Dagblaðið Vísir - DV - 04.03.1997, Blaðsíða 17

ÞRIÐJUDAGUR 4. MARS 1997
17
Sérstaða íslendinga í
bridge:
Vísindalegir og
árásargjarnir
Það kom mörgum á óvart
Iþegar íslendingar urðu heims-
meistarar í bridge árið 1991.
Það þóttu ekki aðeins stórtið-
indi hér á landi heldur ekki
síður erlendis. Fram að því
hafði engin smáþjóð hampað
heimsmeistaratitli og afrekið
því enn meira en eUa. Einnig
verður að taka það með í reikn-
inginn að bridge er ein vin-
sælasta keppnisgrein heims.
Aðeins knattspyrnan státar af
fleiri keppendum. Hér á íslandi
eru skráðir á fjórða þúsund
keppnisspilarar og að sjálf-
sögðu er það heimsmet ef mið-
að er við höfðatölu.
íslendingar hafa ekki ein-
ungis sérstöðu á þvi sviði held-
Iur og því hvemig sagnkerfi
hafa þróast hér á landi. Allir
bridgespilarar þurfa að nota
ákveðin sagnkerfi sem þeir
beita til að lýsa spilum sínum.
Sagnkerfin í bridge í heimin-
um hafa tekið breytingum og
gerast sífeUt vísindalegri. Þar
hafa íslendingar ekki látið sitt
eftir liggja og fremstu spilarar
landsins eru þekktir fyrbr aö
vera langt komnir i fræðunum
í og jafnvel vera leiðandi í nýj-
ungum sem fram koma. Fáar
þjóðir þykja beita eins hávís-
indalegum aðferðum og orðstír
landans er farinn að berast út.
Sagnkerfín eru ekki einungis
hávísindaleg heldur eru íslend-
ingar einnig þekktir fyrir að
: vera „árásargjarnir" (agressi-
ve) í sögnum. Árásargimi ís-
lendinga í sögnum varð heims-
þekkt eftir keppnina um
Bermúdaskálina í Yokohama
árið 1991. Eftir hverja heims-
meistarakeppni eru gefnar út
ítarlegur bækur þar sem farið
er yfír öU spUin í úrslitaleikj-
unum. Þar kom glögglega í Ijós
sú árásargirni sem einkennir
sagnstU íslenskra keppnisspU-
|iara.
Eðlileg kerfi
Algengasta sagnkerfi verald-
ar í bridge er standardkerfi
(eðlUegt) en áætlað er að þaö sé
spilað af 7 af hverjum 10 spUur-
um. HlutfaU eðlUegu sagnkerf-
anna er reyndar miklu lægra
meðal keppnisspilara. EðlUegt
sagnkerfi gengur út á að báðir
aðUar reyna að segja frá styrk
og skiptingu spUa sinna á eðli-
legan hátt. Spaðasögn lofar
lengd í þeim lit, tígiUsögn lofar
tíguUit, grandsögn sýnir yfir-
leitt jafiia skiptingu spilanna
og svo framvegis.
En jafnvel í standardkerfun-
um þarf að nota einhverjar
gervisagnir. Aisiða er tU dæm-
is í flestum kerfum að eftir
grandopnun er notuð Stayman-
sagnvenjan 2 lauf sem spyr
opnunarhönd hvort hún eigi
hálit (spaða eða hjarta) en
sögnin 2 lauf segir ekkert um
lauflit þess sem segir sögnina.
Því flóknari sem sagnkerfin
verða því fleiri gervisögnum er
Ibeitt. Þau kerfi sem talin eru
vísindalegust eru svokölluð
„relay-kerfi“ (relay = að koma
boðum áleiðis). íslendingar eru
taldir vera mjög framarlega í
þróun slíkra kerfa. Relay bygg-
ist á því að annar aðUinn tekur
völdin í sögnum og notar
þrepasagnir tU að spyrja hina
höndina ítarlega um skiptingu
spUanna, styrk handarinnar og
hvar styrkurinn er niðurkom-
inn. Þegar upplýsingarnar
liggja fyrir ákveður sá sem
spyr hvar staðar skuli numið í
sögnum.
-ÍS

Arangurinn er engin tilviljun
- segir Jakob Kristinsson, framkvæmdastjóri Bridgesambandsins
Jakob Kristinsson er fram-
kvæmdastjóri Bridgesambands ís-
lands og hefur spUað í landsliði ís-
lands í opnum flokki. Jakob dvaldi
fyrir skömmu í nokkra mánuði í
Bandaríkjunum við keppnisspUa-
mennsku og hann var eðlUega nokk-
uð forvitinn að vita hvemig augum
Bandarikjamenn litu á afrek fslend-
inga.
