Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1997, Síða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON OG ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON OG ELÍN HIRST
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sfmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblað 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Flóttinn til útlanda
Straumurinn af landsbyggðinni í þéttbýli
suðvesturhomsins heldur áfram. Það er ekki síst unga
fólkið sem heldur suður heiðar. En stöðvast straumurinn
í Reykjavík?
Landamærin dofna sífellt og aukið frelsi gerir ungu
fólki auðveldara en áður að slá niður tjöldum sínum á
erlendri grund. í Evrópu vex stöðugt eftirspum eftir
menntuðu atgervisfólki og menn spyrja ekki lengur um
vegabréf heldur menntun og hæ&ii. Helsta áhyggjuefni
íslendinga ætti því ekki að vera hvort ungt fólk flytur af
landsbyggðinni heldur hvort straumurinn heldur áfram
út fyrir landsteinana.
Viðhorfskönnun sem Stúdentaráð gerði meðal
háskólanema í nóvember gefur því miður ekki tilefni til
bjartsýni. Samkvæmt henni telur um helmingur
háskólastúdenta líklegt að þeir muni starfa erlendis að
námi loknu. Jafnframt kom í ljós að fast að 70% töldu
líklegt að þeir tækju starfi erlendis ef þar byðust hærri
laun en heima. í þessari eindregnu niðurstöðu felast
ótvíræðir váboðar fyrir íslendinga.
Ástæðan fyrir þessari sláandi niðurstöðu er ljós. Á
síðustu árum hafa orðið breytingar á högum ungs
menntafólks sem beinlínis knýr það til að hugsa sig um
tvisvar áður en það hafnar starfstilboði erlendis. Samspil
námslána, húsnæðiskerfis og jaðarskatta, auk lágra
launa menntamanna, gerir ísland að ófýsilegum kosti í
þeirra augum.
Námslán eru að sönnu á lágum vöxtum en ungt
menntafólk þarf eigi að síður að greiða af þeim. Þegar
staðgreiðsla skatta var tekin upp á sínum tíma var
samhliða felldur niður námsmannafrádráttur sem var
ungu menntafólki á heimleið afar mikilvægur.
Skattkerfið tekur því ekki lengur sérstakt tillit til
námsskuldanna einsog áður. Þetta leiðir til þess að fólk
sem er að ljúka námi getur lent í vítahring sem torveldar
því mjög að eignast þak yfir höfuðið.
í dag reiknast greiðslubyrði af námslánum að fullu inn
í mat húsnæðiskerfisins á greiðslugetu ungs fólks. Til að
komast gegnum nálarauga kerfisins þarf ungt
menntafólk því að hafa hærri laun en jafnaldrar þess
sem ekki tóku námslán. Jaðarskattamir gera hins vegar
að verkum að fyrir ungt barnafólk er ekki auðvelt að
auka ráðstöfunartekjur að verulegu marki. Fyrir vikið
lendir ungt fólk sem er að koma heim frá námi í
erfiðleikum með að kaupa sér húsnæði.
Það sem mun ráða úrslitum um þróunina er því
annars vegar launastefnan gagnvart menntamönnum og
hins vegar hvaða möguleika ungt fólk mun eiga til að
afla sér húsnæðis þegar það kemur heim frá námi. í ljósi
niðurstöðunnar úr skoðanakönnun Stúdentaráðs er því
einboðið að stjórnvöld verða að grípa til ráðstáfana sem
draga úr líkum á því að flótti bresti á unga menntamenn.
Þenslan í hagkerfúm heimsins byggist á hugviti og
tækninýjungum sem það hefur alið af sér. Það er slegist
um þá sem búa að góðri menntun á sviði tækni og
vísinda. í því ljósi er sérstakt áhyggjuefni að 80%
verkfræðinema og ríflega 60% nema í raunvísindum telja
líklegt að þeir muni snúa til starfa erlendis. Þetta er
fólkið sem ísland þarfnast svo sárlega á næstu árum.
