSÍ og SSÍ
þegar litið er til baka og
þeirra vandamála sem
kvótakerfinu hafa fylgt.
Það er auðvitað hægt að
stinga hausnum í sandinn
og segja, líkt og sumir, að
best sé að festa kvótakerf-
ið í sessi lítt eða alveg
óbreytt til framtíðar.
Núverandi staða
Fróðlegt verður að sjá hvernig
Alþingi ætlar að afgreiða þau
mörgu mál sem þar hafa komið
upp varðandi breytingar á kvóta-
kerfinu. Það er von mín að þar
verði í vetur stigin þau skref að
réttur fólksins til atvinnu, bæði
sjómanna og fískverkafólks, verði
betur tryggöur en nú er og það
óréttlæti sem óheft kvótaframsal
er verði aflagt. Ég vonast til þess
að allir þeir sem vilja braskið
burt, hvar sem þeir eru í stjóm-
málaflokki, láti ekki deigan síga
og kynni alþingismönnum sína af-
stöðu í orði og verki á fundum, í
viðtölum með bréfaskriftum eða
undirskriftum.
Höfnum ranglæti og vinnum að
réttlæti.
Guðjón A. Kristjánsson
„Fólkið hefur aldrei fengið tæki-
færi til þess að kjósa á milli flokka
með stefnu sem tekur á heimild-
inni til veiða á fiski annars vegar
ogþess hvort útgerðin eigi fískinn
í sjónum.“
Kjallarinn
Guðjón A.
Kristjánsson
forseti Farmanna- og
fiskimannasambands ls-
lands
Með og
á móti
Undanþágur í öryggismál-
um fiskiskipa
Búið að gera
aðstandendur
stórskelkaða
„Öryggi um
borð í fiski-
skipum þarf
að vera mjög
sterkt og
ábyggilegt. Ég
hef staðið í
þeirri trú að
þannig væri
það. Ég á hins
1 ° OVUIIII Lt'UMUII,
vegar erfitt formaöur ÚtgorBar-
með að átta félags Akureyr-
mig á þeirri lnea'
umræðu sem
nú á sér stað um stöðguleika.
Það á vissulega að skoða öryggis-
mál út í hörgul hjá þjóð sem á
allt sitt undir sjósókn. En þessi
umræða kom mér í opna skjöldu
- ég á illt meö að skilja hana. Ég
er búinn að standa í útgerö í ára-
tugi og hef átt mikil samskipti
við Siglingastofnun - þar eru
harðir naglar sem gera miklar
kröfúr. Stöðugleiki fiskiskipa er
náttúrlega ákveðin formúla og ég
hélt að allt slíkt væri frágengið
t.a.m. með skip sem hefur verið
breytt eða í smíðum í Póllandi.
Þau hafa gengið í gegnum mjög
strangt eftirlit - það þekki ég
sjálfur. Ég ætla ekki að vera með
alhæfingar en mér finnst þetta
allt djúpt í árinni tekið með Sigl-
ingamálastofnun sem ég hélt að
gegndi sinu hlutverki vel - að
gefa í skyn að eitthvað ægilegt sé
á ferðinni held ég að sé upp-
spuni. Það er haft eftir Kristjáni
Pálssyni að 500 sjómenn séu nán-
ast í stórhættu. Það er eitt að
taka upp mál og fylgja því eftir
en það er of langt gengið þegar
fólk gerir aðstandendur sem á
fólk úti á sjó stórskelkað. Ég trúi
ekki að ástandið sé svona
slæmt.“
i Ragnheiöur
Jóhannesdóttir
þingmaöur.
Stöðugleika-
prófanir
á öll skip
„Upplýsing-
arnar sem
koma fram í
skýrslu um
stöðugleika
fiskiskipa frá
Siglingastofn-
un íslands eru
mjög_ alvarleg-
ar. Ég tel að
þær reglur
sem settar em
um stöðugleikaprófanir eigi að
gilda um öll skip - sérstaklega
vegna þess að menn hafa verið
að breyta skipum til að uppfylla
kröfur um reglur fiskveiðistjórn-
unar sem raska stöðugleika
þeirra. Það kemur mér á óvart
að athugun sem gerð var á 44
bátum á Vestfjörðum skyldi að-
eins einn þeirra uppfyOa skilyrð-
in. Þetta eru skelfilegar upplýs-
ingar. Mig undrar að slík úttekt
skuli ekki hafa verið gerð fyrr.
Ef svona sambærilegar upplýs-
ingar hefðu komið fram sem
heyrðu undir ráðherra í útlönd-
um hefði hann vísast þurft að
segja af sér embætti - svo alvar-
legra upplýsinga að fjórðungur
skipa uppfylli ekki skilyrði um
stöðugleika. Ég tel að sjómenn
eigi kröfu á að tekið verði á þess-
um málum. Öryuggismál þeirra
verða að vera í fyrirrúmi. Ég
gagnrýni líka að ekki hafa komið
fram upplýsingar um hve margir
sjómenn eru á þeim skipum sem
ekki uppfylla kröfur um stöðug-
leika - hve margir sjómenn séu
að hætta lífi sínu í hvert skipti
sem látið er úr höfn.“ -Ótt