„Bandaríkjamenn hafa nokkuð
einfalda skýringu á velgengni okk-
ar. Á íslandi eru langir vetur og þar
er ekkert annað við að vera en að
spUa bridge. Annars hefur maður
orðið var við þá skoðun hjá mörgum
útlendingum að menn líta á góðan
árangur íslendinga sem hálfgerða
tílviljun. Þeir sem hafa fylgst með
spUamennsku íslendinga sjá hins
vegcu að árangurinn á sér eðlUegar
skýringar."
Jakob sagði að viðhorf Norður-
landabúa væru öðruvísi en Banda-
ríkjamanna. „SpUurum á Norður-
löndunum kemur það ekki á óvart
hvað íslendingar hafa náð langt.
Þegar við mættum á Evrópumótið
1995 vom aUir sem reiknuðu með
því að við yrðum í toppbaráttunni.
Við byrjuðum mótið ekkert sérstak-
lega vel og þá var umræðan á þá
leið að það væri aðeins tímaspurs-
mál hvenær sveitin tæki við sér.
Svo þegar við náðum forystunni
þótti öUum það eðlUeg þróun.
Landsliðið sem varð Norður-
landameistari 1992 var ekki skipað
sömu spUumm og urðu heimsmeist-
arar 1991 í Yokohama. Það þótti
merkUegt á því móti hve auðvelt
það virtist vera fyrir íslendinga að
senda ný og ný andlit, án þess að
það hefði áhrif á árangurinn tU hins
verra.“
Rækta góðan móral
Jakob telur að breytt og mark-
vissari þjálfun landsliðsins hafi ráð-
ið miklu um þann árangur sem
náðst hefur á síðustu árum. „Fram
að því að við urðum fyrst Norður-
landameistarar (Reykjavík 1988)
hafði best náðst þriðja sæti, en aðal-
breytingin var sú að miklu meiri
áhersla var lögð á undirbúning
landsliðsins og þjálfun þess. Hún
varð markvissari og meiri áhersla
var lögð á gæði en magn.
Það er eitt atriði sem má ekki
gleyma, hvað íslendingar hafa lagt
mikla rækt á að tryggja góðan móral
innan landsliðsins. Það er í sjálfu
sér ekkert vandamál þegar vel geng-
ur að halda uppi góðum móral, en
það reynir meira á það þegar sveit-
in höktir. Þar skiptir fyrirliðinn
miklu máli að tryggja að þessi atriði
séu í lagi.
Margar þjóðir með spilara í hæsta
gæðaflokki hafa klikkað á því. Nær-
tækasta dæmið er Pólverjar með
frábæra spUara en hafa oftast nær
frekar lélega fyrirliða sem spUar-
amir í sveitinni bera enga virðingu
fyrir.“ (íslendmgar spUuðu tU úr-
slita við Pólverja á HM i Yoko-
hama.)
Frjálslynt viðhorf
„Viðhorfíö hjá Bridgesamband-
mu hefur einnig stuðlað að framþró-
im bridge hér á landi. Viðhorfið ein-
kennist af umburðarlyndi og að öU
sagnkerfi verði leyfð. Það er einnig
hluti af skýringunni. Erlendir gestir
á Bridgehátíðum (sem haldnar eru á
hverju ári í febrúarmánuði) hafa
fengið að kynnast því að glíma við
óvenju grimman sagnstU og fjöl-
breyttar sagnvenjur íslendmga. Þeir
eru ánægðir með að fá tækifæri tU
þess.“
- Er spUamennska íslendinga á
einhvem hátt frábrugðin því sem
viðgengst hjá öðrum þjóðum? „ís-
lendingar era þekktir fyrir grimm-
an sagnstíl og einnig hávísindaleg
kerfi. Að beita þessu saman getur
orðið góð blanda sem erfitt er að
eiga yið. Það virðist vera sú blanda
sem íslendingar beita - og gengur
ágætlega upp.
Við erum vanir á íslandi aUs kon-
ar uppreisnargjömu fólki og það er
hátt hlutfaU af þeim spUurum hér á
landi. Það þora aUir að prófa eitt-
hvað nýtt og það er enginn hræddur
við neitt,“ sagði Jakob. -ÍS
íslendingar á góðri stund þegar þeir tryggðu sér heimsmeistaratitilinn í Yokohama í Japan 1991.
DV-mynd ÍS

l------i
BRIDGE
OHAMA '1991
'
ÍLa; . V.
Hávísindaleg sagnkerfi:
Hagkvæmnin að leiðarljósi
Ásgeir Asbjömsson var sá spUari
sem fyrstrn- beitti relay-sagnvenjum í
kerfi sinu, en hann var einn spUar-
anna í landsliði íslendinga sem náði
fjórða sæti á Evrópumótinu í Brighton
1987, sem veitti liðinu rétt tU þátttöku
á HM í Yokohama 1991. Ásgeir sinnti
ákveðnu brautryðjendastarfi og þró-
aði nýja og bætta útgáfu sagnkerfis
sem byggði á grunnhugmyndum
relay-sagnkerfa.