Ef við töpum af blóma kynslóðanna til útlanda erum
við að tapa af sóknarfærum inn í nýja öld. Við verðum
því að bjóða æsku landsins upp á sambærileg skilyrði til
að lifa bærilegu lífi og henni stendur til boða erlendis.
Annars töpum við af okkar eigin framtíð.
Össur Skarphéðinsson
„Útilokaö er fyrir eigendur, væntanlega kaupendur eöa aöra aö sjá eftir hvaöa reglum stæröirnar eru reiknaöar
...“ segir Stefán m.a. í greininni.
Fermetrar og
fermetrar?
þúsund íbúðir. Birt
stærð er einungis
skráð fyrir brot af
þeim og flestar íbúð-
imar hcifa enn gömlu
stærðina. Fólk sem
fær upplýsingar úr
skránum er þess
vegna í fullkominni
óvissu um það hvort
Qatarmál íbúðar sé
reiknað eftir nýsettu
reglunum eða hinum
eldri.
Framvegis munu
tvær ólíkar stærðir
verða skráðar í fast-
eignaskrá. Annars
vegar birt stærð og
hins vegar það flatar-
„í fasteignaskrá eru hátt í 100
þúsund íbúðir. Birt stærð er ein-
ungis skráð fyrir brot af þeim og
flestar íbúðirnar hafa enn gömlu
stærðina
Kjallarinn
Stefán Ingólfsson
verkfræöingur
Óvissa um stærð íbúða vex með
nýsettum reglum. í stað einfold-
unar bætist enn ein stærðin við. í
fasteignaskrá standa nú ólíkir fer-
metrar, gamlar stærðir og nýjar,
hlið við hlið án skýringa. Auð-
kenna verður fermetratölur. Eru
þær „birt stærð“ eða flatarmál
sem reiknað var frá 1965 til 1994?
Lög um fjöleignarhús hafa ekki
gert stærðarmælingar skýrari fyr-
ir eigendur heldur flóknari.
Tilraun til samræmingar
í reglugerð um eignaskiptayfir-
lýsingar er að finna skilgreiningu
á fermetratölu til að lýsa stærð
íbúða. Hún er nefnd „birt stærð"
og mælir flatarmál íbúða út fyrir
útveggi og í miðja milliveggi.
Sérgeymslur utan íbúða eru
reiknaðar með og innbyggðir bíl-
skúrar og hliðstætt rými en gólf-
flötur undir 1,80 metrum og stiga-
göt dregin frá. Þessa flatarstærð
skal skrá í allar eignaskiptayfir-
lýsingar. Þeim er þinglýst svo
„birt stærð“ á nú að vera áreiðan-
leg heimild um stærð íbúða.
Stærðin er ekki tölvuskráð hjá
sýslumönnum svo fólk þarf að fá
ljósrit af frumgögnunum.
Fyrirhugað er þó að skrá fer-
metratöluna í fasteignaskrá svo
allir hafi greiðan aðgang að henni.
í þessum tilgangi er Fasteignamati
ríkisins sent eintak af öllum
eignaskiptayfirlýsingum. Embætt-
ismennirnir telja að fasteignaskrá-
in verði fljótlega áreiðanleg heim-
ild um íbúðastærðir. Það er þó
með öOu óvíst. Stofnunin heftir
ekki enn ábyrgst að réttar stærðir
fari án dráttar inn á fasteignaskrá.
Verra er þó aö hin nýja stærð er
ekki auðkennd sérstaklega. Henni
verður því ruglað saman við þær
stærðir sem áður hafa verið færð-
ar.
í fasteignaskrá eru hátt í 100
mál sem reiknað var áður. Sam-
ræmi næst fyrst þegar flatarmál
allra íbúða á landinu hefur verið
endurreiknað. Það mun taka ára-
tugi. Þangað tO verður að auð-
kenna flatarmálsstærðir með
greinilegum hætti.
Ruglingur vex
Nú þegar koma fyrir í fasteigna-
skrá dæmi um jafnstórar íbúðir
sem þó eru skráðar með ólíkt flat-
armál. TO skýringar má nefna
tvær raðhúsalengjur, alveg eins,
fimm hús, þrjár hæðir hvert.
