Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.1997, Qupperneq 12
12
FÖSTUDAGUR 9. MAÍ 1997
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoóarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Sighvatur og Svavar
Nokkur kraftur hefur færst í umræðuna um samstarf
eða sameiningu stjórnmálaafla á vinstri vængnum að
undanfómu, enda er nú einungis eitt ár til sveitar-
stjórnarkosninga og kjörtímabil alþingismanna hálfnað.
Ljóst er að þeir fjórir flokkar sem standa að R-listanum
í Reykjavík hyggja á áframhaldandi samstarf með sameig-
inlegu framboði vorið 1998 - þótt einn þessara flokka sé í
ríkisstjóm með Sjálfstæðisflokknum. Hins vegar er enn
óleyst með hvaða hætti verður raðað á þennan framboðs-
lista - það er hvort efnt verður til sameiginlegs prófkjörs
eða raðað í sætin með gamla flokkslaginu.
Viðræður eru einnig hafnar um sameiginleg framboð í
sumum stærstu bæjarfélögum landsins. Þar virðist þó yf-
irleitt vera um að ræða þrengra samstarf en í höfuðborg-
inni, það er að segja á milli A-flokkanna tveggja, Alþýðu-
flokksins og Alþýðubandalagsins. Enn sem komið er virð-
ist óljóst um árangur af slíkum viðræðum í mörgum bæj-
arfélögum, og eins óvíst hvort fleiri komi þar að málum.
Samt stefnir ljóslega í að sums staðar verði um sameigin-
lega lista A-flokkanna að ræða.
Rétt er að vekja athygli á því að þessir tveir flokkar
hafa stundum áður staðið saman að listum með misjöfn-
um árangri. í sumum bæjarfélögum hefur hins vegar ver-
ið veruleg gjá á milli A-flokkanna, ekki síst þar sem ann-
ar flokkurinn er í meirihlutasamstarfi en hinn ekki. Á
þeim stöðum verður ekki vandalaust að ná samkomulagi,
og reyndar óvíst um árangur slíkra lista.
Samstarf í einstökum bæjarfélögum er ekkert nýtt.
Hins vegar þættu það veruleg tíðindi í landsmálapólitík-
inni ef A-flokkarnir og hugsanlega Samtök um kvenna-
lista líka stæðu að sameiginlegu framboði í öllum kjör-
dæmum landsins. Ljóst er að innan þessara þriggja flokka
eru hópar sem hafa mikinn áhuga á slíkri samvinnu, og
hugsanlegri sameiningu í kjölfarið, en þar eru einnig
margir efasemdamenn.
Með þetta í huga er forvitnilegt að skoða ræður sem
Sighvatur Björgvinsson, formaður Alþýðuflokksins, og
Svavar Gestsson, formaður þingflokks Alþýðubandalags-
ins, hafa flutt síðustu dagana, en þeir hafa löngum átt í
hörðum deilum fyrir hönd flokka sinna. Báðir hvetja þeir
nú til samstarfs, en áherslumar eru nokkuð ólíkar.
Svavar kveðst vilja setja markið hátt og stefna að því
að A-fLokkamir nái hreinum meirihluta í næstu alþingis-
kosningum, hvorki meira né minna. En forvitnilegt er að
líta á þá vamagla sem hann setur. „Við ætlum ekki að
leggja niður þau málefni sem við stöndum fyrir Alþýðu-
bandalagsmenn,“ segir hann og minnir á að oft hafi ver-
ið lengra bil á milli A-flokkanna en allra annarra.
Sighvatur Björgvinsson kynnti stefnumál sameinaðra
jafnaðarmanna í tíu liðum á fundi á Akureyri á dögunum.
Þar er að vísu tekið af skarið um að greiða eigi veiðileyfa-
gjald fyrir kvótann, og leita eftir afstöðu almennings til
umsóknar um aðild að Evrópusambandinu með þjóðarat-
kvæðagreiðslu. En að öðm leyti er yfirlýsingin safn
fallegra orða sem vafalaust em nothæf til að breiða yfir
ágreining í fjölmörgum málum þar til eftir kosningar.
Með því er hins vegar ekki verið að brúa skoðanalegt bil
heldur eins að pússa yfir sprungumar til bráðabirgða.