„Relaykerfi era ekki ný hugmynd,
þau hafa í sjálfu sér verið tU frá 1960
eða þar um bU. Það sem var nýtt i
minni útfærslu relay-kerfisins var
metóðan eða aðferðafræðin sem ég
beitti í kerfmu sem fékk nafhið Geir-
fuglalaufið. Hún byggðist ekki á því
að muna neinar sagnraðir nema að
litlu leyti, heldur að beita kerfisbund-
inni talningu tU þess að koma hend-
inni tU skila í sögnum. Sú aðferð hef-
ur þann kost að mistökunum fækkar
og hægt er að byija relay í hvaða sögn
sem er.
í eldri relay-kerfum þurftu spUar-
amir að eyða mUdum tíma í að við-
halda sagnkerfinu. Þar þurfti relay-
sagnröð að byrja á einhverri ákveð-
inni sögn. Þriðji stóri kosturinn við
Geirfuglalaufið er að relay-svörin eru
miðuð við hámarkshagkvæmni og
spamað á sagnrými. Ég reUmaði út
tíðni skiptinga litanna og háspUa-
styrks miðað við ákveðnar opnanir.
Því algengari sem skiptingamar voru,
því lægri vom svörin og meira sagn-
rými skapaðist. Að auki setti ég inn í
kerfið yfirfærslusagnir, í miklu fleiri
stöðum en áður hafði tíðkast.
Geirfúglalaufið er í raun sáraeinfalt
og byggir ekki á því að muna flóknar
sagnraðir heldur örfáar talnaraðir og
um leið og þær eru á hreinu þá er
kerfið að mestu komið á hreint.
Talnaraðimar em 8 og þarf í raun og
vem ekki að læra nema fyrstu tvær
sagnimar í hverri talnaröð, afgangur-
inn kemur af sjálfu sér.
Ég reiknaði sagnraðimar út frá
skiptingartöflum. Þetta byggist aUt á
því að reikna skiptingu lita út frá
lengd í einum Ut. Fjöldi spUa í einum
lit ákveður tíðni fjölda spUa í öðrum
litum. Ef tU dæmis lengd spaðans er 5
spU þá er líklegast að hjartalengdin sé
3 spU og það er því fyrsta svar í sagn-
röðinni. Éf spaðamir era 6 þá er lík-
legast að hjörtun séu 2. Þegar búið er
að spyija um lengd í þeim tveimur lit-
um þá er spurt um lengd í hinum
tveimur sem eftir era. Því jafhar sem
þeir skiptast, því lægra er svarið.
Ég veit að þróaðar hafa verið ýms-
ar útfærslur á mínu kerfi hér á landi
eins og tU dæmis Ice-relay kerfi Jóns
Baldurssonar, en það er byggt á svip-
uðum grundvaUaraðferðum. Aðrar
þjóðir hafa ekki, að því er ég best veit,
farið að beita þeim aðferðum sem not-
aðar era í mínu relay-kerfi.
Ég kom einnig með aðra nýjung,
árásargjamar og margræðar veikar
opnanir á öðra sagnstigi, sem kaUaðar
hafa verið fjöldjöflaopnanir. Það eru
mjög grimmar opnanir, en ég er samt
enginn fuUtrúi þess konar sagna. Þar
tel ég að Jón Baldursson hafi farið
fremstur í flokki. Honum hefur gengið
vel með sinn grimma sagnstfl og hann
hefur smitað út frá sér. Fjöldjöflarnir
era hins vegar ákveðinn kerfisfarveg-
ur fyrir grimmd í sögnum."
Markvissari þjálfun
„Ég held að sá árangur sem ísland
hefur náð á undanfórnum árum sé
samspfl margra þátta. Einn þátturinn
er breytingamar sem áttu sér stað í
þjálfunarmálum, að taka þau mun al-
varlegar en gert hafði verið fram að
þessu. I þjálfuninni var hugað miklu
frekar að samsetningu liðsins, að vera
ekki einungis með góða einstaklinga
heldur samhent lið.
íslenska landsliðið byrjar að ná
góðum alþjóðlegum árangri í Brighton
1988, en þar var mjög samhent lið á
ferðinni. Það var fyrst og fremst að
þakka nýjum vinnuaðferðum i undir-
búningi sem Hjalti Elíasson innleiðir.
Bjöm Eysteinsson, sem síðar varð
landsliðsþjálfari, útfærði þær aðferðir
enn betur á næstu árum. Það háði lið-
inu áður fyrr að undirbúningur var
aldrei markviss. Það var ekki nægi-
legt að mæta bara á æfingar." -ÍS
Á myndinni eru nokkrir af fremstu landsliösspilurum íslendinga sem eru
þekktir fyrir háþróub sagnkerfi. Frá vinstri eru Sævar Þorbjörnsson, Matthí-
as Þorvaldsson, Ljósbrá Baldursdóttir, Jón Baldursson og Þorlákur Jóns-
son. Sævar, Matthías og Jón spila relay-sagnkerfi en Ljósbrá og Þorlákur
standard- sagnkerfi. DV-mynd ÍS