Grunnflötur hæða er 60 m2 og
stigagöt eru 6,0 m2. Fyrir aðra
lengjuna hefur verið gerð eigna-
skiptayfirlýsing. Birt stærð hvers
húss, 165,0 m2, stendur
í fasteignaskrá. Engin
eignaskiptayfirlýsing
hefúr verið gerð fyrir
hina lengjuna. Húsin í
henni eru i fasteigna-
skrá talin 180,0 m2.
Mismunurinn er 9%.
Ástæða stærðarmun-
arins eru aðaOega
stigagötin í húsunum.
Síðustu 30 árin hafa
þau verið reiknuð
með í flatarmálinu en
nú er þeim sleppt. í
fasteignaskrá, sölu-
skrám fasteignasala,
tilkynningarseðlum
um nýtt fasteignamat
og álagningarseðlum
fasteignagjalda
standa fermetratöl-
umar án skýringa.
ÚtOokað er fyrir
eigendur, væntan-
lega kaupendur eða
aðra að sjá eftir
hvaða reglum
stærðirnar eru
reiknaðar. Svipuð
dæmi koma upp í
sambýlishúsum. Sérgeymslur
utan íbúða eru víða í kjöOurum,
risum og undir útitröppum. Frá
1965 hefur flatarmál þeirra ekki
verið reiknað með flatarmáli
íbúða. Nú er það breytt og íbúðfrn-
ar stækka í skránum. Stærðar-
skráningin hefur áhrif á fjárhæð
fasteignamats og þar með skatta.
íbúðarhúsnæði er metið árlega
tO verðs í tölvu. Gólfflötur íbúðar
hefúr áhrif á matsverð. íbúð sem
talin er 165 m2 er verðminni í
tölvumati en sú sem telst 180 m2.
Fasteignasalar byggja einnig á
skráðum stærðum við verðmat.
Það hefur áhrif á veðmöt og sölu-
verð.
Stefán Ingólfsson
Skoðanir annarra
Stökk að Evrópu-
sambandinu?
„Með gfldistöku samningsins um Evrópskt efna-
hagssvæði öðlaðist ísland rétt tU þátttöku í fjölmörg-
um samstarfsáætlunum Evrópusambandsins á þessu
sviði. Óhætt er að segja að þar með hafi íslendingar
tekið stærra stökk inn í alþjóðlegt mennta-, vísinda-
og rannsóknarsamstarf en eUa hefði orðið. Vegna að-
Udar íslands að rammaáætlun Evrópusambandsins
um rannsóknir og þróun hefur fé tU rannsókna og
þróunar hér á landi aukizt verulega."
Úr forystugreinum Mbl. 25. nóv.
Vígsluræða nýs biskups
„Mér féU ræðan að mörgu leyti vel í geð. Að
minnsta kosti kvað við annan tón en hjá fráfarandi
biskupi, að þvi leyti, að Karl hvatti tU þess að fólkið
í landinu sýndi hvert öðru umhyggju- og miskunn-
semi. Hér heyrðist trúarlegur tónn, en ekki þetta
veraldlega fjas sem einkennt hefur yffrstjóm kirkj-
unnar á síðustu misserum."
Sr. Flóki Kristinsson, í Degi 25. nóv.
Loddaraskapur hjá
Jóhönnu?
„Seðlabanki íslands gegnir mikUvægu hlutverki í
íslensku efnahagslífi ... Utanferðir starfsmanna
bankans em ekki skemmtiferðir heldur vinnuferðir
og ábyrgð þeirra í þessum ferðum er mikU og að
sama skapi álagið sem þeim fylgir ... Ef þaö er tU-
gangur Jóhönnu Sigurðardóttur að beita sér fyrir
breytingum á reglum um utanferðir bankastjóra
Seðlabankans og að gera starfskjör almennt „sýni-
legri" þá verður að ætlast tU þess að hún beiti sér
um leið fyrir hinu sama hjá Alþingi og öðrum opin-
berum stofnunum. Annað væri loddaraskapur."
Ingimundur Friðriksson, í Mbl. 25. nóv.