Þess er að vænta að áhrifamenn á vinstri væng stjórn-
málanna muni næstu mánuði leggja á það áherslu að
hrista saman A-flokkalista í ýmsum bæjarfélögum. Sums
staðar mun það takast. Útkoma slíkra framboða, og R-list-
ans í höfuðborginni, mun ráða miklu um hvort gengið
verður til samstarfs á landinu öllu.
Elías Snæland Jónsson
Fyrr en síðar kemur aö því að flokkarnir verða að horfast í augu við þau mál sem hafa skilið þá að, segir m.a. í
geininni.
Drög að samstöðu
Á laugardaginn gerast tíðindi
sem eru merkileg í sögu þeirra
flokka sem nú eru í stjómarand-
stöðu. En þá standa Alþýðubanda-
lag, Alþýðuflokkur, Kvennalisti og
Þjóðvaki fyrir sameiginlegri ráð-
stefnu undir fyrirsögninni „ísland
á næstu öld“. Hvað er svona
merkilegt við þetta? Jú, það hefur
mikið verið talað um samvinnu
þessara flokka. Þeir sem eru ákaf-
astir i þeirri umræðu hafa fullyrt
að lítið sé að gerast í þeim málum,
en á ráðstefnunni á laugardag ger-
ist það í fyrsta skipti að stórar
stofnanir innan flokkanna koma
saman til að ræða málin.
Innan Alþýðubandalagsins hef-
ur verið kallað eftir innihaldi í
samvinnu flokkanna. Ef vel tekst
til getur þessi ráðstefna gefið af
sér umræðugrundvöll um þetta
innihald. í fyrrasumar sendi Mar-
grét Frímannsdóttir, formaður Al-
þýðubandalagsins, forystumönn-
um hinna stjórnarandstöðuflokk-
anna bréf, þar sem óskað var eftir
tilnefningu þeirra í nefnd sem ætl-
að var að fjalla um samvinnu
flokkanna í víðtækum skilningi.
Þessi nefnd, sem oft hefur verið
kölluð „Margrétarnefndin“ tók til
starfa í nóvember.
Nefndin hefur kosið
að starfa utan kast-
ljóss fjölmiölanna.
En ráðstefnan á
laugardag er haldin
að frumkvæði „Mar-
grétarnefndarinn-
ar“.
ísland á næstu
öld
Allt frá því nefnd-
in hóf störf hefur
hún einbeitt sér að málefnum
framtíðarinnar og þá sérstaklega
að þeim málum sem nefndarmenn
telja að rík samstaða geti verið um
innan flokkanna. Þess vegna er
eðlilegt að ráðstefnan á laugardag
fjalli um ísland á næstu öld, þar
sem sérstaklega
er horft til fjöl-
skyldunnar, vel-
ferðarkerfisins og
menntunar og ný-
sköpunar. AUt
eru þetta mála-
flokkar sem hafa
verið ofarlega á
stefnuskrám
flokkanna sem
standa að ráð-
stefnunni.
„Margrétar-
nefndin" kaus að
kalla til fólk sem
þekkir til þessara
mála, óháð öllum
flokkslínum. En
flokksmenn munu
svo spyrja þetta
fólk út úr og und-
ir lok ráðstefnunnar fá ráðstefnu-
gestir tækifæri til að spyrja for-
ystumenn flokkanna út úr varð-
andi þessi mál.
Hvar slær hjartaö?
Ráðstefnan er mikilvægt skref í
átt til samvinnu og samstöðu
flokkanna fjögurra sem mynda
stjómarandstöðu í dag. Hún er
ekki mikilvæg vegna þess að á
henni verði til ályktun þar sem
flokkarnir ákveða að bjóða fram
sameiginlega fyrir næstu alþingis-
kosningar, heldur vegna þess að í
fyrsta sinn koma saman stórar
stofnanir þessara flokka til að
ræða málin.
Það hefur verið undan
því kvartað að umræðan
um samvinnu, samfylk-
ingu eða sameiningu
flokkanna hafi ekki verið
nógu víðfeðm og skipu-
leg. Ungt fólk hefur sýnt
málinu mikinn áhuga og
hefur umræðan verið
mest áberandi í röðum
þess. Ættu menn að taka
þessari ráðstefnu fagn-
andi þvi hún getur leitt í
ljós hvort hjarta hins al-
menna flokksmanns í
hreyfingunum fjórum
slær í takt þegar horft er
fram á veginn í stórum
málum eins og velferðar-
málunum. Með ráðstefn-
unni er stigið mikilvægt
skref.
En næsta verkefni hlýtur að
vera að kanna málefnagrundvöll
mögulegs samstarfs flokkanna. Al-
þýðubandalagið hefur kallað eftir
þeirri umræðu. Flokkurinn hefur
skýr stefnumál sem hann setur á
forgangslista. Það sama á við um
hina flokkana. Kvennalistinn t.d.
hlýtur að sjálfsögðu að vilja
tryggja hag kvenna í sem víð-
tækustum skilningi og hinir flokk-
arnir eiga sér sín hjartans mál.
Fyrr en síðar kemur að því að
flokkarnir verða að horfast í augu
við þau mál sem hafa skilið þá að,
en þá er líka mikilvægt að þeir
hafi farið í gegnum umræðu um
þau mál sem sameina þá. Þess
vegna er ráðstefnan á laugardag
mikilvæg og það er sérstaklega
mikilvægt að félagsmenn í þessum
hreyfingum sýni málinu áhuga
með því að mæta.
Brýnasta verkefni stjórnmál-
anna í dag er að setja upp vegvísa
inn í framtíðina og þá verður að
byrja á spumingunni hvaða fram-
tíð viljum við? Hvers konar samfé-
lag vújum við á íslandi á næstu
öld? Heimir Már Pétursson
„Næsta verkefni hlýtur að vera
að kanna málefnagrundvöll
mögulegs samstarfs flokk-
anna. Alþýðubandalagið hefur
kallað eftir þeirri umræðu.“
Kjallarinn
Heimir Már
Pétursson
framkvæmdastjóri Al-
þýðubandalagsins
Skoðanir annarra
Hagnaður í sjávarútvegi
„Ein ástæðan fyrir því að fjárfestar laðast að fyr-
irtækjum í vexti er að hagnaður á sér náttúruleg efri
mörk, það er, að hann getur aldrei orðið meiri en
veltan. Sé tekið tillit til skatta lækka þessi mörk
strax í um tvo þriðju af veltu, en öllum má ljóst vera,
að fyrirtæki mala ekki gull ef engu er til kostað.
Skoðun á 17 fyrirtækjum sem tengjast sjávarútvegi
og eru á verðbréfamarkaði leiðir i ljós að hlutfall
hagnaðar af veltu hefur farið hækkandi á undan-
förnum fimm árum.“
Úr forsíðugrein Vísbendingar, 17. tbl. 1997.
Veiðileyfagjald - aukiö ráð-
stöfunarfé
„Forystumenn LÍÚ og sjávarútvegsráðherra
standa frammi fyrir þvi, að 75% þjóðarinnar eru
hlynnt veiðileyfagjaldi. Þeir gera nú tilraun til að
snúa þeirri stöðu við með því að halda því að lands-
byggðarfólki að með veiðileyfagjaldi sé raunverulega
verið að auka skattbyrði landsbyggðarinnar. En með
því hafa þeir sjálfir opnað umræður um, að hægt
væri að lækka tekjuskatt verulega með því að taka
upp veiðileyfagjald. Með því myndu launþegar al-
mennt fá verulega aukið ráðstöfunarfé í sinn hlut.
Þeir myndu ekki síður nota þá fjármuni í sinni
heimabyggð en annars staðar."
Úr forystugrein Mbl. 6. maí.
Hvalur - nægur markaður
„Verum minnug yfirlýsinga sjávarútvegsráðherra
eftir fund hans með japönskum embættismönnum
seint á síðasta ári þegar hann sagði að ef íslending-
ar gengju í Alþjóða hvalveiðiráðið væri ekkert til
fyrirstöðu af þeirra hálfu að kaupa af okkur hvalaaf-
urðir. Aðalatriði málsins er þaö að nægur markaður
er fyrir hvalaafurðir í heiminum og því er það ein-
göngu tæknilegt atriði að koma vörunni á markað."
Jón Gunnarsson í Mbl. 7. maí.